- 26 قار. 2022 00:00
- 245
بولاشاق - جاستاردىڭ قولىندا
بولاشاقتىڭ كىلتى، ەلدىڭ ەرتەڭى - ءبىلىمدى جاستار. قازىرگى ۋاقىتتا جاستاردىڭ ساپالى ءبىلىم الۋى، دۇرىس ماماندىقتى تاڭداۋى جانە قوعامنان ءوز ورنىن تابۋى مەملەكەتتىڭ بولاشاعى ءۇشىن ەڭ وزەكتى تاقىرىپقا اينالدى.
جاستار تاباندى ەڭبەك ەتىپ، ەلىمىزدە بولىپ جاتقان وڭدى ۇردىستەرگە بەلسەنە قاتىسۋى ارقىلى عانا جەتىستىككە قول جەتكىزە الادى. سونىمەن قاتار، جاستار قوعامعا پايداسىن تيگىزىپ، العان ءبىلىمىن ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە جۇمسايتىن بولسا، وندا كەلەشەگىمىزدىڭ كەمەل بولاتىنى ءسوزسىز. جاڭا زامان تاۋەلسiز ەل مۇراتى — جاستاردىڭ بiلiمi مەن بiلiكتiلiككە تالپىنىپ ارەكەتتەنۋiن، ەڭبەكتەنiپ ءوسۋiن تالاپ ەتiپ وتىر. كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ بولاشاعى – ءبىلىمدى جاستار. كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ ءبىلىمدى ۇرپاق ءوز وتانىن دامىتۋ جولىندا ايانباي تەر توگەدى. جاستار – بۇل مەملەكەتتىڭ نەگىزگى تىرەگى بولا وتىرىپ، بولاشاقتا ەل باسقاراتىن ۇرپاق وكىلدەرى. ارينە، ەلىمىزدىڭ كەلەشەكتەگى ارايلى تاڭىنىڭ پەردەسىن تەك بەلسەندى جاستار عانا اشا الادى. بارلىق ۋاقىتتا جاستار حالىق اراسىنداعى ەڭ وزىق بولىگى بولىپ ەسەپتەلىنگەن. ولار ءارقاشان قوعامداعى وڭ وزگەرىستەردىڭ الدىڭعى قاتارىندا بولدى. نەگىزىنەن، جاستار – مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق قورى. ولار دامۋدىڭ جاسامپازدىق قۋاتى مەن ۇلتتىق كۇشىن جيناقتاپ، دامىتا الادى.
وتكەن عاسىرلاردا ادامزات ءىلىمىنىڭ دامىپ، اقىل مەن وي پاراساتىنىڭ جەتىلۋى، وقۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ايتىپ، ءبىلىم الۋدىڭ ماڭىزىن انىقتاعان عۇلامالاردىڭ ءبىرى ءابۋ ناسىر ءال-فارابي. ول ءوز ەڭبەكتەرىندە ەڭبەك تاربيەسى مەن ونىڭ تەورياسىن جاساۋشىلاردىڭ بىرەگەيى ەكەنى ءمالىم.
ءبىلىم مەن عىلىم قازىرگى تاڭدا جانە بولاشاقتاعى قوعامدى دامىتاتىن نەگىزگى كۇش بولىپ تابىلادى، ياعني قازىرگى جاستارىمىز باسەكەگە قابىلەتتى تۇلعا بولۋى كەرەك. ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن باسەكەگە قابىلەتتى تۇلعا بىلىمدىجانە سونىمەن بىرگە مىندەتتى تۇردە تاربيەلى دە بولۋى قاجەت. وسى تۇستا جەتىلگەن تۇلعانى تاربيەلەۋ ءۇشىن عۇلاما عالىم، ويشىل، فيلوسوف ءال-فارابي: «ادامعا ەڭ ءبىرىنشى ءبىلىم ەمەس، تاربيە بەرۋ كەرەك، تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم – ادامزاتتىڭ قاس جاۋى، ول كەلەشەكتە ونىڭ بارلىق ومىرىنە اپات اكەلەدى» دەگەن باستى قاعيدانى ۇسىنعان بولاتىن. بۇل قاعيدانىڭ قازىرگى تاڭداعى وزەكتىلىگى زور. مەملەكەت جاستاردىڭ ءبىلىم الۋ ماسەلەسىنە قاتىستى، ولاردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن اسا ماڭىزدى مىندەت قىلىپ وتىر. قازىرگى اقپاراتتار، جەتىك تەحنولوگيالار مەن يننوۆاسيالار زامانى. سايكەسىنشە، بۇكىل وركەنيەت وسىعان بەيىمدەلىپ، يننوۆاسيالىق جاڭاشىلدىقتارعا تولى قوعام قالىپتاسىپ كەلەدى. وسىنداي ەكونوميكاالىق، كاسىپكەرلىك ورتادا تابىستى جۇمىس ىستەپ، جاڭا مۇمكىنشىلىكتەردى انىقتاپ، يننوۆاسيالىق بيزنەس-يدەيالاردى تۋىنداۋ ءۇشىن، ارينە ءبىلىمدى، اقىل-ويىڭىزدىڭ شيراقتىلىعى، اقپاراتتاردى جيناقتاۋ جانە تالداۋ قابىلەتتەرىنىڭ بولعانى ابزال. جاستاردى ءبىلىم جانە عىلىم جولىنا سالىپ، بولاشاققا باعدار بەرۋ، ءتۇزۋ جولدان تايدىرماي، ساناعا ساۋلە شاشار وقۋ ءبىلىمنىڭ تىزگىنىن ۇستاتۋ مەملەكەت پەن قوعامنىڭ مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. بارلىق مىقتى مەملەكەتتەر جاستاردىڭ ءبىلىمى مەن وقۋ-اعارتۋ ىسىنە كوپ كوڭىل بولەدى. كەلەشەكتىڭ ىرگەتاسىن قالاۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن سول ەلدىڭ جاستارىنىڭ سانالى ۇرپاق بولىپ جەتىلۋىنە كۇش سالۋ كەرەك.
قورىتىندىلاي كەلە، بىلىمدىلىگىمەن قوسا رۋحاني دامىعان، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭگى تۇتقاسىن ۇستايتىن - ويى وزىق جاستار بولماق!
حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيالار فاكۋلتەتىنىڭ 1 كۋرس ستۋدەنتى: ماناربەك گۇلدانا عيلىم قىزى
جەتەكشى: اعا وقىتۋشى كايراكبايەۆا گۋلناز سولتانگازينوۆنا