ءبىرقالىپتى ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالىس گرافيگى
فيزيكا ءپانى ءمۇعالىمى نۋرمان كىمباتوۆ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءبىرقالىپتى ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالىس گرافيگى
ساباقتىڭ تانىمدىق ماقساتى: وقۋشىلارعا قوزعالىس تەڭدەۋىن ءتۇسىندىرىپ، دەنەنىڭ باستاپقى ورنىنا، جىلدامدىققا بايلانىستى، كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندەگى دەنەنىڭ سوڭعى ورنىن انىقتاپ ۇيرەتۋ، گرافيگىن تۇرعىزۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلار قوزعالىس تەڭدەۋىن تۇسىنەدى؛
دەنەنىڭ باستاپقى ورنىنا، جىلدامدىعىنا بايلانىستى كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندە دەنەنىڭ سوڭعى ورنىن انىقتاي الادى؛
ءبىرقالىپتى ءتۇزۋ سىزىقتى قوزعالاتىن دەنە قوزعالىسىنىڭ گرافيگىن تۇرعىزا الادى.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
1. ساباققا ەنۋ «قاس قاعىم ءسات» ۇيىمداستىرۋ؛
2. ەكسپەريمەنتتىك تاپسىرما.
1. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
كورنەكىلىك ءۇشىن قوزعالىستى گرافيك كومەگىمەن سيپاتتاۋعا بولادى. ءبىرقالىپتى ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالىستى گرافيك تۇرىندە قاراستىرايىق. باستاپقى t0=0 مەزەتىندە دەنەنىڭ كوورديناتاسى ح0، ال كەز كەلگەن t ۋاقىت مەزەتىندەگى كوورديناتاسى ح بولسىن.
2. سوندا ورىن اۋىستىرۋ قالاي ورنەكتەلەدى؟
3. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
ال ءبىرقالىپتى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋ S=υ•t ەكەنى بەلگىلى. مۇنداعى جىلدامدىق تۇراقتى شاما بولعاندىقتان، ءبىرقالىپتى قوزعالاتىن دەنەنىڭ ورىن اۋىستىرۋى قوزعالىس ۋاقىتىنا تۋرا پروپورسيونال. وسى ورنەكتى سالىستىرا وتىرىپ، بىلاي جازۋعا بولادى: ح - ح0=υ•t. ورنەكتى ح0ء-دى تەڭدىكتىڭ وڭ جاعىنا شىعارىپ، بىلاي ورنەكتەي الامىز: ح= ح0+υ•t
4. بۇل ورنەك قالاي اتالادى دەپ ويلايسىزدار؟
5. وسى تەڭدەۋدى قولدانا وتىرىپ، دەنەنىڭ كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندەگى كوورديناتاسىن تابۋعا بولادى.
6. مىسالدار كەلتىرۋ. سىنىپ وقۋشىلارىن 3 توپقا ءبولىپ، مىسالدار بەرۋ، وقۋشىلار توبىمەن تالقىلاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءبىرقالىپتى ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالىس گرافيگى
ساباقتىڭ تانىمدىق ماقساتى: وقۋشىلارعا قوزعالىس تەڭدەۋىن ءتۇسىندىرىپ، دەنەنىڭ باستاپقى ورنىنا، جىلدامدىققا بايلانىستى، كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندەگى دەنەنىڭ سوڭعى ورنىن انىقتاپ ۇيرەتۋ، گرافيگىن تۇرعىزۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلار قوزعالىس تەڭدەۋىن تۇسىنەدى؛
دەنەنىڭ باستاپقى ورنىنا، جىلدامدىعىنا بايلانىستى كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندە دەنەنىڭ سوڭعى ورنىن انىقتاي الادى؛
ءبىرقالىپتى ءتۇزۋ سىزىقتى قوزعالاتىن دەنە قوزعالىسىنىڭ گرافيگىن تۇرعىزا الادى.
ءمۇعالىمنىڭ ءىس - ارەكەتى
1. ساباققا ەنۋ «قاس قاعىم ءسات» ۇيىمداستىرۋ؛
2. ەكسپەريمەنتتىك تاپسىرما.
1. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
كورنەكىلىك ءۇشىن قوزعالىستى گرافيك كومەگىمەن سيپاتتاۋعا بولادى. ءبىرقالىپتى ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالىستى گرافيك تۇرىندە قاراستىرايىق. باستاپقى t0=0 مەزەتىندە دەنەنىڭ كوورديناتاسى ح0، ال كەز كەلگەن t ۋاقىت مەزەتىندەگى كوورديناتاسى ح بولسىن.
2. سوندا ورىن اۋىستىرۋ قالاي ورنەكتەلەدى؟
3. ءمۇعالىم تۇسىندىرمەسى:
ال ءبىرقالىپتى قوزعالىس كەزىندەگى ورىن اۋىستىرۋ S=υ•t ەكەنى بەلگىلى. مۇنداعى جىلدامدىق تۇراقتى شاما بولعاندىقتان، ءبىرقالىپتى قوزعالاتىن دەنەنىڭ ورىن اۋىستىرۋى قوزعالىس ۋاقىتىنا تۋرا پروپورسيونال. وسى ورنەكتى سالىستىرا وتىرىپ، بىلاي جازۋعا بولادى: ح - ح0=υ•t. ورنەكتى ح0ء-دى تەڭدىكتىڭ وڭ جاعىنا شىعارىپ، بىلاي ورنەكتەي الامىز: ح= ح0+υ•t
4. بۇل ورنەك قالاي اتالادى دەپ ويلايسىزدار؟
5. وسى تەڭدەۋدى قولدانا وتىرىپ، دەنەنىڭ كەز - كەلگەن ۋاقىت مەزەتىندەگى كوورديناتاسىن تابۋعا بولادى.
6. مىسالدار كەلتىرۋ. سىنىپ وقۋشىلارىن 3 توپقا ءبولىپ، مىسالدار بەرۋ، وقۋشىلار توبىمەن تالقىلاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
