بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى (سپورتتىق شارا)
اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانى،
ح. ناۋبەتوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى.
نۇرماشيەۆا شاربانۋ ناسىر قىزى.
تاقىرىبى: بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى. (سپورتتىق شارا)
ماقساتى: ءى. بىلىكتىلىگى: وقۋشىلاردى سالاۋاتتى ءومىر سۇرە بىلۋگە شاقىرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ، ەستافەتالىق ويىنعا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ءىى. تاربيەلىك ءمانى: وقۋشىلاردى جامان ادەتتەن اۋلاق بولۋعا، دوستىق پەن ىنتىماقشىلدىققا، يناباتتىلىققا، ەلجاندىلىققا باۋلۋ.
ءىىى. دامىتۋشىلىق مىندەت: كۇش، جىلدامدىق، ەپتىلىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: جالاۋشالار، توسەنىش، دورباداعى كارتوپ، دوپ، ارقان، تۇساۋ جىپتەر، ىسقىرىق.
ءجۇرۋ بارىسى:
كىرىسپە ءسوز. قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! سىزدەردى «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى » اتتى سپورتتىق شارامىزعا شاقىرامىز.
ەڭكەيگەن كارىدەن بەسىكتەگى بالاعا دەيىن سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تالاپتانىپ، سوعان قوعام دا، مەكتەپ تە جاعداي جاساپ، دەنساۋلىقتى ساقتاۋعا نىعايتۋعا ات سالىسۋمىز قاجەت. ول ءۇشىن كۇندەلىكتى تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋلار جاساۋدى، جۇگىرۋدى ادەتكە اينالدىرۋىمىز كەرەك، سوندا عانا ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ مىقتى ازاماتى بولىپ وسەمىز. كوپ ادامدار دەنساۋلىعىنا ءمان بەرمەيدى – «قولدا بار التىننىڭ ءقادىرى جوق، قولدان شىعىپ كەتكەن سوڭ وكىندىم-اي» دەمەكشى، سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرالى بىلىممەن قارۋلانۋىمىز قاجەت.
جۇرگىزۋشى: ال، قۇرمەتتى حالايىق!
جارىستى ەندى كورىڭدەر.
ءادىل قازى القاسى،
ءادىل باعا بەرىڭدەر!
جارىستى باستاماس بۇرىن ويىنعا ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىستىرا كەتەيىن.
جارىس زاڭى ەجەلدەن،
جەڭىمپازدى انىقتاۋ.
جەڭىمپاز بولۋ شارتى سول
ەڭبەكتەنۋ جالىقپاۋ.
بىرەۋى وزسا سايىستا
بىرەۋى ارتتا قالادى.
جەڭىلگەندەر رەنجىمەي،
تاراسا بىزگە جارادى.
سابىرلى دا، سالماقتى
ءبىلىمدى دە، ونەرلى
بىلىكتى دە جۇرەكتى.
«سىزدەرگە جەڭىس تىلەيىك»، – دەي وتىرىپ ورتاعا ەكى توپتى شاقىرامىز. قارسى الىڭىزدار!
ءى توپ «سىمبات»
ءىى توپ «دەنساۋلىق»
ا) تانىستىرۋ ءراسىمى وتەدى.
ب) سالەمدەسۋ ءراسىمى وتەدى.
ۆ) توپ ۇراندارى ايتىلادى.
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! توپتارمەن تانىستىق، قازىلار القاسىن سايلادىق. ەندى قۇرمەتتى سايىسكەرلەر، سىزدەرگە ءسات-ساپار!
1. «كەدەرگىلەردەن ءوتۋ»
سورەدەن جۇرەلەي وتىرىپ شىعىپ، توسەنىشتە العا اۋناپ، جالاۋدى اينالىپ، كەدەرگىلەردەن جۇگىرىپ قايتۋ. جەڭىسكە ەستافەتانى جىلدام اياقتاعان توپ جەتەدى.
2. «شاياندار سايىسى»
ويىنشىلار بەلگىلەنگەن سىزىققا دەيىن شايان جۇرىسىمەن ءجۇرىپ وتەدى دە، كەلەسى ويىنشىعا ەستافەتانى بەرەدى. تاپسىرمانى 1ء-شى ورىنداعان توپ جەڭىسكە جەتەدى.
3. «كارتوبىڭدى ەگىپ كەل دە، جيناپ ال!»
توپ كاپيتانىنىڭ قولىندا دوربادا كارتوپ بار. بەلگى بويىنشا كارتوپتى بىر-بىردەن شەڭبەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك. (ەگۋ كەرەك). ورىندالىپ بولعان سوڭ جۇگىرىپ كەلىپ دوربانى كەلەسى ويىنشىعا بەرەدى. ول كارتوپتى جيناپ شىعادى دا كەلەسىگە بەرەدى. قاي توپ بۇرىن اياقتاسا، سول جەڭىسكە جەتەدى.
4. «دوپتى باستان اسىرا بەرۋ جانە اياق اراسىنان وتكىزۋ»
ءبىرىنشى وقۋشى دوپتى باستان اسىرا بەرەدى، ەكىنشى وقۋشى اياق استىنان وتكىزەدى، وسىلاي جالعاسادى. قاي توپ بۇرىن اياقتاسا، سول توپ جەڭىسكە جەتەدى.
5. «ارقان تارتۋ»
بەلگى بويىنشا ءاربىر توپ ارقاندى ءوز جاعىنا قاراي تارتادى. 3 رەت تارتىسقاننان كەيىن 2 رەت ءوز جاعىنا ارقاندى تارتىپ شىعارعان توپ جەڭىمپاز بولىپ تانىلادى.
6. «تۇساۋ كەسۋ»
وقۋشىلاردىڭ اياعىنا بايلانعان تۇساۋ جىپپەن بەلگىلەنگەن جەردەن سەكىرىپ اينالىپ ءوتۋ، قاي توپ بۇرىن كەلسە، سول جەڭىسكە جەتەدى.
7. «شەڭبەر ىشىندە تىرەسۋ»
شەڭبەر سىزىلادى، ىشىندە ەكى توپتان ءبىر-بىر بالادان، ءبىر اياقپەن ەكى قولدى ارتقا ۇستاپ تۇرادى. بەلگى بەرىلگەن سوڭ ەكى بالا شەڭبەر ىشىندە تىرەسەدى، شەڭبەردەن شىعىپ قالعان توپ بالاسى جەڭىلەدى، شەڭبەر ىشىندە قالعان توپ بالاسى جەڭىسكە جەتەدى.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! ءسوز كەزەگى ءادىلقازىلار القاسىندا. ءادىلقازىلار سايىستىڭ شارتى بويىنشا قورىتىندى شىعارىپ، جەڭىمپازدى اتايدى.
جۇرگىزۋشى: مىنە ءبىزدىڭ سايىسىمىز اياقتالىپ كەلەدى. توپ وقۋشىلارى وزدەرىنىڭ كۇشتەرىن، ەپتىلىك پەن جىلدامدىقتارىن كورسەتە ءبىلدى. «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى» شاراسىن قورىتىندىلايتىن كەز جەتتى.
ۋا، حالقىم نازار اۋدار دەنساۋلىققا!
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
دەنساۋلىق تەرەڭ باقىت دەگەن ءسوزدى،
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! كەلگەندەرىڭىزگە كوپ-كوپ راحمەت، ساۋ-سالامات بولىڭىزدار!
ح. ناۋبەتوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى.
نۇرماشيەۆا شاربانۋ ناسىر قىزى.
تاقىرىبى: بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى. (سپورتتىق شارا)
ماقساتى: ءى. بىلىكتىلىگى: وقۋشىلاردى سالاۋاتتى ءومىر سۇرە بىلۋگە شاقىرۋ، سالاۋاتتى ءومىر سالتىن قالىپتاستىرۋ، ەستافەتالىق ويىنعا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ.
ءىى. تاربيەلىك ءمانى: وقۋشىلاردى جامان ادەتتەن اۋلاق بولۋعا، دوستىق پەن ىنتىماقشىلدىققا، يناباتتىلىققا، ەلجاندىلىققا باۋلۋ.
ءىىى. دامىتۋشىلىق مىندەت: كۇش، جىلدامدىق، ەپتىلىك قاسيەتتەرىن دامىتۋ.
قاجەتتى قۇرال جابدىقتار: جالاۋشالار، توسەنىش، دورباداعى كارتوپ، دوپ، ارقان، تۇساۋ جىپتەر، ىسقىرىق.
ءجۇرۋ بارىسى:
كىرىسپە ءسوز. قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! سىزدەردى «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى » اتتى سپورتتىق شارامىزعا شاقىرامىز.
ەڭكەيگەن كارىدەن بەسىكتەگى بالاعا دەيىن سالاۋاتتى ءومىر سۇرۋگە تالاپتانىپ، سوعان قوعام دا، مەكتەپ تە جاعداي جاساپ، دەنساۋلىقتى ساقتاۋعا نىعايتۋعا ات سالىسۋمىز قاجەت. ول ءۇشىن كۇندەلىكتى تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋلار جاساۋدى، جۇگىرۋدى ادەتكە اينالدىرۋىمىز كەرەك، سوندا عانا ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ مىقتى ازاماتى بولىپ وسەمىز. كوپ ادامدار دەنساۋلىعىنا ءمان بەرمەيدى – «قولدا بار التىننىڭ ءقادىرى جوق، قولدان شىعىپ كەتكەن سوڭ وكىندىم-اي» دەمەكشى، سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرالى بىلىممەن قارۋلانۋىمىز قاجەت.
جۇرگىزۋشى: ال، قۇرمەتتى حالايىق!
جارىستى ەندى كورىڭدەر.
ءادىل قازى القاسى،
ءادىل باعا بەرىڭدەر!
جارىستى باستاماس بۇرىن ويىنعا ءادىل باعاسىن بەرەتىن ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىستىرا كەتەيىن.
جارىس زاڭى ەجەلدەن،
جەڭىمپازدى انىقتاۋ.
جەڭىمپاز بولۋ شارتى سول
ەڭبەكتەنۋ جالىقپاۋ.
بىرەۋى وزسا سايىستا
بىرەۋى ارتتا قالادى.
جەڭىلگەندەر رەنجىمەي،
تاراسا بىزگە جارادى.
سابىرلى دا، سالماقتى
ءبىلىمدى دە، ونەرلى
بىلىكتى دە جۇرەكتى.
«سىزدەرگە جەڭىس تىلەيىك»، – دەي وتىرىپ ورتاعا ەكى توپتى شاقىرامىز. قارسى الىڭىزدار!
ءى توپ «سىمبات»
ءىى توپ «دەنساۋلىق»
ا) تانىستىرۋ ءراسىمى وتەدى.
ب) سالەمدەسۋ ءراسىمى وتەدى.
ۆ) توپ ۇراندارى ايتىلادى.
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! توپتارمەن تانىستىق، قازىلار القاسىن سايلادىق. ەندى قۇرمەتتى سايىسكەرلەر، سىزدەرگە ءسات-ساپار!
1. «كەدەرگىلەردەن ءوتۋ»
سورەدەن جۇرەلەي وتىرىپ شىعىپ، توسەنىشتە العا اۋناپ، جالاۋدى اينالىپ، كەدەرگىلەردەن جۇگىرىپ قايتۋ. جەڭىسكە ەستافەتانى جىلدام اياقتاعان توپ جەتەدى.
2. «شاياندار سايىسى»
ويىنشىلار بەلگىلەنگەن سىزىققا دەيىن شايان جۇرىسىمەن ءجۇرىپ وتەدى دە، كەلەسى ويىنشىعا ەستافەتانى بەرەدى. تاپسىرمانى 1ء-شى ورىنداعان توپ جەڭىسكە جەتەدى.
3. «كارتوبىڭدى ەگىپ كەل دە، جيناپ ال!»
توپ كاپيتانىنىڭ قولىندا دوربادا كارتوپ بار. بەلگى بويىنشا كارتوپتى بىر-بىردەن شەڭبەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك. (ەگۋ كەرەك). ورىندالىپ بولعان سوڭ جۇگىرىپ كەلىپ دوربانى كەلەسى ويىنشىعا بەرەدى. ول كارتوپتى جيناپ شىعادى دا كەلەسىگە بەرەدى. قاي توپ بۇرىن اياقتاسا، سول جەڭىسكە جەتەدى.
4. «دوپتى باستان اسىرا بەرۋ جانە اياق اراسىنان وتكىزۋ»
ءبىرىنشى وقۋشى دوپتى باستان اسىرا بەرەدى، ەكىنشى وقۋشى اياق استىنان وتكىزەدى، وسىلاي جالعاسادى. قاي توپ بۇرىن اياقتاسا، سول توپ جەڭىسكە جەتەدى.
5. «ارقان تارتۋ»
بەلگى بويىنشا ءاربىر توپ ارقاندى ءوز جاعىنا قاراي تارتادى. 3 رەت تارتىسقاننان كەيىن 2 رەت ءوز جاعىنا ارقاندى تارتىپ شىعارعان توپ جەڭىمپاز بولىپ تانىلادى.
6. «تۇساۋ كەسۋ»
وقۋشىلاردىڭ اياعىنا بايلانعان تۇساۋ جىپپەن بەلگىلەنگەن جەردەن سەكىرىپ اينالىپ ءوتۋ، قاي توپ بۇرىن كەلسە، سول جەڭىسكە جەتەدى.
7. «شەڭبەر ىشىندە تىرەسۋ»
شەڭبەر سىزىلادى، ىشىندە ەكى توپتان ءبىر-بىر بالادان، ءبىر اياقپەن ەكى قولدى ارتقا ۇستاپ تۇرادى. بەلگى بەرىلگەن سوڭ ەكى بالا شەڭبەر ىشىندە تىرەسەدى، شەڭبەردەن شىعىپ قالعان توپ بالاسى جەڭىلەدى، شەڭبەر ىشىندە قالعان توپ بالاسى جەڭىسكە جەتەدى.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! ءسوز كەزەگى ءادىلقازىلار القاسىندا. ءادىلقازىلار سايىستىڭ شارتى بويىنشا قورىتىندى شىعارىپ، جەڭىمپازدى اتايدى.
جۇرگىزۋشى: مىنە ءبىزدىڭ سايىسىمىز اياقتالىپ كەلەدى. توپ وقۋشىلارى وزدەرىنىڭ كۇشتەرىن، ەپتىلىك پەن جىلدامدىقتارىن كورسەتە ءبىلدى. «بالالار دەنساۋلىعى – ۇلت دەنساۋلىعى» شاراسىن قورىتىندىلايتىن كەز جەتتى.
ۋا، حالقىم نازار اۋدار دەنساۋلىققا!
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
دەنساۋلىق تەرەڭ باقىت دەگەن ءسوزدى،
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار! كەلگەندەرىڭىزگە كوپ-كوپ راحمەت، ساۋ-سالامات بولىڭىزدار!
You Might Also Like
