- 05 ناۋ. 2024 03:19
- 194
ءا دىبىسى مەن ءارپى
تاقىرىبى: ءا دىبىسى مەن ءارپى
ماقساتى: ءا دىبىسى مەن ءارپىن تانىستىرۋ. ءا ارپىنە بايلانىستى سوزدەردى بۋىنعا ءبولۋ، دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ، سويلەۋ قابىلەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. تابيعاتتى ايالاۋعا، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: جىلجىمالى تاقتا، سۋرەتتەر ت. ب.
ارەكەت كەزەڭدەرى: تاربيەشىنىڭ ارەكەتى. بالانىڭ ارەكەتى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- سالەمەتسىزدەر مە بالالار. بۇگىنگى ساۋات اشۋ ساباعى وزگەشە وتكەلى وتىر، وعان سەبەپ، بۇگىن بىزگە قوناققا اپايلار كەلىپ وتىر. سولارمەن امانداسىپ الايىق.
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قايىرلى تاڭ دوسىم.
قايىرلى كۇن بولسىن.
جەتى كۇننىڭ ءار كەزى،
ساتتىلىككە تولسىن.
ءبىزدىڭ الار باعامىز، كىلەڭ بەستىك بولسىن!
شاتتىق شەڭبەرىندە تۇرىپ جاتتىعۋ جاسايدى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق، ىزدەنۋشىلىك.
- اپايلارمەن بىرگە بىزگە قوناققا اجە دە كەلىپ وتىر. ول كىسى سەندەردەن كومەك سۇراي كەلىپتى. اجەنىڭ اسەت جانە اسەل دەگەن ەكى نەمەرەسى بار ەكەن. اكى بالا اۋىل سىرتىنداعى ورمانعا ساڭىراۋقۇلاق تەرۋگە شىعىپ اداسىپ كەتەدى. سول بالالاردى تاۋىپ بەرۋىمىز كەرەك. قانە اجەمىزگە كومەكتەسەمىز بە؟
- ءيا.
- ول ءۇشىن بالالار سەندەر مەنىڭ سۇراعىمدى مۇقيات تىڭداپ، جاۋاپ بەرىپ وتىرىڭدار
ءىىى. وتكەن ساباقتى ەسكە ءتۇسىرۋ. «كىم زەرەك؟» ويىنى (سۇراق - جاۋاپ)
- وتكەندە قاي ارىپپەن تانىستىق؟
- ءى دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟
- نەگە داۋىستى دىبىسقا جاتقىزامىز؟(ەرەجە)
- قانە، سول ءى دىبىسىنا سوزدەر ويلاپ جىبەرىڭدەرشى.
- جۋان ايتىلىپ تۇر ما، جىڭىشكە ايتىلىپ تۇر ما؟
- دىبىس دەگەن نە؟ (دىبىستى ەستيمىز، ايتامىز)
- ءارىپ دەگەن نە؟ (ءارىپتى جازامىز، كورەمىز، وقيمىز)
وتە دۇرىس، ءبىز اجەمىزگە كومەكتەسۋگە دايىنبىز.
- اجەمىز كەلە جاتسا الدىنان ءبىر ۇلكەن وزەن شىعىپتى. بۇل كىسىنى وزەننەن وتكىزۋ ءۇشىن تاپسىرما ورىنداۋىمىز كەرەك.
«وزەننەن ءوتۋ».
جۇمباقتىڭ شەشۋىن دۇرىس شەشسەڭدەر اجە وزەننەن وتەدى.
- بۇراپ قويعان ساعاتتاي
ايقايلايدى تاڭ اتپاي.(اتەش)
جارايسىڭدار بالالار ءبىز اجەمىزدى وزەننەن وتكىزدىك.
- اتەش ءسوزى قاي دىبىستان باستالىپ تۇر؟
- ءا دىبىسىنان. – بۇگىن ءا دىبىسى جانە ارپىمەن تانىسادى ەكەنبىز.
- ءا دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟ بۇنى ءبىلۋ ءۇشىن ءبارىمىز ءا دەپ اندەتەيىك.
- قانداي دىبىس ەكەن؟ – داۋىستى
- ءا اۋىز مول اشىلىپ، ءتىل مەن يەكتىڭ تومەن تۇسۋىنەن پايدا بولاتىن جىڭىشكە داۋىستى دىبىستىڭ تاڭباسى. كوبىنەسە ءسوزدىڭ ءبىرىنشى بۋىنىندا قولدانىلادى.
وزەننەن ءوتىپ ورمانعا كەلدىك.
- ورماندى قانە كوز الدىمىزعا ەلەستەتەيىكشى.
(بالالار ءوز ويلارىن ايتادى)
- قانداي اڭداردى بىلەتىن ەدىك؟
- ولاي بولسا اجەگە كەدەرگى كەلتىرىپ تۇرعان ءارى قاراي ورىنداپ ءبىز اجەگە كومەكتەسەيىك.
ءى - اڭ قاسقىر.
قاسقىردىڭ تاپسىرماسى: ارپىنەن ءسوز ويلاۋ، دىبىستىق تالداۋ جاساۋ، بۋىنعا ءبولۋ.
- قاسقىردىڭ تاپسىرماسىن ورىندايمىز. ءا ارپىنەن باستالاتىن سوزدەر ويلاپ، دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.(دىبىستىق تالداۋ)
- ءان، ءدارى، اتەش، اكە – وتە جاقسى.
- قاسقىردىڭ سىيلاستىق جاقسى ءسوزى: جولىڭ بولسىن!
ءا دىبىسى مەن ءارپى. جۇكتەۋ
ماقساتى: ءا دىبىسى مەن ءارپىن تانىستىرۋ. ءا ارپىنە بايلانىستى سوزدەردى بۋىنعا ءبولۋ، دىبىستىق تالداۋ جاساتۋ، سويلەۋ قابىلەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ. تابيعاتتى ايالاۋعا، قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: جىلجىمالى تاقتا، سۋرەتتەر ت. ب.
ارەكەت كەزەڭدەرى: تاربيەشىنىڭ ارەكەتى. بالانىڭ ارەكەتى.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- سالەمەتسىزدەر مە بالالار. بۇگىنگى ساۋات اشۋ ساباعى وزگەشە وتكەلى وتىر، وعان سەبەپ، بۇگىن بىزگە قوناققا اپايلار كەلىپ وتىر. سولارمەن امانداسىپ الايىق.
ءىى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قايىرلى تاڭ دوسىم.
قايىرلى كۇن بولسىن.
جەتى كۇننىڭ ءار كەزى،
ساتتىلىككە تولسىن.
ءبىزدىڭ الار باعامىز، كىلەڭ بەستىك بولسىن!
شاتتىق شەڭبەرىندە تۇرىپ جاتتىعۋ جاسايدى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق، ىزدەنۋشىلىك.
- اپايلارمەن بىرگە بىزگە قوناققا اجە دە كەلىپ وتىر. ول كىسى سەندەردەن كومەك سۇراي كەلىپتى. اجەنىڭ اسەت جانە اسەل دەگەن ەكى نەمەرەسى بار ەكەن. اكى بالا اۋىل سىرتىنداعى ورمانعا ساڭىراۋقۇلاق تەرۋگە شىعىپ اداسىپ كەتەدى. سول بالالاردى تاۋىپ بەرۋىمىز كەرەك. قانە اجەمىزگە كومەكتەسەمىز بە؟
- ءيا.
- ول ءۇشىن بالالار سەندەر مەنىڭ سۇراعىمدى مۇقيات تىڭداپ، جاۋاپ بەرىپ وتىرىڭدار
ءىىى. وتكەن ساباقتى ەسكە ءتۇسىرۋ. «كىم زەرەك؟» ويىنى (سۇراق - جاۋاپ)
- وتكەندە قاي ارىپپەن تانىستىق؟
- ءى دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟
- نەگە داۋىستى دىبىسقا جاتقىزامىز؟(ەرەجە)
- قانە، سول ءى دىبىسىنا سوزدەر ويلاپ جىبەرىڭدەرشى.
- جۋان ايتىلىپ تۇر ما، جىڭىشكە ايتىلىپ تۇر ما؟
- دىبىس دەگەن نە؟ (دىبىستى ەستيمىز، ايتامىز)
- ءارىپ دەگەن نە؟ (ءارىپتى جازامىز، كورەمىز، وقيمىز)
وتە دۇرىس، ءبىز اجەمىزگە كومەكتەسۋگە دايىنبىز.
- اجەمىز كەلە جاتسا الدىنان ءبىر ۇلكەن وزەن شىعىپتى. بۇل كىسىنى وزەننەن وتكىزۋ ءۇشىن تاپسىرما ورىنداۋىمىز كەرەك.
«وزەننەن ءوتۋ».
جۇمباقتىڭ شەشۋىن دۇرىس شەشسەڭدەر اجە وزەننەن وتەدى.
- بۇراپ قويعان ساعاتتاي
ايقايلايدى تاڭ اتپاي.(اتەش)
جارايسىڭدار بالالار ءبىز اجەمىزدى وزەننەن وتكىزدىك.
- اتەش ءسوزى قاي دىبىستان باستالىپ تۇر؟
- ءا دىبىسىنان. – بۇگىن ءا دىبىسى جانە ارپىمەن تانىسادى ەكەنبىز.
- ءا دىبىسى داۋىستى ما، داۋىسسىز با؟ بۇنى ءبىلۋ ءۇشىن ءبارىمىز ءا دەپ اندەتەيىك.
- قانداي دىبىس ەكەن؟ – داۋىستى
- ءا اۋىز مول اشىلىپ، ءتىل مەن يەكتىڭ تومەن تۇسۋىنەن پايدا بولاتىن جىڭىشكە داۋىستى دىبىستىڭ تاڭباسى. كوبىنەسە ءسوزدىڭ ءبىرىنشى بۋىنىندا قولدانىلادى.
وزەننەن ءوتىپ ورمانعا كەلدىك.
- ورماندى قانە كوز الدىمىزعا ەلەستەتەيىكشى.
(بالالار ءوز ويلارىن ايتادى)
- قانداي اڭداردى بىلەتىن ەدىك؟
- ولاي بولسا اجەگە كەدەرگى كەلتىرىپ تۇرعان ءارى قاراي ورىنداپ ءبىز اجەگە كومەكتەسەيىك.
ءى - اڭ قاسقىر.
قاسقىردىڭ تاپسىرماسى: ارپىنەن ءسوز ويلاۋ، دىبىستىق تالداۋ جاساۋ، بۋىنعا ءبولۋ.
- قاسقىردىڭ تاپسىرماسىن ورىندايمىز. ءا ارپىنەن باستالاتىن سوزدەر ويلاپ، دىبىستىق تالداۋ جاسايمىز.(دىبىستىق تالداۋ)
- ءان، ءدارى، اتەش، اكە – وتە جاقسى.
- قاسقىردىڭ سىيلاستىق جاقسى ءسوزى: جولىڭ بولسىن!
ءا دىبىسى مەن ءارپى. جۇكتەۋ