اۆتوماتتاندىرىلعان كىتاپحانالىق جۇيەلەر مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ كوللەدجدەگى اقپاراتتىق ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيىنە اسەر ەتەر ىقپالى
اۆتوماتتاندىرىلعان كىتاپحانالىق جۇيەلەر مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ كوللەدجدەگى اقپاراتتىق ءبىلىم بەرۋ دەڭگەيىنە اسەر ەتەر ىقپالى. «اقپاراتتى مەڭگەرگەن ادام - الەمدى بيلەيدى» م.ا.روتشيلد قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ ەلىمىزدىڭ دامۋ ستراتەگياسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى، سەبەبى ءححى عاسىر – ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋ عاسىرى. ەل پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ 2011 جىلدىڭ قاڭتارىنداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ايتىلعانداي، ۇستىمىزدەگى جىلى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن مودەرنيزاسيالاۋ جالعاساتىن بولادى. ياعني، بارلىق ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى، سونىمەن قاتار بارلىق جۇمىس ورىندارى مەن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورىندارى تولىق كومپيۋتەرلەنەتىن بولادى.سوندىقتان كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالاردى ورتا بۋىن مەن جاستاردىڭ تۇگەلدەي مەڭگەرگەنى ابزال. جولداۋدا ايتىلعانداي الداعى جىلدارى ءبىلىم مەن عىلىمدى دامىتۋدىڭ جاڭا دەڭگەيى جۇزەگە اسىرىلادى. ءاربىر قازاقستان ازاماتى دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم مەن عىلىم ستاندارتتارىنا سايكەس ءبىلىم الۋى ءتيىس جانە وسىنىڭ بارلىعى تىكەلەي جاڭا يننوۆاسيالاردى ەندىرۋمەن، جاڭا تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋمەن بايلانىستى بولىپ وتىر.
جولداۋدا ايتىلعانداي: «ساپالى ءبىلىم قازاقستاننىڭ يننوۆاسيالىق دامۋى مەن يندۋستريالانۋىنىڭ نەگىزى بولۋى ءتيىس». تاۋەلسىز ەلىمىزدى وركەنيەتتى الەمگە تانىتاتىن، دامىعان ەلدەر قاتارىندا تەرەزەسىن تەڭ ەتەتىن كۇش – ءبىلىم جانە ءبىلىمدى ۇرپاق. بۇگىنگى تاڭدا بارلىق ادامزات الدىندا تۇرعان باستى ماقسات – ءبىلىمدى ۇرپاق تاربيەلەۋ. ءبىلىمدى ۇرپاق – ەگەمەندى ەلدىڭ بەرىك تىرەگى. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ - زامان تالابى.
كاسىپتىك جانە تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى – ۇلتتىق جانە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىقتار، عىلىم مەن پراكتيكا جەتىستىكتەرى نەگىزىندە ءوي-ورىسى جاڭاشىل، دۇنيەتانىمى جوعارى، شىعارماشىلىق دەڭگەيدە قىزمەت اتقارا الاتىن، جان-جاقتى قالىپتاسقان جەكە تۇلعانى دامىتۋعا جانە كاسىبي شىڭداۋعا باعىتتالعان ءبىلىم الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاساۋ. كاسىپتىك ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارىنىڭ الدىنا قويعان مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى «ىرگەلى ءبىلىمدى كەڭىنەن مەڭگەرگەن، باستامشىل، ەڭبەك رىنوگى مەن تەحنولوگيالاردىڭ اۋىسىپ تۇراتىن تالاپتارىنا بەيىمدەلگەن كوماندادا جۇمىس ىستەي بىلەتىن جاڭا تۇرپاتتى مامان دايارلاۋ». جاڭا زامان كومپيۋتەر ءداۋىرى بولعانىمەن قازىرگى تاڭداعى جان-جاقتى ءبىلىم مەن تاربيە بەرەر مادەني ورىنداردىڭ ءبىرى، رۋحاني ازىق ىزدەگەن، بىلىمگە ۇمتىلعان جاس ۇرپاقتىڭ، ۇستازداردىڭ تابىلار جەرى – كىتاپحانا.
قازىرگى كىتاپحانالار – اقپاراتتىق، مادەني-اعارتۋشىلىق، عىلىمي-زەرتتەۋشىلىك مەكەمە. كىتاپحاناشى تەك قازىرگى زامان تالابىنا ساي تەحنولوگيانى ءبىلىپ قانا قويماي،سونىمەن بىرگە ونى ساۋاتتى تۇردە قولدانادى. ءاربىر وقۋشى جەكە تۇلعا، ونىڭ جان-جاقتى دامۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، ىقپال كورسەتۋ ءبىزدىڭ كىتاپحانامىزدىڭ العا قويعان ماقساتى. بۇدان جارتى عاسىر بۇرىن دۇنيە ءجۇزى كىتاپحانانى تىنىش، جايلى، كىتاپ سورەلەرى مەن كاتالوگ جاشىكتەرى ورنالاسقان جانە وقىرمان زالىندا كىتاپقا ۇڭىلگەن وقىرماندارعا تولى عيمارات ەسەبىندە كورەتىنبىز، ال بۇل كۇندە كىتاپحانالاردا مونيتور الدىندا وتىرعان كومپيۋتەرلى وقىرماندار زالى پايدا بولدى. ءححى عاسىرداعى قوعامدىق وزگەرىستەر، قازىرگى مادەني شارالار – ادامزاتتىڭ اشىق اقپاراتتىق قوعامعا ءوتۋى كىتاپحانادا ۇلكەن وزگەرىستەر ەنگىزۋدە. كومپيۋتەر كومەگىمەن ءبىلىم الۋشىلار ەلەكتروندى كىتاپحانالارعا شىعا الادى، ەلەكتروندى كىتاپتار وقيدى، ەلەكتروندى بەتتەردى پاراقتايدى. مادەني شارالاردىڭ باستىلارى–قوعامنىڭ اقپاراتتانۋى، كوممەرسيالانۋى، دەموكراتيالانۋى، كومپيۋتەرلەنۋى ءبىر سوزبەن ايتقاندا زاڭدى تۇردە سيۆيليزاسيالانۋى كىتاپحانا جۇمىسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرەدى. اقپاراتسىز ءبىلىم دە، عىلىم دا دامىمايدى. سوندىقتان ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ وشاعى سانالاتىن كىتاپحانانىڭ ماڭىزى جىلدان جىلعا ارتىپ كەلەدى.بۇگىنگى كۇنى وقىرماندار تالابىن قاناعاتتاندىرۋ، رۋحاني بايلىعى مەن جالپى قابىلەتىن دامىتۋ جانە جوعارى ەستەتيكالىق تالعامىن قالىپتاستىرۋ مىندەتتەرىن ىسكە اسىرۋدا كىتاپحانالاردىڭ الار ورنى ەرەكشە. ءبىلىم الۋشىلارعا ءبىلىم بەرۋدە جاڭاشىل تەحنولوگيالارىن قولدانۋ يننوۆاسيالىق باعىتتا جۇمىس جاساۋ زامان اعىمىنا ساي تالاپ ەتىلۋدە. سوندىقتان بۇگىنگى كىتاپحانالار الدىنا پايدالانۋشىلارعا ساپالى قىزمەت كورسەتۋ، جاڭا تەحنولوگيا، باعدارلامالاردى ەنگىزۋ، كىتاپحانا قورىن ناسيحاتتاۋ، اقپاراتتىق رەسۋرستاردى قۇرۋ مىندەتتەرى قويىلىپ وتىر.
اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيانى ءتيىمدى پايدالانۋ - ءبىلىمنىڭ ارتۋىنا اكەلەدى.سانالى دا ساپالى ءبىلىم الۋشى – ۇلت كەلەشەگى. زىمىرانداي زۋلاعان الماعايىپ زاماندا ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ ماڭىزدى ماسەلە رەتىندە قويىلىپ وتىر. كىتاپحانا جۇمىسىن اۆتوماتتاندىرۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى-كىتاپحانا قىزمەتىن جەتىلدىرىپ، اشىق اقپارات كەڭىستىگىنە اقپارات تۇرلەرىن ەركىن پايدالانىپ، اقپارات جانە كىتاپحانا-بيبليوگرافيا قىزمەتىن كەڭەيتۋ، اقپاراتتاردى وقىرمانعا تەز جانە ىڭعايلى تۇردە جەتكىزۋ،سونىمەن قاتار كىتاپحانا جۇمىسىنا جاڭا اقپاراتتىق تەحنولوگيانى ەنگىزۋ. مۇندا وقىرماندارعا اقپاراتتىق-بيبليوگرافيالىق قىزمەت كورسەتۋ زامانا وزىق تەحنولوگيالاردىڭ كومەگىمەن جۇزەگە اسىپ وتىر. اقپاراتتى دەر كەزىندە تاراتۋ، قابىلداۋ جانە ءتيىمدى پايدالانۋ كىتاپحانانىڭ نەگىزگى مىندەتى بولعاندىقتان، كىتاپحانا قىزمەتىندە جاڭا تەحنولوگيالار كەڭىنەن قولدانىلۋدا. كىتاپحانا بۇگىنگى كۇن تالابىنا ساي جابدىقتالعان جانە كومپيۋتەرلەندىرىلگەن، ءارى وقۋ پروسەسىندە قولدانۋ ءىسى جاقسى جولعا قويىلعان. تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ وقۋ ورىندارىنا قويىلاتىن باستى تالاپ، ءبىلىم الۋشىلاردىڭ وقۋلىقتار مەن ەلەكتروندىق باسىلىمدارمەن نورماتيۆكە ساي قامتاماسىز ەتىلۋى بولىپ تابىلاتىن بولسا، كوللەدج اكىمشىلىگى كىتاپحانا قورىن ساپالى تولىقتىرۋدا ەلەكتروندىق وقۋلىقتارعا اسا زور كوڭىل بولەدى. كوللەدجدە انىقتامالىق-بيبليوگرافيالىق جۇمىستى زامانۋي تەحنولوگياعا سايكەس جۇرگىزۋ باعىتىندا 2013ج. كوللەدج كىتاپحاناسىنا «كابيس» (قازاقستاندىق اۆتوماتتاندىرىلعان كىتاپحانالىق اقپاراتتىق جۇيە) باعدارلاماسى الىندى.ناۋرىز ايىنان باستاپ «كابيس» باعدارلاماسى بويىنشا كىتاپ قورى ەلەكتروندى كاتالوگقا ەنگىزىلدى. بۇل باعدارلامانىڭ ماقساتى-قورداعى كىتاپتاردىڭ ەلەكتروندى نۇسقاسىن جاساقتاۋ، كومپيۋتەرلىك-اقپاراتتىق كوممۋنيكاسياعا نەگىزدەۋ.
اقپاراتتى قىزمەت كورسەتۋدىڭ جاڭا تۇرلەرىنىڭ ءبىرى ەلەكتروندى كاتالوگ بولىپ تابىلادى. ەلەكتروندى كاتالوگ-اقپارات ىزدەۋدەگى باستى قۇرال. ەلەكتروندى كاتالوگتى قولدانۋ كىتاپحاناداعى وقىرماندارعا قىزمەت كورسەتۋدىڭ مۇمكىندىگىن كەڭەيتەدى، ەلەكتروندى كاتالوگتى پايدالانۋ ارقىلى كىتاپتار، ماقالالار قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندەگى ەلەكتروندى باسىلىمداردى جىلدام تابا الادى، تابىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمىن باسىپ شىعارۋعا بولادى. قازىرگى زامان تالابى بويىنشا، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن اقپاراتتاندىرۋداعى نەگىزگى تالاپتاردىڭ ءبىرى – وقۋ پروسەسسىندە ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى جاساۋ جانە ونى قولدانۋ. كوللەدجدەگى اقپاراتتاندىرۋ ءۇردىسى دامىپ كەلە جاتقاندىقتان ەلەكترون وقۋلىقتاردىڭ قاجەتتىلىگى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.وقۋلىقتارعا قاراعاندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتارداعى كورنەكىلىك وتە جوعارى. اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى قولدانۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى پايدالانىپ، ءبىلىم الۋشىلارمەن بىرگە سلايدتار مەن پرەزەنتاسيالار جاساۋعا بولادى. ەلەكتروندىق وقۋلىقتاردى قولدانۋ بارىسىندا ءبىلىم الۋشىلار اقپاراتتىق ماتەريالمەن تىكەلەي جۇمىس ىستەيدى، مودۋلدەرگە كىرىپ ءتۇرلى تاپسىرمالار ورىندايدى. ءبىلىم الۋشىنىڭ ءبىلىم، بىلىك داعدىلارىن ارتتىرۋ مۇمكىندىگىمەن قاتار ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە، ءبىلىم اياسىن كەڭەيتۋگە تولىق جاعداي جاسالادى. ەلەكتروندى وقۋ زالى 7 كومپيۋتەرمەن، پرينتەر، سكانەرمەن جابدىقتالىپ، جەرگىلىكتى جۇيەلىككە ينتەرنەت جەلىسىنە قوسىلعان. سوڭعى جىلدارى كوللەدجدە ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى دايىنداۋ داستۇرگە اينالدى. قازىرگى ۋاقىتتا وقىتۋشىلاردىڭ ەلەكتروندىق وقۋلىقتارى جيناقتالۋدا. ماسەلەن: ەلەكتروندى وقۋ زالىندا ءار وقۋشى وزىنە قاجەتتى ماتەريالداردى قاراپ، ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى ەركىن پايدالانىپ، رەفەراتتار، كورنەكىلىكتەر جانە ينتەرنەت جۇيەسىن پايدالانۋ ارقىلى ءوز بىلىمدەرىن تەرەڭ دە، ساپالى دامىتا الادى. ەلەكتروندى وقۋلىقتاردىڭ ءداستۇرلى وقۋلىقتاردان ارتىقشىلىعى:بىرىنشىدەن، جاڭالىعى، ەكىنشىدەن، وقۋشى وقۋلىقتا بەرىلگەن تەستى سۇراقتارى بويىنشا سول پاننەن ءبىلىم دەڭگەيىن انىقتاي الادى،ۋاقىتىن ۇنەمدەيدى. ەلەكتروندى وقۋلىقتار، بەينەتاسپالار ءتىزىمى زالدا ىلىنگەن. ەلەكتروندى وقۋ زالىندا «ەلەكتروندى وقۋلىقتار» اتتى تولىق ءماتىندى وقۋلىقتار قورى جاسالدى.
ەلەكتروندى وقۋلىقتاردى پايدالانۋ ءۇشىن 6 كومپيۋتەر جانە ەلەكتروندى كاتالوگ ءۇشىن 2 كومپيۋتەر بولىنگەن. كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى سەكىلدى، ءبىزدىڭ كوللەدجدە دە پاندەر كابينەتتەرى مۋلتيمەديالىق جابدىقتارمەن قامتىلعان. قوعامدىق پاندەردىڭ بارلىعىنا ارنالعان مۋلتيمەديالىق پرەزەنتاسيالار (سىزبالار، كەستەلەر، گرافيكتەر، بەينەفيلمدەر)وقۋ ماتەريالىنىڭ تولىق باياندالۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسادى. اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى ساباق بارىسىندا قولدانۋدىڭ ءتيىمدى تۇستارىن اتاپ كورسەتسەك، ولار: - وقۋشىلاردىڭ كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىعىن ارتتىرادى - وزدىك تانىم ارەكەتتەرىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ىزدەنىس بەلسەندىلىگىن،شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتادى. - وقۋشىلاردىڭ وزدىك جۇمىستارىنا وزىندىك باعا بەرۋ ىس-ارەكەتىن قالىپتاستىرادى. - ءبىلىم الۋشىنىڭ پانگە دەگەن جەكە قىزىعۋشىلىعىن وياتادى؛ - تانىمدىق قابىلەتىن قالىپتاستىرادى؛ - ەتنوپەداگوگيكالىق تاربيە بەرەدى؛ - ءبىلىم الۋشىنى شىعارماشىلىق جۇمىسقا باۋليدى؛ - وقىتۋشىنىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەيدى؛ - وقۋلىقتان تىس، قوسىمشا مالىمەتتەر بەرەدى؛ ەلىمىزدىڭ وركەنيەتكە بەت بۇرىپ، بولاشاققا الشاڭ باسىپ كەلە جاتقان شاقتا، مامانداردى زامان تالابىنا ساي، قاي سالادا بولماسىن ەل تىزگىنىن ۇستاۋعا لايىق، حالىق قامىن ويلايتىن ازامات ەتىپ تاربيەلەۋ مىندەتىمىز. قازاقستاننىڭ بولاشاعى جاستاردىڭ قولىندا دەسەك، سول جاس ۇرپاقتى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلىپ، ەستەتيكالىق تالعامى جوعارى، ەلىنىڭ ناعىز پاتريوتى ەتىپ تاربيەلەۋ بارشامىزدىڭ مىندەتىمىز. ولاي بولسا جاڭالىقتىڭ ادەمىلىك، اسەمدىك جارشىسى رەتىندە قولدانىلىپ جۇرگەن كورنەكتى اقپارات قۇرالدارى ءماندى بولسىن.
تالدىقورعان گۋمانيتارلىق-تەحنيكالىق كوللەدجىنىڭ
كىتاپحانا مەڭگەرۋشىسى
يبرايەۆا ارداق قادىرجان قىزى