ارناۋ اندەر مەن كۇيلەر
تاقىرىبى: «ارناۋ اندەر مەن كۇيلەر»
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى «امان بول، شەشەم، امان بول» - تىڭداۋ؛
ءسوزى: و. اۋباكىروۆتىكى
ءانى: ك. قۋاتبايەۆتىكى «اق اجەم» ءانىن - ۇيرەنۋ؛
ماقساتى: «انا»، «اجە» تاقىرىبىن ساباققا ارقاۋ ەتە وتىرىپ، جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ جانە قورىتىندىلاۋ؛
تاربيەلىك ءمانى: ساباقتا ارقاۋ ەتكەن نەگىزگى ۇعىمدار ارقىلى مۋزىكا تىڭداپ جانە ءان ۇيرەنە وتىرىپ، ۇلكەندى سىيلاۋعا، قۇرمەتتەۋگە، ىزەتتى بولۋعا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق ءمانى: وقۋشىلاردىڭ توپپەن، جەكە جۇمىس جاساۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ جانە ساباقتا العان بىلىمدەرىن ومىرمەن بايلانىستىرۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ؛
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سىني تۇرعىدان ويلاۋ جوباسىنىڭ ستراتەگيالارىن قولدانۋ؛
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، دومبىرا، ءاننىڭ ءسوزىن مونيتوردان كورسەتۋ، سلايدتار، كەسپەلەر، ماركەرلەر، بايان، ءۇنتاسپالار ت. ب
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
كىرىسپە: (كۇي وينالىپ تۇرادى) وقۋشىلارمەن امانداسۋ. وقۋشىلار 4 توپقا ءبولىنىپ وتىرادى.
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: «ءببۇ» سىزبا ءادىسى
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• بۇرىنعى ءبىلىمدى جاڭا بىلىممەن ۇشتاستىرا الادى؛
• ۇسىنىلعان اقپاراتتى سىني تۇرعىدان باعالاي الادى؛
• اقپاراتپەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا ىقىلاستى بولادى؛
• اقپاراتپەن ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي الادى؛
«اسسوساسيا» ستراتەگياسى قولدانىلادى. ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن، بەلسەندىلىگىن، ساباققا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
كۇتىلەتىن ناتيجە:
* پروبلەما تۋرالى ءوز ءبىلىمىن ۇسىنۋ؛
* ۇسىنىلعان پروبلەمانى تولىق قورىتىندىلاي الۋ؛
* تانىم ارەكەتى پروسەسىندە قارىم – قاتىناس شەبەرلىگى؛
* ءبىلىمدى پروبلەما بويىنشا اكتۋالداندىرۋ؛
ساباق «ارناۋ» سوزىنە اسسوساسيا جاساۋدان باستالادى. (2 مينۋت)
داپتەر ارناۋ، ولەڭ ارناۋ، جىر ارناۋ، كۇي ارناۋ، ءان ارناۋ ت. ب
ءار توپ ءوز ويلارىن ورتاعا سالىپ تالدايدى. اۋديتورياعا ۇسىنادى.
II. «ماعىنانى تانۋ: «جيگسو» ءادىسى قولدانىلادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە اقپاراتتى ءوز بەتىنشە ۇعىنادى جانە مەڭگەرە الادى؛
*مەڭگەرگەن اقپاراتتى بايانداپ ايتىپ بەرە الادى؛
* ماتىنمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي الادى؛
* جاڭا اقپاراتپەن جۇمىس جاساۋعا ىنتالى بولادى؛
* وزگەنى تىڭداپ ءوز ويىن اشىق ايتا الادى؛
* ءوزى وقيدى جانە وزگەنى وقىتادى؛
* تانىم ارەكەتى پروسەسىندە قارىم-قاتىناس؛
- وقۋشىلار، ورنىمىزدان تۇرىپ ەكسپورتتىق توپتارعا بارايىق. ول ءۇشىن ءاربىر جانۇيا مۇشەسى 1 - 2 - 3 دەپ سانايدى. 1 - دەپ ساناعاندار 1 - ءشى توپقا، 2 - دەپ ساناعاندار 2 - ءشى توپقا، 3 - دەپ ساناعاندار 3 - ءشى توپقا (1 مينۋت )
1 - ءشى توپ: قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى - قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى سازگەرى. قۇرمانعازى ءومىر بويى تەڭسىزدىكپەن، بايلاردىڭ زورلىق زومبىلىعىمەن كۇرەسىپ وتكەن. سول كەزدەگى جاعىمسىز ارەكەتتەرگە قارسى شىعىپ، ادىلەتتىلىككە شاقىرعان اتالارىمىزدىڭ ءبىرى. بۇل قىلىعى ءۇشىن پاتشالارعا دا، بايلارعا دا جاقپاعان ول جازىقسىز بىرنەشە رەت تۇرمەگە قامالادى.
2 - ءشى توپ: ءبىر كۇنى قۇرمانعازىعا جالا جاپقان اقبايدىڭ اۋباكىرى دەگەن باي ونى ۇرى دەپ پاتشاعا ارىز جازىپ، ونى جەندەتتەرىنە ۇستاپ اكەلۋدى بۇيىرادى.
قۇرمانعازى وتباسىمەن قاننەن - قاپەرسىز وتىرعاندا پاتشانىڭ سولداتتارى كەلەدى. ونى جان - جاقتان قاۋمالاپ ۇستاپ، سىرتتا تۇرعان ارباعا ايداپ الىپ بارادى. سول كەزدە اناسى القا قاسىنا كەلەدى. اناسى قۇشاقتاپ، قوشتاسىپ، ماڭدايىنان سۇيەدى. سول كەزدە قۇرمانعازى ءالى كۇنگە دەيىن ماپەلەپ وسىرگەن اناسىنا ەش كومەك كورسەتە الماعانىنا قىنجىلىپ: «قاشان سەنىڭ اق ءسۇتىڭدى اقتايمىن، تەك ساعان ۋايىم مەن قايعىدان باسقا ەش نارسە كورسەتە المادىم - اۋ»،- دەپ قولىنا دومبىراسىن الىپ ءبىر كۇي شەرتەدى.
3 - ءشى توپ: ءار ادامنىڭ قانداي دا بولماسىن ىشكى سەزىمى بولادى. سول سەزىمدى مۋزىكا ارقىلى نەمەسە كۇي ارقىلى جەتكىزەدى. ول وتە جاقىن ادامدارعا ارنالعاندىقتان ارناۋ اندەر مەن كۇيلەر تاقىرىبىنا جاتادى. ونداي اندەر مەن كۇيلەر ءار سازگەردە دە بار. سونىڭ ءبىرى - ۇلى كۇيشى قۇرمانعازى شىعارماشىلىعىندا. ونىڭ اناسىنا ارنالعان بىرنەشە كۇيى بار. مىسالى: «قايران شەشەم»، «امان بول، شەشەم، امان بول»، «القا»
سەرگىتۋ ءساتى: كۇي اۋەنىمەن قازاق ءبيىنىڭ قيمىلدارىن كورسەتىپ بيلەۋ.(1 مينۋت)
داۋىس جاتتىعۋىن جاساۋ.
«اجە» تۋرالى ءاندى ۇيرەنىپ ورىنداۋ.( 5 مينۋت)
• ءاننىڭ سوزىنە تالداۋ جاساۋ
• ءاننىڭ اۆتورلارىمەن تانىسۋ
• انگە مۋزىكالىق تالداۋ جاساۋ
• ءاندى ۇيرەنۋ
اق اجەم
ءسوزىن جازعان: و. اۋباكىروۆ
ءانىن جازعان: ك. دۇيسەكەيەۆ
1. ءوزىڭ مەنى وسىرگەن،
اينالايىن اق اجەم.
تەنتەك بولسام كەشىرگەن،
شولدەدىڭ بە اي دانا اجەم؟ 2 رەت
2. شاي قايناتىپ كەلەيىن،
شەكەر سالىپ جان اجەم.
ءوزىم قۇيىپ بەرەيىن،
بالداي ءتاتتى بال اجەم. 2 رەت
III. وي - تولعانىس: «گالەرەياعا ساياحات» ستراتەگياسى قولدانىلادى.
ماقساتى: جاڭا تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، سۋرەتتەۋ، قورىتىندىلاۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
*اقپاراتپەن ىقىلاستى جۇمىس جاساۋ؛
*ۇسىنىلعان پروبلەما جايىندا وزگەلەردىڭ پىكىرىن ءبىلۋ؛
* ەستەتيكالىق تالعامنىڭ تالاپقا ساي بولۋى؛
*ساراپتاۋ، جيناقتاۋ، باعالاۋ؛
* ءماتىن بويىنشا بەلگىلەپ الۋ، سۇراق قويۋ، تۇجىرىمداۋ؛
ارنايى دايىندالعان پلاكاتتارعا ناۋرىز تۋرالى العان بىلىمدەرىن سۋرەتتەپ سالادى نەمەسە جاپسىرما قاعازدارعا ءوز پىكىرلەرىن جازادى (5 مينۋت)
ءار توپتان ءبىر وقۋشى شىعىپ جاساعان جۇمىستارىن تاقتاعا ءىلىپ تالقىلايدى. ( 5 مينۋت)
باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ساباققا قاتىسىمىن ەسكەرە وتىرىپ باعالاۋ.( 2 مينۋت)
ۇيگە: ناۋرىزىم - ناقىل جىر ءانىنىڭ ءسوزىن جاتتاۋ. ناۋرىز تويى تاقىرىبىنا 5 مينۋتتىق ەسسە جازىپ كەلۋ.
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى «امان بول، شەشەم، امان بول» - تىڭداۋ؛
ءسوزى: و. اۋباكىروۆتىكى
ءانى: ك. قۋاتبايەۆتىكى «اق اجەم» ءانىن - ۇيرەنۋ؛
ماقساتى: «انا»، «اجە» تاقىرىبىن ساباققا ارقاۋ ەتە وتىرىپ، جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ جانە قورىتىندىلاۋ؛
تاربيەلىك ءمانى: ساباقتا ارقاۋ ەتكەن نەگىزگى ۇعىمدار ارقىلى مۋزىكا تىڭداپ جانە ءان ۇيرەنە وتىرىپ، ۇلكەندى سىيلاۋعا، قۇرمەتتەۋگە، ىزەتتى بولۋعا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق ءمانى: وقۋشىلاردىڭ توپپەن، جەكە جۇمىس جاساۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ جانە ساباقتا العان بىلىمدەرىن ومىرمەن بايلانىستىرۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ؛
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سىني تۇرعىدان ويلاۋ جوباسىنىڭ ستراتەگيالارىن قولدانۋ؛
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، دومبىرا، ءاننىڭ ءسوزىن مونيتوردان كورسەتۋ، سلايدتار، كەسپەلەر، ماركەرلەر، بايان، ءۇنتاسپالار ت. ب
ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
كىرىسپە: (كۇي وينالىپ تۇرادى) وقۋشىلارمەن امانداسۋ. وقۋشىلار 4 توپقا ءبولىنىپ وتىرادى.
I. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: «ءببۇ» سىزبا ءادىسى
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• بۇرىنعى ءبىلىمدى جاڭا بىلىممەن ۇشتاستىرا الادى؛
• ۇسىنىلعان اقپاراتتى سىني تۇرعىدان باعالاي الادى؛
• اقپاراتپەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا ىقىلاستى بولادى؛
• اقپاراتپەن ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي الادى؛
«اسسوساسيا» ستراتەگياسى قولدانىلادى. ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ىنتاسىن، بەلسەندىلىگىن، ساباققا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
كۇتىلەتىن ناتيجە:
* پروبلەما تۋرالى ءوز ءبىلىمىن ۇسىنۋ؛
* ۇسىنىلعان پروبلەمانى تولىق قورىتىندىلاي الۋ؛
* تانىم ارەكەتى پروسەسىندە قارىم – قاتىناس شەبەرلىگى؛
* ءبىلىمدى پروبلەما بويىنشا اكتۋالداندىرۋ؛
ساباق «ارناۋ» سوزىنە اسسوساسيا جاساۋدان باستالادى. (2 مينۋت)
داپتەر ارناۋ، ولەڭ ارناۋ، جىر ارناۋ، كۇي ارناۋ، ءان ارناۋ ت. ب
ءار توپ ءوز ويلارىن ورتاعا سالىپ تالدايدى. اۋديتورياعا ۇسىنادى.
II. «ماعىنانى تانۋ: «جيگسو» ءادىسى قولدانىلادى.
كۇتىلەتىن ناتيجە اقپاراتتى ءوز بەتىنشە ۇعىنادى جانە مەڭگەرە الادى؛
*مەڭگەرگەن اقپاراتتى بايانداپ ايتىپ بەرە الادى؛
* ماتىنمەن ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي الادى؛
* جاڭا اقپاراتپەن جۇمىس جاساۋعا ىنتالى بولادى؛
* وزگەنى تىڭداپ ءوز ويىن اشىق ايتا الادى؛
* ءوزى وقيدى جانە وزگەنى وقىتادى؛
* تانىم ارەكەتى پروسەسىندە قارىم-قاتىناس؛
- وقۋشىلار، ورنىمىزدان تۇرىپ ەكسپورتتىق توپتارعا بارايىق. ول ءۇشىن ءاربىر جانۇيا مۇشەسى 1 - 2 - 3 دەپ سانايدى. 1 - دەپ ساناعاندار 1 - ءشى توپقا، 2 - دەپ ساناعاندار 2 - ءشى توپقا، 3 - دەپ ساناعاندار 3 - ءشى توپقا (1 مينۋت )
1 - ءشى توپ: قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى - قازاقتىڭ ۇلى كۇيشى سازگەرى. قۇرمانعازى ءومىر بويى تەڭسىزدىكپەن، بايلاردىڭ زورلىق زومبىلىعىمەن كۇرەسىپ وتكەن. سول كەزدەگى جاعىمسىز ارەكەتتەرگە قارسى شىعىپ، ادىلەتتىلىككە شاقىرعان اتالارىمىزدىڭ ءبىرى. بۇل قىلىعى ءۇشىن پاتشالارعا دا، بايلارعا دا جاقپاعان ول جازىقسىز بىرنەشە رەت تۇرمەگە قامالادى.
2 - ءشى توپ: ءبىر كۇنى قۇرمانعازىعا جالا جاپقان اقبايدىڭ اۋباكىرى دەگەن باي ونى ۇرى دەپ پاتشاعا ارىز جازىپ، ونى جەندەتتەرىنە ۇستاپ اكەلۋدى بۇيىرادى.
قۇرمانعازى وتباسىمەن قاننەن - قاپەرسىز وتىرعاندا پاتشانىڭ سولداتتارى كەلەدى. ونى جان - جاقتان قاۋمالاپ ۇستاپ، سىرتتا تۇرعان ارباعا ايداپ الىپ بارادى. سول كەزدە اناسى القا قاسىنا كەلەدى. اناسى قۇشاقتاپ، قوشتاسىپ، ماڭدايىنان سۇيەدى. سول كەزدە قۇرمانعازى ءالى كۇنگە دەيىن ماپەلەپ وسىرگەن اناسىنا ەش كومەك كورسەتە الماعانىنا قىنجىلىپ: «قاشان سەنىڭ اق ءسۇتىڭدى اقتايمىن، تەك ساعان ۋايىم مەن قايعىدان باسقا ەش نارسە كورسەتە المادىم - اۋ»،- دەپ قولىنا دومبىراسىن الىپ ءبىر كۇي شەرتەدى.
3 - ءشى توپ: ءار ادامنىڭ قانداي دا بولماسىن ىشكى سەزىمى بولادى. سول سەزىمدى مۋزىكا ارقىلى نەمەسە كۇي ارقىلى جەتكىزەدى. ول وتە جاقىن ادامدارعا ارنالعاندىقتان ارناۋ اندەر مەن كۇيلەر تاقىرىبىنا جاتادى. ونداي اندەر مەن كۇيلەر ءار سازگەردە دە بار. سونىڭ ءبىرى - ۇلى كۇيشى قۇرمانعازى شىعارماشىلىعىندا. ونىڭ اناسىنا ارنالعان بىرنەشە كۇيى بار. مىسالى: «قايران شەشەم»، «امان بول، شەشەم، امان بول»، «القا»
سەرگىتۋ ءساتى: كۇي اۋەنىمەن قازاق ءبيىنىڭ قيمىلدارىن كورسەتىپ بيلەۋ.(1 مينۋت)
داۋىس جاتتىعۋىن جاساۋ.
«اجە» تۋرالى ءاندى ۇيرەنىپ ورىنداۋ.( 5 مينۋت)
• ءاننىڭ سوزىنە تالداۋ جاساۋ
• ءاننىڭ اۆتورلارىمەن تانىسۋ
• انگە مۋزىكالىق تالداۋ جاساۋ
• ءاندى ۇيرەنۋ
اق اجەم
ءسوزىن جازعان: و. اۋباكىروۆ
ءانىن جازعان: ك. دۇيسەكەيەۆ
1. ءوزىڭ مەنى وسىرگەن،
اينالايىن اق اجەم.
تەنتەك بولسام كەشىرگەن،
شولدەدىڭ بە اي دانا اجەم؟ 2 رەت
2. شاي قايناتىپ كەلەيىن،
شەكەر سالىپ جان اجەم.
ءوزىم قۇيىپ بەرەيىن،
بالداي ءتاتتى بال اجەم. 2 رەت
III. وي - تولعانىس: «گالەرەياعا ساياحات» ستراتەگياسى قولدانىلادى.
ماقساتى: جاڭا تاقىرىپ بويىنشا العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، سۋرەتتەۋ، قورىتىندىلاۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
*اقپاراتپەن ىقىلاستى جۇمىس جاساۋ؛
*ۇسىنىلعان پروبلەما جايىندا وزگەلەردىڭ پىكىرىن ءبىلۋ؛
* ەستەتيكالىق تالعامنىڭ تالاپقا ساي بولۋى؛
*ساراپتاۋ، جيناقتاۋ، باعالاۋ؛
* ءماتىن بويىنشا بەلگىلەپ الۋ، سۇراق قويۋ، تۇجىرىمداۋ؛
ارنايى دايىندالعان پلاكاتتارعا ناۋرىز تۋرالى العان بىلىمدەرىن سۋرەتتەپ سالادى نەمەسە جاپسىرما قاعازدارعا ءوز پىكىرلەرىن جازادى (5 مينۋت)
ءار توپتان ءبىر وقۋشى شىعىپ جاساعان جۇمىستارىن تاقتاعا ءىلىپ تالقىلايدى. ( 5 مينۋت)
باعالاۋ: وقۋشىلاردىڭ ساباق بارىسىندا ساباققا قاتىسىمىن ەسكەرە وتىرىپ باعالاۋ.( 2 مينۋت)
ۇيگە: ناۋرىزىم - ناقىل جىر ءانىنىڭ ءسوزىن جاتتاۋ. ناۋرىز تويى تاقىرىبىنا 5 مينۋتتىق ەسسە جازىپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: زاتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن سوزدەر. دومالاق انا
