ايتەكە بي
تاقىرىپ ايتەكە بي بايبەك ۇلى
ماقساتى: قازاقتىڭ اتاقتى ءبيى ايتەكە تۋرالى تولىق مالىمەت بەرۋ، تاقىرىپتىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، اۋىزەكى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، بىلىمدىلىككە، مادەنيەتتىلىككە تاربيەلەۋ. ايتەكە ءبيدىڭ ءومىر تاريحىن، قازاق ادەبيەتى مەن تاريحىندا الاتىن ورنى تۋرالى، شەشەندىك ونەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ
كۇتىلەتىن ناتيجەلەرى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرەدى، بىلىمدەرىن تولىقتىرادى؛ ءبىر - ءبىرىنىڭ ويىنا پىكىرلەرىن ەركىن قوسا الادى.
ءبىر - بىرىمەن قارىم - قاتىناسى قالىپتاسادى.
باعالاۋ: ءۇش شاپالاق، ەكى جۇلدىز ءبىر تىلەك، سمايليكتەر
رەسۋرستار Power point بەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ستيكەر، پلاكات
ساباق كەزەڭدەرى
[b]ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
ءى ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. سەرگىتۋ ءساتى.
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ
ءا) پسيحولوگيالىق دايىندىق
ب) توپقا ءبولۋ. توپقا بولەمىن
(سۋرەتتى قاعازدار ارقىلى )
وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى
وقۋشىلار باتىرلار، بيلەر، حاندار ەسىمدەرى بويىنشا توپقا بولىنەدى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
ءار توپقا بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا وقۋشىلار تاقىرىپتى تالقىلايدى.
1 تاپسىرما:
ءار توپ جاڭا تاقىرىپتى ءوز بەتتەرىمەن وقىپ شىعادى جانە جۇپتا، توپتا جۇمىس جاساپ، جوبا قورعايدى.
1 - توپ. «ومىردەرەك»
2 - توپ. «اتادان قالعان اسىل ءسوز» (افوريزمدەر، سوزگە حاس شەبەرلىگى)
3 - توپ.. «قانەكي، ءتىلىم، سويلەشى». ايتەكە بي بەينەسىن جاساۋ.
ءار توپ مۇشەلەرى «كلاستەر ءادىسى» بويىنشا تاقىرىپتى قورعايدى.
2 - تاپسىرما
«ءيا»، «جوق» ستراتەگياسى بويىنشا ايتەكە بي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان نە بىلەتىندەرى انىقتالادى.
1. ايتەكە بايبەك ۇلى وزبەكستاندا ومىرگە كەلگەن.
2. ايتەكە قالماق حانى قوڭتاجىمەن كەزدەسكەن. 3. ايتەكەنى ءجالاڭتوس ءباھادۇر تاربيەلەگەن.
4. ايتەكە «قارلىعاش بي» اتانعان.
5. ايتەكە 1667 جىلى دۇنيەگە كەلگەن.
6. «ەلىنەن ايرىلعان ەر باقىتسىز، جەرىنەن ايرىلعان ەل باقىتسىز...»دانالىق ءسوزىن ايتەكە بي ايتقان با؟
7. 25 جاسىندا كىشى ءجۇزدىڭ باس ءبيى بولعان.
وقۋشىلار بۇگىنگى ساباقتا نەنى ءبىلىپ، نە تۇيگەندەرى تۋرالى ويلارى بويىنشا پىكىر الماسادى، ءوز ۇسىنىس - تىلەكتەرىن ستيكەر ارقىلى جاپسىرادى.
ءىىى. رەفلەكسيا.
«بۇگىنگى كۇننىڭ سويلەمى» ءادىسى. وقۋشىلار بۇگىنگى ساباق تاقىرىبىنا بايلانىستى ءبىر سويلەم جازادى.
. ءۇي تاپسىرماسى
«دانانىڭ ءسوزى – اقىلدىڭ كوزى»تاقىرىپتى تەرەڭ وقىپ، ءمانجازبا دايىنداۋ.
ايتەكە بي جايلى ماعلۇمات
ايتەكە بايبەك ۇلى (23.03. 1644، وزبەكستان، ءقازبيبى تاۋى، قىزىلشا م. — 1700، وزبەكستان، نۇراتا اۋد. سەيىتقۇل قورىمى) — كازاق حالقىنىڭ بىرلىگىن نىعايتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوسقان اتاقتى ءۇش ءبيدىڭ ءبىرى، مەملەكەت قايراتكەرى. ءالىم تايپاسىنىڭ ءتورتقارا رۋىنان شىقكان. ءامىر تەمىردىڭ باس كەڭەسشىسى وراز قاجىنىڭ بەسىنشى ۇرپاعى. بۇكىل پارسى، وزبەك، كىرعىز، قازاق، كۇراما جۇرتى "سينەسوف بۋا" (جانى پاك جان) اتاعان سەيىتقۇل اۋليەنىڭ - ءۇشىنشى ۇرپاعى. ءا. قوكانعا (1622 — 35) حان بولعان اقشانىڭ نەمەرەسى، سامارقان ءومىرى (1622 — 56) ءجالاڭتوس ءباھادۇردىڭ نەمەرەلەس تۋىسى. ايتەكە بەس جاسىندا اۋىل مولداسىنان ساۋاتىن اشقان.
شەشەندىك كاسيەتىنىڭ ەرتە تانىلۋىنا اكەسى بايبەك پەن قوسۋاق ءبيدىڭ ايرىقشا ىقپالى تيەدى. الايدا جەتى جاسىنان باستاپ اتالارى اقشا حان مەن ءجالاڭتوس ءباھادۇر ايتەكەنى ءوز تاربيەسىنە الادى. ول وۋەلى سامارقانداعى ۇلىقبەك مەدرەسەسىندە، كەيىن ءجالاڭتوس ءباھادۇر سالدىرعان، سان-ساۋلەتىمەن ايگىلى "تىللا-كاري" (التىنمەن اپتالعان)، "شەردور" (ارىستاندى) مەدرەسەسىندە وقيدى. ءدىن، قۇقىق، اسپان الەمى، جاعىراپيا، تاريح، ماتەماتيكا پاندەرىن، اراب، پارسى، شاعاتاي، وزبەك تىددەرىن مەڭگەرىپ شىعادى. ايتەكە اقشا اتاسىنان ەل باسقارۋ، ەلشىلىك بايلانىستار جاساۋ جولدارىن ۇيرەنسە، ءجالانتوس اتاسىنان اسكەري قولباسشىلىق داستۇرلەر مەن داعدىلارعا جاتتىعادى. بالانىن ون ەكى جاسىندا ءجالاڭتوس اتاسى، ون بەس جاسىندا اقشا اتاسى دۇنيەدەن وزادى. ايتەكە مەدرەسەنى بىتىرىسىمەن تۋعان اۋىلىنا ورالىپ، اكەسى بايبەكپەن، ۇستازى قوسۋاقپەن بىرگە ەل باسكارۋ ىستەرىنە ارالاسادى.
ماقساتى: قازاقتىڭ اتاقتى ءبيى ايتەكە تۋرالى تولىق مالىمەت بەرۋ، تاقىرىپتىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ، اۋىزەكى سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، بىلىمدىلىككە، مادەنيەتتىلىككە تاربيەلەۋ. ايتەكە ءبيدىڭ ءومىر تاريحىن، قازاق ادەبيەتى مەن تاريحىندا الاتىن ورنى تۋرالى، شەشەندىك ونەرى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ
كۇتىلەتىن ناتيجەلەرى: جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرەدى، بىلىمدەرىن تولىقتىرادى؛ ءبىر - ءبىرىنىڭ ويىنا پىكىرلەرىن ەركىن قوسا الادى.
ءبىر - بىرىمەن قارىم - قاتىناسى قالىپتاسادى.
باعالاۋ: ءۇش شاپالاق، ەكى جۇلدىز ءبىر تىلەك، سمايليكتەر
رەسۋرستار Power point بەتتەرى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ستيكەر، پلاكات
ساباق كەزەڭدەرى
[b]ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
ءى ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ. سەرگىتۋ ءساتى.
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ
ءا) پسيحولوگيالىق دايىندىق
ب) توپقا ءبولۋ. توپقا بولەمىن
(سۋرەتتى قاعازدار ارقىلى )
وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى
وقۋشىلار باتىرلار، بيلەر، حاندار ەسىمدەرى بويىنشا توپقا بولىنەدى.
ءىى. ماعىنانى تانۋ.
ءار توپقا بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا وقۋشىلار تاقىرىپتى تالقىلايدى.
1 تاپسىرما:
ءار توپ جاڭا تاقىرىپتى ءوز بەتتەرىمەن وقىپ شىعادى جانە جۇپتا، توپتا جۇمىس جاساپ، جوبا قورعايدى.
1 - توپ. «ومىردەرەك»
2 - توپ. «اتادان قالعان اسىل ءسوز» (افوريزمدەر، سوزگە حاس شەبەرلىگى)
3 - توپ.. «قانەكي، ءتىلىم، سويلەشى». ايتەكە بي بەينەسىن جاساۋ.
ءار توپ مۇشەلەرى «كلاستەر ءادىسى» بويىنشا تاقىرىپتى قورعايدى.
2 - تاپسىرما
«ءيا»، «جوق» ستراتەگياسى بويىنشا ايتەكە بي ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان نە بىلەتىندەرى انىقتالادى.
1. ايتەكە بايبەك ۇلى وزبەكستاندا ومىرگە كەلگەن.
2. ايتەكە قالماق حانى قوڭتاجىمەن كەزدەسكەن. 3. ايتەكەنى ءجالاڭتوس ءباھادۇر تاربيەلەگەن.
4. ايتەكە «قارلىعاش بي» اتانعان.
5. ايتەكە 1667 جىلى دۇنيەگە كەلگەن.
6. «ەلىنەن ايرىلعان ەر باقىتسىز، جەرىنەن ايرىلعان ەل باقىتسىز...»دانالىق ءسوزىن ايتەكە بي ايتقان با؟
7. 25 جاسىندا كىشى ءجۇزدىڭ باس ءبيى بولعان.
وقۋشىلار بۇگىنگى ساباقتا نەنى ءبىلىپ، نە تۇيگەندەرى تۋرالى ويلارى بويىنشا پىكىر الماسادى، ءوز ۇسىنىس - تىلەكتەرىن ستيكەر ارقىلى جاپسىرادى.
ءىىى. رەفلەكسيا.
«بۇگىنگى كۇننىڭ سويلەمى» ءادىسى. وقۋشىلار بۇگىنگى ساباق تاقىرىبىنا بايلانىستى ءبىر سويلەم جازادى.
. ءۇي تاپسىرماسى
«دانانىڭ ءسوزى – اقىلدىڭ كوزى»تاقىرىپتى تەرەڭ وقىپ، ءمانجازبا دايىنداۋ.
ايتەكە بي جايلى ماعلۇمات
ايتەكە بايبەك ۇلى (23.03. 1644، وزبەكستان، ءقازبيبى تاۋى، قىزىلشا م. — 1700، وزبەكستان، نۇراتا اۋد. سەيىتقۇل قورىمى) — كازاق حالقىنىڭ بىرلىگىن نىعايتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوسقان اتاقتى ءۇش ءبيدىڭ ءبىرى، مەملەكەت قايراتكەرى. ءالىم تايپاسىنىڭ ءتورتقارا رۋىنان شىقكان. ءامىر تەمىردىڭ باس كەڭەسشىسى وراز قاجىنىڭ بەسىنشى ۇرپاعى. بۇكىل پارسى، وزبەك، كىرعىز، قازاق، كۇراما جۇرتى "سينەسوف بۋا" (جانى پاك جان) اتاعان سەيىتقۇل اۋليەنىڭ - ءۇشىنشى ۇرپاعى. ءا. قوكانعا (1622 — 35) حان بولعان اقشانىڭ نەمەرەسى، سامارقان ءومىرى (1622 — 56) ءجالاڭتوس ءباھادۇردىڭ نەمەرەلەس تۋىسى. ايتەكە بەس جاسىندا اۋىل مولداسىنان ساۋاتىن اشقان.
شەشەندىك كاسيەتىنىڭ ەرتە تانىلۋىنا اكەسى بايبەك پەن قوسۋاق ءبيدىڭ ايرىقشا ىقپالى تيەدى. الايدا جەتى جاسىنان باستاپ اتالارى اقشا حان مەن ءجالاڭتوس ءباھادۇر ايتەكەنى ءوز تاربيەسىنە الادى. ول وۋەلى سامارقانداعى ۇلىقبەك مەدرەسەسىندە، كەيىن ءجالاڭتوس ءباھادۇر سالدىرعان، سان-ساۋلەتىمەن ايگىلى "تىللا-كاري" (التىنمەن اپتالعان)، "شەردور" (ارىستاندى) مەدرەسەسىندە وقيدى. ءدىن، قۇقىق، اسپان الەمى، جاعىراپيا، تاريح، ماتەماتيكا پاندەرىن، اراب، پارسى، شاعاتاي، وزبەك تىددەرىن مەڭگەرىپ شىعادى. ايتەكە اقشا اتاسىنان ەل باسقارۋ، ەلشىلىك بايلانىستار جاساۋ جولدارىن ۇيرەنسە، ءجالانتوس اتاسىنان اسكەري قولباسشىلىق داستۇرلەر مەن داعدىلارعا جاتتىعادى. بالانىن ون ەكى جاسىندا ءجالاڭتوس اتاسى، ون بەس جاسىندا اقشا اتاسى دۇنيەدەن وزادى. ايتەكە مەدرەسەنى بىتىرىسىمەن تۋعان اۋىلىنا ورالىپ، اكەسى بايبەكپەن، ۇستازى قوسۋاقپەن بىرگە ەل باسكارۋ ىستەرىنە ارالاسادى.
You Might Also Like
