اباي – دانا، اباي – دارا قازاقتا
قازاق ادەبيەتى 9 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اباي – دانا، اباي – دارا قازاقتا
ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ۇلى اقىن - ا. قۇنانباي ۇلىنىڭ بالالىق جانە جاستىق شاعى، وسكەن ورتاسىمەن تانىستىرۋ. اقىندىعى مەن كومپوزيتورلىعىن تانىتۋ. جاس ۇرپاقتى اباي شىعارماشىلىعىن تانىپ، وسۋگە تاربيەلەۋ.
تاربيەلىك: گۋمانيستىك، ادامگەرشىلىك، ەڭبەك، يماندىلىق تاربيەسىن بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: اباي شىعارماشىلىعىن ءسۇيىپ وقۋعا، قادىرلەۋگە، اسىل مۇراسىنداي ەستە ساقتاۋعا باۋلۋ.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
بۇگىنگى كوڭىل - كۇيلەرىڭىز قانداي؟
سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولۋ
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى جاڭا ساباق
• ابايدىڭ قانداي ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
• كىم قاي ولەڭىن جاتقا ايتا الادى؟
ولەڭدەرى:
“جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم”
“ينتەرناتتا وقىپ ءجۇر”
“قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم”
“اداسقاننىڭ الدى – ءجون، ارتى – سوقپاق”
“سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك”
“جىگىتتەر، ويىن ارزان، كۇلكى قىمبات” ت. ب
جوسپار:
1 اباي – قازاقتىڭ باس اقىنى
2 اباي جانە قازاق، شىعىس ادەبيەتى
3 اباي جانە ورىس، باتىس ادەبيەتى
4 “عىلىم تاپپاي ماقتانبا” ولەڭى
(ءاربىر توپ وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپتى قورعايدى، تۇسىندىرەدى)
ابايدىڭ شىن اتى يبراھيم بولعان. اباي دەپ اجەسى زەرە ەركەلەتىپ قويعان. بالا كەزىندە ەكى انانىڭ اراسىندا تەل وسكەن ابايدى جەڭگەلەرى تەلعارا دەپ ەركەلەتىپتى. ءتىپتى م. اۋەزوۆتىڭ ءوزى اباي تۋرالى جازباق بولعان رومانىن ەڭ العاش “تەلعارا” دەپ اتاعان ەكەن.
اباي اۋىلدا ەسكىشە ساۋات اشىپ، سەمەيدەگى احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسىنە وقۋعا تۇسەدى. الايدا، اكەسى ابايدى بيلىك ىسىنە ارالاستىرىپ، باۋلۋ ءۇشىن وقۋىن اياقتاتپاي، 13 جاسىندا قايتارىپ الادى. ابايدىڭ مەدرەسەدەگى وقۋى وسىمەن اياقتالادى.
ءىۇ اۋدارمالارى:
پۋشكيننىڭ:
“ەۆگەنيي ونەگين” رومانىنان ۇزىندىلەر
“تاتيانانىڭ حاتى”
ي. ا. كرىلوۆتان:
- ”قازاعا ۇشىراعان شەكپەن”
- “شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا”
- “باقا مەن وگىز”
- “ءپىل مەن قاندەن”
- “ەسەك پەن بۇلبۇل”
لەرمونتوۆتىڭ:
“بورودينو”
“تەرەكتىڭ سىيى”
“دەمون”
“جالاۋ”
“جارتاس”
“قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ”
«قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» ءانىن تىڭداتۋ
ءتۇيىن
مانساپ ءۇشىن وقىما، ءبىلىمىڭدى، پايداڭدى حالقىڭا جۇمسا، ەل قامقورى - ازامات بول.
اباي
ءۇ.«مەن قاندايمىن» (وقۋشىلاردان وزدەرىنىڭ بويىنداعى جاقسى جانە جامان قاسيەتتەرىن سانامالاپ ايتقىزۋ)
ءۇى. ومىرشەڭدىك ەرەجەسى (تالداۋ)
ءۇىى سەرگىتۋ ءساتى
ءۇىىى توپتىق جۇمىس
ءى توپ. ابايدىڭ ۇلى اقىن بولۋىنىڭ ءبىر سىرى سۋرەت سالىپ وعان جان بىتىرۋىندە. “قىس” دەپ اتالاتىن ولەڭنىڭ ءبىر شۋماعىن جاتقا جازىپ، ىشىنەن ەتىستىكتەردى تابىڭدار
ءىى توپ.“ادام جانىنىڭ قاسيەتى”. بۇل شارتتا ادام ءوز بويىنداعى رۋحاني قاسيەتتەردەن “كىرپىش” قالاپ ءۇي تۇرعىزۋ ۇسىنىلادى.
ءىىى توپ وي تولعاۋ. مەنىڭ ارمانىم
قورىتىندىلاۋ.
اباي اقىندىق ونەرگە 40 جاسىنان اسقاندا قۇلاي بەرىلىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوزىلعان 20 جىلدىق ادەبي قىزمەتىندە 8000 ولەڭ جولى مەن 45 ناقىل ءسوزىن جازىپ قالدىردى. ول ناقىل سوزدەر “ابايدىڭ قارا سوزدەرى” دەپ اتالادى.
ءىح. اباي ۇرپاقتارى تۋرالى
ح ۇيگە تاپسىرما
ءحى رەفلەكسيا. بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرىم
ءحى باعالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: اباي – دانا، اباي – دارا قازاقتا
ماقساتى: بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ۇلى اقىن - ا. قۇنانباي ۇلىنىڭ بالالىق جانە جاستىق شاعى، وسكەن ورتاسىمەن تانىستىرۋ. اقىندىعى مەن كومپوزيتورلىعىن تانىتۋ. جاس ۇرپاقتى اباي شىعارماشىلىعىن تانىپ، وسۋگە تاربيەلەۋ.
تاربيەلىك: گۋمانيستىك، ادامگەرشىلىك، ەڭبەك، يماندىلىق تاربيەسىن بەرۋ.
دامىتۋشىلىق: اباي شىعارماشىلىعىن ءسۇيىپ وقۋعا، قادىرلەۋگە، اسىل مۇراسىنداي ەستە ساقتاۋعا باۋلۋ.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ
بۇگىنگى كوڭىل - كۇيلەرىڭىز قانداي؟
سىنىپتى ءۇش توپقا ءبولۋ
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى جاڭا ساباق
• ابايدىڭ قانداي ولەڭدەرىن بىلەسىڭدەر؟
• كىم قاي ولەڭىن جاتقا ايتا الادى؟
ولەڭدەرى:
“جاسىمدا عىلىم بار دەپ ەسكەرمەدىم”
“ينتەرناتتا وقىپ ءجۇر”
“قالىڭ ەلىم، قازاعىم، قايران جۇرتىم”
“اداسقاننىڭ الدى – ءجون، ارتى – سوقپاق”
“سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك”
“جىگىتتەر، ويىن ارزان، كۇلكى قىمبات” ت. ب
جوسپار:
1 اباي – قازاقتىڭ باس اقىنى
2 اباي جانە قازاق، شىعىس ادەبيەتى
3 اباي جانە ورىس، باتىس ادەبيەتى
4 “عىلىم تاپپاي ماقتانبا” ولەڭى
(ءاربىر توپ وزدەرىنە بەرىلگەن تاقىرىپتى قورعايدى، تۇسىندىرەدى)
ابايدىڭ شىن اتى يبراھيم بولعان. اباي دەپ اجەسى زەرە ەركەلەتىپ قويعان. بالا كەزىندە ەكى انانىڭ اراسىندا تەل وسكەن ابايدى جەڭگەلەرى تەلعارا دەپ ەركەلەتىپتى. ءتىپتى م. اۋەزوۆتىڭ ءوزى اباي تۋرالى جازباق بولعان رومانىن ەڭ العاش “تەلعارا” دەپ اتاعان ەكەن.
اباي اۋىلدا ەسكىشە ساۋات اشىپ، سەمەيدەگى احمەت ريزانىڭ مەدرەسەسىنە وقۋعا تۇسەدى. الايدا، اكەسى ابايدى بيلىك ىسىنە ارالاستىرىپ، باۋلۋ ءۇشىن وقۋىن اياقتاتپاي، 13 جاسىندا قايتارىپ الادى. ابايدىڭ مەدرەسەدەگى وقۋى وسىمەن اياقتالادى.
ءىۇ اۋدارمالارى:
پۋشكيننىڭ:
“ەۆگەنيي ونەگين” رومانىنان ۇزىندىلەر
“تاتيانانىڭ حاتى”
ي. ا. كرىلوۆتان:
- ”قازاعا ۇشىراعان شەكپەن”
- “شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا”
- “باقا مەن وگىز”
- “ءپىل مەن قاندەن”
- “ەسەك پەن بۇلبۇل”
لەرمونتوۆتىڭ:
“بورودينو”
“تەرەكتىڭ سىيى”
“دەمون”
“جالاۋ”
“جارتاس”
“قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ”
«قاراڭعى تۇندە تاۋ قالعىپ» ءانىن تىڭداتۋ
ءتۇيىن
مانساپ ءۇشىن وقىما، ءبىلىمىڭدى، پايداڭدى حالقىڭا جۇمسا، ەل قامقورى - ازامات بول.
اباي
ءۇ.«مەن قاندايمىن» (وقۋشىلاردان وزدەرىنىڭ بويىنداعى جاقسى جانە جامان قاسيەتتەرىن سانامالاپ ايتقىزۋ)
ءۇى. ومىرشەڭدىك ەرەجەسى (تالداۋ)
ءۇىى سەرگىتۋ ءساتى
ءۇىىى توپتىق جۇمىس
ءى توپ. ابايدىڭ ۇلى اقىن بولۋىنىڭ ءبىر سىرى سۋرەت سالىپ وعان جان بىتىرۋىندە. “قىس” دەپ اتالاتىن ولەڭنىڭ ءبىر شۋماعىن جاتقا جازىپ، ىشىنەن ەتىستىكتەردى تابىڭدار
ءىى توپ.“ادام جانىنىڭ قاسيەتى”. بۇل شارتتا ادام ءوز بويىنداعى رۋحاني قاسيەتتەردەن “كىرپىش” قالاپ ءۇي تۇرعىزۋ ۇسىنىلادى.
ءىىى توپ وي تولعاۋ. مەنىڭ ارمانىم
قورىتىندىلاۋ.
اباي اقىندىق ونەرگە 40 جاسىنان اسقاندا قۇلاي بەرىلىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوزىلعان 20 جىلدىق ادەبي قىزمەتىندە 8000 ولەڭ جولى مەن 45 ناقىل ءسوزىن جازىپ قالدىردى. ول ناقىل سوزدەر “ابايدىڭ قارا سوزدەرى” دەپ اتالادى.
ءىح. اباي ۇرپاقتارى تۋرالى
ح ۇيگە تاپسىرما
ءحى رەفلەكسيا. بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرىم
ءحى باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اشىق تاربيە ساعاتى: "اتى التىنمەن اپتالىپ تاريحقا ەنگەن، قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى اتىندا مەكتەبىم!"
-
تاقىرىبى: احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «وگىز بەن باقا» مىسالى
