ءبىز باقىتتى وتباسىمىز
ءبىز باقىتتى وتباسىمىز (8 سىنىپ)
ماقساتى: وقۋشىلارعا «وتباسى» تۋرالى، ونىڭ قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
جانۇياداعى سىيلاستىققا، ادامگەرشىلىككە، يناباتتىلىققا، ۇلكەندى ۇلگى، كىشىنى ماقتان ەتۋگە، وتباسىنىڭ بىرلىگىن ساقتاپ، اتا - انا الدىنداعى پارىزىن وتەۋگە، جانۇيانىڭ ماقتانىشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وتباسىنىڭ قوعامداعى ورنى تۋرالى ءبىلدى.
تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا سىندارلى ويلايدى، ىزدەنەدى، وي تۇيىندەيدى.
ءوزىن جانە سىنىپتارىن باعالايدى.
كەرەكتى جابدىقتار: ينتەربەلسەندى تاقتا، سمايليكتەر، بايتەرەكتىڭ جانە شاڭىراقتىڭ سۋرەتى جانە ستيكەرلەر. «پەرزەنت پارىزى» ۆيدەوكليپى، «مەرەيلى وتباسى» بايقاۋىنىڭ ۇزىندىلەرى
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: توپتىق جۇمىس: وي ءبولىسۋ، باعالاۋ ادىستەرى، سىني تۇرعىدان ويلاۋ ستراتەگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ساباق كەزەڭدەرى: ءمۇعالىم ارەكەتى وقۋشى ارەكەتى
كىرىسپە وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
- وقۋشىلار، كوڭىل - كۇيىمىز قالاي؟ ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. شەڭبەردە تۇرىپ وقۋشىلار ءبىر - بىرىمەن سالەمدەسەدى. مىسالى: سالەم! سالەمەتسىڭ بە؟ ەسەن - امانسىڭ با؟ قالايسىڭ؟ ءنى ت. ب
- ءبىز نەگە شەڭبەرگە تۇرىپ، ساباقتى باستادىق؟
شەڭبەر – بۇل الەمدەگى مەيىرىمدىلىك، جاقسىلىق. شەڭبەر ارقىلى – ءبىر – بىرىمىزگە كۇلىمدەپ قاراپ، باقىت، قۋانىش، جىلىلىق تىلەيمىز.
توپقا ءبولۋ: ستيكەرلەر ارقىلى وقۋشىلاردى وتباسى، اتا - انا تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ارقىلى توپقا ءبولۋ. ماقال - ماتەل قيىندىلارى:
1 - توپ: «اكە - التىن دىڭگەك»
2 - توپ: «وتباسى – تاتۋلىق نەگىزى»
3 - توپ: « وتباسى باقىتى - ەل باقىتى»
وقۋشىلار ماقال - ماتەلدەردى قۇراستىرۋ ارقىلى 3 توپقا بولىنەدى.
ەندىگى كەزەكتى مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەيىك. وتباسى دەگەنىمىز نە؟ قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ وتباسى قانداي بولۋى كەرەك؟ وتباسى تۋرالى پىكىرلەرىن ورتاعا سالۋ.
- بۇگىن ءبىز ءبىر عاجايىپ الەم تۋرالى سىر شەرتەمىز. قالاي ويلايسىڭدار ول قانداي الەم بولۋى مۇمكىن. ول سىزدەر وسكەن، بىزدەر وسكەن شاعىن مەملەكەت، ياعني جانۇيا – وتباسى بىرلىگى، ىنتىماقتاستىعى، دوستىعى، ءوزارا سىيلاستىقتارى. وتباسى ءار ادامنىڭ شاعىن وتانى. وتباسىندا ءوسىپ - ءونىپ تاربيە الادى. ءبىز جاستايىمىزدان وزگەلەرگە قامقور بولۋدى، اتا - انانى ۇلكەندەردى سىيلاۋدى، جاقسى كورۋدى وتباسىنان ۇيرەنەمىز. بىزگە ەڭ جاقىن ەڭ قىمبات جاندار وتباسىندا، ياعني بىرگە جانىمىزدا بولادى. وتباسى اتا – اجەنىڭ ۇرپاعىنان تاراپ، شاعىن مەملەكەتكە اينالادى.
وتباسى - بىرگە تۇراتىن، ءبىر - بىرىنە قامقورلىق جاسايتىن جانە ورتاق شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن ءبىر ءۇيدىڭ ادامدارى.
ەندى مىنا قاعاز قيىندىلارىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ جازا وتىرىپ، سارى جانە جاسىل ستيكەرلەرگە جازىپ تاقتاداعى شكالاعا «تىلەك اعاشىنا» جاپسىرامىز.
1. وتباسىڭدى ەڭ باقىتتى وتباسى دەپ ەسەپتەيسىڭ بە؟
2. سەنى وتباسىنداعى قانداي ماسەلە مازالايدى؟
3. قاتتى قينالىپ، بويىڭدى قورقىنىش بيلەپ «وتباسىمنان بەزىپ كەتكىم كەلەدى» دەگەن ويلار مازالاعان كەزدەر بولدى ما؟
4. ءوزىڭدى باقىتتىمىن دەپ ەسەپتەيسىڭ بە؟
5. وتباسىڭ ءۇشىن سەنىڭ ۇيالعان كەزدەرىڭ بولدى ما؟
6. ءوز وتباسىڭنىڭ قانداي بولعانىن ارماندايسىڭ؟
7. «وتباسىنىڭ باقىتى ءۇشىن نە كەرەك؟»
بۇل شكالادا سارى ستيكەر «وتباسىما كومەك كەرەك!»
جاسىل ستيكەر «ءبىز باقىتتى – وتباسىمىز!»
سارى جاپىراقتار كوپ بولسا، وتباسىنا ءقاۋىپ – قاتەر، جايلاي باستاعانى. ول مىنا وزدەرىمىز جازعانداي كەلىسپەۋشىلىك، اكەنىڭ بالاعا، بالانىڭ اناسىنا كوڭىل بولمەۋى.
ال، كوك جاپىراق كوپ بولسا وندا ءسىزدىڭ وتباسىڭىزدا باقىتتىڭ ورناعانى، سىيلاستىق، ادالدىق، جۇرەك جىلۋى. ۇلكەندەر باتا بەرگەندە كوكتەپ كوگەر، ۇرپاق جاي دەپ جاتادى. وتباسى باقىتى ءۇشىن مىنا وزدەرىڭىز جازعان جاقسى ويلاردىڭ بارلىعى كەرەك
نەگىزگى ءبولىم 1 - توپ: «اكە - التىن دىڭگەك»
2 - توپ: «وتباسى – تاتۋلىق نەگىزى»
3 - توپ: « وتباسى باقىتى - ەل باقىتى»
وسى تاقىرىپتى اشۋ ءۇشىن ءار توپقا بوياۋلار بەرىلەدى، ءار توپ مۇشەسىنىڭ ويىن وسى قاعازعا ءتۇسىرۋىن سۇرايمىن جانە پوستەرلەرىڭىز ەستەتيكالىق جاعىنان دا، مازمۇنى، كوركەمدەلۋى جاعىنان دا جاقسى بولۋى ءتيىس.
ءاربىر توپتان شىققان كوشباسشىنى قالعان توپتار ءفورماتيۆتى: «باسبارماق»، «سمايليكتەر» ارقىلى باعالايدى
قىركۇيەك ايىنىڭ ءبىرىنشى جەكسەنبىسى «وتباسى كۇنى» بولىپ بەلگىلەندىگىن جانە استانا قالاسىندا وتكەن «مەرەيلى وتباسى» ۇلتتىق بايقاۋى، جامبىل وبلىسىنىڭ. قورداي اۋدانىنان قاتىسقان ارىستانبەك ارداگەرى وتباسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. كورسەتىلىم: «مەرەيلى وتباسى» ۇلتتىق بايقاۋىنىڭ قورىتىندىسى.
«ءوزىمنىڭ جانۇيام تۋرالى ايتىپ بەرەيىنشى...» (الدىن الا ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما نەگىزىندە توپ ىشىندەگى وقۋشىلار ءوز وتباسى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
3 - توپتا: ۆەنن دياگرامماسىن قۇرۋ: «وتباسى جانە مەكتەپ»
ۆيدەوكليپ: ا. جورابايەۆانىڭ «پەرزەنت پارىزى».
ءاربىر توپتان شىققان كوشباسشىنى قالعان توپتار ءفورماتيۆتى: «باسبارماق»، «سمايليكتەر» ارقىلى باعالايدى.
قورىتىندى: كەرى بايلانىس پاراعىن تولتىرۋ.
بۇگىن مەن ساباقتا ءبىلدىم (نەنى)؟
بۇگىن مەن ساباقتا ۇيرەندىم (نەگە؟)
بۇگىن مەن ءۇشىن كۇتپەگەن نارسە بولدى (نە؟)
قورىتىندى؛ «ەكى جۇلدىز - ءبىر تىلەك» ءار وقۋشى ءوز وتباسىنا دەگەن تىلەكتەرىن ستيكەرگە تىلەك جازىپ، تاقتاداعى «شاڭىراق» سۋرەتىنە جاپسىرادى.
قادىرمەندى وقۋشى، اتا - اناڭا اقىل قوسار اقىلشىسى ەكەنىڭدى، كومەكشى ەكەنىڭدى، ەرتەڭگى ءۇمىتى ەكەنىڭدى ۇمىتپا. ءاربىر وتباسى ءۇشىن باقىت، سول وتباسىن قۇراپ وتىرعان مۇشەلەردىڭ بارلىعىنا تىكەلەي بايلانىستى.
ماقساتى: وقۋشىلارعا «وتباسى» تۋرالى، ونىڭ قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
جانۇياداعى سىيلاستىققا، ادامگەرشىلىككە، يناباتتىلىققا، ۇلكەندى ۇلگى، كىشىنى ماقتان ەتۋگە، وتباسىنىڭ بىرلىگىن ساقتاپ، اتا - انا الدىنداعى پارىزىن وتەۋگە، جانۇيانىڭ ماقتانىشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: وتباسىنىڭ قوعامداعى ورنى تۋرالى ءبىلدى.
تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا سىندارلى ويلايدى، ىزدەنەدى، وي تۇيىندەيدى.
ءوزىن جانە سىنىپتارىن باعالايدى.
كەرەكتى جابدىقتار: ينتەربەلسەندى تاقتا، سمايليكتەر، بايتەرەكتىڭ جانە شاڭىراقتىڭ سۋرەتى جانە ستيكەرلەر. «پەرزەنت پارىزى» ۆيدەوكليپى، «مەرەيلى وتباسى» بايقاۋىنىڭ ۇزىندىلەرى
قولدانىلاتىن ءادىس – تاسىلدەر: توپتىق جۇمىس: وي ءبولىسۋ، باعالاۋ ادىستەرى، سىني تۇرعىدان ويلاۋ ستراتەگيالارى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ساباق كەزەڭدەرى: ءمۇعالىم ارەكەتى وقۋشى ارەكەتى
كىرىسپە وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
- وقۋشىلار، كوڭىل - كۇيىمىز قالاي؟ ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. شەڭبەردە تۇرىپ وقۋشىلار ءبىر - بىرىمەن سالەمدەسەدى. مىسالى: سالەم! سالەمەتسىڭ بە؟ ەسەن - امانسىڭ با؟ قالايسىڭ؟ ءنى ت. ب
- ءبىز نەگە شەڭبەرگە تۇرىپ، ساباقتى باستادىق؟
شەڭبەر – بۇل الەمدەگى مەيىرىمدىلىك، جاقسىلىق. شەڭبەر ارقىلى – ءبىر – بىرىمىزگە كۇلىمدەپ قاراپ، باقىت، قۋانىش، جىلىلىق تىلەيمىز.
توپقا ءبولۋ: ستيكەرلەر ارقىلى وقۋشىلاردى وتباسى، اتا - انا تۋرالى ماقال - ماتەلدەر ارقىلى توپقا ءبولۋ. ماقال - ماتەل قيىندىلارى:
1 - توپ: «اكە - التىن دىڭگەك»
2 - توپ: «وتباسى – تاتۋلىق نەگىزى»
3 - توپ: « وتباسى باقىتى - ەل باقىتى»
وقۋشىلار ماقال - ماتەلدەردى قۇراستىرۋ ارقىلى 3 توپقا بولىنەدى.
ەندىگى كەزەكتى مىنا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەيىك. وتباسى دەگەنىمىز نە؟ قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ وتباسى قانداي بولۋى كەرەك؟ وتباسى تۋرالى پىكىرلەرىن ورتاعا سالۋ.
- بۇگىن ءبىز ءبىر عاجايىپ الەم تۋرالى سىر شەرتەمىز. قالاي ويلايسىڭدار ول قانداي الەم بولۋى مۇمكىن. ول سىزدەر وسكەن، بىزدەر وسكەن شاعىن مەملەكەت، ياعني جانۇيا – وتباسى بىرلىگى، ىنتىماقتاستىعى، دوستىعى، ءوزارا سىيلاستىقتارى. وتباسى ءار ادامنىڭ شاعىن وتانى. وتباسىندا ءوسىپ - ءونىپ تاربيە الادى. ءبىز جاستايىمىزدان وزگەلەرگە قامقور بولۋدى، اتا - انانى ۇلكەندەردى سىيلاۋدى، جاقسى كورۋدى وتباسىنان ۇيرەنەمىز. بىزگە ەڭ جاقىن ەڭ قىمبات جاندار وتباسىندا، ياعني بىرگە جانىمىزدا بولادى. وتباسى اتا – اجەنىڭ ۇرپاعىنان تاراپ، شاعىن مەملەكەتكە اينالادى.
وتباسى - بىرگە تۇراتىن، ءبىر - بىرىنە قامقورلىق جاسايتىن جانە ورتاق شارۋاشىلىق جۇرگىزەتىن ءبىر ءۇيدىڭ ادامدارى.
ەندى مىنا قاعاز قيىندىلارىنداعى سۇراقتارعا جاۋاپ جازا وتىرىپ، سارى جانە جاسىل ستيكەرلەرگە جازىپ تاقتاداعى شكالاعا «تىلەك اعاشىنا» جاپسىرامىز.
1. وتباسىڭدى ەڭ باقىتتى وتباسى دەپ ەسەپتەيسىڭ بە؟
2. سەنى وتباسىنداعى قانداي ماسەلە مازالايدى؟
3. قاتتى قينالىپ، بويىڭدى قورقىنىش بيلەپ «وتباسىمنان بەزىپ كەتكىم كەلەدى» دەگەن ويلار مازالاعان كەزدەر بولدى ما؟
4. ءوزىڭدى باقىتتىمىن دەپ ەسەپتەيسىڭ بە؟
5. وتباسىڭ ءۇشىن سەنىڭ ۇيالعان كەزدەرىڭ بولدى ما؟
6. ءوز وتباسىڭنىڭ قانداي بولعانىن ارماندايسىڭ؟
7. «وتباسىنىڭ باقىتى ءۇشىن نە كەرەك؟»
بۇل شكالادا سارى ستيكەر «وتباسىما كومەك كەرەك!»
جاسىل ستيكەر «ءبىز باقىتتى – وتباسىمىز!»
سارى جاپىراقتار كوپ بولسا، وتباسىنا ءقاۋىپ – قاتەر، جايلاي باستاعانى. ول مىنا وزدەرىمىز جازعانداي كەلىسپەۋشىلىك، اكەنىڭ بالاعا، بالانىڭ اناسىنا كوڭىل بولمەۋى.
ال، كوك جاپىراق كوپ بولسا وندا ءسىزدىڭ وتباسىڭىزدا باقىتتىڭ ورناعانى، سىيلاستىق، ادالدىق، جۇرەك جىلۋى. ۇلكەندەر باتا بەرگەندە كوكتەپ كوگەر، ۇرپاق جاي دەپ جاتادى. وتباسى باقىتى ءۇشىن مىنا وزدەرىڭىز جازعان جاقسى ويلاردىڭ بارلىعى كەرەك
نەگىزگى ءبولىم 1 - توپ: «اكە - التىن دىڭگەك»
2 - توپ: «وتباسى – تاتۋلىق نەگىزى»
3 - توپ: « وتباسى باقىتى - ەل باقىتى»
وسى تاقىرىپتى اشۋ ءۇشىن ءار توپقا بوياۋلار بەرىلەدى، ءار توپ مۇشەسىنىڭ ويىن وسى قاعازعا ءتۇسىرۋىن سۇرايمىن جانە پوستەرلەرىڭىز ەستەتيكالىق جاعىنان دا، مازمۇنى، كوركەمدەلۋى جاعىنان دا جاقسى بولۋى ءتيىس.
ءاربىر توپتان شىققان كوشباسشىنى قالعان توپتار ءفورماتيۆتى: «باسبارماق»، «سمايليكتەر» ارقىلى باعالايدى
قىركۇيەك ايىنىڭ ءبىرىنشى جەكسەنبىسى «وتباسى كۇنى» بولىپ بەلگىلەندىگىن جانە استانا قالاسىندا وتكەن «مەرەيلى وتباسى» ۇلتتىق بايقاۋى، جامبىل وبلىسىنىڭ. قورداي اۋدانىنان قاتىسقان ارىستانبەك ارداگەرى وتباسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. كورسەتىلىم: «مەرەيلى وتباسى» ۇلتتىق بايقاۋىنىڭ قورىتىندىسى.
«ءوزىمنىڭ جانۇيام تۋرالى ايتىپ بەرەيىنشى...» (الدىن الا ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرما نەگىزىندە توپ ىشىندەگى وقۋشىلار ءوز وتباسى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
3 - توپتا: ۆەنن دياگرامماسىن قۇرۋ: «وتباسى جانە مەكتەپ»
ۆيدەوكليپ: ا. جورابايەۆانىڭ «پەرزەنت پارىزى».
ءاربىر توپتان شىققان كوشباسشىنى قالعان توپتار ءفورماتيۆتى: «باسبارماق»، «سمايليكتەر» ارقىلى باعالايدى.
قورىتىندى: كەرى بايلانىس پاراعىن تولتىرۋ.
بۇگىن مەن ساباقتا ءبىلدىم (نەنى)؟
بۇگىن مەن ساباقتا ۇيرەندىم (نەگە؟)
بۇگىن مەن ءۇشىن كۇتپەگەن نارسە بولدى (نە؟)
قورىتىندى؛ «ەكى جۇلدىز - ءبىر تىلەك» ءار وقۋشى ءوز وتباسىنا دەگەن تىلەكتەرىن ستيكەرگە تىلەك جازىپ، تاقتاداعى «شاڭىراق» سۋرەتىنە جاپسىرادى.
قادىرمەندى وقۋشى، اتا - اناڭا اقىل قوسار اقىلشىسى ەكەنىڭدى، كومەكشى ەكەنىڭدى، ەرتەڭگى ءۇمىتى ەكەنىڭدى ۇمىتپا. ءاربىر وتباسى ءۇشىن باقىت، سول وتباسىن قۇراپ وتىرعان مۇشەلەردىڭ بارلىعىنا تىكەلەي بايلانىستى.
You Might Also Like
-
ءتىلىم باردا قازاعىم بار، حالقىم بار. ( 3 سىنىپ)
