اۋانىڭ ماڭىزى
اۋانىڭ ماڭىزى
دۇنيەتانۋ 2 - سىنىپ
ماقساتى 1. اۋانىڭ تىرشىلىك ءۇشىن، ءتىرى تابيعات ءۇشىن پايداسىن عىلىمي تۇردە دالەلدەۋ، اۋانىڭ سەرپىمدىلىك، سىعىمدىق قاسيەتتەرىن تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى كورسەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ قورشاعان ورتا تۋرالى ءبىلىم - بىلىكتەرىن دامىتۋ، سويلەۋ ءتىلىن، وي - ءورىسىن، شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. بالالاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، ونى قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: حالىقارالىق «ءتاي - ءتاي» باعدارلاماسى بويىنشا قۇرىلعان ساباق.
ءادىس - ءتاسىلى: وي شاقىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، تاجىريبەلەر جاساۋ، سۇراق - جاۋاپ، ورتالىقتاردا جۇمىس، ورتالىقتان ورتالىققا اۋىسۋ، وي قورىتىندىلاۋ، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، وقۋلىقپەن جۇمىس، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى، قازاق ءتىلى، انا ءتىلى.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتادان تابيعات كورىنىستەرى، تاربيەلىك ءمانى بار سوزدەر، سىزبالار، گلوبۋس، ماي شام، دوپ، شىنى ىدىستار، رەزەڭكە، شار، قولعاپ.
پسيحولوگيالىق احۋال پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ ♦ ساباق باسىندا وقۋشىلار جينالىپ، دوڭگەلەنىپ وتىرادى.
- بالالار، ءقازىر دۇنيەتانۋ ساباعى. ساباققا دايىنبىز با؟
- وتكەن ساباقتا ءبىز قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- «اۋا»، «اۋانىڭ قاسيەتى».
وي شاقىرۋ ستراتەگياسى
- بالالار، سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟ جەر بەتىندە كوزگە كورىنبەيتىن ءبىر سيقىرشى بار. ونىمەن سەندەر كۇندەلىكتى كەزدەسىپ وتىراسىڭدار. ءبىراق ونى كورمەيسىڭدەر، تەك سەزەسىڭدەر. ەسىكتى تارس جاپتى، تەرەزەنى اشىپ جىبەردى، اعاشتىڭ بۇتاعىن جاناپ ءوتتى. كەيدە ءتىپتى ارقاڭنان ەپتەپ يتەرىپ جىبەرگەنىن سەزەسىز، «دورەكىلەنىپ» باس كيىمىڭدى دە جۇلىپ اكەتەدى. ەگەر سەن كەنەتتەن جاپىراقتىڭ جۇلىنىپ ءتۇسىپ، جورعالاي جونەلگەنىن كورسەڭ، ونى كورىنبەيتىن سيقىرشىنىڭ الىپ بارا جاتقانىنا سەنە بەر. تەڭسەلىپ تۇرعان ەگىندى، باسىن شۇلعىپ ىرعالعان شوپتەردى بايقايسىڭ. مۇنداي سيقىرشىنى كوزبەن كورمەگەنمەن، ونىڭ كۇندەلىكتى ءىسى مەن مىنەز - قۇلقى سەندەرگە تانىس. ول ۇنەمى سەندەردى قورشاپ تۇرادى.
- بۇل نە؟...
- اۋا.
- ول قايدا؟ ونى قالاي سەزەسىڭدەر؟ (اڭگىمەلەسۋ)
- اۋانىڭ قانداي پايداسى بار؟ مىسالدار كەلتىر.
- قۇستار نەلىكتەن ۇشا الادى؟
- اۋا تىرشىلىك ءۇشىن وتە پايدالى. ال اۋا بولماسا اينالا قانداي كۇيگە تۇسەر ەدى؟
- ءبىر ۋاقىت مۇرىندارىڭدى قىسىپ، دەم الماڭدار. قانشا ۋاقىت شىداي الاسىڭ؟
- اۋا تىرشىلىك، ءتىرى تابيعات ءۇشىن وتە قاجەت. ءبىزدى قورشاپ تۇرعان اۋا ءبىزدى ءتۇرلى تابيعي قاۋىپتەن ساقتايدى. اۋا بولماسا، كۇننەن تۇسكەن قىزۋ جەر بەتىن كۇيدىرىپ كەتەر ەدى. كۇن ساۋلەسىن اۋا جان - جاقتى تاراتادى.
سوندىقتان دا ءبىزدى كۇن كۇيدىرىپ كەتپەيدى.
ماعىنانى تانۋ
● گلوبۋستى شۇبەرەكپەن جابۋ ارقىلى، اتموسفەرانى ءتۇسىندىرۋ.
● ينتەراكتيۆتى تاقتادان اۋانىڭ لاستانۋى تۋرالى فيلم كورسەتۋ.
- بالالار، اۋا تۋرالى بۇدان دا كوپ ماعلۇمات الۋ ءۇشىن تاڭداعان ورتالىقتارىڭدا جۇمىس جاسايسىڭدار. بۇگىن ءبىز وقۋ، جازۋ جانە عىلىم ورتالىقتارىندا جۇمىس جاسايمىز. وقۋ ورتالىعىندا اۋا تۋرالى قوسىمشا ماتەريالداردان وقىپ، بىلىمدەرىڭدى كەڭەيتەسىڭدەر. جازۋ ورتالىعىندا اۋا، اۋانىڭ قاسيەتى، پايداسى تۋرالى جازىپ، وقيسىڭدار. عىلىم ورتالىعىندا تاجىريبەلەر جاساپ، اۋا تۋرالى كەڭ ماعلۇمات الاسىڭدار.
- بارلىعىڭا بۇگىنگى كۇنى ساتتىلىك تىلەيمىن.
● مۋزىكا قويۋ، بالالار وزدەرى تاڭداعان ورتالىقتارعا ورنالاسادى.
● ينتەراكتيۆتى تاقتادا تاپسىرمالار جازۋلى تۇرادى.
وقۋ ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. اۋانىڭ ماڭىزىن وقۋلىقتان وقى.
2. ماتىننەن ادام ومىرىنە اۋانىڭ پايداسىن تاۋىپ وقى.
3. اۋانىڭ شارۋاشىلىقتاعى ماڭىزىن تاۋىپ وقى.
4. اۋانى لاستانۋدان ساقتاۋ ءۇشىن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلەدى؟ ءوز ويلارىن ايتۋ.
5. اۋا نەدەن تۇرادى؟ حرەستوماتيادان وقى. (اق قاعازعا اۋانىڭ قۇرامىن بوياپ كورسەتۋ).
● وقۋ ورتالىعىنداعى وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس جاسايدى.
جازۋ ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. وقۋشىلار تازا اۋا تۋرالى، تازا اۋانى ساقتاۋ تۋرالى ەسسە جازادى.
2. جازعان سويلەمدەرىن وقيدى.
3. ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرادى.
4. ويلارىن ورتاعا سالادى.
عىلىم ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. تاجىريبەلەر جاساۋ.
2. كەستەلەردى تولتىرۋ.
3. دالەلدەۋ.
4. ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋ.
1 - تاجىريبە: مايشامدى ۇشكە ءبولىپ، جاعىپ، بىرەۋىن ستاكانمەن، ەكىنشىسىن بانكامەن جاۋىپ، ءۇشىنشىسىن اشىق قالدىرامىن.
- قاي شىراعدان بۇرىن سونەدى؟
● وقۋشىلار وزدەرى دالەلدەيدى.
2 - تاجىريبە: - كەز - كەلگەن زاتتىڭ بويىندا نە بار؟ سۋعا قانت سالدىم. نە بايقادىڭدار؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
3 - تاجىريبە: شىنى ىدىسقا سۋ قۇيىپ، ستاكاندى توڭكەرۋ. ستاكانعا سۋ كىرمەيدى. نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
4 - تاجىريبە: - دوپتىڭ ەكى ءبۇيىرىن قىسساڭ، قابىسىپ ىشىنە كىرەدى. جىبەرىپ قالساڭ، سەرپىلىپ قايتادان ءوز ورنىنا كەلەدى. نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
5 - تاجىريبە: شاردى ۇرلەۋ. اۋانىڭ ءپىشىنىن سالىستىرۋ.
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
6 - تاجىريبە: اۋا تولتىرىلعان زاتتى سۋعا سال. - زات باتا ما؟ نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
♦ عىلىم ورتالىعىنداعى وقۋشىلار كەستەلەردى تولتىرادى.
♦ ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
♦ ورتالىقتاعى جۇمىس ۋاقىتى 15 مينۋت.
♦ ورتالىقتان كەلەسى ورتالىققا وقۋشىلار ساعات ءتىلى بويىنشا اۋىسادى.
♦ ينتەراكتيۆتى تاقتادان ساعات كورسەتىلىپ، ۋاقىت بولعاندا مۋزىكا وينالادى.
سەرگىتۋ ءساتى تازا اۋادا دەمالىپ،
شىنىعامىز جاتتىعىپ.
اينالانى قورعايمىز،
كۇل - قوقىستان تازارتىپ.
وي تولعانىس شىعارماشىلىق تاپسىرما:
♦ وقۋ ورتالىعىنداعىلار تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس جاسايدى. وقيدى، سۋرەت سالادى. سالعان سۋرەتتەرى تاقتاعا ىلىنەدى.
♦ عىلىم ورتالىعىنداعىلار تاجىريبەلەر جاسايدى، دالەلدەيدى.
♦ جازۋ ورتالىعىنداعىلار ەسسە جازىپ، جازعاندارىن وقيدى، ويلارىن تولىقتىرادى. ەڭ ۇزدىك جازىلعان ەسسەلەر تاقتاعا ىلىنەدى.
جيىن
1. بارلىق وقۋشىلار دوڭگەلەنىپ وتىرىپ، جيىنعا جينالادى.
2. ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس. اۋانىڭ قاسيەتتەرىن تاقتانىڭ كومەگىمەن وقۋشىلارعا كورسەتۋ.
3. سىزبالاردى تولتىرۋ.
4. وي قورىتىندىلاۋ.
5. توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
اۋا
6. تاقتادا جۇمىس.
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى داۋرەنبەكوۆا ماحاببات بەيسەنبايەۆنا
دۇنيەتانۋ 2 - سىنىپ
ماقساتى 1. اۋانىڭ تىرشىلىك ءۇشىن، ءتىرى تابيعات ءۇشىن پايداسىن عىلىمي تۇردە دالەلدەۋ، اۋانىڭ سەرپىمدىلىك، سىعىمدىق قاسيەتتەرىن تاجىريبەلەر جاساۋ ارقىلى كورسەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ قورشاعان ورتا تۋرالى ءبىلىم - بىلىكتەرىن دامىتۋ، سويلەۋ ءتىلىن، وي - ءورىسىن، شىعارماشىلىعىن دامىتۋ.
3. بالالاردىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرا وتىرىپ، ونى قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: حالىقارالىق «ءتاي - ءتاي» باعدارلاماسى بويىنشا قۇرىلعان ساباق.
ءادىس - ءتاسىلى: وي شاقىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، تاجىريبەلەر جاساۋ، سۇراق - جاۋاپ، ورتالىقتاردا جۇمىس، ورتالىقتان ورتالىققا اۋىسۋ، وي قورىتىندىلاۋ، ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس، وقۋلىقپەن جۇمىس، سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ ستراتەگيالارى.
ءپانارالىق بايلانىس: بەينەلەۋ ونەرى، قازاق ءتىلى، انا ءتىلى.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتادان تابيعات كورىنىستەرى، تاربيەلىك ءمانى بار سوزدەر، سىزبالار، گلوبۋس، ماي شام، دوپ، شىنى ىدىستار، رەزەڭكە، شار، قولعاپ.
پسيحولوگيالىق احۋال پسيحولوگيالىق دايىندىق
ءبىز بالدىرعان بالامىز،
قۇستاي قانات قاعامىز.
دۇنيەنى ارالاپ،
وقىپ ءبىلىم الامىز.
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ ♦ ساباق باسىندا وقۋشىلار جينالىپ، دوڭگەلەنىپ وتىرادى.
- بالالار، ءقازىر دۇنيەتانۋ ساباعى. ساباققا دايىنبىز با؟
- وتكەن ساباقتا ءبىز قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- «اۋا»، «اۋانىڭ قاسيەتى».
وي شاقىرۋ ستراتەگياسى
- بالالار، سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟ جەر بەتىندە كوزگە كورىنبەيتىن ءبىر سيقىرشى بار. ونىمەن سەندەر كۇندەلىكتى كەزدەسىپ وتىراسىڭدار. ءبىراق ونى كورمەيسىڭدەر، تەك سەزەسىڭدەر. ەسىكتى تارس جاپتى، تەرەزەنى اشىپ جىبەردى، اعاشتىڭ بۇتاعىن جاناپ ءوتتى. كەيدە ءتىپتى ارقاڭنان ەپتەپ يتەرىپ جىبەرگەنىن سەزەسىز، «دورەكىلەنىپ» باس كيىمىڭدى دە جۇلىپ اكەتەدى. ەگەر سەن كەنەتتەن جاپىراقتىڭ جۇلىنىپ ءتۇسىپ، جورعالاي جونەلگەنىن كورسەڭ، ونى كورىنبەيتىن سيقىرشىنىڭ الىپ بارا جاتقانىنا سەنە بەر. تەڭسەلىپ تۇرعان ەگىندى، باسىن شۇلعىپ ىرعالعان شوپتەردى بايقايسىڭ. مۇنداي سيقىرشىنى كوزبەن كورمەگەنمەن، ونىڭ كۇندەلىكتى ءىسى مەن مىنەز - قۇلقى سەندەرگە تانىس. ول ۇنەمى سەندەردى قورشاپ تۇرادى.
- بۇل نە؟...
- اۋا.
- ول قايدا؟ ونى قالاي سەزەسىڭدەر؟ (اڭگىمەلەسۋ)
- اۋانىڭ قانداي پايداسى بار؟ مىسالدار كەلتىر.
- قۇستار نەلىكتەن ۇشا الادى؟
- اۋا تىرشىلىك ءۇشىن وتە پايدالى. ال اۋا بولماسا اينالا قانداي كۇيگە تۇسەر ەدى؟
- ءبىر ۋاقىت مۇرىندارىڭدى قىسىپ، دەم الماڭدار. قانشا ۋاقىت شىداي الاسىڭ؟
- اۋا تىرشىلىك، ءتىرى تابيعات ءۇشىن وتە قاجەت. ءبىزدى قورشاپ تۇرعان اۋا ءبىزدى ءتۇرلى تابيعي قاۋىپتەن ساقتايدى. اۋا بولماسا، كۇننەن تۇسكەن قىزۋ جەر بەتىن كۇيدىرىپ كەتەر ەدى. كۇن ساۋلەسىن اۋا جان - جاقتى تاراتادى.
سوندىقتان دا ءبىزدى كۇن كۇيدىرىپ كەتپەيدى.
ماعىنانى تانۋ
● گلوبۋستى شۇبەرەكپەن جابۋ ارقىلى، اتموسفەرانى ءتۇسىندىرۋ.
● ينتەراكتيۆتى تاقتادان اۋانىڭ لاستانۋى تۋرالى فيلم كورسەتۋ.
- بالالار، اۋا تۋرالى بۇدان دا كوپ ماعلۇمات الۋ ءۇشىن تاڭداعان ورتالىقتارىڭدا جۇمىس جاسايسىڭدار. بۇگىن ءبىز وقۋ، جازۋ جانە عىلىم ورتالىقتارىندا جۇمىس جاسايمىز. وقۋ ورتالىعىندا اۋا تۋرالى قوسىمشا ماتەريالداردان وقىپ، بىلىمدەرىڭدى كەڭەيتەسىڭدەر. جازۋ ورتالىعىندا اۋا، اۋانىڭ قاسيەتى، پايداسى تۋرالى جازىپ، وقيسىڭدار. عىلىم ورتالىعىندا تاجىريبەلەر جاساپ، اۋا تۋرالى كەڭ ماعلۇمات الاسىڭدار.
- بارلىعىڭا بۇگىنگى كۇنى ساتتىلىك تىلەيمىن.
● مۋزىكا قويۋ، بالالار وزدەرى تاڭداعان ورتالىقتارعا ورنالاسادى.
● ينتەراكتيۆتى تاقتادا تاپسىرمالار جازۋلى تۇرادى.
وقۋ ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. اۋانىڭ ماڭىزىن وقۋلىقتان وقى.
2. ماتىننەن ادام ومىرىنە اۋانىڭ پايداسىن تاۋىپ وقى.
3. اۋانىڭ شارۋاشىلىقتاعى ماڭىزىن تاۋىپ وقى.
4. اۋانى لاستانۋدان ساقتاۋ ءۇشىن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلەدى؟ ءوز ويلارىن ايتۋ.
5. اۋا نەدەن تۇرادى؟ حرەستوماتيادان وقى. (اق قاعازعا اۋانىڭ قۇرامىن بوياپ كورسەتۋ).
● وقۋ ورتالىعىنداعى وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس جاسايدى.
جازۋ ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. وقۋشىلار تازا اۋا تۋرالى، تازا اۋانى ساقتاۋ تۋرالى ەسسە جازادى.
2. جازعان سويلەمدەرىن وقيدى.
3. ءبىرىن - ءبىرى تولىقتىرادى.
4. ويلارىن ورتاعا سالادى.
عىلىم ورتالىعى
تاپسىرمالار:
1. تاجىريبەلەر جاساۋ.
2. كەستەلەردى تولتىرۋ.
3. دالەلدەۋ.
4. ءوز ويلارىن ورتاعا سالۋ.
1 - تاجىريبە: مايشامدى ۇشكە ءبولىپ، جاعىپ، بىرەۋىن ستاكانمەن، ەكىنشىسىن بانكامەن جاۋىپ، ءۇشىنشىسىن اشىق قالدىرامىن.
- قاي شىراعدان بۇرىن سونەدى؟
● وقۋشىلار وزدەرى دالەلدەيدى.
2 - تاجىريبە: - كەز - كەلگەن زاتتىڭ بويىندا نە بار؟ سۋعا قانت سالدىم. نە بايقادىڭدار؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
3 - تاجىريبە: شىنى ىدىسقا سۋ قۇيىپ، ستاكاندى توڭكەرۋ. ستاكانعا سۋ كىرمەيدى. نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
4 - تاجىريبە: - دوپتىڭ ەكى ءبۇيىرىن قىسساڭ، قابىسىپ ىشىنە كىرەدى. جىبەرىپ قالساڭ، سەرپىلىپ قايتادان ءوز ورنىنا كەلەدى. نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
5 - تاجىريبە: شاردى ۇرلەۋ. اۋانىڭ ءپىشىنىن سالىستىرۋ.
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
6 - تاجىريبە: اۋا تولتىرىلعان زاتتى سۋعا سال. - زات باتا ما؟ نەلىكتەن؟
● وقۋشىلار دالەلدەيدى.
♦ عىلىم ورتالىعىنداعى وقۋشىلار كەستەلەردى تولتىرادى.
♦ ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
♦ ورتالىقتاعى جۇمىس ۋاقىتى 15 مينۋت.
♦ ورتالىقتان كەلەسى ورتالىققا وقۋشىلار ساعات ءتىلى بويىنشا اۋىسادى.
♦ ينتەراكتيۆتى تاقتادان ساعات كورسەتىلىپ، ۋاقىت بولعاندا مۋزىكا وينالادى.
سەرگىتۋ ءساتى تازا اۋادا دەمالىپ،
شىنىعامىز جاتتىعىپ.
اينالانى قورعايمىز،
كۇل - قوقىستان تازارتىپ.
وي تولعانىس شىعارماشىلىق تاپسىرما:
♦ وقۋ ورتالىعىنداعىلار تاپسىرمالار بويىنشا جۇمىس جاسايدى. وقيدى، سۋرەت سالادى. سالعان سۋرەتتەرى تاقتاعا ىلىنەدى.
♦ عىلىم ورتالىعىنداعىلار تاجىريبەلەر جاسايدى، دالەلدەيدى.
♦ جازۋ ورتالىعىنداعىلار ەسسە جازىپ، جازعاندارىن وقيدى، ويلارىن تولىقتىرادى. ەڭ ۇزدىك جازىلعان ەسسەلەر تاقتاعا ىلىنەدى.
جيىن
1. بارلىق وقۋشىلار دوڭگەلەنىپ وتىرىپ، جيىنعا جينالادى.
2. ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس. اۋانىڭ قاسيەتتەرىن تاقتانىڭ كومەگىمەن وقۋشىلارعا كورسەتۋ.
3. سىزبالاردى تولتىرۋ.
4. وي قورىتىندىلاۋ.
5. توپتاستىرۋ ستراتەگياسى
اۋا
6. تاقتادا جۇمىس.
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى داۋرەنبەكوۆا ماحاببات بەيسەنبايەۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
بەينەلەۋ ونەرى بويىنشا پايدالاناتىن ديداكتيكالىق ويىنداردىڭ ماڭىزى.
