استانا – باقىت مەكەنى
ماقساتى: استانا تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ەلوردامىز استانانىڭ كورىكتى ورىندارىمەن تانىستىرۋ؛ وتانسۇيگىشتىككە، وتانىن قادىرلەۋگە ۇيرەتۋ؛ ۇلتتىق پاتريوتيزم رۋحىندا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: استانا سۋرەتتەرى، سلايدتار، بۋكلەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءمۇعالىم: ەكى كوزىن نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: جاقسىلاردى كورۋ ءۇشىن كەرەك.
ءمۇعالىم: ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: اقىل - كەڭەس تىڭداۋ ءۇشىن كەرەك
ءمۇعالىم: ەكى قولىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: ەلگە كومەك بەرۋ ءۇشىن كەرەك.
ءمۇعالىم: ەكى اياعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: شەتتە جۇرسەڭ تۋعان جەرگە جەتۋ ءۇشىن كەرەك.
قيما قاعازدار ارقىلى وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ. الماتى، استانا سوزدەرىن شىعارۋ.
2. توپتار ءوز اتتارىن تانىستىرىپ، قورعايدى.
1 - توپ: الماتى
الماتى – ەلىمىزدىڭ بۇرىنعى استاناسى. الماتى كورىكتى، ساۋلەتتى قالا. الاتاۋدىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان. الماتى قالاسى الەمگە اپورتىمەن تانىمال. قالادا كوپتەگەن ونەركاسىپ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى. جوعارى وقۋ ورىندارى بار. قالا تۇرعىندارى مەدەۋ سپورت كەشەنىن تاماشالايدى.
2 - توپ: استانا
استانا – ەلىمىزدىڭ جاڭا استاناسى، وتانىمىزدىڭ جۇرەگى، ەلىمىزدىڭ تىرەگى. استانا - كورىكتى قالا. ەسىل وزەنىنىڭ وڭ جاق جاعىندا ورنالاسقان. استانا كۇننەن - كۇنگە كوركەيىپ، گۇلدەنىپ كەلەدى. استانادا كورىكتى جەرلەر وتە كوپ.
3. وي قوزعاۋ:
دۇنيەدەگى ەڭ ءبىر جاقسى مەكەن، جايلى قونىس – اركىمنىڭ ءوز تۋعان جەرى دەپ بەكەر ايتپاعان. ال بالالار سىزدەر ءوز تۋعان جەرىڭىز، وتانىڭىز تۋرالى نە ايتار ەدىڭدەر. وتان – دەگەن سوزگە قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىزدەر.
1 - وقۋشى: وتان دەگەنىمىز – وتباسى.
2 - وقۋشى: وتان دەگەنىمىز – ادامنىڭ تۋىپ - وسكەن جەرى
3 - وقۋشى: جاقىندارىمەن بىرگە تۇراتىن اتا-مەكەنى.
4 - وقۋشى: وتان – جەرىم، وتان سۋىم،
وتان قۋات، ءنار بەرەدى.
وتان – ۇران، وتان - تۋىم،
وتان ماڭگى گۇلدەنەدى!
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: ويىن: سيقىرلى قوراپشا.
الماتى توبى:
1. ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
2. ەلباسىمىز كىم؟
3. قاي جىلى تاۋەلسىزدىك الدىق؟
استانا توبى:
1. قازاقستاننىڭ رامىزدەرىن اتا؟
2. استانادا قانداي كورمە بولدى؟
3. ءبىزدىق ءتىلىمىز قاي ءتىل؟
وقۋشى:
ءبىز ۇلتتى مەكەنبىز،
ورتاق ءبىزدىق ءۇيىمىز.
ورتاق ءبىزدىڭ جەرىمىز،
جاسا قازاقستانىم -
جاساسىن قازاق ەلىمىز!
5. توپتىق تاپسىرما:
كەسپە بۋىنداردان سوزدەر شىعارۋ:
الماتى توبى: بايتەرەك، اق وردا، سوزدەرىن شىعارادى.
استان توبى: حان شاتىرى، ەكسپو سوزدەرىن شىعارۋ.
بۇل سوزدەردى ەستىگەندە كوز الدارىڭا قاي قالا ەلەستەدى؟
ءان: «استانا»
بالالار، ءبىز نەلىكتەن «استانا» تۋرالى ءان تىڭدادىق دەپ ويلايسىڭدار؟
يا. سەبەبى، الدىمىزدا ەلىمىزدىڭ ەڭ ايتۋلى مەرەكەسى استانامىزعا 20 - جىل تولادى. ال استانا – ەلىمىزدىڭ باس قالاسى، ەلىمىزدىڭ جۇرەگى.
يا، بالالار، ولاي بولسا، ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز استانا قالاسى قۇرمەتىنە ارنالماق
ماعىنانى تانۋ
ءار ەلدىڭ بالاسى ءوز وتانىن، تۋعان جەرىن قادىرلەي ءبىلۋ كەرەك. استانا – ەلىمىزدىڭ باس قالاسى. تاۋەلسىز قازاقستان – بايتاق ەلىمىزدىڭ استاناسى. استانا – ەۋرازيانىڭ ناعىز گەوگرافيالىق كىندىگىندە ورنالاسقان. قالانىڭ استانا رەتىندە تۇساۋى كەسىلگەن كۇن – 1998 جىلى 10 ماۋسىم. قالانىڭ نەگىزى 1932 جىلى قالانعان. ول اقمولا دەپ اتالعان. 1968 جىلى سەلينوگراد بولىپ وزگەرتىلدى. 1992 جىلى قالاعا تاريحي اتاۋى قايتارىلدى.
استانا – قازاقستاننىڭ جاڭا قالاسى. ونىڭ شەكاراسى 710 شارشى شاقىرىم. توعىز جولدىڭ تورابىندا، رەسپۋبليكا تەرريتورياسىنىڭ تورىنەن ورىن تەپكەن.
استانا كۇن سايىن، ساعات سايىن وركەندەپ ءوسىپ كەلەدى. شەتەلدىك قوناقتار ونى دۇنيەنىڭ سەگىزىنشى كەرەمەتىنە تەڭەپ «ءىنجۋ مارجان» دەپ باعالاۋدا.
سارىارقا توسىندەگى بۇرىنعى اقمولا، قازىرگى استانا قالاسى 1997 جىلدان بەرى استانا مارتەبەسىنە يە. وسى كۇندەرى استانادا 1 ميلليونعا جۋىق ادام تۇرادى. 1998 جىلى 10 - شىلدەدە استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋكەسەرى بولدى. سول جىلى يۋنەسكو - نىڭ شەشىمى بويىنشا، استاناعا «بەيبىتشىلىك قالاسى» جوعارى اتاعى بەرىلدى.
ەركە ەسىلدىڭ جاعاسىندا بولاشاق مىڭجىلدىقتارعا باتىل قادام باسقان جاڭا استانانىڭ بوي كوتەرگەنىنە ۋاقىت شەشىمىمەن العاندا از ۋاقىت وتسە دە، جاس قالا كۇننەن كۇنگە قۇلپىرىپ، قاناتىن كەڭ جايىپ كەلەدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تاۋەكەلشىل باستاماسىمەن ومىرگە كەلگەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ باس قالاسى استانا بۇگىندە تورتكۇل دۇنيەگە تانىمال الەم استانالارىنىڭ قاتارىنان ويىپ ورىن الدى. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تىرەگى مەن جۇرەگىنە اينالعان. استانا قالاسى دۇنيە جۇزىنە ءوزىنىڭ قايتالانباس ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىستارىمەن تاڭدانىس تۋدىرعان مەملەكەتىمىزدىڭ باس قالاسى. ال ەندى وسى عيماراتتارمەن تانىس بولىڭىزدار.
بايتەرەك – استاناداعى ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىس كەشەنى، ساۋلەت ونەرىنىڭ بىرەگەي تۋىندىسى. ەلوردانىڭ ەڭ كورنەكتى عيماراتتارىنىڭ ءبىرى.
مەتاللدان، اينەك پەن بەتوننان جاسالعان بۇل «تەرەك» ساۋلەتتىك ماعىناسى جاعىنان دا، جاسالۋى جاعىنان دا بىرەگەي: بيىكتىگى 105 مەترلىك مەتالل قۇراماسىنان، سالماعى 1000 توننادان جوعارى بەس جۇزگە جۋىق قادادان تۇرادى. ەسىل وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىندا بوي كوتەرگەن ءزاۋلىم «بايتەرەكتىڭ» بيىكتىگى 97 م (استانا قالاسىنىڭ ەلوردا ستاتۋسىنا يە بولعان جىلعا بايلانىستى تاڭدالعان)، ديامەترى 27 م؛ نەگىزگى ەسىككە باستايتىن اشەكەيلى تەمىربەتون ساتى جەر بەتىنەن 4، 8 م جوعارى ورنالاسقان. الەمدە ءبىرىنشى رەت ديامەترى 22 مەترلىك جانە سالماعى 300 توننادان تۇراتىن كۇننىڭ تۇسۋىنە قاراي ءتۇسىن وزگەرتەتىن «حامەلەون» اينەگىنەن جاسالىنعان شار بيىكتىگى جاعىنان رەكوردقا (الەمدەگى ەڭ ۇلكەن شاردىڭ ەڭ بيىككە كوتەرىلۋى بويىنشا) يە بولدى. «بايتەرەك» نىسانى ءۇش بولىكتەن تۇرادى؛ جەر استى بولىگى ۇلتتىڭ تامىر جايۋى، ال ودان كەيىنگىلەرى وركەندەۋ كەزەڭدەرىنىڭ نىشاندارىن بىلدىرەدى. ەڭ جوعارعى جاعىندا «ايالى الاقان» كومپوزيسياسى ورىن تەپكەن. ودان ءارى قوسىمشا تۇرىندەگى كومپوزيسيا ءوز نەگىزىنەن ءبولىنىپ، جەر بەتىنە قالىقتاپ تۇرعانداي اسەرگە بولەيدى
اق وردا رەزيدەنسياسى — قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسى.
تاۋەلسىزدىك سارايى - مەملەكەتتىك رەسمي ءىس - شارالاردى، فورۋمداردى، ماجىلىستەردى، كەزدەسۋلەردى، سەزدەردى وتكىزۋ ورنى بولىپ تابىلادى.
بۇگىن سىزدەرمەن ەۋرازيانىڭ جۇرەگىنەن ورىن تەپكەن ەلوردامىز استانا قالاسىنىڭ سول جاعالاۋىندا ورنالاسقان الەمدىك ساۋلەت ونەرىنىڭ كەستەسىنەن ورىن الىپ ۇلگەرگەن تاماشا ونەر تۋىندىسى - "حان شاتىر" ويىن - ساۋىق ورتالىعى تۋرالى اڭگىمەلەيتىن بولامىز.
حازىرەت سۇلتان مەشىتى — استانا قالاسىنداعى ورنالاسقان مەشىت. ءداستۇرلى يسلام ستيلىندە سالىنعان عيبادات ءۇيى بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم، تاۋەلسىزدىك سارايلارى مەن «قازاق ەلى» مونۋمەنتى سىندى ايبىندى نىساندارمەن ىرگەلەس ورنالاسقان. رۋحاني ورىن 13 گا. جەردى الىپ جاتقان اۋماقتا ورنالاسقان، مەشىتتىڭ جالپى اۋماعى 17، 7 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. مەشىت جوباسى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ويۋ - ورنەكتەرى مەن ۇلتتىق ناقىشتاعى ساندىك ەلەمەنتتەرى قولدانىلا وتىرىپ، كلاسسيكالىق يسلام ۇلگىسىندە ورىندالعان.
نۇر استانا مەشىتى - بۇگىندە الەم جۇرتشىلىعىن ءوزىنىڭ اسەم ساۋلەتىمەن تامساندىرعان «نۇر استانا» ورتالىق مەشىتىنىڭ قۇرىلىسى 2002 جىلى باستالىپ، 2005 جىلى پايدالانۋعا بەرىلدى. ول زاماناۋي بەينەدە سالىنعان ۇيلەردىڭ اراسىنان وزگەشە كورىنگەنمەن، ۇيلەسىمى دە جوق ەمەس. شىنى، بەتون، بولات، گرانيت جانە اليۋكوبوندتتىڭ قوسپاسىنان شىققان شىعىس ۇلگىسىندەگى اسەم عيمارات. ىشكى قابىرعالارى جارتىلاي تابيعي مارمارمەن كومكەرىلگەن بۇل مەشىتتىڭ بيىكتىگى 63 مەترلىك ءتورت مۇناراسى بار. كۇمبەزى التىنمەن جالاتىلعان. ونىڭ كۇمبەزدەرىن تىرەپ تۇرعان 8 تىرەۋ دىڭگەكتەرى بار. ءارى ول ويۋلارمەن عانا ەمەس، ويىپ ناقىشتالعان سۇرە جازۋلارىمەن بەدەرلەنگەن. ىشكى جاعىندا 5 مىڭ ادام ءبىر ۋاقىتتا ناماز وقي الاتىن ۇلكەن زال بار. ەكىنشى قاباتتا 2 مىڭ ايەلدىڭ ناماز وقۋىنا ارنالعان بالكون بار. مەشىتتىڭ اۋدانى شامامەن 4000 ش. م. قۇرايدى.
بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايى — الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزىن وتكىزۋ ءۇشىن ارنالعان عيمارات.
سيرك عيماراتىنىڭ قۇرىلىسى 2001 جىلعى جەلتوقساندا باستالىپ، 2005 جىلعى 14 جەلتوقساندا ەسىكتەرىن ايقارا اشتى. سيركتى سالۋ يدەياسى ق ر پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ ەنشىسىندە.
"استانا - ارەنا» فۋتبول ستاديونى سىيىمدىلىعى – 30 000 كورەرمەن ورنى.
كولەمى 10 000 ش. م. جىلجىمالى جابىنى بار الەمدەگى 6 قۇرىلىستىڭ ءبىرى. ستاديون 2009 جىلعى 3 شىلدەدە اشىلدى. ستاديون تاريحىنداعى ەڭ ءبىرىنشى ماچتا «لوكوموتيۆ» (الماتىلىق ەكى كوماندا نەگىزىندە سول جىلى قۇرىلعان استانالىق كوماندا) مەن قازاقستاننىڭ جاستار قۇراماسى كەزدەستى. ماچقا اتاقتى يتالياندىق اربيتر پەرلۋيدجي كولينا تورەلىك ەتتى، ال ونىڭ ىسقىرىعىنان كەيىن دوپتى ءبىرىنشى بولىپ قازاقستانىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تەپتى.
نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتi — قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن اشىلعان استاناداعى جوعارى وقۋ ورنى. ن. ا. نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتتى ءوزىنىڭ اتىمەن اتاۋعا رۇقسات بەردى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ يدەياسى – بۇرىن «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا شەتەلگە بارىپ وقىعان ستۋدەنتتەرگە ەندى قازاقستاندا سول ساپا مەن دەڭگەيدەگى ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرۋ.
6. استاناعا ەكسپو كورمەسىنە بارىپ قايتقان وقۋشىمەن سۇحباتتاسۋ.
7. استاناعا ارنالعان ولەڭ شۋماقتارىنا كەزەك بەرۋ.
1 - وقۋشى
استانام - باعى بيىك اسقارىمسىڭ،
استانام – ماڭگى جارىق اسپانىمسىڭ،
استانام پەيىش قالام، ەل ارمانى،
استانام – قايدا جۇرسەم ماقتانىشىم.
2 – وقۋشى
استانام شاپاعاتتىڭ شۋاعىنداي،
استانام ماحابباتتىڭ تۇراعىنداي،
استانام – پەرىشتەلەر مەكەنىسىڭ
استانام ماحابباتتىڭ تۇراعىنداي
3 - وقۋشى
بولاشاققا باستاعان.
شارىقتايدى اسقاق ءان.
ەلورداسى وتانىمنىڭ.
ماقتانىشىم – استانام!
4 - وقۋشى
استانام باعىم، باسپانام.
قارىشتاپ العا باس قادام.
وتانىمنىڭ جۇرەگى،
ەلوردا - مەنىڭ استانام!
قورىتىندى؛ وقۋشىلار استاناعا ءوز تىلەكتەرىن ارنايدى.
ءان؛ اتامەكەن.
كورنەكىلىكتەر: استانا سۋرەتتەرى، سلايدتار، بۋكلەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى: پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ءمۇعالىم: ەكى كوزىن نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: جاقسىلاردى كورۋ ءۇشىن كەرەك.
ءمۇعالىم: ەكى قۇلاق نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: اقىل - كەڭەس تىڭداۋ ءۇشىن كەرەك
ءمۇعالىم: ەكى قولىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: ەلگە كومەك بەرۋ ءۇشىن كەرەك.
ءمۇعالىم: ەكى اياعىڭ نە ءۇشىن كەرەك؟
وقۋشىلار: شەتتە جۇرسەڭ تۋعان جەرگە جەتۋ ءۇشىن كەرەك.
قيما قاعازدار ارقىلى وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ. الماتى، استانا سوزدەرىن شىعارۋ.
2. توپتار ءوز اتتارىن تانىستىرىپ، قورعايدى.
1 - توپ: الماتى
الماتى – ەلىمىزدىڭ بۇرىنعى استاناسى. الماتى كورىكتى، ساۋلەتتى قالا. الاتاۋدىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان. الماتى قالاسى الەمگە اپورتىمەن تانىمال. قالادا كوپتەگەن ونەركاسىپ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى. جوعارى وقۋ ورىندارى بار. قالا تۇرعىندارى مەدەۋ سپورت كەشەنىن تاماشالايدى.
2 - توپ: استانا
استانا – ەلىمىزدىڭ جاڭا استاناسى، وتانىمىزدىڭ جۇرەگى، ەلىمىزدىڭ تىرەگى. استانا - كورىكتى قالا. ەسىل وزەنىنىڭ وڭ جاق جاعىندا ورنالاسقان. استانا كۇننەن - كۇنگە كوركەيىپ، گۇلدەنىپ كەلەدى. استانادا كورىكتى جەرلەر وتە كوپ.
3. وي قوزعاۋ:
دۇنيەدەگى ەڭ ءبىر جاقسى مەكەن، جايلى قونىس – اركىمنىڭ ءوز تۋعان جەرى دەپ بەكەر ايتپاعان. ال بالالار سىزدەر ءوز تۋعان جەرىڭىز، وتانىڭىز تۋرالى نە ايتار ەدىڭدەر. وتان – دەگەن سوزگە قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىزدەر.
1 - وقۋشى: وتان دەگەنىمىز – وتباسى.
2 - وقۋشى: وتان دەگەنىمىز – ادامنىڭ تۋىپ - وسكەن جەرى
3 - وقۋشى: جاقىندارىمەن بىرگە تۇراتىن اتا-مەكەنى.
4 - وقۋشى: وتان – جەرىم، وتان سۋىم،
وتان قۋات، ءنار بەرەدى.
وتان – ۇران، وتان - تۋىم،
وتان ماڭگى گۇلدەنەدى!
4. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: ويىن: سيقىرلى قوراپشا.
الماتى توبى:
1. ءبىزدىڭ وتانىمىز قالاي اتالادى؟
2. ەلباسىمىز كىم؟
3. قاي جىلى تاۋەلسىزدىك الدىق؟
استانا توبى:
1. قازاقستاننىڭ رامىزدەرىن اتا؟
2. استانادا قانداي كورمە بولدى؟
3. ءبىزدىق ءتىلىمىز قاي ءتىل؟
وقۋشى:
ءبىز ۇلتتى مەكەنبىز،
ورتاق ءبىزدىق ءۇيىمىز.
ورتاق ءبىزدىڭ جەرىمىز،
جاسا قازاقستانىم -
جاساسىن قازاق ەلىمىز!
5. توپتىق تاپسىرما:
كەسپە بۋىنداردان سوزدەر شىعارۋ:
الماتى توبى: بايتەرەك، اق وردا، سوزدەرىن شىعارادى.
استان توبى: حان شاتىرى، ەكسپو سوزدەرىن شىعارۋ.
بۇل سوزدەردى ەستىگەندە كوز الدارىڭا قاي قالا ەلەستەدى؟
ءان: «استانا»
بالالار، ءبىز نەلىكتەن «استانا» تۋرالى ءان تىڭدادىق دەپ ويلايسىڭدار؟
يا. سەبەبى، الدىمىزدا ەلىمىزدىڭ ەڭ ايتۋلى مەرەكەسى استانامىزعا 20 - جىل تولادى. ال استانا – ەلىمىزدىڭ باس قالاسى، ەلىمىزدىڭ جۇرەگى.
يا، بالالار، ولاي بولسا، ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز استانا قالاسى قۇرمەتىنە ارنالماق
ماعىنانى تانۋ
ءار ەلدىڭ بالاسى ءوز وتانىن، تۋعان جەرىن قادىرلەي ءبىلۋ كەرەك. استانا – ەلىمىزدىڭ باس قالاسى. تاۋەلسىز قازاقستان – بايتاق ەلىمىزدىڭ استاناسى. استانا – ەۋرازيانىڭ ناعىز گەوگرافيالىق كىندىگىندە ورنالاسقان. قالانىڭ استانا رەتىندە تۇساۋى كەسىلگەن كۇن – 1998 جىلى 10 ماۋسىم. قالانىڭ نەگىزى 1932 جىلى قالانعان. ول اقمولا دەپ اتالعان. 1968 جىلى سەلينوگراد بولىپ وزگەرتىلدى. 1992 جىلى قالاعا تاريحي اتاۋى قايتارىلدى.
استانا – قازاقستاننىڭ جاڭا قالاسى. ونىڭ شەكاراسى 710 شارشى شاقىرىم. توعىز جولدىڭ تورابىندا، رەسپۋبليكا تەرريتورياسىنىڭ تورىنەن ورىن تەپكەن.
استانا كۇن سايىن، ساعات سايىن وركەندەپ ءوسىپ كەلەدى. شەتەلدىك قوناقتار ونى دۇنيەنىڭ سەگىزىنشى كەرەمەتىنە تەڭەپ «ءىنجۋ مارجان» دەپ باعالاۋدا.
سارىارقا توسىندەگى بۇرىنعى اقمولا، قازىرگى استانا قالاسى 1997 جىلدان بەرى استانا مارتەبەسىنە يە. وسى كۇندەرى استانادا 1 ميلليونعا جۋىق ادام تۇرادى. 1998 جىلى 10 - شىلدەدە استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋكەسەرى بولدى. سول جىلى يۋنەسكو - نىڭ شەشىمى بويىنشا، استاناعا «بەيبىتشىلىك قالاسى» جوعارى اتاعى بەرىلدى.
ەركە ەسىلدىڭ جاعاسىندا بولاشاق مىڭجىلدىقتارعا باتىل قادام باسقان جاڭا استانانىڭ بوي كوتەرگەنىنە ۋاقىت شەشىمىمەن العاندا از ۋاقىت وتسە دە، جاس قالا كۇننەن كۇنگە قۇلپىرىپ، قاناتىن كەڭ جايىپ كەلەدى. ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تاۋەكەلشىل باستاماسىمەن ومىرگە كەلگەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ باس قالاسى استانا بۇگىندە تورتكۇل دۇنيەگە تانىمال الەم استانالارىنىڭ قاتارىنان ويىپ ورىن الدى. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تىرەگى مەن جۇرەگىنە اينالعان. استانا قالاسى دۇنيە جۇزىنە ءوزىنىڭ قايتالانباس ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىستارىمەن تاڭدانىس تۋدىرعان مەملەكەتىمىزدىڭ باس قالاسى. ال ەندى وسى عيماراتتارمەن تانىس بولىڭىزدار.
بايتەرەك – استاناداعى ارحيتەكتۋرالىق قۇرىلىس كەشەنى، ساۋلەت ونەرىنىڭ بىرەگەي تۋىندىسى. ەلوردانىڭ ەڭ كورنەكتى عيماراتتارىنىڭ ءبىرى.
مەتاللدان، اينەك پەن بەتوننان جاسالعان بۇل «تەرەك» ساۋلەتتىك ماعىناسى جاعىنان دا، جاسالۋى جاعىنان دا بىرەگەي: بيىكتىگى 105 مەترلىك مەتالل قۇراماسىنان، سالماعى 1000 توننادان جوعارى بەس جۇزگە جۋىق قادادان تۇرادى. ەسىل وزەنىنىڭ سول جاعالاۋىندا بوي كوتەرگەن ءزاۋلىم «بايتەرەكتىڭ» بيىكتىگى 97 م (استانا قالاسىنىڭ ەلوردا ستاتۋسىنا يە بولعان جىلعا بايلانىستى تاڭدالعان)، ديامەترى 27 م؛ نەگىزگى ەسىككە باستايتىن اشەكەيلى تەمىربەتون ساتى جەر بەتىنەن 4، 8 م جوعارى ورنالاسقان. الەمدە ءبىرىنشى رەت ديامەترى 22 مەترلىك جانە سالماعى 300 توننادان تۇراتىن كۇننىڭ تۇسۋىنە قاراي ءتۇسىن وزگەرتەتىن «حامەلەون» اينەگىنەن جاسالىنعان شار بيىكتىگى جاعىنان رەكوردقا (الەمدەگى ەڭ ۇلكەن شاردىڭ ەڭ بيىككە كوتەرىلۋى بويىنشا) يە بولدى. «بايتەرەك» نىسانى ءۇش بولىكتەن تۇرادى؛ جەر استى بولىگى ۇلتتىڭ تامىر جايۋى، ال ودان كەيىنگىلەرى وركەندەۋ كەزەڭدەرىنىڭ نىشاندارىن بىلدىرەدى. ەڭ جوعارعى جاعىندا «ايالى الاقان» كومپوزيسياسى ورىن تەپكەن. ودان ءارى قوسىمشا تۇرىندەگى كومپوزيسيا ءوز نەگىزىنەن ءبولىنىپ، جەر بەتىنە قالىقتاپ تۇرعانداي اسەرگە بولەيدى
اق وردا رەزيدەنسياسى — قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنسياسى.
تاۋەلسىزدىك سارايى - مەملەكەتتىك رەسمي ءىس - شارالاردى، فورۋمداردى، ماجىلىستەردى، كەزدەسۋلەردى، سەزدەردى وتكىزۋ ورنى بولىپ تابىلادى.
بۇگىن سىزدەرمەن ەۋرازيانىڭ جۇرەگىنەن ورىن تەپكەن ەلوردامىز استانا قالاسىنىڭ سول جاعالاۋىندا ورنالاسقان الەمدىك ساۋلەت ونەرىنىڭ كەستەسىنەن ورىن الىپ ۇلگەرگەن تاماشا ونەر تۋىندىسى - "حان شاتىر" ويىن - ساۋىق ورتالىعى تۋرالى اڭگىمەلەيتىن بولامىز.
حازىرەت سۇلتان مەشىتى — استانا قالاسىنداعى ورنالاسقان مەشىت. ءداستۇرلى يسلام ستيلىندە سالىنعان عيبادات ءۇيى بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم، تاۋەلسىزدىك سارايلارى مەن «قازاق ەلى» مونۋمەنتى سىندى ايبىندى نىساندارمەن ىرگەلەس ورنالاسقان. رۋحاني ورىن 13 گا. جەردى الىپ جاتقان اۋماقتا ورنالاسقان، مەشىتتىڭ جالپى اۋماعى 17، 7 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. مەشىت جوباسى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ويۋ - ورنەكتەرى مەن ۇلتتىق ناقىشتاعى ساندىك ەلەمەنتتەرى قولدانىلا وتىرىپ، كلاسسيكالىق يسلام ۇلگىسىندە ورىندالعان.
نۇر استانا مەشىتى - بۇگىندە الەم جۇرتشىلىعىن ءوزىنىڭ اسەم ساۋلەتىمەن تامساندىرعان «نۇر استانا» ورتالىق مەشىتىنىڭ قۇرىلىسى 2002 جىلى باستالىپ، 2005 جىلى پايدالانۋعا بەرىلدى. ول زاماناۋي بەينەدە سالىنعان ۇيلەردىڭ اراسىنان وزگەشە كورىنگەنمەن، ۇيلەسىمى دە جوق ەمەس. شىنى، بەتون، بولات، گرانيت جانە اليۋكوبوندتتىڭ قوسپاسىنان شىققان شىعىس ۇلگىسىندەگى اسەم عيمارات. ىشكى قابىرعالارى جارتىلاي تابيعي مارمارمەن كومكەرىلگەن بۇل مەشىتتىڭ بيىكتىگى 63 مەترلىك ءتورت مۇناراسى بار. كۇمبەزى التىنمەن جالاتىلعان. ونىڭ كۇمبەزدەرىن تىرەپ تۇرعان 8 تىرەۋ دىڭگەكتەرى بار. ءارى ول ويۋلارمەن عانا ەمەس، ويىپ ناقىشتالعان سۇرە جازۋلارىمەن بەدەرلەنگەن. ىشكى جاعىندا 5 مىڭ ادام ءبىر ۋاقىتتا ناماز وقي الاتىن ۇلكەن زال بار. ەكىنشى قاباتتا 2 مىڭ ايەلدىڭ ناماز وقۋىنا ارنالعان بالكون بار. مەشىتتىڭ اۋدانى شامامەن 4000 ش. م. قۇرايدى.
بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايى — الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزىن وتكىزۋ ءۇشىن ارنالعان عيمارات.
سيرك عيماراتىنىڭ قۇرىلىسى 2001 جىلعى جەلتوقساندا باستالىپ، 2005 جىلعى 14 جەلتوقساندا ەسىكتەرىن ايقارا اشتى. سيركتى سالۋ يدەياسى ق ر پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ ەنشىسىندە.
"استانا - ارەنا» فۋتبول ستاديونى سىيىمدىلىعى – 30 000 كورەرمەن ورنى.
كولەمى 10 000 ش. م. جىلجىمالى جابىنى بار الەمدەگى 6 قۇرىلىستىڭ ءبىرى. ستاديون 2009 جىلعى 3 شىلدەدە اشىلدى. ستاديون تاريحىنداعى ەڭ ءبىرىنشى ماچتا «لوكوموتيۆ» (الماتىلىق ەكى كوماندا نەگىزىندە سول جىلى قۇرىلعان استانالىق كوماندا) مەن قازاقستاننىڭ جاستار قۇراماسى كەزدەستى. ماچقا اتاقتى يتالياندىق اربيتر پەرلۋيدجي كولينا تورەلىك ەتتى، ال ونىڭ ىسقىرىعىنان كەيىن دوپتى ءبىرىنشى بولىپ قازاقستانىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تەپتى.
نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتi — قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن اشىلعان استاناداعى جوعارى وقۋ ورنى. ن. ا. نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتتى ءوزىنىڭ اتىمەن اتاۋعا رۇقسات بەردى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ يدەياسى – بۇرىن «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا شەتەلگە بارىپ وقىعان ستۋدەنتتەرگە ەندى قازاقستاندا سول ساپا مەن دەڭگەيدەگى ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرۋ.
6. استاناعا ەكسپو كورمەسىنە بارىپ قايتقان وقۋشىمەن سۇحباتتاسۋ.
7. استاناعا ارنالعان ولەڭ شۋماقتارىنا كەزەك بەرۋ.
1 - وقۋشى
استانام - باعى بيىك اسقارىمسىڭ،
استانام – ماڭگى جارىق اسپانىمسىڭ،
استانام پەيىش قالام، ەل ارمانى،
استانام – قايدا جۇرسەم ماقتانىشىم.
2 – وقۋشى
استانام شاپاعاتتىڭ شۋاعىنداي،
استانام ماحابباتتىڭ تۇراعىنداي،
استانام – پەرىشتەلەر مەكەنىسىڭ
استانام ماحابباتتىڭ تۇراعىنداي
3 - وقۋشى
بولاشاققا باستاعان.
شارىقتايدى اسقاق ءان.
ەلورداسى وتانىمنىڭ.
ماقتانىشىم – استانام!
4 - وقۋشى
استانام باعىم، باسپانام.
قارىشتاپ العا باس قادام.
وتانىمنىڭ جۇرەگى،
ەلوردا - مەنىڭ استانام!
قورىتىندى؛ وقۋشىلار استاناعا ءوز تىلەكتەرىن ارنايدى.
ءان؛ اتامەكەن.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ۇلگى بويىنشا ساناۋ. 1، 2، 3، 4، 5 سيفرلارى تۋرالى وتكەندى پىسىقتاۋ، سيفردى سانمەن سالىستىرۋ. الدىمەن، كەيىن ۇعىمدارى. شار، تەكشە.
