باستاۋىش سىنىپ كۇندەلىكتى ساباق جوسپارلارى
1. زات ەسىم
2. ۋ دىبىسى
3. پايدالى قازبالار
4. ادامنىڭ سەزىم مۇشەلەرى. كوز
5. ءى دىبىسىمەن تانىستىرۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءى دىبىسىمەن تانىستىرۋ
ساباقتىڭ ماقساتتارى: ءى دىبىسىنىڭ ارىپتىك تاڭباسىمەن تانىستىرۋ. جاڭا سوزدەر ۇيرەتۋ.
2. ويلاۋ، سويلەۋ قابىلەتتەرىن وقۋ جىلدامدىقتارىن دامىتۋ.
3. بالالاردى قازاقتىڭ كيىمدەرىن، زاتتارىن تانىپ بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كەسپە ارىپتەر، ءى ارپىنە بايلانىستى سۋرەتتەر.
ءى. ساباقتىڭ بارىسى:
كوجەكتەرىم تۇرىڭدارشى،
بەتتەرىڭدى جۋىڭدارشى،
ايناعا قاراڭدارشى،
شاشتارىڭدى تاراڭدارشى،
قانە، ساباققا قاراڭدارشى.
ءىى. وتكەن ساباقتا قانداي دىبىسپەن تانىسىپ ەدىك؟
- ك ك دىبىسىمەن.
- ك ك دىبىسى قانداي دىبىس (داۋىسسىز).
59 - بەتتەگى بۋىنداردى وقىتىپ جۋان، جىڭىشكە داۋىستىلاردى قايتالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايارلىق.
ال، بالالار، بۇگىن ءبىز جاڭا ارىپپەن تانىسپاس بۇرىن سەندەرگە ءبىر جۇمباق ايتايىن. ەگەر سەندەر سول جۇمباقتى تاپساڭدار بىزگە قوناق كەلەدى. مىنە، وزدەرىڭ ايتقان سوزدەرگە ءى دىبىسى ءسوزدىڭ باسىندا، ورتاسىندا جانە سوڭىندا كەلەدى.
ەگەر تاپپاساڭدار، ول قوناق سەندەرگە رەنجىپ قالادى.
تىڭداڭدار بالالار.
جۇمباق.
بوساعادان تابىلعان،
كەيدە پەرنە جامىلعان
بۇيىمنىڭ باس ءارپى نە
كىمگە ارناي قوسىلعان؟
بۇل نە؟ (ىلگىش)
- مىناۋ نە بالالار؟
- كيىم جاپقىش.
ەندى بىزگە قوناق كەلەدى. ول قوناق بىزگە قورجىن الىپ كەلەدى. ءبىز ەندى «قورجىن» ويىنىن وينايىق.
- بالالار، قورجىن دەگەن نە؟
- قورجىن دەگەن ەكى جاعى قالتا ءتارىزدى جىپتەن توقىلىپ جاسالعان زات.
- بالالار، قورجىن قىز ۇزاتقاندا، كەلىن تۇسىرگەندە اشىلاتىن زات. سەندەر اپالارىڭنان «قورجىن سالۋعا» نەمەسە «قورجىن تىگەمىز» سوعان شاقىرىپ جاتىر دەگەن ءسوزدى ەستىگەن شىعارسىزدار.
- ەندەشە، ءبىز بيكەش ارىپتەر قورجىنىن الىپ كەلىپتى. وسى قورجىندى اشىپ كورەلىك، بىزگە قانداي ءارىپتى الىپ كەلىپتى. قورجىننىڭ اۋزىنداعى ساقينا، بىلەزىكتەردى تاپسىرماسىمەن 4 وقۋشىعا ءبولىپ بەرەمىن.
- بالالار، قورجىن اۋزىنان الىنعان زاتتاردى ءوز جولدارىمەن الادى ەكەن. ەندەشە ءبىز سىنىبىمىزداعى جاقسى وقۋشىلارعا بەرەيىك. ەكى وقۋشى شىعىپ ارىپتەر قورجىنىنان ءارىپتىڭ باسپا جانە جازبا ءتۇرىن الادى.
ءىV. ەندى وسى جاڭا ارىپكە سوزدەر ويلاپ جىبەرەيىك، قانە، كىم اتادى.
ءىن، ەشكى، جەمىس، ءىز، ءىشتى، ىلگىش.
V. تاپسىرمالارىن سۇراۋ.
ا) ءى دىبىسىنا بايلانىستى سۋرەتتەر كورسەتۋ.
ءا) سوزدەردى بۋىنعا ءبولدىرۋ.
ءىل - گىش، كى - ءسى، ءىن، ءبى - ءلىم.
ب) داۋىستى دىبىس پەن داۋىسسىز دىبىستى اجىراتۋ.
- ك ك
- ءى ءى ءى سوزىلىپ ايتىلادى. (رەزينامەن سوزىپ كورسەتۋ)
Vءى. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا) اينەكتىڭ ىشىندەگى سوزدەردى وقىپ بەرۋ، سوڭىنان وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ءا)- بالالار، سەندەرگە تاعى ءبىر جۇمباق ايتسام تاباسىڭدار ما؟
- تابامىز.
قويعان جەرىڭدە جاتادى،
قولىڭا الساڭ وزىڭە ءتىل قاتادى؟
(كىتاپ)
قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
(كىتاپ)
ب) «كىتاپ» ءسوزىن قۇراتۋ
بۋىندىق، دىبىستىق تالداۋ جاساۋ.
ۆ) تەكستى وقىتۋ.
گ) داۋىستى دىبىستاردى قايتالاۋ.
Vءىى. ساباقتى قورىتۋ.
ءسوزجۇمباق «ءى»
بالالار، ءسوزجۇمباقتى تابايىق. بۇل ءسوزجۇمباقتا ءى دىبىسىنا بايلانىستى سوزدەر ويلايىق.
1. كويلەك، پالتو، كوستيۋمنىڭ جالپى اتاۋى.
2. اڭداردىڭ قار بەتىندە قالاتىن تاڭباسى.
3. كوسموس الەمىن شارلايتىن نە؟
4. ءوزى ۇلكەن، ءبىراق تا تىشقاننان قورقاتىن جانۋار.
5. سۇتتەن قايناتىپ جاسايتىن تاعام ءتۇرى.
مىنە، بالالار، ءسوزجۇمباقتى شەشتىك ەندى وسى سوزدەردىڭ باسقى ارىپتەرىنەن قانداي ءسوز شىقتى؟
- كىرپى.
- وسى سوزدە بۇگىنگى وتكەن دىبىس بار ما؟ كىم كورسەتەدى؟
ۇيدەن ءى دىبىسى بار سوزدەردى ويلاپ كەلىڭدەر، كەلەسى ساباقتا تاعى ءسوزجۇمباق ويىنىن وينايمىز.
2. ۋ دىبىسى
3. پايدالى قازبالار
4. ادامنىڭ سەزىم مۇشەلەرى. كوز
5. ءى دىبىسىمەن تانىستىرۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءى دىبىسىمەن تانىستىرۋ
ساباقتىڭ ماقساتتارى: ءى دىبىسىنىڭ ارىپتىك تاڭباسىمەن تانىستىرۋ. جاڭا سوزدەر ۇيرەتۋ.
2. ويلاۋ، سويلەۋ قابىلەتتەرىن وقۋ جىلدامدىقتارىن دامىتۋ.
3. بالالاردى قازاقتىڭ كيىمدەرىن، زاتتارىن تانىپ بىلۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كەسپە ارىپتەر، ءى ارپىنە بايلانىستى سۋرەتتەر.
ءى. ساباقتىڭ بارىسى:
كوجەكتەرىم تۇرىڭدارشى،
بەتتەرىڭدى جۋىڭدارشى،
ايناعا قاراڭدارشى،
شاشتارىڭدى تاراڭدارشى،
قانە، ساباققا قاراڭدارشى.
ءىى. وتكەن ساباقتا قانداي دىبىسپەن تانىسىپ ەدىك؟
- ك ك دىبىسىمەن.
- ك ك دىبىسى قانداي دىبىس (داۋىسسىز).
59 - بەتتەگى بۋىنداردى وقىتىپ جۋان، جىڭىشكە داۋىستىلاردى قايتالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباققا دايارلىق.
ال، بالالار، بۇگىن ءبىز جاڭا ارىپپەن تانىسپاس بۇرىن سەندەرگە ءبىر جۇمباق ايتايىن. ەگەر سەندەر سول جۇمباقتى تاپساڭدار بىزگە قوناق كەلەدى. مىنە، وزدەرىڭ ايتقان سوزدەرگە ءى دىبىسى ءسوزدىڭ باسىندا، ورتاسىندا جانە سوڭىندا كەلەدى.
ەگەر تاپپاساڭدار، ول قوناق سەندەرگە رەنجىپ قالادى.
تىڭداڭدار بالالار.
جۇمباق.
بوساعادان تابىلعان،
كەيدە پەرنە جامىلعان
بۇيىمنىڭ باس ءارپى نە
كىمگە ارناي قوسىلعان؟
بۇل نە؟ (ىلگىش)
- مىناۋ نە بالالار؟
- كيىم جاپقىش.
ەندى بىزگە قوناق كەلەدى. ول قوناق بىزگە قورجىن الىپ كەلەدى. ءبىز ەندى «قورجىن» ويىنىن وينايىق.
- بالالار، قورجىن دەگەن نە؟
- قورجىن دەگەن ەكى جاعى قالتا ءتارىزدى جىپتەن توقىلىپ جاسالعان زات.
- بالالار، قورجىن قىز ۇزاتقاندا، كەلىن تۇسىرگەندە اشىلاتىن زات. سەندەر اپالارىڭنان «قورجىن سالۋعا» نەمەسە «قورجىن تىگەمىز» سوعان شاقىرىپ جاتىر دەگەن ءسوزدى ەستىگەن شىعارسىزدار.
- ەندەشە، ءبىز بيكەش ارىپتەر قورجىنىن الىپ كەلىپتى. وسى قورجىندى اشىپ كورەلىك، بىزگە قانداي ءارىپتى الىپ كەلىپتى. قورجىننىڭ اۋزىنداعى ساقينا، بىلەزىكتەردى تاپسىرماسىمەن 4 وقۋشىعا ءبولىپ بەرەمىن.
- بالالار، قورجىن اۋزىنان الىنعان زاتتاردى ءوز جولدارىمەن الادى ەكەن. ەندەشە ءبىز سىنىبىمىزداعى جاقسى وقۋشىلارعا بەرەيىك. ەكى وقۋشى شىعىپ ارىپتەر قورجىنىنان ءارىپتىڭ باسپا جانە جازبا ءتۇرىن الادى.
ءىV. ەندى وسى جاڭا ارىپكە سوزدەر ويلاپ جىبەرەيىك، قانە، كىم اتادى.
ءىن، ەشكى، جەمىس، ءىز، ءىشتى، ىلگىش.
V. تاپسىرمالارىن سۇراۋ.
ا) ءى دىبىسىنا بايلانىستى سۋرەتتەر كورسەتۋ.
ءا) سوزدەردى بۋىنعا ءبولدىرۋ.
ءىل - گىش، كى - ءسى، ءىن، ءبى - ءلىم.
ب) داۋىستى دىبىس پەن داۋىسسىز دىبىستى اجىراتۋ.
- ك ك
- ءى ءى ءى سوزىلىپ ايتىلادى. (رەزينامەن سوزىپ كورسەتۋ)
Vءى. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ا) اينەكتىڭ ىشىندەگى سوزدەردى وقىپ بەرۋ، سوڭىنان وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ءا)- بالالار، سەندەرگە تاعى ءبىر جۇمباق ايتسام تاباسىڭدار ما؟
- تابامىز.
قويعان جەرىڭدە جاتادى،
قولىڭا الساڭ وزىڭە ءتىل قاتادى؟
(كىتاپ)
قابات - قابات قاتتاما،
اقىلىڭ بولسا اتتاما.
(كىتاپ)
ب) «كىتاپ» ءسوزىن قۇراتۋ
بۋىندىق، دىبىستىق تالداۋ جاساۋ.
ۆ) تەكستى وقىتۋ.
گ) داۋىستى دىبىستاردى قايتالاۋ.
Vءىى. ساباقتى قورىتۋ.
ءسوزجۇمباق «ءى»
بالالار، ءسوزجۇمباقتى تابايىق. بۇل ءسوزجۇمباقتا ءى دىبىسىنا بايلانىستى سوزدەر ويلايىق.
1. كويلەك، پالتو، كوستيۋمنىڭ جالپى اتاۋى.
2. اڭداردىڭ قار بەتىندە قالاتىن تاڭباسى.
3. كوسموس الەمىن شارلايتىن نە؟
4. ءوزى ۇلكەن، ءبىراق تا تىشقاننان قورقاتىن جانۋار.
5. سۇتتەن قايناتىپ جاسايتىن تاعام ءتۇرى.
مىنە، بالالار، ءسوزجۇمباقتى شەشتىك ەندى وسى سوزدەردىڭ باسقى ارىپتەرىنەن قانداي ءسوز شىقتى؟
- كىرپى.
- وسى سوزدە بۇگىنگى وتكەن دىبىس بار ما؟ كىم كورسەتەدى؟
ۇيدەن ءى دىبىسى بار سوزدەردى ويلاپ كەلىڭدەر، كەلەسى ساباقتا تاعى ءسوزجۇمباق ويىنىن وينايمىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستانداعى توپىراق تيپتەرى (سلايدىمەن)
