بەلگىسىز ازايتقىشتى تابۋعا ارنالعان ەسەپتەر.
قىسقا مەرزىمدى جوسپار
ماتەماتيكا 1 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەلگىسىز ازايتقىشتى تابۋعا ارنالعان ەسەپتەر.
ساباقتا مەڭگەرىلەتىن وقۋ ماقساتتارى 1. 4. 1. 2 ساندار مەن شامالار اراسىندا قاتىناستاردى =، ≠، >، < таңбаларын="" қолдану="" арқылы="">
1. 4. 1. 5 ساندىق ورنەكتەردىڭ ءمانىن ەسەپتەۋدى جازۋدا «+»،«-» «=» تاڭبالارىن قولدانۋ.
1. 4. 1. 9 قوسىندى مەن قالدىقتى تابۋعا بەرىلگەن ەسەپتەردى تالداۋ جانە شىعارۋ، ساندى دەرەكتەر بويىنشا جانە وعان كەرى ەسەپ قۇراستىرۋ.
1. 4. 1. 10 بەرىلگەن ساننان بىرنەشە بىرلىك ارتىق نەمەسە كەم ساندى تابۋعا بەرىلگەن ەسەپتەردى تالداۋ، شىعارۋ جانە كەرى ەسەپ قۇراستىرا ءبىلۋ.
1. 4. 1. 6 6 + □= 10، 10 - □ =4 ورنەكتەردە بەلگىسىز ساندى □ تاڭبامەن بەلگىلەۋدى قولدانۋ.
1. 4. 1. 8 ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن تاڭداۋ.
تابىس كريتەرييلەرى بارلىق وقۋشىلار بىلۋگە ءتيىستى: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن پايدالانۋدى بىلەدى؛
وقۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن پايدالانىپ، ەسەپتى شىعارا الادى؛
كەيبىر وقۋشىلار: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن تاڭداپ، كەرى ەسەپ قۇراستىرىپ شىعارادى، ونى تۇسىندىرە الادى.
باسى (0 - 5مين.)
شيراتۋ.
ساناماق ايتۋ.
1، 2، 3 ال قانەكەي ۇش،
4، 5، 6، 7 مىناۋ اۋىل شەتى،
8، 9، 10 ال قانەكەي قون.
اسىقپا دا ساسپا،
بىردەن قايتا باستا.
ورتاسى (5 - 40 مين.)
تۋرا جانە كەرى ساناۋ.
تولىق وندىقتارمەن تۋرا جانە كەرى ساناۋ.
اۋىزشا ەسەپتەۋلەر (ەلەكتروندى وقۋلىقتان)
10 - عا دەيىنگى سانداردى قوسۋ جانە ازايتۋ.
وي قوزعاۋ سۇراقتارى:
- ەسەپ دەگەنىمىز نە؟
- ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن اتا.
- ەندى ءۇش توپقا ءبولىنىپ، توپ ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ، ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن سايكەستەندىرەمىز.
- الدىمەن توپ ەرەجەسىن قۇرىپ الايىق.
توپ ەرەجەسى:
1. توپ مۇشەلەرى ۇيىمشىل بولۋى كەرەك.
2. ءتارتىپ ساقتاۋ كەرەك.
3. تاپسىرمانى مۇقيات ورىنداۋ.
4. ۋاقىتقا باعىنۋ. 3 مين
(ت) ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ ماقساتىندا سايكەستەندىر تاپسىرماسىن ورىنداتامىن.
ولاردا بارلىعى نەشە ماشينا بار؟ ---------------- شەشۋى
4+3=7 (ماشينا) --------------------------------------------- شارتى
بولاتتا 4 ماشينا، ارماتتا 3 ماشينا بار. -------- سۇراعى
7 ماشينا ----------------------------------------------------- جاۋابى
ءار توپ ءوز جۇمىسىن ۇسىنادى. قالعان توپتار ولاردى باقىلاپ، باعالايدى.
(قوشەمەت كورسەتۋ)
- بالالار، سەندەر ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن اجىراتا بىلەسىڭدەر ەكەن.
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا تىرەك سىزبالاردى پايدالانىپ، ەسەپتەر شىعارۋدى ۇيرەنەمىز.
(ت) ەسەپتىڭ ءماتىنى مەن سىزباسى دايىن ۇسىنىلادى. توپ مۇشەلەرى تەك شەشۋى مەن جاۋابىن قاعاز بەتتەرىنە جازادى. قاعازداعى ەسەپتى العان وقۋشىلار ونى شەشە باستايدى. توپتاردىڭ قالاي جۇمىس ىستەپ جاتقانىن باقىلاپ جۇرەمىن. وقۋشىلاردىڭ ەسەپتەردىڭ سىزباسىن قالاي تالداۋ جاساعانىنا جانە قالاي شىعارعانىنا نازار اۋدارامىن. ءۇش توپتىڭ جۇمىسىن تالداپ، بەرىلگەن ەسەپتەر ءوزارا كەرى ەسەپتەر ەكەنىن قورىتىندىلايمىن. جۇمىس سوڭىندا وقۋشىلار: «قوسۋ امالىمەن بەرىلگەن ەسەپكە كەرى ەسەپ ازايتۋ امالىمەن ورىندالادى جانە كەرىسىنشە بولادى» دەگەن قورىتىندىعا كەلەدى.
وقۋشىلارعا مىناداي سۇراقتار قويامىز:
– ءبىرىنشى ەسەپتى قانداي امالمەن ورىندادىڭدار؟ نەگە؟ (قوسۋ امالىمەن)
– ءبىرىنشى ەسەپتە ءبۇتىن بەلگىسىز. (ءبۇتىندى تابۋ ءۇشىن، بەلگىلى بولىكتەردى قوسادى)
– ەكىنشى ەسەپتى قانداي امالمەن شىعاردىڭدار؟ ءۇشىنشىنى شە؟ (ازايتۋ امالىمەن. ەكى كەرى ەسەپتە دە بولىك بەلگىسىز. بەلگىسىز بولىكتى تابۋ ءۇشىن، بۇتىننەن بەلگىلى بولىكتى ازايتامىز.)
شەشۋى:
1. 6+4=10 ماشينا (ولاردا بارلىعى 10 ماشينا بار)
2. 10 - 4=6 ماشينا (ارماندا 6 ماشينا بار)
3. 10 - 6=4 ماشينا (ەرمەكتە 4 ماشينا بار)
(ءو) بوس ورىنعا ءتيىستى ساندى قوي.
90 -□=70
100 -□=50
40 -□=10
90 -□=40
80 -□=50
60 -□=30
70 -□=20
50 -□=10
تاقتاداعى دۇرىس جاۋاپپەن تەكسەرىپ، ءبىرىن - ءبىرى باعالاۋ.
شاعان جوببم
ءمۇعالىم: مۋحامبەتجانوۆا س. و.
ماتەماتيكا 1 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بەلگىسىز ازايتقىشتى تابۋعا ارنالعان ەسەپتەر.
ساباقتا مەڭگەرىلەتىن وقۋ ماقساتتارى 1. 4. 1. 2 ساندار مەن شامالار اراسىندا قاتىناستاردى =، ≠، >، < таңбаларын="" қолдану="" арқылы="">
1. 4. 1. 5 ساندىق ورنەكتەردىڭ ءمانىن ەسەپتەۋدى جازۋدا «+»،«-» «=» تاڭبالارىن قولدانۋ.
1. 4. 1. 9 قوسىندى مەن قالدىقتى تابۋعا بەرىلگەن ەسەپتەردى تالداۋ جانە شىعارۋ، ساندى دەرەكتەر بويىنشا جانە وعان كەرى ەسەپ قۇراستىرۋ.
1. 4. 1. 10 بەرىلگەن ساننان بىرنەشە بىرلىك ارتىق نەمەسە كەم ساندى تابۋعا بەرىلگەن ەسەپتەردى تالداۋ، شىعارۋ جانە كەرى ەسەپ قۇراستىرا ءبىلۋ.
1. 4. 1. 6 6 + □= 10، 10 - □ =4 ورنەكتەردە بەلگىسىز ساندى □ تاڭبامەن بەلگىلەۋدى قولدانۋ.
1. 4. 1. 8 ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن تاڭداۋ.
تابىس كريتەرييلەرى بارلىق وقۋشىلار بىلۋگە ءتيىستى: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن پايدالانۋدى بىلەدى؛
وقۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن پايدالانىپ، ەسەپتى شىعارا الادى؛
كەيبىر وقۋشىلار: ەسەپتەردى شەشۋ ءۇشىن تىرەك سحەمالارىن تاڭداپ، كەرى ەسەپ قۇراستىرىپ شىعارادى، ونى تۇسىندىرە الادى.
باسى (0 - 5مين.)
شيراتۋ.
ساناماق ايتۋ.
1، 2، 3 ال قانەكەي ۇش،
4، 5، 6، 7 مىناۋ اۋىل شەتى،
8، 9، 10 ال قانەكەي قون.
اسىقپا دا ساسپا،
بىردەن قايتا باستا.
ورتاسى (5 - 40 مين.)
تۋرا جانە كەرى ساناۋ.
تولىق وندىقتارمەن تۋرا جانە كەرى ساناۋ.
اۋىزشا ەسەپتەۋلەر (ەلەكتروندى وقۋلىقتان)
10 - عا دەيىنگى سانداردى قوسۋ جانە ازايتۋ.
وي قوزعاۋ سۇراقتارى:
- ەسەپ دەگەنىمىز نە؟
- ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن اتا.
- ەندى ءۇش توپقا ءبولىنىپ، توپ ەرەجەسىن ساقتاي وتىرىپ، ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن سايكەستەندىرەمىز.
- الدىمەن توپ ەرەجەسىن قۇرىپ الايىق.
توپ ەرەجەسى:
1. توپ مۇشەلەرى ۇيىمشىل بولۋى كەرەك.
2. ءتارتىپ ساقتاۋ كەرەك.
3. تاپسىرمانى مۇقيات ورىنداۋ.
4. ۋاقىتقا باعىنۋ. 3 مين
(ت) ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ ماقساتىندا سايكەستەندىر تاپسىرماسىن ورىنداتامىن.
ولاردا بارلىعى نەشە ماشينا بار؟ ---------------- شەشۋى
4+3=7 (ماشينا) --------------------------------------------- شارتى
بولاتتا 4 ماشينا، ارماتتا 3 ماشينا بار. -------- سۇراعى
7 ماشينا ----------------------------------------------------- جاۋابى
ءار توپ ءوز جۇمىسىن ۇسىنادى. قالعان توپتار ولاردى باقىلاپ، باعالايدى.
(قوشەمەت كورسەتۋ)
- بالالار، سەندەر ەسەپتىڭ قۇرامداس بولىكتەرىن اجىراتا بىلەسىڭدەر ەكەن.
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا تىرەك سىزبالاردى پايدالانىپ، ەسەپتەر شىعارۋدى ۇيرەنەمىز.
(ت) ەسەپتىڭ ءماتىنى مەن سىزباسى دايىن ۇسىنىلادى. توپ مۇشەلەرى تەك شەشۋى مەن جاۋابىن قاعاز بەتتەرىنە جازادى. قاعازداعى ەسەپتى العان وقۋشىلار ونى شەشە باستايدى. توپتاردىڭ قالاي جۇمىس ىستەپ جاتقانىن باقىلاپ جۇرەمىن. وقۋشىلاردىڭ ەسەپتەردىڭ سىزباسىن قالاي تالداۋ جاساعانىنا جانە قالاي شىعارعانىنا نازار اۋدارامىن. ءۇش توپتىڭ جۇمىسىن تالداپ، بەرىلگەن ەسەپتەر ءوزارا كەرى ەسەپتەر ەكەنىن قورىتىندىلايمىن. جۇمىس سوڭىندا وقۋشىلار: «قوسۋ امالىمەن بەرىلگەن ەسەپكە كەرى ەسەپ ازايتۋ امالىمەن ورىندالادى جانە كەرىسىنشە بولادى» دەگەن قورىتىندىعا كەلەدى.
وقۋشىلارعا مىناداي سۇراقتار قويامىز:
– ءبىرىنشى ەسەپتى قانداي امالمەن ورىندادىڭدار؟ نەگە؟ (قوسۋ امالىمەن)
– ءبىرىنشى ەسەپتە ءبۇتىن بەلگىسىز. (ءبۇتىندى تابۋ ءۇشىن، بەلگىلى بولىكتەردى قوسادى)
– ەكىنشى ەسەپتى قانداي امالمەن شىعاردىڭدار؟ ءۇشىنشىنى شە؟ (ازايتۋ امالىمەن. ەكى كەرى ەسەپتە دە بولىك بەلگىسىز. بەلگىسىز بولىكتى تابۋ ءۇشىن، بۇتىننەن بەلگىلى بولىكتى ازايتامىز.)
شەشۋى:
1. 6+4=10 ماشينا (ولاردا بارلىعى 10 ماشينا بار)
2. 10 - 4=6 ماشينا (ارماندا 6 ماشينا بار)
3. 10 - 6=4 ماشينا (ەرمەكتە 4 ماشينا بار)
(ءو) بوس ورىنعا ءتيىستى ساندى قوي.
90 -□=70
100 -□=50
40 -□=10
90 -□=40
80 -□=50
60 -□=30
70 -□=20
50 -□=10
تاقتاداعى دۇرىس جاۋاپپەن تەكسەرىپ، ءبىرىن - ءبىرى باعالاۋ.
شاعان جوببم
ءمۇعالىم: مۋحامبەتجانوۆا س. و.
You Might Also Like
