- 05 ناۋ. 2024 03:29
- 278
ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى
ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ابىلايدىڭ ءومىرى جانە قىزمەتىمەن تانىستىرا وتىرىپ، اسا ءىرى مەملەكەت قايراتكەرى، ديپلومات، قولباسشى بولعاندىعىن كورسەتۋ. ابىلايدى وسىنداي دارەجەگە كوتەرگەن دەرەكتەردى اشۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ:
تاربيەلىك: ابىلاي حان بەينەسى ارقىلى وقۋشىلاردى تۋعان جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىگى: پوستەر، ينتەراكتيۆتىك تاقتا، ماركەر، وقۋلىق، اتلاس.
ءادىسى: ينتەراكتيۆتى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، توپتىق جۇمىس
نەگىزگى تۇسىنىكتەر: ساياسي جانە مەملەكەتتىك قايراتكەر، ىشكى جانە سىرتقى ساياسات، قازاق حاندىعىنىڭ رەسەيمەن، جوڭعاريامەن، قىرعىزدارمەن قارىم - قاتىناسى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرىپ، زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ. سىنىپپەن امانداسۋ. امانداسۋدىڭ تۇرلەرى: سالەمەتسىز بە، باس يزەۋ، قول بەرۋ، ارقا قاعۋ، قول بىلعاۋ.
- بالالار مەن سەندەردى ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن «سيقىرلى زاتتار» دۇكەنىنە شاقىرامىن.
دۇكەندە نە بار دەپ ويلايسىڭدار
دۇكەندە: ۇشاق تەكەمەت، سيقىرلى تاياقشا، باس كيىم، بولاشاق كورسەتەتىن اينا.
كىم نە ساتىپ الار ەدى (زاتتار ارقىلى وقۋشىنىڭ مىنەز قۇلىقتارىن انىقتاۋ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
ەندەشە ءبىز بۇگىن وسى زاتتار ارقىلى انىقتالعان مىنەزىمىزبەن بۇگىن ءوز بىلىمدەرىڭدى جۇپپەن توپپەن ويىمىزدى ورتاعا سالىپ جۇمىس جاسايىق.«قازاق - قالماق قاتىناستارى» تاقىرىبى بويىنشا تاريحي وقيعالاردىڭ حرونولوگيالىق تىزبەسىنە كوڭىل اۋدارايىق:
1628ج.
1697ج.
1723ج.
1726ج.
1771ج.
جاۋاپتارى: 1628ج.- ويرات تايپالارى تورعاۋىتتار قازاق دالاسى ارقىلى باتىسقا قاراي كوشىپ ەدىل بويىنا دەيىن جەتكەن. سودان باستاپ ەدىل قالماقتارى دەپ اتالدى.
1697ج.- ورىس پاتشاسى I پەتر ايۋكەگە رەسەيدىڭ شىعىستاعى شەپتەرىن قورعاۋدى رەسمي تۇردە مىندەتتەدى.
1723ج.- ءابىلقايىر حان قىركۇيەكتىڭ باس كەزىندە قازاقتار مەن قاراقالپاقتاردىڭ 20 مىڭ قولدىق اسكەرىن باستاپ، ەدىل قالماقتارىنا جورىق جاسادى.
1726ج.- ءابىلقايىر حان 10 مىڭ قولدىق اسكەرىمەن ەدىل قالماقتارىنا جاڭادان جورىق جاسادى. ول جورىق ءوزارا كەلىسىم جاساۋمەن اياقتالدى.
1771ج. – كىشى ءجۇز، ورتا ءجۇز، ۇلى ءجۇز قازاقتارى «شاڭدى جورىق» شايقاسىنا جاپپاي قاتىستى.
سۇراق: مويىنتى وزەنىنىڭ بويىندا 50 مىڭ ادامدىق جاساق باستاپ قالماقتاردى قورشاپ العان سۇلتان – ابىلاي
ءىىى. جاڭا ساباق: ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى.
جوسپارمەن تانىستىرىپ ءار توپقا تاقىرىپتى ۇلەستىرۋ:
1 - توپ ابىلايدىڭ قولباسشى، ساياسي قايراتكەر رەتىندە قالىپتاسۋى
2 - توپ ابىلاي حان كەزىندەگى قازاق حاندىعى. رەسەي جانە قىتايمەن قارىم - قاتىناس.
3 - توپ ابىلايدىڭ قازاق تاريحىندا الاتىن ورنى
توپتادى التىن ەرەجەلەرمەن تانىستىرۋ، باعالاۋ پاراعىن توپ باسشىلارىنا جۇكتەۋ
ءار توپقا تاپسىرما:
1. مالىمەتتەردى وقۋ
2. توپتا تالداۋ
3. پوستەر جاساۋ
4. توپتان 2 وقۋشى قورعاۋ
5. 15 مينۋت ۋاقىتتا اياقتاۋ
6. جۇمىستى قورعاۋ 3 مينۋت
ءىV. قورىتىندى: توپتار ءبىر - ءبىرىن باعالايدى «2 جۇلدىز، 1 تىلەك» ءادىسى ارقىلى
V. ساباق بويىنشا كەرى بايلانىس:
(وقۋشىلاردىڭ ساباق بويىنشا پىكىر، ۇسىنىستارى)
VI. ۇيگە تاپسىرما.
ابىلاي حان جورىق جاساعان ەلدەر مەن ايماقتاردى كارتاعا تۇسىرىڭدەر. ابىلاي حاننىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى جونىندەگى شىعارمالاردى وقۋ، ءبىلىپ كەلۋ.
كەرى قايتۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ابىلايدىڭ ءومىرى جانە قىزمەتىمەن تانىستىرا وتىرىپ، اسا ءىرى مەملەكەت قايراتكەرى، ديپلومات، قولباسشى بولعاندىعىن كورسەتۋ. ابىلايدى وسىنداي دارەجەگە كوتەرگەن دەرەكتەردى اشۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ:
تاربيەلىك: ابىلاي حان بەينەسى ارقىلى وقۋشىلاردى تۋعان جەرىنە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىگى: پوستەر، ينتەراكتيۆتىك تاقتا، ماركەر، وقۋلىق، اتلاس.
ءادىسى: ينتەراكتيۆتى
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، توپتىق جۇمىس
نەگىزگى تۇسىنىكتەر: ساياسي جانە مەملەكەتتىك قايراتكەر، ىشكى جانە سىرتقى ساياسات، قازاق حاندىعىنىڭ رەسەيمەن، جوڭعاريامەن، قىرعىزدارمەن قارىم - قاتىناسى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرىپ، زەيىندەرىن ساباققا اۋدارۋ. سىنىپپەن امانداسۋ. امانداسۋدىڭ تۇرلەرى: سالەمەتسىز بە، باس يزەۋ، قول بەرۋ، ارقا قاعۋ، قول بىلعاۋ.
- بالالار مەن سەندەردى ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن «سيقىرلى زاتتار» دۇكەنىنە شاقىرامىن.
دۇكەندە نە بار دەپ ويلايسىڭدار
دۇكەندە: ۇشاق تەكەمەت، سيقىرلى تاياقشا، باس كيىم، بولاشاق كورسەتەتىن اينا.
كىم نە ساتىپ الار ەدى (زاتتار ارقىلى وقۋشىنىڭ مىنەز قۇلىقتارىن انىقتاۋ)
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
ەندەشە ءبىز بۇگىن وسى زاتتار ارقىلى انىقتالعان مىنەزىمىزبەن بۇگىن ءوز بىلىمدەرىڭدى جۇپپەن توپپەن ويىمىزدى ورتاعا سالىپ جۇمىس جاسايىق.«قازاق - قالماق قاتىناستارى» تاقىرىبى بويىنشا تاريحي وقيعالاردىڭ حرونولوگيالىق تىزبەسىنە كوڭىل اۋدارايىق:
1628ج.
1697ج.
1723ج.
1726ج.
1771ج.
جاۋاپتارى: 1628ج.- ويرات تايپالارى تورعاۋىتتار قازاق دالاسى ارقىلى باتىسقا قاراي كوشىپ ەدىل بويىنا دەيىن جەتكەن. سودان باستاپ ەدىل قالماقتارى دەپ اتالدى.
1697ج.- ورىس پاتشاسى I پەتر ايۋكەگە رەسەيدىڭ شىعىستاعى شەپتەرىن قورعاۋدى رەسمي تۇردە مىندەتتەدى.
1723ج.- ءابىلقايىر حان قىركۇيەكتىڭ باس كەزىندە قازاقتار مەن قاراقالپاقتاردىڭ 20 مىڭ قولدىق اسكەرىن باستاپ، ەدىل قالماقتارىنا جورىق جاسادى.
1726ج.- ءابىلقايىر حان 10 مىڭ قولدىق اسكەرىمەن ەدىل قالماقتارىنا جاڭادان جورىق جاسادى. ول جورىق ءوزارا كەلىسىم جاساۋمەن اياقتالدى.
1771ج. – كىشى ءجۇز، ورتا ءجۇز، ۇلى ءجۇز قازاقتارى «شاڭدى جورىق» شايقاسىنا جاپپاي قاتىستى.
سۇراق: مويىنتى وزەنىنىڭ بويىندا 50 مىڭ ادامدىق جاساق باستاپ قالماقتاردى قورشاپ العان سۇلتان – ابىلاي
ءىىى. جاڭا ساباق: ابىلاي حان بيلىگى تۇسىنداعى قازاق حاندىعى.
جوسپارمەن تانىستىرىپ ءار توپقا تاقىرىپتى ۇلەستىرۋ:
1 - توپ ابىلايدىڭ قولباسشى، ساياسي قايراتكەر رەتىندە قالىپتاسۋى
2 - توپ ابىلاي حان كەزىندەگى قازاق حاندىعى. رەسەي جانە قىتايمەن قارىم - قاتىناس.
3 - توپ ابىلايدىڭ قازاق تاريحىندا الاتىن ورنى
توپتادى التىن ەرەجەلەرمەن تانىستىرۋ، باعالاۋ پاراعىن توپ باسشىلارىنا جۇكتەۋ
ءار توپقا تاپسىرما:
1. مالىمەتتەردى وقۋ
2. توپتا تالداۋ
3. پوستەر جاساۋ
4. توپتان 2 وقۋشى قورعاۋ
5. 15 مينۋت ۋاقىتتا اياقتاۋ
6. جۇمىستى قورعاۋ 3 مينۋت
ءىV. قورىتىندى: توپتار ءبىر - ءبىرىن باعالايدى «2 جۇلدىز، 1 تىلەك» ءادىسى ارقىلى
V. ساباق بويىنشا كەرى بايلانىس:
(وقۋشىلاردىڭ ساباق بويىنشا پىكىر، ۇسىنىستارى)
VI. ۇيگە تاپسىرما.
ابىلاي حان جورىق جاساعان ەلدەر مەن ايماقتاردى كارتاعا تۇسىرىڭدەر. ابىلاي حاننىڭ ءومىرى مەن قىزمەتى جونىندەگى شىعارمالاردى وقۋ، ءبىلىپ كەلۋ.
كەرى قايتۋ