اققالا بالالاردا قوناقتا
باتىس قازاقستان وبلىسى، شىڭعىرلاۋ اۋدانى،
اۋداندىق «شۇعىلا» بالاباقشاسى ءىى ساناتتى تاربيەشى
قوجامۇراتوۆا گۇلىم
«اققالا بالالاردا قوناقتا» ويىن – ساۋىق كەشى.
ماقساتى: بالالاردىڭ ايتىلعان ويدى تىڭداۋعا جانە ۇعىنۋعا اڭگىمەگە ارالاسىپ، سۇراۋعا جانە سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بىلىگىن دامىتۋدى جالعاستىرۋ. قىسقى تابيعاتتى باقىلاپ، قاراپايىم قۇبىلىستارى (قاردىڭ جاۋعانى، اياز) تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. بالالاردىڭ ولەڭدەردى، بيلەردى، ويىنداردى ورىنداۋعا قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ. بالالاردىڭ كوڭىل – كۇيىن شاتتىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: اققالا كەيىپكەرى، زالدى قىس مەزگىلىنە سايكەس بەزەندىرۋ، مەجە، مەجە سىزىقتارى، قار جاۋاتىن اپپارات
بارىسى: بالالارمەن ورمانعا سەرۋەنگە شىعۋ
تاربيەشى: - بالالار، بۇگىن سەندەر ورمانعا سەرۋەنگە شىعۋعا دايىنسىڭدار ما؟
بالالار: دايىنبىز
تاربيەشى: ولاي بولسا، بۇگىن ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە كەتتىك. بالالار مىنا جەردە قار قالىڭ ەكەن. قاردا ءىز بار ەكەن. ءبىز سول ءىزدىڭ ۇستىمەن جۇرەيىك.
(ىزبەن ءجۇرۋ)
الدىمىزدا دۇمبەشىك جول بار ەكەن ەندى وسى دۇمبەشىكتىڭ ۇستىمەن ابايلاپ جاي جۇرىسپەن جۇرەيىك.
- بالالار، اينالالارىڭا كوز تاستاپ قاراڭدارشى جەردىڭ بەتىن نە جاپقان؟
بالالار: قار
(تاڭعاجايىپ ءسات، قار جاۋادى)
تاربيەشى: بالالار جوعارى قاراڭدارشى، نە جاۋىپ جاتىر؟
بالالار: قار
تاربيەشى: قار قانداي؟
بالالار: اق، جۇمساق، مۇزداي سالقىن
تاربيەشى: بالالار، قاردى قولعاپسىز ۇستاۋعا، جەۋگە بولا ما؟
بالالار: جوق بولمايدى
تاربيەشى: ءيا دۇرىس ايتاسىڭدار، قاردى جەسەك اۋىرىپ قالامىز
بالالار، سونىمەن قار جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە جاۋادى ەكەن؟
بالالار: قىس مەزگىلىندە
تاربيەشى: بالالار قىس مەزگىلى تۋرالى تاقپاقتار بىلەمىز بە؟
بالالار: ءيا بىلەمىز
بالالاردىڭ تاقپاعى.
بينۇر: قىس كەلدى، قىس كەلدى
اقتارىپ اق قاردى
جون اپپاق تۇسكە ەندى
ارالاپ قايتايىق
اق كۇمىس باقتاردى
ميراس: قىسىم – اۋ، قىسىم – اۋ
جىبەردىڭ قىسىپ – اق
قالماسپىز ءبىز دەگەن
بورانعا ۇشىراپ
اپپاق قار جاۋا بەر
ريزا عوي ساعان ەل
نۇراي: شىڭداردى، قۇزداردى
شاڭعىمەن سىزالىق
ەلەمەي ىزعاردى
جاڭا جىل بايگەسىن
كەلەيىك ءبىز الىپ
مەرۋەرت: دالادا قار بورايدى
اق مامىققا ورايدى
مۇز بولادى قاتادى
جىپ – جىلتىر بوپ جاتادى
نارتاي: اق كيىمدى دەنەلى اق ساقالدى
سوقىر مىلقاۋ تانىماس ءتىرى جاندى
ءۇستى باسى اق قىراۋ، ءتۇسى سۋىق
باسقان جەرى سىقىرلاپ كەلىپ قالدى
تاربيەشى: ەندى بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق ولەڭ جاسىرايىن
ويناڭدار دا ويلاڭدار
ءسابىز مۇرىن كىم دە بار؟
شەلەك كيگەن باسىنا ايتىڭدارشى
بالالار، بالالار
بالالار: ايتامىز ءبىز ايتامىز
اپپاق قاردان جاسايمىز
شىدايدى ول اياز دا
كوڭىلدە ول اققالا، اققالا
اققالا كىرەدى. (تاقىرىپ تۇسەدى)
اققالا: سالاماتسىڭدار ما، بالالار مەن سەندەردىڭ داۋىستارىڭدى ەستىپ،
وسىندا كەلدىم. مەنى تانىدىڭدار ما؟
بالالار: ءيا، تانىدىق ءسىز اققالاسىز
اققالا: مەن ەرتەگىلەر ەلىندەگى اققالامىن.
اققالا نەدەن جاسالادى؟
بالالار: - قاردان
اققالا: - مەن نەشە بولىكتەن تۇرامىن
بالالار: 3 بولىكتەن
اققالا: - قانە ساۋساعىمىزبەن كورسەتەيىكشى
- مەنىڭ بولىكتەرىم قانداي گەومەتريالىق پىشىنگە ۇقسايدى؟
بالالار: دوڭگەلەك
اققالا: - دوڭگەلەكتەردىڭ كولەمىندە قانداي ايىرماشىلىقتار بار؟
بالالار: 1 دوڭگەلەك – ۇلكەن
2 دوڭگەلەك – كىشىلەۋ
3 دوڭگەلەك – كىشكەنتاي
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەر وتە اقىلدى، تاپقىر بالالار ەكەنسىڭدەر.
تاربيەشى: - بالالار ءبىز اققالالاردىڭ كوڭىلىن كوتەرۋ ءۇشىن «اققالا» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك.
حور: «اققالا»
اققالا: راحمەت بالالار مەنىڭ كوڭىلىمدى كوتەرىپ تاستادىڭدار، سەندەرگە ريزا
بولدىم
بالالار، مەندە سەندەرگە ءوزىم بىلەتىن جۇمباعىمدى جاسىرىپ كورەيىنشى:
1. ءوزى سۋدان جارالعان، ءبىراق سۋدان قورقادى (مۇز)
2. قىرعا سۇيرەپ شىعام، ويعا ءمىنىپ تۇسەم (شانا)
تاربيەشى: - بالالار، اققالاعا توسىن سىي جاساساق قالاي بولادى. اققالا ءسىز كوزىڭىزدى جۇمىپ تۇرىڭىز (بالالارمەن بىرگە اققالا قۇراستىرۋ)
اققالا: بالالار راحمەت مەن سەندەرگە ريزامىن، ماعان وتە تاماشا دوس بولادى.
- بالالار مەندە سەندەرمەن دوس بولعىم كەلەدى. مەنىمەن دوس بولاسىڭدار ما؟
بالالار: ءيا دوس بولامىز
تاربيەشى: بالالار، سەندەر وسى دوستىق تۋرالى كىم ماقال – ماتەل بىلەدى؟
بالالار: اقۋدى اتپا، دوسىڭدى ساتپا!
100 تەڭگەڭ بولعانشا 100 دوسىڭ بولسىن
دوسى كوپتى جاۋ المايدى
جاقسى دوس ءۇشىن جان پيدا
تاربيەشى: ال ەندى وسى دوستىعىمىز جالعاسىن تابۋ ءۇشىن “ تاتۋ دوسپىز ءبارىمىز “ ءانىن بىرگە شىرقايىق
حور: “ تاتۋ دوسپىز ءبارىمىز “
تاربيەشى: اققالا، ءسىز ەندى ءبىز توپتىڭ جىگىتتەر كۆارتەتىنىڭ ءانىن تىڭداڭىز.
جەكە ءان: «اق ءتيىن»
تاربيەشى: اققالا ءبىزدىڭ توپتىڭ بيشىلەرى سىزگە بي دە بيلەپ بەرەدى.
بي: «پەترۋشكا»
تاربيەشى: بالالار، ەندى اققالامەن بىرگە قار اتىسىپ وينايىق.
ويىن شارتى: بالالاردى ەكى توپقا ءبولىنىپ، ەكى مەجەنى ءدال كوزدەپ، قار اتۋ. (بالالاردى ماداقتاۋ)
اققالا: جارايسىڭدار بالالار، سەندەر مەنى وتە ريزا قىلدىڭدار، سوندىقتان مەن سەندەرگە ءوزىمنىڭ سىيلىعىمدى بەرگىم كەلىپ تۇر
(سىيلىعىن تاراتۋ)
بالالار، ال ەندى مەن سەندەرمەن اققالا ءبيىن بيلەيىنشى.
«اققالا» ءبيى.
اۋداندىق «شۇعىلا» بالاباقشاسى ءىى ساناتتى تاربيەشى
قوجامۇراتوۆا گۇلىم
«اققالا بالالاردا قوناقتا» ويىن – ساۋىق كەشى.
ماقساتى: بالالاردىڭ ايتىلعان ويدى تىڭداۋعا جانە ۇعىنۋعا اڭگىمەگە ارالاسىپ، سۇراۋعا جانە سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بىلىگىن دامىتۋدى جالعاستىرۋ. قىسقى تابيعاتتى باقىلاپ، قاراپايىم قۇبىلىستارى (قاردىڭ جاۋعانى، اياز) تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. بالالاردىڭ ولەڭدەردى، بيلەردى، ويىنداردى ورىنداۋعا قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ. بالالاردىڭ كوڭىل – كۇيىن شاتتىققا باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: اققالا كەيىپكەرى، زالدى قىس مەزگىلىنە سايكەس بەزەندىرۋ، مەجە، مەجە سىزىقتارى، قار جاۋاتىن اپپارات
بارىسى: بالالارمەن ورمانعا سەرۋەنگە شىعۋ
تاربيەشى: - بالالار، بۇگىن سەندەر ورمانعا سەرۋەنگە شىعۋعا دايىنسىڭدار ما؟
بالالار: دايىنبىز
تاربيەشى: ولاي بولسا، بۇگىن ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە كەتتىك. بالالار مىنا جەردە قار قالىڭ ەكەن. قاردا ءىز بار ەكەن. ءبىز سول ءىزدىڭ ۇستىمەن جۇرەيىك.
(ىزبەن ءجۇرۋ)
الدىمىزدا دۇمبەشىك جول بار ەكەن ەندى وسى دۇمبەشىكتىڭ ۇستىمەن ابايلاپ جاي جۇرىسپەن جۇرەيىك.
- بالالار، اينالالارىڭا كوز تاستاپ قاراڭدارشى جەردىڭ بەتىن نە جاپقان؟
بالالار: قار
(تاڭعاجايىپ ءسات، قار جاۋادى)
تاربيەشى: بالالار جوعارى قاراڭدارشى، نە جاۋىپ جاتىر؟
بالالار: قار
تاربيەشى: قار قانداي؟
بالالار: اق، جۇمساق، مۇزداي سالقىن
تاربيەشى: بالالار، قاردى قولعاپسىز ۇستاۋعا، جەۋگە بولا ما؟
بالالار: جوق بولمايدى
تاربيەشى: ءيا دۇرىس ايتاسىڭدار، قاردى جەسەك اۋىرىپ قالامىز
بالالار، سونىمەن قار جىلدىڭ قاي مەزگىلىندە جاۋادى ەكەن؟
بالالار: قىس مەزگىلىندە
تاربيەشى: بالالار قىس مەزگىلى تۋرالى تاقپاقتار بىلەمىز بە؟
بالالار: ءيا بىلەمىز
بالالاردىڭ تاقپاعى.
بينۇر: قىس كەلدى، قىس كەلدى
اقتارىپ اق قاردى
جون اپپاق تۇسكە ەندى
ارالاپ قايتايىق
اق كۇمىس باقتاردى
ميراس: قىسىم – اۋ، قىسىم – اۋ
جىبەردىڭ قىسىپ – اق
قالماسپىز ءبىز دەگەن
بورانعا ۇشىراپ
اپپاق قار جاۋا بەر
ريزا عوي ساعان ەل
نۇراي: شىڭداردى، قۇزداردى
شاڭعىمەن سىزالىق
ەلەمەي ىزعاردى
جاڭا جىل بايگەسىن
كەلەيىك ءبىز الىپ
مەرۋەرت: دالادا قار بورايدى
اق مامىققا ورايدى
مۇز بولادى قاتادى
جىپ – جىلتىر بوپ جاتادى
نارتاي: اق كيىمدى دەنەلى اق ساقالدى
سوقىر مىلقاۋ تانىماس ءتىرى جاندى
ءۇستى باسى اق قىراۋ، ءتۇسى سۋىق
باسقان جەرى سىقىرلاپ كەلىپ قالدى
تاربيەشى: ەندى بالالار مەن سەندەرگە جۇمباق ولەڭ جاسىرايىن
ويناڭدار دا ويلاڭدار
ءسابىز مۇرىن كىم دە بار؟
شەلەك كيگەن باسىنا ايتىڭدارشى
بالالار، بالالار
بالالار: ايتامىز ءبىز ايتامىز
اپپاق قاردان جاسايمىز
شىدايدى ول اياز دا
كوڭىلدە ول اققالا، اققالا
اققالا كىرەدى. (تاقىرىپ تۇسەدى)
اققالا: سالاماتسىڭدار ما، بالالار مەن سەندەردىڭ داۋىستارىڭدى ەستىپ،
وسىندا كەلدىم. مەنى تانىدىڭدار ما؟
بالالار: ءيا، تانىدىق ءسىز اققالاسىز
اققالا: مەن ەرتەگىلەر ەلىندەگى اققالامىن.
اققالا نەدەن جاسالادى؟
بالالار: - قاردان
اققالا: - مەن نەشە بولىكتەن تۇرامىن
بالالار: 3 بولىكتەن
اققالا: - قانە ساۋساعىمىزبەن كورسەتەيىكشى
- مەنىڭ بولىكتەرىم قانداي گەومەتريالىق پىشىنگە ۇقسايدى؟
بالالار: دوڭگەلەك
اققالا: - دوڭگەلەكتەردىڭ كولەمىندە قانداي ايىرماشىلىقتار بار؟
بالالار: 1 دوڭگەلەك – ۇلكەن
2 دوڭگەلەك – كىشىلەۋ
3 دوڭگەلەك – كىشكەنتاي
- جارايسىڭدار، بالالار، سەندەر وتە اقىلدى، تاپقىر بالالار ەكەنسىڭدەر.
تاربيەشى: - بالالار ءبىز اققالالاردىڭ كوڭىلىن كوتەرۋ ءۇشىن «اققالا» ءانىن ورىنداپ بەرەيىك.
حور: «اققالا»
اققالا: راحمەت بالالار مەنىڭ كوڭىلىمدى كوتەرىپ تاستادىڭدار، سەندەرگە ريزا
بولدىم
بالالار، مەندە سەندەرگە ءوزىم بىلەتىن جۇمباعىمدى جاسىرىپ كورەيىنشى:
1. ءوزى سۋدان جارالعان، ءبىراق سۋدان قورقادى (مۇز)
2. قىرعا سۇيرەپ شىعام، ويعا ءمىنىپ تۇسەم (شانا)
تاربيەشى: - بالالار، اققالاعا توسىن سىي جاساساق قالاي بولادى. اققالا ءسىز كوزىڭىزدى جۇمىپ تۇرىڭىز (بالالارمەن بىرگە اققالا قۇراستىرۋ)
اققالا: بالالار راحمەت مەن سەندەرگە ريزامىن، ماعان وتە تاماشا دوس بولادى.
- بالالار مەندە سەندەرمەن دوس بولعىم كەلەدى. مەنىمەن دوس بولاسىڭدار ما؟
بالالار: ءيا دوس بولامىز
تاربيەشى: بالالار، سەندەر وسى دوستىق تۋرالى كىم ماقال – ماتەل بىلەدى؟
بالالار: اقۋدى اتپا، دوسىڭدى ساتپا!
100 تەڭگەڭ بولعانشا 100 دوسىڭ بولسىن
دوسى كوپتى جاۋ المايدى
جاقسى دوس ءۇشىن جان پيدا
تاربيەشى: ال ەندى وسى دوستىعىمىز جالعاسىن تابۋ ءۇشىن “ تاتۋ دوسپىز ءبارىمىز “ ءانىن بىرگە شىرقايىق
حور: “ تاتۋ دوسپىز ءبارىمىز “
تاربيەشى: اققالا، ءسىز ەندى ءبىز توپتىڭ جىگىتتەر كۆارتەتىنىڭ ءانىن تىڭداڭىز.
جەكە ءان: «اق ءتيىن»
تاربيەشى: اققالا ءبىزدىڭ توپتىڭ بيشىلەرى سىزگە بي دە بيلەپ بەرەدى.
بي: «پەترۋشكا»
تاربيەشى: بالالار، ەندى اققالامەن بىرگە قار اتىسىپ وينايىق.
ويىن شارتى: بالالاردى ەكى توپقا ءبولىنىپ، ەكى مەجەنى ءدال كوزدەپ، قار اتۋ. (بالالاردى ماداقتاۋ)
اققالا: جارايسىڭدار بالالار، سەندەر مەنى وتە ريزا قىلدىڭدار، سوندىقتان مەن سەندەرگە ءوزىمنىڭ سىيلىعىمدى بەرگىم كەلىپ تۇر
(سىيلىعىن تاراتۋ)
بالالار، ال ەندى مەن سەندەرمەن اققالا ءبيىن بيلەيىنشى.
«اققالا» ءبيى.
You Might Also Like
