اكە - اسقار تاۋ
ەسسە
اكە - اسقار تاۋ
اكە - اسقار تاۋ. وتباسىندا اكەنىڭ الاتىن ورنى بولەك. اكە سول شاڭىراقتىڭ بار اۋىرتپاشىلىعىن كوتەرەتىن اسىراپ باعۋعا دا، جاقسى تالىم-تاربيە بەرۋگە دە مىندەتتى ادام.
قازاق قوعامىندا اكەنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ولاي بولاتىنى وتباسىن ماتەريالدىق يگىلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ بالانى سۇندەتكە وتىرعىزۋ، ۇلدى ۇيلەندىرىپ وتاۋىن تىگىپ، ەنشىسىن بەرۋ، قىزدى ورنىقتى جەرگە ۇزاتۋ، بالالارىنا ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك جاساۋ سياقتى مادەني-الەۋمەتتىك ماڭىزدى جايتتار اكەنىڭ موينىنداعى ۇلكەن مىندەت. وسىمەن بايلانىستى اكەنى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، وعان قارسى كەلمەۋ وتباسىلىق ادەمى تاربيەنىڭ بەلگىسى دەپ ويلايمىن.
وتباسى تاربيەسىندە اكە ۇل بالاعا، شەشە قىز بالاعا جاۋاپتى بولادى. سوندىقتان حالقىمىز “ۇلدىڭ ۇياتى اكەدە، قىزدىڭ ۇياتى شەشەدە” دەگەن. مەنىڭ ويىمشا قازىرگى قوعامدا وتباسىنداعى اكەنىڭ ورنى، بەدەلى تومەندەپ كەتتى. انالاردىڭ ءرولى ءبىرىنشى ورىنعا شىعىپ، ۇلدارىنا ايبارىن كورسەتىپ جۇبايىنا نىق ءسوزىن ايتاتىن جىگەرلى جىگىتتەر قاتارى ازايدى.
قازىرگى قوعامدا اكەنىڭ ورنى تومەندەپ كەتۋىنىڭ سەبەبى، ءقازىر كوپ ەر ازاماتتار جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي جاۋاپكەرشىلىكپەن، مىندەتتەردى ورىنداۋدان قاشادى. ال سونداي جاعدايدا قاي ايەل زاتى ول ەر ازاماتتى كەرەك قىلادى؟ ارينە ونداي جاعدايدا ايەل ادام ەشقانداي ەركەككە تاۋەلدى ەمەس ەكەنىن كورسەتە بىلەدى.
ءقازىر كوبىنەسە وتباسىن اسىراپ وتىرعان جالعىز باستى ايەلدەر، نەمەسە كۇيەۋىنىڭ جۇمىسى جوق ايەل زاتى سول وتباسىنى اسىراۋ مىندەتىم دەپ بىلەدى. سونداي كەزدەردە جاۋاپكەرشىلىكپەن مىندەتتەردەن قاشاتىن ەر ازاماتتى كىم سىيلاپ، كىم تورىنە وتىرعىزادى؟ سول سەبەپتى دە قازىرگى اكەلەرمەن بۇرىنعى اكەلەردىڭ ورنى مەن بەدەلى جەرمەن كوكتەي.
قورىتا كەلگەندە ءار وتباسىندا اكە مەن انانىڭ مىندەتى ءوز ورنىمەن ورىندالسا، سول وتباسىدان شىققان قىز بەن جىگىتتەردە بولاشاقتا جاقسى وتباسىنىڭ نەگىزى بولا الادى دەپ ويلايمىن. “ەشبىر اكە بالاسىنا جاقسى تاربيەدەن ارتىق ەشتەڭە بەرە المايدى” (حاديس ءشاريف) ايتقانداي. بالا وتباسىندا اكەنىڭ جاۋاپكەرشىلىك پەن ۇلكەن مىندەتتەرىن كورىپ، سونى ساناسىنا قۇيىپ وسسە ولدا ءوز وتباسىنداعى مىندەتىن تولىقتاي ءبىلىپ سىيلى اكە بولىپ شىعادى دەگەن ويدامىن. سوندىقتان بالالارىنا، جارىنا ءبارىن نازارىمەن-اق تۇسىندىرەتىن بۇرىنعى اكەلەردىڭ ءرولىن قايتارۋ كەرەك!
جازعان: دجۋمابايەۆا ايدانا
اكە - اسقار تاۋ
اكە - اسقار تاۋ. وتباسىندا اكەنىڭ الاتىن ورنى بولەك. اكە سول شاڭىراقتىڭ بار اۋىرتپاشىلىعىن كوتەرەتىن اسىراپ باعۋعا دا، جاقسى تالىم-تاربيە بەرۋگە دە مىندەتتى ادام.
قازاق قوعامىندا اكەنىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ولاي بولاتىنى وتباسىن ماتەريالدىق يگىلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ بالانى سۇندەتكە وتىرعىزۋ، ۇلدى ۇيلەندىرىپ وتاۋىن تىگىپ، ەنشىسىن بەرۋ، قىزدى ورنىقتى جەرگە ۇزاتۋ، بالالارىنا ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك جاساۋ سياقتى مادەني-الەۋمەتتىك ماڭىزدى جايتتار اكەنىڭ موينىنداعى ۇلكەن مىندەت. وسىمەن بايلانىستى اكەنى سىيلاۋ، قۇرمەتتەۋ، وعان قارسى كەلمەۋ وتباسىلىق ادەمى تاربيەنىڭ بەلگىسى دەپ ويلايمىن.
وتباسى تاربيەسىندە اكە ۇل بالاعا، شەشە قىز بالاعا جاۋاپتى بولادى. سوندىقتان حالقىمىز “ۇلدىڭ ۇياتى اكەدە، قىزدىڭ ۇياتى شەشەدە” دەگەن. مەنىڭ ويىمشا قازىرگى قوعامدا وتباسىنداعى اكەنىڭ ورنى، بەدەلى تومەندەپ كەتتى. انالاردىڭ ءرولى ءبىرىنشى ورىنعا شىعىپ، ۇلدارىنا ايبارىن كورسەتىپ جۇبايىنا نىق ءسوزىن ايتاتىن جىگەرلى جىگىتتەر قاتارى ازايدى.
قازىرگى قوعامدا اكەنىڭ ورنى تومەندەپ كەتۋىنىڭ سەبەبى، ءقازىر كوپ ەر ازاماتتار جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي جاۋاپكەرشىلىكپەن، مىندەتتەردى ورىنداۋدان قاشادى. ال سونداي جاعدايدا قاي ايەل زاتى ول ەر ازاماتتى كەرەك قىلادى؟ ارينە ونداي جاعدايدا ايەل ادام ەشقانداي ەركەككە تاۋەلدى ەمەس ەكەنىن كورسەتە بىلەدى.
ءقازىر كوبىنەسە وتباسىن اسىراپ وتىرعان جالعىز باستى ايەلدەر، نەمەسە كۇيەۋىنىڭ جۇمىسى جوق ايەل زاتى سول وتباسىنى اسىراۋ مىندەتىم دەپ بىلەدى. سونداي كەزدەردە جاۋاپكەرشىلىكپەن مىندەتتەردەن قاشاتىن ەر ازاماتتى كىم سىيلاپ، كىم تورىنە وتىرعىزادى؟ سول سەبەپتى دە قازىرگى اكەلەرمەن بۇرىنعى اكەلەردىڭ ورنى مەن بەدەلى جەرمەن كوكتەي.
قورىتا كەلگەندە ءار وتباسىندا اكە مەن انانىڭ مىندەتى ءوز ورنىمەن ورىندالسا، سول وتباسىدان شىققان قىز بەن جىگىتتەردە بولاشاقتا جاقسى وتباسىنىڭ نەگىزى بولا الادى دەپ ويلايمىن. “ەشبىر اكە بالاسىنا جاقسى تاربيەدەن ارتىق ەشتەڭە بەرە المايدى” (حاديس ءشاريف) ايتقانداي. بالا وتباسىندا اكەنىڭ جاۋاپكەرشىلىك پەن ۇلكەن مىندەتتەرىن كورىپ، سونى ساناسىنا قۇيىپ وسسە ولدا ءوز وتباسىنداعى مىندەتىن تولىقتاي ءبىلىپ سىيلى اكە بولىپ شىعادى دەگەن ويدامىن. سوندىقتان بالالارىنا، جارىنا ءبارىن نازارىمەن-اق تۇسىندىرەتىن بۇرىنعى اكەلەردىڭ ءرولىن قايتارۋ كەرەك!
جازعان: دجۋمابايەۆا ايدانا
You Might Also Like
-
وسى ولكەدەن قازاقتىڭ بەلگىلى كۇيشىلەرى قۇرمانعازى، دينا، سەيتەك، ناۋشا، دومبىراشىلار ج. تەمىرالييەۆ، ە. قازييەۆ، حالىق ءارتيسى، اكتريسا ح. بوكەيەۆا، قازاقتىڭ تۇڭعىش ديريجەرى ش. قاجىعالييەۆ جانە ت. ب.وسى...
