InfoHub Logo

حازاريباگح — بانگلادەشتەگى داككانىڭ ەجەلگى بىلعارى اۋدانى — الەمنىڭ ەڭ ءىرى بىلعارى ورتالىقتارىنىڭ ءبىرى. Human Rights Watch، الەم بويىنشا ادام قۇقىعىن قورعاۋ ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمىنىڭ رەپورتەرلەرى حازاريباگح جايلى رەپورتاج ءتۇسىردى.

جۇلدىزدار كيەتىن جانە ءبىز ساتىپ الاتىن تانىمال ءساندى برەندتەردىڭ بىلعارى ونىمدەرى قالاي وندىرىلەتىنى جايلى Bilim-all.kz ايتىپ بەرەدى.

حازاريباگح بىلعارىلارى الەمنىڭ 70 ەلىندەگى ۇزدىك برەندتەردىڭ بۇيىمدارىندا پايدالانىلادى

^{© Andrew Biraj/reuters}

جىل سايىن 16،5 ملن دانا تەرى بىلعارىعا وڭدەلەدى. ءساندى بىلعارى تاۋارلارى جىلىنا $ 1،5 ملرد-تان استام تابىس اكەلەدى. بىلعارى وڭدەۋ ءوندىرىسىنىڭ 90%-ى حازاريباگحتا شوعىرلانعان — بۇل 45 مىڭعا جۋىق ادام تىكەلەي جانە جاناما جۇمىس ىستەيتىن بانگلادەشتىڭ 200-دەن استام بىلعارى كاسىپورىندارى.

^{© businessinsider}

بۇل ەلدەگى نەگىزگى جۇمىس كوزى. باتىستىڭ بىلعارى بۇيىمدارىنا جوعارى سۇرانىسى بىلعارى كاسىپورىندارىنىڭ كوپ بولىگىنىڭ وسى شاعىن ايماققا شوعىرلانۋىنا اكەلدى. جانە بۇل ءوندىرىس سالاسى ونسىز دا حالقى اسا تىعىز قالانىڭ سىرتىندا تۇراتىن اۋىل ميگرانتارىن كوپتەپ تارتىپ جاتىر.

^{© daypic.ru}

2002-دەن 2012-گە دەيىن، 10 جىلدا، بىلعارى ەكسپورتىنىڭ جىلدىق كولەمى جىلىنا $ 41 ملن-عا ءوستى جانە ءوسىپ كەلەدى. بۇل بىلعارىلار 70 ەلگە ەكسپورتتالادى: قىتايعا، وڭتۇستىك كورەياعا، جاپونياعا، يتالياعا، گەرمانياعا، يسپانياعا، سشا-عا جانە ت.ب.

يتاليا — ەڭ ءىرى يمپورتتاۋشى: جىلىنا شامامەن $ 85 ملن-عا بىلعارى ساتىپ الادى.

وندىرىستە بالالار جۇمىس ىستەيدى

^{© businessinsider.com}

Human Rights Watch ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمىنىڭ رەپورتەرلەرى بالالاردان سۇحبات الدى، ولاردىڭ ەڭ كىشىسىنىڭ جاسى 11-دە. بالالار ءقاۋىپتى نىسانداردا ەڭبەكتەنەدى: تەرىلەردى حيميكاتتاردا شايادى، يلەنگەن تەرىلەردى جۇزبەن كەسەدى جانە ءقاۋىپتى بىلدەكتەردى پايدالانادى، مىسالى، بىلعارىنى پرەسستەۋگە ارنالعان ىستىق پليتالار.

سۋرەتتە — جاس جۇمىسشىلاردىڭ ءبىرى

ءوندىرىس كولەمى ءوسىپ كەلەدى، ال بىلعارى وڭدەۋدىڭ ادام ومىرىنە ءقاۋىپتى ءتاسىلى 100 جىلدا وزگەرگەن جوق

^{© leatherpanel.org}

ءوندىرىستىڭ كولەمى ايتارلىقتاي ءوستى، ال بىلعارى وڭدەۋ تاسىلدەرى 100 جىلدا وزگەرگەن جوق — زاۋىتتاردا شيكى تەرىلەردى وڭدەۋ ءۇشىن مەتاللدار مەن قىشقىلداردىڭ 40 ءتۇرلى قوسىندىسى پايدالانىلادى. يلەۋ ءۇشىن التىۆالەنتتى حروم ەرىتىندىسى قولدانىلىپ كەلەدى، ول وبىر اۋرۋىن تۋدىرادى. سونىڭ ارقاسىندا بىلعارى ۇزاق ۋاقىت بۇلىنبەيتىن جانە ىلعال مەن كۇن ساۋلەسىنىڭ اسەرىنە توتەپ بەرە الاتىن بەرىك ماتەريالعا اينالادى.

حروم كوللاگەنمەن رەاكسياعا ءتۇسىپ كوگىلدىر تۇسكە يە بولادى.

^{© thedailystar.net}

كوپتەگەن بىلعارى كاسىپورىندارى الجاپقىش تا، قولعاپ تا، قاۋىپسىزدىك قۇرالدارىن دا ۇسىنبايدى، تازارتقىش قۇرالدار جوق، جۇمىسشىلارعا زياندى حيميالىق زاتتەكتەرمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەتپەيدى جانە ەسكىرگەن قۇرال-جابدىقتاردى اۋىستىرمايدى.

^{© daypic.ru}

قىزمەتكەرلەر اياق كيىم، سومكە، بەلدىك، كيىم سياقتى دايىن بۇيىمداردى جاساۋعا، بوياۋعا جانە وڭدەۋگە بىلعارىنى جۇمسارتۋ ءۇشىن سۋعا مالادى.

^{© leatherpanel.org   © daypic.ru}

سۋلانعان جانە حيميالىق ەرىتىندىلەرمەن وڭدەلگەن بىلعارىنى تەگىستەپ، كۇن استىندا بىرنەشە كۇن كەپتىرەدى.

^{© HumanRightsWatch/Youtube}

كەيىن ونى سۇرىپتاپ، كەسەدى، تەگىستەيدى جانە قاباتتاپ سالادى.

^{© leatherpanel.org}

ماتەريال ارنايى بىلدەكتەردە «قوسارلاۋ» پروسەسىنەن وتەدى. تەرىنى بەت جاعىن قاراتىپ سالادى، ال ماتەريالدىڭ قالىڭدىعىن ۇزىندىعى بويىنشا تەگىستەۋ ءۇشىن تومەنگى جاعى كەسىلەدى. بىلعارىدان قالعان قالدىقتار كۇدەرى جاساۋعا ءارى قاراي وڭدەلەدى.

^{© daypic.ru}

ەر ادام جانۋارلاردىڭ تاعامى بولاتىن ءوندىرىس قالدىقتارىن قايناتىپ جاتىر. كەيىن بۇل جانۋارلاردىڭ ەتى تاعام بولاتىنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەك.

جۇمىسشىلار ايىنا $ 37 ءۇشىن اپتاسىنا 7 كۇن بويى ەڭبەكتەنەدى

^{© KM Asad/ZUMA Press/Corbis}

دجاحاي 17 جاستا، ول بىلعارى وندىرىسىندە 12 جاسىنان ىستەپ كەلەدى. كۇنىنە 10 ساعات اپتاسىنا 7 كۇن جۇمىس ىستەيدى جانە ەڭبەگى ءۇشىن ايىنا $ 37 الادى.

ول بارىنەن بۇرىن 4 شارشى مەتر شۇڭقىرلاردا شيكىزاتتى جىبىتەتىن بوكستاردا جۇمىس ىستەگەندى ۇناتپايدى. «بوكستارداعى سۋدا قىشقىل بار، ول تەرىمە تيگەندە جانىپ، اشيدى. ءبىراق قارنىم اش بولسا، قىشقىلعا ءمان بەرمەيمىن — مەن تاماق جەۋىم كەرەك».

قىشۋ، جارىلۋ، قىشقىلدىق كۇيۋ، ءبورتۋ، وڭسىزدەنگەن، ەرتە قارتايعان تەرى — شيكىزاتپەن جۇمىس ىستەۋ كەزىندەگى ۋىتتى زاتتەكتەردىڭ ادەتتەگى زاردابى.

 ^{© businessinsider.com   © HumanRightsWatch/Youtube}

دجاحايمەن ءتۇرلى قايعىلى جاعدايلار بولعان: بىردە ول بىلعارىنى كەپتىرۋگە ارنالعان توسەمە تاقتانىڭ قاعىلىپ تۇرعان شەگەلەرىنىڭ ءبىرىن باسىپ كەتكەن، اۋىر تەرىلەردى كوتەرەم دەپ بەلى شويىرىلىپ قالعان.

بىردە ول تەرىلەردى ساقتاۋعا ارنالعان، اينالىپ تۇرعان ۇلكەن باراباننىڭ ىشىندە قاقپانعا ءتۇسىپ قالعان. بۇل بارابانداردىڭ ىشكى بەتىندە تەرىلەردىڭ بىر-بىرىنە وراتىلىپ قالماۋىن قامتاماسىز ەتەتىن قادالار بار. ەكى مينۋتتان كەيىن باراباندى وشىرگەن، ءبىراق دەنەسى مەن باسىندا كوپتەگەن جاراقاتتار مەن تىلىكتەر بولعان.

ءوندىرىستىڭ ەسكىرگەن ادىستەرىنەن جانە قالدىقتاردى دۇرىس جويماۋدان ەكولوگيا مەن ادامدار زارداپ شەگۋدە

^{© Pascal Mannaerts/businessinsider}

بىلعارى ءوندىرىسىنىڭ قالدىقتارىن كوپ جاعدايدا ورتەيتىندىكتەن ادامدار ءتۇتىن ورتاسىندا ءومىر سۇرەدى، قالادا اۋا ۋلانعان. سونىمەن قاتار، بارلىق جەردە جاعىمسىز كۇيگەن ءيىس مۇڭكىپ تۇرادى. ەڭ قىزىعى، «Hazaribagh» ءسوزى «مىڭ باقشا قالاسى» دەپ اۋدارىلادى — مىنە، وسىنداي فارس.

سۋرەتتە جۇمىسشى بىلعارى ءوندىرىسىنىڭ قالدىقتارى سالىنعان سەبەتتى ورتەۋ ءۇشىن اكەتىپ بارادى.

^{© Andrew Biraj/reuters}

^{© Pascal Mannaerts/businessinsider   © HumanRightsWatch/Youtube}

جۇمىسشىلار مەن ولاردىڭ وتباسىلارى بىلعارى ءوندىرىسى اينالاسىنداعى كىشكەنتاي بولمەلەردە تۇرادى. ۇيلەرى ونەركاسىپ استاۋلارىنىڭ اعىن سۋ كوزدەرىنە وتە جاقىن ورنالاسقان. ۋلانعان سۋ كوشە بويىمەن، قالا كانالدارى ارقىلى بۋريگانگاعا بارىپ قۇيىلادى.

^{© HumanRightsWatch/Youtube   © HumanRightsWatch/Youtube}

بۋريگانگا وزەنىندە جانۋارلاردىڭ شىرىگەن ەتىنىڭ قالدىقتارى، كۇكىرت قىشقىلى، قۇمىرسقا قىشقىلى، حروم، قورعاسىن، اممياك اعىپ جاتىر — بۇل تەك بىلعارى وندىرىسىنەن تاستالاتىنى عانا. بۇعان تاعى زاۋىتتار مەن فابريكالاردىڭ قالدىقتارىن، اعىن سۋلار، تۇرمىستىق قالدىقتار مەن مۇنايدى قوسىڭىز — بارلىعى 4 500 ت كۇندەلىكتى قاتتى قالدىقتار، ونىڭ ىشىندە 21،6 مىڭ ءليترى — ۋلى.

وزەننىڭ ءوزى قويۋ قارا جابىسقاق ماسسادان تۇرادى. بيولوگيالىق تۇرعىدا ول بۇرىننان ءولى دەپ سانالادى. 4 ملن-عا جۋىق ادام كۇندەلىكتى لاستانعان سۋدىڭ ىقپالىنا دۋشار بولىپ وتىر.

^{© HumanRightsWatch/Youtube}

اشور ەسىمدى قالالىق تۇرعىن: «مەن قۇبىردان سۋ ىشۋگە قورقامىن. گورفيرلەنگەن قالايى 6 ايدىڭ ىشىندە جەپ قويادى» دەپ اعىنان جارىلدى.

^{© Pascal Mannaerts/businessinsider}

ادامدار وتە كەدەي، سول سەبەپتى ساپالى مەديسينالىق كومەك الا المايدى، ال مەملەكەت پەن بىلعارى كاسىپورىندارىنىڭ باسشىلارى كاسىپتەرى جاقسى تابىس اكەلىپ تۇرعاندا ازاماتتارىنىڭ ساۋلىعىنا پىسقىرىپ قارامايدى، سىرقاتتانۋ قاعازىنا جانە ءوندىرىس كەزىندە جاراقات الۋ زاردابىنا ماتەريالدىق وتەماقى تولەمەيدى.

سۋرەتتە — جۇمىسشىلار وتباسى تۇراتىن بولمە. تاڭعالارلىق، مۇشكىل جاعدايلارىنا قاراماستان ادامدار ءالى دە قۋانا الادى.

ءارى قاراي نە بولماق؟

^{© Pascal Mannaerts/businessinsider}

2009 جىلعى جوعارعى سوتتىڭ شەشىمىمەن ۇكىمەت حازاريباگحتىڭ 155 بىلعارى زاۋىتىنا ءوندىرىستى داككانىڭ شەكاراسىنان تىس اۋماققا كوشىرۋ شىعىنىن وتەپ بەرۋگە كومەكتەسۋدى ۇسىندى، ءبىراق ولاردىڭ 43ء-ى عانا تالاپتى ورىندادى. كاسىپورىندار ءوز ءوندىرىسىن تەرى وڭدەۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن ۇستاناتىن ساۆارعا كوشىرگەنگە دەيىن قورشاعان ورتاعا كەلتىرەتىن زالالى ءۇشىن كۇنىنە 10 000 تاكا (شامامەن 120 امەريكالىق دوللار) ايىپپۇل بەلگىلەنگەن.

ءبىراق بۇل ايىپپۇلداردى ناقتى كىم تولەيدى؟ بارلىق جاسالىپ جاتقان شارالارعا قاراماستان، ءوندىرىس كەڭ ەتەك جايىپ كەلەدى، ال قاراپايىم ادامدار زارداپ شەگۋدە.

سالىستىرۋ ءۇشىن: مارراكەشتەگى بىلعارى تابيعي ءوندىرىسى

جەردىڭ باسقا ءبىر بولىگىندە، مارراكەشتە — سولتۇستىك افريكانىڭ بايىرعى حالقى — بەربەرلەردىڭ ءداستۇرلى بىلعارى ءوندىرىسى كەڭ ەتەك جايعان. ادامدار مۇندا دا بانگلادەشتەگى سياقتى ىستىق كۇننىڭ استىندا اۋىر جۇمىس ىستەيدى. الايدا حيميا قولداناتىن ءقاۋىپتى وندىرىسپەن سالىستىرعاندا، مۇندا تەرى وڭدەۋ ءتاسىلى تولىقتاي تابيعي. بۇل جايلى ءبىز كاسىپكەر جانە بلوگەر الەكسەي زابولوتنىيدان بىلدىك.

^{© z-alexey.ru}

ماتەريالدى جۇمسارتۋ ءۇشىن تەرىلەردى 3-6 كۇنگە قۇستىڭ نەمەسە ءيتتىڭ تەزەگى مەن سۋ قوسپاسىنا مالىپ قويادى. كەيىن دەنەنىڭ قالدىقتارىن كەتىرۋ ءۇشىن جانە جۇندەرىن الۋدى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن 20-30 كۇنگە اك پەن سۋدىڭ ەرىتىندىسىنە سالىپ قويادى. ساسىق ءيىس مۇڭكىپ تۇرادى.

^{© z-alexey.ru}

اكپەن تىڭايتقان سوڭ شەبەر كومەكشىلەرى تەرىدەن ءجۇن قالدىقتارىن قولمەن تازارتادى.

^{© z-alexey.ru}

يلەۋ وسىمدىك زاتتەكتەرىندە — اعاش تۇرلەرىنىڭ سىعىندىسىندا جاسالادى. تەگىس ءسىڭۋى ءۇشىن سىعىندىنىڭ كونسەنتراسياسىن بىرتىندەپ كوتەرەدى. سودان كەيىن اكتەن كەتىرۋ پروسەسى جۇرەدى — تەرىنى لايم قوسىلعان تازا سۋمەن شايادى. سودان سوڭ مۇقيات كەپتىرەدى، تەگىستەيدى، پرەسستەيدى.

^{© z-alexey.ru}

بوياۋ ءۇشىن دە كارمين، كۋركۋما، بوزعالداق، قىزىل بۇرىش سياقتى تەك تابيعي بوياعىشتاردى پايدالانادى. جانە ەڭ سوڭىندا، بىلعارىنى سۋ، جۇمىرتقانىڭ اعى مەن زىعىر مايىنىڭ ەرىتىندىسىندە جالتىراتادى.

دايىن بىلعارىنى الەم بويىنشا كيىم جانە اياق كيىم شىعاراتىنكوپتەگەن تانىمال برەندتەر ساتىپ الادى جانە بۇيىمدار تىگەدى

^{© pierotucci.com}

^{© tripadvisor.ru}

سۋرەتتە — فلورەنسيانىڭ Pierotucci بىلعارى فابريكاسىنىڭ يتاليالىق شەبەرلەرى بىلعارىدان ديزاينەرلىك سومكەلەر جاساپ جاتىر.

«ەگەر يتاليا وندىرەتىن بارلىق بىلعارى ونىمدەرى شىنىمەن سوندا جاسالاتىن بولسا، وندا كوشەلەر سيىرعا تولىپ، ولار تريەۆي سۋبۇرقاعىنان سۋ ىشەتىن ەدى»، — دەپ قالجىڭدايدى ليۋسي سيەگل بىلعارىسىز ومىرگە كۇرەسۋشى.

^{© Bobby Bank/WireImage}

Forever 21 مەن MichaelKorsسياقتى كەيبىر اسا تانىمال برەندتەر جەتكىزىلىم تىزبەگى جايلى اقپاراتتار ءۇشىن ءوز ەسەپتىلىكتەرىن جاسىرۋعا ءماجبۇر.

كيىم برەندتەرىنىڭ اشىقتىعى جايلى اقپارات بەرەتىن ەسەپتىلىك بويىنشا Prada، Fendi، Hermes جانە Chanel سياقتى ءىرى، قىمبات كيىم كومپانيالارى ەكولوگيالىق ءوندىرىس پەن الەۋمەتتىك نورمالاردىڭ ساقتالماۋىمەن جاسالعان ماتەريالداردى ساتىپ الادى.

ءبىز ادام جانە تابيعات رەسۋرستارىن وندىرىستە بەيقام پايدالانۋدى دوعارىپ، بىلعارى بۇيىمدارىنان باس تارتا الامىز با؟ بۇل ماقالانىڭ اۆتورى ادەتتە بىلعارى ەتىگىن ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ەتەتىنى ءۇشىن ساتىپ الادى جانە وعان لايىقتى بالاما جوق ەكەنىن ايتادى. ال ءسىز قالاي ويلايسىز؟ پىكىرلەرىڭىزدى كۇتەمىز.

---