بارىس سەپتىك
قازاق ءتىلى 4 - كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بارىس سەپتىك (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتە ءتۇسۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساتۋ ارقىلى بارىس سەپتىك تۋرالى ءبىلىم الۋعا جاعداي جاساۋ، سويلەۋ كەزىندە سەپتىك جالعاۋلارىن دۇرىس قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ويىندار ارقىلى پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، بىلىمدىلىگىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن شىڭداۋ
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وقۋ بىلىمگە شاقىرۋ، ءبىلىمپازدىلىققا، ساۋاتتىلىققا، ۇجىمداستىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ؛
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، توپتاۋ، ويىن، بايانداۋ، ىزدەنىس ءادىسى، جازبا جۇمىسى، ءوز بەتىمەن جۇمىس
كورنەكىلىك: سلايد، سىزبا، دەڭگەيلىك تاپسىرما كارتوچكالار
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباق بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپ وتىر، ولارمەن امانداسىپ الايىق!
- قايىرلى كۇن!
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
27، 29 - جاتتىعۋ اۋىزشا تەكسەرىلەدى. ماداقتاپ باعالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. وي قوزعاۋ. جەلبىرەگەن اسپان ءتۇستى بايراعى،
باتىر ەلمىن بارىس سىندى ايبارى.
مەن قازاقپىن دەپ ايتۋعا ماقتانام،
ىنتىماقتى بۇزىلماعان قايماعى.
- بالالار، ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ سيمۆولىنا اينالعان بارىس تۋرالى نە بىلەمىز؟ - دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ.
- بارىس قانداي جانۋار؟
- العىر، كۇشتى، جىلدام، قىراعى، جۇيرىك.
- بارىس، ءىربىس - مىسىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن جىرتقىش اڭ. دەنە تۇرقى 125 - 135سم، بيىكتىگى 60سم، قۇيرىعى 90 - 100سم، سالماعى 30 - 40 كگ-داي. ءتۇسى كوك سۇر، تەڭبىل شۇبار، ساقينا ءتارىزدى دوڭگەلەك قارا داقتارى بار، ءجۇنى ۇزىن ءارى قالىڭ.
قازاقستان مەن ورتالىق ازيانىڭ بيىك تاۋلارىندا كەزدەسەدى. بارىس تۇياقتى جانۋارلاردى، ارقاردى، تاۋ تەكەنى، ەلىكتەردى، قۇستاردان ۇلار مەن كەكىلىكتەردى
ۇستاپ جەيدى. قازاقستانداعى بارىستىڭ سانى 180 - 200 - دەي. اۋلاۋعا تىيىم سالىنعان، سانىنىڭ ازايىپ كەتۋىنە بايلانىستى حالىقارالىق جانە ۇلتتىق “قىزىل كىتاپقا”(1996) ەنگىزىلگەن. قازاق ەجەلدەن بارىستىڭ تەكتىلىگىن،
باتىلدىعىن، ايلالىعىن، سۇلۋلىعىن ءپىر تۇتقان. جىل ساناۋىمىزدا ءۇشىنشى جىل بارىس جىلى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق: (5سلايد)
- ەندەشە بۇگىن ساباقتى ءبىر - بىرىمىزگە بارىس ءسوزىن قاتىستىرىپ، جاقسى تىلەك ايتىپ باستايىق،
1 - وقۋشى: ميراس جازۋدا بارىستاي جىلدام، ەپتى بول!
2 - وقۋشى: ارايلىم، وقۋدا بارىستاي العىر بول!،
3 - وقۋشى: يساتاي، ساباقتا بارىستاي قىراعى بول!
4 - وقۋشى: بارلىعىنا بارىستىڭ سۇلۋلىعىن بەرسىن! ت. س. س.
وسى ايتقاندارىڭدى ورىنداۋعا بار كۇش - جىگەرلەرىڭدى سالاسىڭدار دەگەن ويدامىن، بارىنە ساتتىلىك پەن بەستىك باعا تىلەيمىن!
2، ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن اشۋ
- بالالار، بايقاپ وتىرعان شىعارسىڭدار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى «بارىس سەپتىك» ساباقتا جەتى سەپتىكتىڭ ءبىرى بارىس سەپتىگىنىڭ سۇراقتارى، جالعاۋلارىمەن كەڭىرەك تانىسامىز.
3. اكتۋاليزاسيا (وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ):
- بالالار، وتكەن ساباققا شولۋ جاساپ كەتەيىك. ول ءۇشىن جەتى سانىنا قاتىستى ۇعىمداردى ەسكە ءتۇسىرىپ، سول ۇياشىقتىڭ ارتىنداعى سۇراققا جاۋاپ بەرسەك، سول اتاۋمەن جاقىن تانىسامىز. سلايدتان ۇياشىق تانداپ، وتكەن ساباققا قاتىستى ماتەريالداردى پىسىقتاۋ.
4. - وتە جاقسى، ەندەشە بۇگىنگى ساباققا ورالىپ، بارىس ءسوزىن شاپشاڭ سەپتەپ بەرەيىك.
5. 31 - جاتتىعۋ اۋىزشا ورىندالادى. قارامەن جازىلعان سوزدەر ءسوز قۇرامىنا تالدانىپ، سۇراق قويىلادى
6. 32 - جاتتىعۋ. ولەڭدى كوشىرىپ جازۋ. كىمگە؟ نەگە؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
سلايدتاعى مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ قيمىلىن قايتالاۋ.
1 كەيىپكەردىڭ قيمىلىن - 7رەت، 2 كەيىپكەردىڭ - 6 رەت، 3 كەيىپكەردىڭ - 5رەت، 4 كەيىپكەردىڭ - 4 رەت قايتالاۋ.
7. سلايدتاعى تىرەك سىزبا كومەگىمەن بارىس سەپتىگىنىڭ ەرەجەسىمەن تانىسۋ. ەستە ساقتاۋ
بارىس سەپتىك
سۇراعى ------------------------------------------------------- جالعاۋى ------------------ سويلەم مۇشەسى
كىمگە؟ نەگە؟ كىمدەرگە؟ نەلەرگە؟ قايدا؟ ------- قا، - كە، - عا، - گە -------- تۇرلاۋسىز مۇشە
8 33 - جاتتىعۋ. ويىن «باسكەتبولشى» اۋىزشا ورىندالادى. (سلايد №22 - 23)
9. كوركەم جازۋ. بب بب بب ببب بببب
بەرىك باياناۋىلدا بارىستى بايقاپ باقىلادى.
10. 34 - جاتتىعۋ. تاي، اۋىل، مال، مەكتەپ، تەڭىز. سوزدەرى بارىس سەپتىگىنە قويىپ، سويلەم قۇراپ جازۋ. تاقتاعا ءبىر سويلەمنەن جازۋ. قالعان سويلەمدەردى داپتەرگە جازۋ.
IV. قورىتىندى
11. دەڭگەيلىك تاپسىرمامەن وزىندىك جۇمىس ورىنداۋ. دەڭگەيلىك تاپسىرمانى ءار وقۋشى ءوزى تاڭدايدى. قيما قاعازدا ورىنداۋ
ءى دەڭگەي
بەرىلگەن سوزدەرگە بارىس سەپتىك جالعاۋىن جالعاپ جاز جانە ەكى سوزگە سويلەم قۇرا:
ءسابي، باسشى، الىپپە، ونەر، اعام، اجەڭ، ەلىمىز، بولمەسى.
ءىى دەڭگەي
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا بارىس سەپتىكتە تۇرعان سوزدەردى تاۋىپ جاز، ءبىر ءسوز تىركەسىنە سويلەم قۇرا:
... تاعزىم ەتەيىك،... جار سالدى،... قۇمار بالا،... جاقىن،... اعاش ەكتىك،... كەلگەنىمە وكىنبەيمىن
ءىىى دەڭگەي
ولەڭ قۇراستىر:
................ بارىسقا،
................ تابىسقا.
................ جارىستا،
................ الىسقا.
سۇراق جاۋاپ ءادىسى ارقىلى ساباقتى بەكىتۋ.
V. ۇيگە تاپسىرما.
VI. باعالاۋ وقۋشىلار الدىمەن ءبىر ءبىرىن باعالايدى. سودان سوڭ ءمۇعالىم بارلىق وقۋشىلاردى باعالايدى. ەستەلىك رەتىندە بارىس بەينەسىندەگى سۋرەتتى كۇنتىزبە سىيلاۋ.
اقتوبە وبلىسى، مارتوك اۋدانى،
قۇمساي باستاۋىش مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى
ايمۋحامبەتوۆا لياززات سانديبەكوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بارىس سەپتىك (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ زات ەسىمنىڭ سەپتەلۋى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتە ءتۇسۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساتۋ ارقىلى بارىس سەپتىك تۋرالى ءبىلىم الۋعا جاعداي جاساۋ، سويلەۋ كەزىندە سەپتىك جالعاۋلارىن دۇرىس قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ويىندار ارقىلى پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، بىلىمدىلىگىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن شىڭداۋ
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى وقۋ بىلىمگە شاقىرۋ، ءبىلىمپازدىلىققا، ساۋاتتىلىققا، ۇجىمداستىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ؛
ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، توپتاۋ، ويىن، بايانداۋ، ىزدەنىس ءادىسى، جازبا جۇمىسى، ءوز بەتىمەن جۇمىس
كورنەكىلىك: سلايد، سىزبا، دەڭگەيلىك تاپسىرما كارتوچكالار
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباق بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپ وتىر، ولارمەن امانداسىپ الايىق!
- قايىرلى كۇن!
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
27، 29 - جاتتىعۋ اۋىزشا تەكسەرىلەدى. ماداقتاپ باعالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق
1. وي قوزعاۋ. جەلبىرەگەن اسپان ءتۇستى بايراعى،
باتىر ەلمىن بارىس سىندى ايبارى.
مەن قازاقپىن دەپ ايتۋعا ماقتانام،
ىنتىماقتى بۇزىلماعان قايماعى.
- بالالار، ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ سيمۆولىنا اينالعان بارىس تۋرالى نە بىلەمىز؟ - دەپ وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداۋ.
- بارىس قانداي جانۋار؟
- العىر، كۇشتى، جىلدام، قىراعى، جۇيرىك.
- بارىس، ءىربىس - مىسىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن جىرتقىش اڭ. دەنە تۇرقى 125 - 135سم، بيىكتىگى 60سم، قۇيرىعى 90 - 100سم، سالماعى 30 - 40 كگ-داي. ءتۇسى كوك سۇر، تەڭبىل شۇبار، ساقينا ءتارىزدى دوڭگەلەك قارا داقتارى بار، ءجۇنى ۇزىن ءارى قالىڭ.
قازاقستان مەن ورتالىق ازيانىڭ بيىك تاۋلارىندا كەزدەسەدى. بارىس تۇياقتى جانۋارلاردى، ارقاردى، تاۋ تەكەنى، ەلىكتەردى، قۇستاردان ۇلار مەن كەكىلىكتەردى
ۇستاپ جەيدى. قازاقستانداعى بارىستىڭ سانى 180 - 200 - دەي. اۋلاۋعا تىيىم سالىنعان، سانىنىڭ ازايىپ كەتۋىنە بايلانىستى حالىقارالىق جانە ۇلتتىق “قىزىل كىتاپقا”(1996) ەنگىزىلگەن. قازاق ەجەلدەن بارىستىڭ تەكتىلىگىن،
باتىلدىعىن، ايلالىعىن، سۇلۋلىعىن ءپىر تۇتقان. جىل ساناۋىمىزدا ءۇشىنشى جىل بارىس جىلى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق: (5سلايد)
- ەندەشە بۇگىن ساباقتى ءبىر - بىرىمىزگە بارىس ءسوزىن قاتىستىرىپ، جاقسى تىلەك ايتىپ باستايىق،
1 - وقۋشى: ميراس جازۋدا بارىستاي جىلدام، ەپتى بول!
2 - وقۋشى: ارايلىم، وقۋدا بارىستاي العىر بول!،
3 - وقۋشى: يساتاي، ساباقتا بارىستاي قىراعى بول!
4 - وقۋشى: بارلىعىنا بارىستىڭ سۇلۋلىعىن بەرسىن! ت. س. س.
وسى ايتقاندارىڭدى ورىنداۋعا بار كۇش - جىگەرلەرىڭدى سالاسىڭدار دەگەن ويدامىن، بارىنە ساتتىلىك پەن بەستىك باعا تىلەيمىن!
2، ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن اشۋ
- بالالار، بايقاپ وتىرعان شىعارسىڭدار، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبى «بارىس سەپتىك» ساباقتا جەتى سەپتىكتىڭ ءبىرى بارىس سەپتىگىنىڭ سۇراقتارى، جالعاۋلارىمەن كەڭىرەك تانىسامىز.
3. اكتۋاليزاسيا (وتكەندى ەسكە ءتۇسىرۋ):
- بالالار، وتكەن ساباققا شولۋ جاساپ كەتەيىك. ول ءۇشىن جەتى سانىنا قاتىستى ۇعىمداردى ەسكە ءتۇسىرىپ، سول ۇياشىقتىڭ ارتىنداعى سۇراققا جاۋاپ بەرسەك، سول اتاۋمەن جاقىن تانىسامىز. سلايدتان ۇياشىق تانداپ، وتكەن ساباققا قاتىستى ماتەريالداردى پىسىقتاۋ.
4. - وتە جاقسى، ەندەشە بۇگىنگى ساباققا ورالىپ، بارىس ءسوزىن شاپشاڭ سەپتەپ بەرەيىك.
5. 31 - جاتتىعۋ اۋىزشا ورىندالادى. قارامەن جازىلعان سوزدەر ءسوز قۇرامىنا تالدانىپ، سۇراق قويىلادى
6. 32 - جاتتىعۋ. ولەڭدى كوشىرىپ جازۋ. كىمگە؟ نەگە؟ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەتىن سوزدەردىڭ استىن سىزۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
سلايدتاعى مۋلتفيلم كەيىپكەرلەرىنىڭ قيمىلىن قايتالاۋ.
1 كەيىپكەردىڭ قيمىلىن - 7رەت، 2 كەيىپكەردىڭ - 6 رەت، 3 كەيىپكەردىڭ - 5رەت، 4 كەيىپكەردىڭ - 4 رەت قايتالاۋ.
7. سلايدتاعى تىرەك سىزبا كومەگىمەن بارىس سەپتىگىنىڭ ەرەجەسىمەن تانىسۋ. ەستە ساقتاۋ
بارىس سەپتىك
سۇراعى ------------------------------------------------------- جالعاۋى ------------------ سويلەم مۇشەسى
كىمگە؟ نەگە؟ كىمدەرگە؟ نەلەرگە؟ قايدا؟ ------- قا، - كە، - عا، - گە -------- تۇرلاۋسىز مۇشە
8 33 - جاتتىعۋ. ويىن «باسكەتبولشى» اۋىزشا ورىندالادى. (سلايد №22 - 23)
9. كوركەم جازۋ. بب بب بب ببب بببب
بەرىك باياناۋىلدا بارىستى بايقاپ باقىلادى.
10. 34 - جاتتىعۋ. تاي، اۋىل، مال، مەكتەپ، تەڭىز. سوزدەرى بارىس سەپتىگىنە قويىپ، سويلەم قۇراپ جازۋ. تاقتاعا ءبىر سويلەمنەن جازۋ. قالعان سويلەمدەردى داپتەرگە جازۋ.
IV. قورىتىندى
11. دەڭگەيلىك تاپسىرمامەن وزىندىك جۇمىس ورىنداۋ. دەڭگەيلىك تاپسىرمانى ءار وقۋشى ءوزى تاڭدايدى. قيما قاعازدا ورىنداۋ
ءى دەڭگەي
بەرىلگەن سوزدەرگە بارىس سەپتىك جالعاۋىن جالعاپ جاز جانە ەكى سوزگە سويلەم قۇرا:
ءسابي، باسشى، الىپپە، ونەر، اعام، اجەڭ، ەلىمىز، بولمەسى.
ءىى دەڭگەي
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا بارىس سەپتىكتە تۇرعان سوزدەردى تاۋىپ جاز، ءبىر ءسوز تىركەسىنە سويلەم قۇرا:
... تاعزىم ەتەيىك،... جار سالدى،... قۇمار بالا،... جاقىن،... اعاش ەكتىك،... كەلگەنىمە وكىنبەيمىن
ءىىى دەڭگەي
ولەڭ قۇراستىر:
................ بارىسقا،
................ تابىسقا.
................ جارىستا،
................ الىسقا.
سۇراق جاۋاپ ءادىسى ارقىلى ساباقتى بەكىتۋ.
V. ۇيگە تاپسىرما.
VI. باعالاۋ وقۋشىلار الدىمەن ءبىر ءبىرىن باعالايدى. سودان سوڭ ءمۇعالىم بارلىق وقۋشىلاردى باعالايدى. ەستەلىك رەتىندە بارىس بەينەسىندەگى سۋرەتتى كۇنتىزبە سىيلاۋ.
اقتوبە وبلىسى، مارتوك اۋدانى،
قۇمساي باستاۋىش مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى
ايمۋحامبەتوۆا لياززات سانديبەكوۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.