بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى 7 سىنىپ
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى 7 سىنىپ
بيولوگيا 7 - سىنىپ
(بارلىعى 68 ساع، اپتاسىنا 2 ساع)
№ تاقىرىپتىڭ اتاۋى
كىرىسپە (1 ساعات).
1. زوولوگيا — جانۋارلار دۇنيەسى تۋرالى عىلىم. جانۋارلاردىڭ كوپتۇرلىلىگى، ولاردىڭ تارالۋى. جابايى جانە ءۇي جانۋارلارى. جانۋارلاردىڭ تابيعي بىرلەستىكتەردەگى ورنى مەن ءرولى. جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ.
I ءبولىم. جانۋارلاردى جىكتەۋ (2 ساعات).
2. جانۋارلاردىڭ نەگىزگى جۇيەلىك توپتارى: دۇنيە، دۇنيە تارماعى، تيپ، كلاسس، وترياد، تۇقىمداس، تۋىس، ءتۇر، پوپۋلياسيا. جانۋارلاردى جىكتەۋدىڭ ماڭىزى.
3. زوولوگيا عىلىمىنىڭ قىسقاشا دامۋ تاريحى. زوولوگيانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا عىلىم رەتىندە دامۋى.
ءىى ءبولىم. قاراپايىمدار نەمەسە ءبىرجاسۋشالى جاندىكتەر (جانۋارلار) دۇنيە تارماعى (4 ساعات).
قاراپايىمداردىڭ تابيعاتتاعى الۋانتۇرلىلىگى. ولاردىڭ سۋ قويمالارىندا، توپىراقتا جانە ادام مەن وسىمدىك ورگانيزمىندە كەزدەسەتىن سانالۋان وكىلدەرى.
I تاراۋ. تامىراياقتىلار (ساركودالىلار) (1 ساعات).
4. كادىمگى امەبا ورگانيزم ەكەندىگى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى (سيتوپلازما، يادرو، ۆاكۋولدەر). ءبىرجاسۋشالى ورگانيزمدەردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرى: قوزعالۋى، قورەكتەنۋى، تىنىس الۋى، ءزار شىعارۋى، وسمورەتتەلۋى، كوبەيۋى، سيستا ءتۇزۋى.
II تاراۋ. تالشىقتىلار (1 ساعات).
5. جاسىل ەۆگلەنا — جانۋارلار مەن وسىمدىكتەرگە ءتان بەلگىلەردىڭ قاتارىنان ەكەۋىن دە بىرىكتىرگەن قاراپايىم جاندىك. كولونيالى تالشىقتىلار.
III تاراۋ. ينفۋزوريالار (2 ساعات).
6. كىرپىكشەلى كەبىسشە — كۇردەلى قۇرىلىستى قاراپايىم جاندىك. جىنىستىق پروسەسس. جورعالاپ قوزعالاتىن جانە وتىرىقشى ينفۋزوريالار. ءىرى قارا مالدارمەن سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن يفۋزوريالار.
№ 1 زەرتحانالىق جۇمىس.
اشىق سۋ قويماسىنان نەمەسە اكۆاريۋمنان الىنعان سۋ تامشىسىنداعى قاراپايىم ورگانيزمدەردى قاراۋ.
7. اۋرۋ قوزدىرعىش قاراپايىمدار: ديزەنتەريالىق امەبا، بەزگەك ءپارازيتى. ديزەنتەريالىق امەبانى جۇقتىرۋدىڭ الدىن الۋ. بەزگەك اۋرۋى تارالعان ايماقتار. بەزگەكپەن كۇرەسۋ. قاراپايىمداردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ءىىى ءبولىم. كوپجاسۋشالى جانۋارلار دۇنيە تارماعى
(4 ساعات).
IV تاراۋ. ىشەكقۋىستىلار ءتيپى (3 ساعات).
8. ىشەكقۋىستىلار ءتيپىنىڭ جالپى سيپاتتاماسى. تۇششى سۋ گيدراسى. سىرتقى كورىنىسى جانە مىنەز - قۇلقى. گيدرانىڭ قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. تىتىركەنگىشتىگى.
9. گيدرانىڭ ىشكى قۇرىلىسى. دەنەسىنىڭ قوسقاباتتىلىعى. ەكتودەرما جانە ەنتودەرما. جاسۋشالارىنىڭ ارتۇرلىلىگى.
10. گيدرانىڭ كوبەيۋى، رەگەنەراسياسى. تابيعاتتاعى ماڭىزى.
V تاراۋ. تەڭىز ىشەكقۋىستىلارى (1 ساعات).
11. ولاردىڭ كوپتۇرلىلىگى جانە ماڭىزى. مارجان پوليپتەرى جانە مەدۋزالار. ىشەكقۋىستىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ءىV ءبولىم. جالپاق، جۇمىر جانە بۋىلتىق قۇرتتار تيپتەرى (9 ساعات).
قۇرتتاردىڭ جالپى سيپاتتاماسى. قۇرتتاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى. قۇرتتاردىڭ تيپتەرى. تابيعاتتا ەمىن - ەركىن تىرشىلىك ەتەتىن جانە پارازيتتىك قۇرتتاردىڭ نەگىزگى توپتارى، تىرشىلىك ورتالارى.
VI تاراۋ. جالپاق قۇرتتار (3 ساعات).
12. اق سۇلاما — ەمىن - ەركىن تىرشىلىك ەتەتىن جالپاق قۇرتتاردىڭ وكىلى. سىرتقى قۇرىلىسى. ەكى جاقتى سيممەتريالىعى. دەنە جامىلعىسى. بۇلشىق ەتتەرى. جۇيكە جۇيەسى مەن سەزىم مۇشەلەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى.
13. سيىر سەپەنى — جالپاق تاسپا قۇرتتاردىڭ وكىلى. ونىڭ قۇرىلىس ەرەكشەلىگى جانە پارازيتتىك تىرشىلىككە بەيىمدىلىگى. دامۋ سيكلى مەن يەلەرىن الماستىرۋى.
14. سورعىش قۇرتتار. دامۋ سيكلى جانە يەلەرىن الماستىرۋى.
VII تاراۋ. جۇمىر قۇرتتار (3 ساعات).
15. جۇمىر قۇرتتاردىڭ جالپى سيپاتتاماسى. ىشەكسورعى، ۇشكىر قۇرت، ولاردىڭ قۇرىلىسى، تىرشىلىك ارەكەتتەرى جانە ادام مەن جانۋارلار ءۇشىن ماڭىزى. «پارازيتيزم» تۇسىنىگى جانە ونىڭ بيولوگيالىق ءمانى. پارازيت پەن يەسىنىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناسى.
16. ادامنىڭ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىنىڭ پارازيتتىك قۇرتتارىن جۇقتىرۋدان ساقتانۋ.
17. پارازيتتىك قۇرتتاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
VIII تاراۋ. بۋىلتىق قۇرتتار (3 ساعات).
18. بۋىلتىق قۇرتتاردىڭ كوپتۇرلىلىگى. شۇبالشاڭ. تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى. ۇلپالار جانە مۇشەلەر تۋرالى تۇسىنىك. قوزعالۋى.
№ 2 زەرتحانالىق جۇمىس.
شۇبالشاڭنىڭ مىنەز – قۇلىعىن: ونىڭ قوزعالۋىن، تىتىركەندىرگىشتەرگە جاۋاپ قايتارۋ رەاكسياسىن باقىلاۋ. شۇبالشاڭنىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتاعى قۇرتتىڭ ىشكى قۇرىلىسىن قاراپ زەرتتەۋ.
19. شۇبالشاڭنىڭ اسقورىتۋى، قان اينالىمى، ءزار شىعارۋى، تىنىس الۋى، ونىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى.
20. شۇبالشاڭنىڭ بيوگەوسەنوزداعى، تابيعاتتاعى جانە جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ دامۋ تاريحىنداعى ورنى مەن ماڭىزى.
V ءبولىم. ۇلۋلار ءتيپى (3 ساعات).
Iح تاراۋ. باۋىراياقتى ۇلۋلار كلاسى (1 ساعات).
21. ءتيپتىڭ جالپى سيپاتتاماسى. ولاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى.
باۋىراياقتىلار كلاسى. ۇلكەن توسپاۇلۋى جانە جالاڭاش شىرىش، ولاردىڭ تىرشىلىك ورتالارى. قۇرىلىسى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى جانە دامۋى. بيوگەوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
№ 3 زەرتحانالىق جۇمىس.
ۇلۋلاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ جانە سالىستىرۋ. توسپاۇلۋدىڭ (نەمەسە ءجۇزىم ۇلۋىنىڭ) مىنەز - قۇلىعىن: ونىڭ قوزعالۋىن، سىرتقى تىتىركەندىرگىشتەرگە جاۋاپ قايتارۋ رەاكسياسىن باقىلاۋ. باقالشاعىنىڭ ءپىشىنىن، باقالشاعىنىڭ سىرتقى جانە ىشكى قاباتتارىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. ءارتۇرلى تۇششى سۋ جانە تەڭىز ۇلۋلارىنىڭ باقالشاقتارىن زەرتتەۋ.
ح تاراۋ. قوسجاقتاۋلىلار كلاسى (1 ساعات).
22. ايقۇلاق (نەمەسە ءىنجۋىر) جانە ميديالار. ولاردىڭ تىرشىلىك ورتالارى. قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى. بيوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
حI تاراۋ. باساياقتى ۇلۋلار كلاسى (1 ساعات).
23. سەگىزاياقتار، كالمار، كاراكاتيسا. ولاردىڭ قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەر. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. مىنەز - قۇلىعى. بيوگەوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
Vءى ءبولىم. بۋىناياقتىلار ءتيپى (14 ساعات).
حII تاراۋ. شايانتارىزدىلەر كلاسى (4 ساعات).
24. ءتيپتىڭ جالپى سيپاتتاماسى. بۋىنتاياقتىلاردىڭ بۋىلتىق قۇرتتارمەن ۇقساستىعى جانە ايىرماشىلىعى. كلاسستىڭ جالپى سيپاتتاماسى.
25. وزەن شايانى. تىرشىلىك ورتاسى جانە تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى.
26. قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى.
27. باسقا شايانتارىزدىلەر. شايانتارىزدىلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
حIII تاراۋ. ورمەكشىتارىزدىلەر كلاسى (4 ساعات).
28. ورمەكشىتارىزدىلەردىڭ جالپى سيپاتتاماسى جانە كوپتۇرلىلىگى. كرەست ورمەكشىسى (نەمەسە كەزكەلگەن باسقا ورمەكشى). سىرتقى قۇرىلىسى. تىرشىلىك ورتاسى، تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى جانە مىنەز – قۇلىعى.
29. ورمەكتىڭ قۇرىلىسى جانە ونىڭ ءرولى. ورمەكشىلەردىڭ بيوگەوسەنوزداعى ماڭىزى.
30. كەنەلەر. تىرشىلىك ورتاسى، پارازيتتىك تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى. سىرتقى قۇرىلىسىنىڭ جانە مىنەز - قۇلىعىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. كەنەلەردىڭ اۋرۋ قوزدىرعىشتارىن تاسىمالداۋى. كەنەلىك ەنسەفاليت.
31. كەنەلەردەن قورعانۋ شارالارى. كەنەلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ءرولى.
حIV تاراۋ. بۋناقدەنەلىلەر كلاسى (6 ساعات).
32. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. بۋناقدەنەلىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى. بۋناقدەنەلىنىڭ قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. بۋناقدەنەلىلەردى قولعا ۇيرەتۋ، مىسالى تۇت جانە ەمەن جىبەك كوبەلەكتەرى.
№ 4 زەرتحانالىق جۇمىس.
بولمە شىبىنىنىڭ سىرتقى قۇرىلىسى. جەمىس شىبىنى دروزوفيلانىڭ دەرناسىلىن جانە ەرەسەك داراعىن قاراۋ.
33. بۋناقدەنەلىلەردىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى. دامۋ تيپتەرى.
34. شالا تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى: تۋراقاناتتىلار، تەڭقاناتتىلار جانە قاندالالار. تولىق تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى: قابىرشاققاناتتىلار، ينەلىكتەر، قاتقىلقاناتتىلار (قوڭىزدار)، قوسقاناتتىلار، جارعاققاناتتىلار.
35. وسى وتريادتاردىڭ وكىلدەرى ىشىندەگى ورمان جانە اۋىلشارۋاشىلىعى وسىمدىكتەرىنىڭ زيانكەستەرى. بۋناقدەنەلىلەر — ادام اۋرۋلارىن تاسىمالداۋشىلار. اۋرۋ تاسىمالداۋشىلارمەن كۇرەسۋ.
№ 5 زەرتحانالىق جۇمىس.
باۋ جانە باقشا زيانكەستەرىنىڭ جيناقتاماسىن زەرتتەپ قاراۋ. زياندى بۋناقدەنەلىلەردى زەرتتەپ ءبىلۋ.
36. ارالار مەن قۇمىرسقالار — قوعامدىق بۋناقدەنەلىلەر. ولاردىڭ تىرشىلىگى مەن وتباسىن (سەميا) قۇرۋ ەرەكشەلىكتەرى. مىنەز - قۇلىقتارى. تۇيسىگى (ينستينكت). ارالاردىڭ جانە باسقا جارعاققاناتتىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
37. بۋناقدەنەلىلەردىڭ شوپقورەكتى، جىرتقىش، پارازيتتىك جانە اسا پارازيتتىك وكىلدەرى. ولاردىڭ بيوسەنوزدىق جانە پراكتيكالىق ماڭىزى. زيانكەس بۋناقدەنەلىلەرمەن كۇرەسۋدىڭ بيولوگيالىق ءادىسى. بۋناقدەنەلىلەردى قورعاۋ.
VII ءبولىم. جەلىلىلەر ءتيپى (28 ساعات).
باسسۇيەكسىزدەر تيپ تارماعى (1 ساعات).
38. جەلىلىلەر تيپىنە قىسقاشا سيپاتتاما. قانداۋىرشا — باسسۇيەكسىزدەردىڭ وكىلى. قانداۋىرشانىڭ تىرشىلىك ورتاسى جانە قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. تابيعاتتاعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
حV تاراۋ. بالىقتار كلاسۇستى (نادكلاسس) (5 ساعات).
39. بالىقتارعا جالپى سيپاتتاما. شەمىرشەكتى بالىقتار كلاسى. سۇيەكتى بالىقتار كلاسى. سۇيەكتى بالىقتاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەر. سەزىم مۇشەلەرى. سۇيەكتى بالىقتىڭ ىشكى قۇرىلىسى. تورسىلداعى جانە ونىڭ ماڭىزى.
№ 6 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى بالىقتاردى باقىلاۋ. ولاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. قابىرشاقتارى بويىنشا بالىقتىڭ جاسىن انىقتاۋ. بالىقتىڭ قاڭقاسىن زەرتتەۋ. بالىقتاردىڭ ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
40. بالىقتاردىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى. مىنەز - قۇلىعىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. بالىقتاردىڭ ورىستەۋى (ميگراسيا). ءوسىمتالدىعى جانە ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. تۇيسىك، جانە ونىڭ بالىقتاردا بايقالۋى، پوپۋلياسيا تۋرالى تۇسىنىك.
41. شەمىرشەكتى بالىقتار: اكۋلالار جانە سكاتتار. بەكىرە بالىقتار، ماڭىزى جانە ولاردى قالپىنا كەلتىرۋ شارالارى. قوستىنىستى بالىقتار. ساۋساققاناتتى بالىقتار، ولاردىڭ قۇرىلىقتىق ومىرتقالى جاناۋارلاردىڭ شىعۋ تەگىندەگى ماڭىزى.
42. بالىقتاردىڭ كاسىپتىك ماڭىزى. كاسىپتىك بالىقتاردىڭ نەگىزگى توپتارى: مايشاباقتار، سەتىنەكتەر (ترەسكالار)، كوزاۋىقتار (كامبالالار)، تۇقى بالىقتار (كارپتار) ت. ب. بالىقتار بايلىعىن ۇنەمدى پايدالانۋ، ولاردى قورعاۋ جانە كوبەيتۋ.
43. بالىق ءوسىرۋ زاۋىتتارى، ولاردىڭ ماڭىزى. توعان شارۋاشىلىعى. سازان جانە ونىڭ قولعا ۇيرەتىلگەن فورماسى — تۇقى بالىق (كارپ) جانە باسقا تۇرلەرى. بالىقتاردى جەرسىندىرۋ، ونىڭ بيولوگيالىق جانە شارۋاشىلىقتىق نەگىزدەمەسى. اكۆاريۋمدىق بالىقشارۋاشىلىعى.
حVI تاراۋ. قوسمەكەندىلەر كلاسى (3 ساعات).
44. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. باقانىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى. ونىڭ قوسمەكەندى تىرشىلىگى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى. قورەكتەنۋى. كوبەيۋى جانە دامۋى. قوسمەكەندىلەردىڭ تۇروزگەرىستەرى، دەرناسىلدەرىنىڭ بالىقتارعا ۇقساستىعى.
№ 7 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى باقالاردى باقىلاۋ. باقانىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. باقانىڭ قاڭقاسىن زەرتتەۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتان باقانىڭ ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
45. قوسمەكەندىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى. قۇيرىقتى (تريتون، سالاماندرا) جانە قۇيرىقسىز (قۇرباقا، كول باقاسى، شۇبار باقا، توعان باقاسى) قوسمەكەندىلەر. قوسمەكەندىلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قوسمەكەندىلەردى قورعاۋ.
46. ءولىپ بىتكەن قوسمەكەندىلەر جانە ولاردىڭ ەرتەدەگى ساۋساققاناتتى بالىقتاردان پايدا بولۋى.
حVII تاراۋ. جورعالاۋشىلار كلاسى (4 ساعات).
47. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. جورعالاۋشىلاردىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قۇرلىق - اۋا تىرشىلىك ورتاسىنا بەيىمدىلىگى، جىلدىق تىرشىلىك سيكلى. قورەكتەنۋى جانە مىنەز - قۇلىعى. كوبەيۋى جانە دامۋى.
№ 8 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى كەسىرتكەنى (ۋلى ەمەس جىلاندى جانە تاسباقانى) باقىلاۋ. ولاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. كەسىرتكە مەن باقانىڭ قاڭقالارىن سالىستىرۋ.
توپسەرۋەن:
1. ولكەتانۋ مۇراجايىنا نەمەسە حايۋاناتتار باعىنا بارۋ: «تۋعان ولكە جانۋارلارىنىڭ ارتۇرلىلىگى».
48. جىلاندار، سارىباس جىلان، سۇر جىلان. جىلاندار مەن كەسىرتكەلەردىڭ ۇقساستىعى جانە ايىرماشىلىعى. جىلاننىڭ ۋلى اپپاراتى، ۋىنىڭ اسەرى. جىلاننىڭ شاعۋىنان قورعانۋ جانە ۋلى جىلان شاققان جاعدايدا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك. جىلانداردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
49. جورعالاۋشىلاردىڭ باسقا وتريادتارى: تاسباقالار، قولتىراۋىندار. جورعالاۋشىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. جورعالاۋشىلاردى قورعاۋ.
50. ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى. ولاردىڭ جويىلۋ سەبەپتەرى. جورعالاۋشىلاردىڭ ەرتەدەگى قوسمەكەندىلەردەن پايدا بولۋى.
حVIII تاراۋ. قۇستار كلاسى (6 ساعات).
51. كلاسستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. قۇستاردىڭ تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. ۇشۋعا بەيىمدىلىگى. زات الماسۋ قارقىندىلىعى. جىلىقاندىلىعى.
№ 9 زەرتحانالىق جۇمىس.
قۇستاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسى. قاۋىرسىندى جامىلعىسى جانە قاۋىرسىندارىنىڭ ءارتۇرلى تيپتەرى. قۇستاردىڭ قاڭقاسىنىڭ قۇرىلىسى، قۇستاردىڭ ىشكى قۇرىلىسى (دايار ىلعالدى پرەپاراتتان).
52. كوبەيۋى مەن دامۋى. ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى مەن ماۋسىمدىق قۇبىلىستارى. قۇستاردىڭ قايتۋى.
№ 10 زەرتحانالىق جۇمىس.
تاۋىق جۇمىرتقاسىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
53. قۇستاردىڭ ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردان پايدا بولۋى. ارحەوپتەريكس.
54. قۇستاردىڭ كوپتۇرلىلىگى. تۇيەقۇستار (ءقىرتوسسىز قۇستار). پينگۆيندەر. ءقىرتوستى (ۇشاتىن) قۇستار. تارالۋى. قۇرىلىس ەرەكشەلىكتەرى مەن تىرشىلىك ورتا جاعدايلارىنا بەيىمدەلۋى. قۇستاردىڭ ەكولوگيالىق توپتارى.
توپسەرۋەن:
«ورمان قۇستارىمەن تانىسۋ (ساياباقتىڭ، شاعىنباقتىڭ، مەكتەپ باعىنىڭ). ءتىرى قۇستارعا باقىلاۋ جۇرگىزۋ.
55. بۋناقدەنەلىلەرمەن، جانۋارتەكتەس ازىقتارمەن قورەكتەنەتىن قۇستاردىڭ جانە جىرتقىش قۇستاردىڭ پايداسى. قۇستاردى قورعاۋ جانە قولعا ۇيرەتۋ. قۇستاردىڭ بيوگەوسەنوزداعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. كاسىپتىك قۇستار ولاردى ءتيىمدى پايدالانۋ جانە قورعاۋ.
56. ءۇي قۇستارى. قۇستاردىڭ شىعۋ تەگى جانە اسا ماڭىزدى قولتۇقىمدارى، ولاردى ادامنىڭ پايدالانۋى.
حIح تاراۋ. سۇتقورەكتىلەر كلاسى، نەمەسە اڭدار (9 ساعات).
57. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. سۇتقورەكتىلەردىڭ تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. جورعالاۋشىلارمەن سالىستىرعاندا دەنە جامىلعىسىنىڭ، اسقورىتۋ، تىنىس الۋ، قان اينالىم، ءزار شىعارۋ، جۇيكە جۇيەلەرىنىڭ، سەزىم مۇشەلەرىنىڭ، مىنەز - قۇلىعىنىڭ كۇردەلەنۋى.
№ 11 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى اڭداردى باقىلاۋ. سىرتقى قۇرىلىسى. سۇتقورەكتىلەردىڭ قاڭقاسىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ ءبىلۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتاردان ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەپ ءبىلۋ.
ەسكەرتۋ: زەرتحانالىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار بولماعان جاعدايدا ولاردى كورسەتىلىمدەرمەن نەمەسە ەلەكتروندىق نۇسقالارمەن الماستىرۋعا بولادى.
58. كوبەيۋى جانە دامۋى. ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى جانە ماۋسىمدىق قۇبىلىستارى.
59. سۇتقورەكتىلەردىڭ ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردان پايدا بولۋى. سۇتقورەكتىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى.
60. جۇمىرتقا سالۋشى ىلكىاڭدار. قالتالى جانە ۇرىقجولداستى سۇتقورەكتىلەر. بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى. تارالۋ ايماقتارى جانە الۋانتۇرلىلىگى.
61. ۇرىقجولداستىلاردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى. ولاردىڭ بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى. بۋناقدەنەقورەكتىلەر، قولقاناتتىلار، كەمىرۋشىلەر، قويانتارىزدىلەر.
62. جىرتقىشتار (يت، مىسىق، ايۋ، سۋسار تۇقىمداستارى). ەسكەكاياقتىلار. كيتارىزدىلەر. جۇپتۇياقتىلار. تاقتۇياقتىلار. تۇمسىقتىلار. پريماتتار.
63. سۇتقورەكتىلەردىڭ نەگىزگى ەكولوگيالىق توپتارى: ورمانداردىڭ، اشىق كەڭىستىكتەردىڭ (دالانىڭ)، سۋ قويمالارى مەن ولاردىڭ جاعالاۋلارىنىڭ سۇتقورەكتىلەرى. توپىراق استىندا مەكەندەيتىن سۇتقورەكتىلەر.
64. قولعا ۇيرەتىلگەن اڭدار. قولتۇقىمدارىنىڭ ارتۇرلىلىگى جانە ولاردى ادامنىڭ پايدالانۋى. جابايى اتا - تەكتەردەن شىعۋى.
65. سۇتقورەكتىلەردىڭ ماڭىزى. ولاردىڭ تابيعاتتاعى جانە انتروپوگەندىك لاندشافتتارداعى سان مولشەرىنىڭ رەتتەلۋى. كاسىپشىلىك جانە كاسىپتىك اڭدار. اڭداردى جەرسىندىرۋ جانە قايتا كوشىرۋ. سۇتقورەكتىلەردى ءتيىمدى پايدالانۋ جانە قورعاۋ.
توپسەرۋەن:
3. ولكەتانۋ مۇراجايىنا نەمەسە حايۋاناتتار باعىنا: «ءۇي جانە جابايى جانۋارلار».
VIII ءبولىم. جەردە جانۋارلار دۇنيەسiنiڭ دامۋى (1 ساعات).
66. جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ تاريحي دامۋى. جەردە جانۋارلار دۇنيەسى تاريحي دامۋىنىڭ دالەلدەمەلەرى. ەۆوليۋسيا تۋرالى تۇسىنىك. جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ الۋانتۇرلىلىگى ءتىرى تابيعات ەۆوليۋسياسىنىڭ ناتيجەسى ەكەندىگى.
IX ءبولىم. تابيعي بiرلەستiكتەر (1 ساعات).
67. تابيعي جانە مادەني ورگانيزمدەر. جانۋارلاردىڭ تابيعي بىرلەستىكتەردەگى ورنى جانە ءرولى. بيوگەوسەنوزدار جانە ەكوجۇيەلەر تۋرالى تۇسىنىك. تابيعي بىرلەستىكتەردەگى تروفيكالىق بايلانىستار. قورەكتىك تىزبەكتەر.
توپسەرۋەن:
4. «تابيعي بىرلەستىكتەردەگى كوكتەمگى تىرشىلىك».
5. «سۋلى ورتانىڭ تابيعي بىرلەستىكتەرىندەگى كوكتەمگى قۇبىلىستار».
قورىتىندى (1 ساعات).
68. جانۋارلار دۇنيەسى ورگانيزمدەردىڭ، پوپۋلياسيالار مەن تۇرلەردىڭ جانە بىرلەستىكتەردىڭ كوپتۇرلىلىگىنىڭ كورىنىسى. ءتىرى تابيعاتتىڭ قۇرىلىم دەڭگەيلەرى. جانۋارلاردى قورعاۋ جانە ولاردىڭ كوپتۇرلىلىگىن ساقتاۋدا ادام جانە قوعامنىڭ ءرولى.
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى 7 سىنىپ جۇكتەۋ
بيولوگيا 7 - سىنىپ
(بارلىعى 68 ساع، اپتاسىنا 2 ساع)
№ تاقىرىپتىڭ اتاۋى
كىرىسپە (1 ساعات).
1. زوولوگيا — جانۋارلار دۇنيەسى تۋرالى عىلىم. جانۋارلاردىڭ كوپتۇرلىلىگى، ولاردىڭ تارالۋى. جابايى جانە ءۇي جانۋارلارى. جانۋارلاردىڭ تابيعي بىرلەستىكتەردەگى ورنى مەن ءرولى. جانۋارلار دۇنيەسىن قورعاۋ.
I ءبولىم. جانۋارلاردى جىكتەۋ (2 ساعات).
2. جانۋارلاردىڭ نەگىزگى جۇيەلىك توپتارى: دۇنيە، دۇنيە تارماعى، تيپ، كلاسس، وترياد، تۇقىمداس، تۋىس، ءتۇر، پوپۋلياسيا. جانۋارلاردى جىكتەۋدىڭ ماڭىزى.
3. زوولوگيا عىلىمىنىڭ قىسقاشا دامۋ تاريحى. زوولوگيانىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا عىلىم رەتىندە دامۋى.
ءىى ءبولىم. قاراپايىمدار نەمەسە ءبىرجاسۋشالى جاندىكتەر (جانۋارلار) دۇنيە تارماعى (4 ساعات).
قاراپايىمداردىڭ تابيعاتتاعى الۋانتۇرلىلىگى. ولاردىڭ سۋ قويمالارىندا، توپىراقتا جانە ادام مەن وسىمدىك ورگانيزمىندە كەزدەسەتىن سانالۋان وكىلدەرى.
I تاراۋ. تامىراياقتىلار (ساركودالىلار) (1 ساعات).
4. كادىمگى امەبا ورگانيزم ەكەندىگى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى (سيتوپلازما، يادرو، ۆاكۋولدەر). ءبىرجاسۋشالى ورگانيزمدەردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرى: قوزعالۋى، قورەكتەنۋى، تىنىس الۋى، ءزار شىعارۋى، وسمورەتتەلۋى، كوبەيۋى، سيستا ءتۇزۋى.
II تاراۋ. تالشىقتىلار (1 ساعات).
5. جاسىل ەۆگلەنا — جانۋارلار مەن وسىمدىكتەرگە ءتان بەلگىلەردىڭ قاتارىنان ەكەۋىن دە بىرىكتىرگەن قاراپايىم جاندىك. كولونيالى تالشىقتىلار.
III تاراۋ. ينفۋزوريالار (2 ساعات).
6. كىرپىكشەلى كەبىسشە — كۇردەلى قۇرىلىستى قاراپايىم جاندىك. جىنىستىق پروسەسس. جورعالاپ قوزعالاتىن جانە وتىرىقشى ينفۋزوريالار. ءىرى قارا مالدارمەن سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن يفۋزوريالار.
№ 1 زەرتحانالىق جۇمىس.
اشىق سۋ قويماسىنان نەمەسە اكۆاريۋمنان الىنعان سۋ تامشىسىنداعى قاراپايىم ورگانيزمدەردى قاراۋ.
7. اۋرۋ قوزدىرعىش قاراپايىمدار: ديزەنتەريالىق امەبا، بەزگەك ءپارازيتى. ديزەنتەريالىق امەبانى جۇقتىرۋدىڭ الدىن الۋ. بەزگەك اۋرۋى تارالعان ايماقتار. بەزگەكپەن كۇرەسۋ. قاراپايىمداردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ءىىى ءبولىم. كوپجاسۋشالى جانۋارلار دۇنيە تارماعى
(4 ساعات).
IV تاراۋ. ىشەكقۋىستىلار ءتيپى (3 ساعات).
8. ىشەكقۋىستىلار ءتيپىنىڭ جالپى سيپاتتاماسى. تۇششى سۋ گيدراسى. سىرتقى كورىنىسى جانە مىنەز - قۇلقى. گيدرانىڭ قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. تىتىركەنگىشتىگى.
9. گيدرانىڭ ىشكى قۇرىلىسى. دەنەسىنىڭ قوسقاباتتىلىعى. ەكتودەرما جانە ەنتودەرما. جاسۋشالارىنىڭ ارتۇرلىلىگى.
10. گيدرانىڭ كوبەيۋى، رەگەنەراسياسى. تابيعاتتاعى ماڭىزى.
V تاراۋ. تەڭىز ىشەكقۋىستىلارى (1 ساعات).
11. ولاردىڭ كوپتۇرلىلىگى جانە ماڭىزى. مارجان پوليپتەرى جانە مەدۋزالار. ىشەكقۋىستىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
ءىV ءبولىم. جالپاق، جۇمىر جانە بۋىلتىق قۇرتتار تيپتەرى (9 ساعات).
قۇرتتاردىڭ جالپى سيپاتتاماسى. قۇرتتاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى. قۇرتتاردىڭ تيپتەرى. تابيعاتتا ەمىن - ەركىن تىرشىلىك ەتەتىن جانە پارازيتتىك قۇرتتاردىڭ نەگىزگى توپتارى، تىرشىلىك ورتالارى.
VI تاراۋ. جالپاق قۇرتتار (3 ساعات).
12. اق سۇلاما — ەمىن - ەركىن تىرشىلىك ەتەتىن جالپاق قۇرتتاردىڭ وكىلى. سىرتقى قۇرىلىسى. ەكى جاقتى سيممەتريالىعى. دەنە جامىلعىسى. بۇلشىق ەتتەرى. جۇيكە جۇيەسى مەن سەزىم مۇشەلەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى.
13. سيىر سەپەنى — جالپاق تاسپا قۇرتتاردىڭ وكىلى. ونىڭ قۇرىلىس ەرەكشەلىگى جانە پارازيتتىك تىرشىلىككە بەيىمدىلىگى. دامۋ سيكلى مەن يەلەرىن الماستىرۋى.
14. سورعىش قۇرتتار. دامۋ سيكلى جانە يەلەرىن الماستىرۋى.
VII تاراۋ. جۇمىر قۇرتتار (3 ساعات).
15. جۇمىر قۇرتتاردىڭ جالپى سيپاتتاماسى. ىشەكسورعى، ۇشكىر قۇرت، ولاردىڭ قۇرىلىسى، تىرشىلىك ارەكەتتەرى جانە ادام مەن جانۋارلار ءۇشىن ماڭىزى. «پارازيتيزم» تۇسىنىگى جانە ونىڭ بيولوگيالىق ءمانى. پارازيت پەن يەسىنىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناسى.
16. ادامنىڭ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى جانۋارلارىنىڭ پارازيتتىك قۇرتتارىن جۇقتىرۋدان ساقتانۋ.
17. پارازيتتىك قۇرتتاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
VIII تاراۋ. بۋىلتىق قۇرتتار (3 ساعات).
18. بۋىلتىق قۇرتتاردىڭ كوپتۇرلىلىگى. شۇبالشاڭ. تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى. ۇلپالار جانە مۇشەلەر تۋرالى تۇسىنىك. قوزعالۋى.
№ 2 زەرتحانالىق جۇمىس.
شۇبالشاڭنىڭ مىنەز – قۇلىعىن: ونىڭ قوزعالۋىن، تىتىركەندىرگىشتەرگە جاۋاپ قايتارۋ رەاكسياسىن باقىلاۋ. شۇبالشاڭنىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتاعى قۇرتتىڭ ىشكى قۇرىلىسىن قاراپ زەرتتەۋ.
19. شۇبالشاڭنىڭ اسقورىتۋى، قان اينالىمى، ءزار شىعارۋى، تىنىس الۋى، ونىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى.
20. شۇبالشاڭنىڭ بيوگەوسەنوزداعى، تابيعاتتاعى جانە جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ دامۋ تاريحىنداعى ورنى مەن ماڭىزى.
V ءبولىم. ۇلۋلار ءتيپى (3 ساعات).
Iح تاراۋ. باۋىراياقتى ۇلۋلار كلاسى (1 ساعات).
21. ءتيپتىڭ جالپى سيپاتتاماسى. ولاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى.
باۋىراياقتىلار كلاسى. ۇلكەن توسپاۇلۋى جانە جالاڭاش شىرىش، ولاردىڭ تىرشىلىك ورتالارى. قۇرىلىسى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى جانە دامۋى. بيوگەوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
№ 3 زەرتحانالىق جۇمىس.
ۇلۋلاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ جانە سالىستىرۋ. توسپاۇلۋدىڭ (نەمەسە ءجۇزىم ۇلۋىنىڭ) مىنەز - قۇلىعىن: ونىڭ قوزعالۋىن، سىرتقى تىتىركەندىرگىشتەرگە جاۋاپ قايتارۋ رەاكسياسىن باقىلاۋ. باقالشاعىنىڭ ءپىشىنىن، باقالشاعىنىڭ سىرتقى جانە ىشكى قاباتتارىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. ءارتۇرلى تۇششى سۋ جانە تەڭىز ۇلۋلارىنىڭ باقالشاقتارىن زەرتتەۋ.
ح تاراۋ. قوسجاقتاۋلىلار كلاسى (1 ساعات).
22. ايقۇلاق (نەمەسە ءىنجۋىر) جانە ميديالار. ولاردىڭ تىرشىلىك ورتالارى. قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى. بيوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
حI تاراۋ. باساياقتى ۇلۋلار كلاسى (1 ساعات).
23. سەگىزاياقتار، كالمار، كاراكاتيسا. ولاردىڭ قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەر. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. مىنەز - قۇلىعى. بيوگەوسەنوزداعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
Vءى ءبولىم. بۋىناياقتىلار ءتيپى (14 ساعات).
حII تاراۋ. شايانتارىزدىلەر كلاسى (4 ساعات).
24. ءتيپتىڭ جالپى سيپاتتاماسى. بۋىنتاياقتىلاردىڭ بۋىلتىق قۇرتتارمەن ۇقساستىعى جانە ايىرماشىلىعى. كلاسستىڭ جالپى سيپاتتاماسى.
25. وزەن شايانى. تىرشىلىك ورتاسى جانە تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى.
26. قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. كوبەيۋى.
27. باسقا شايانتارىزدىلەر. شايانتارىزدىلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
حIII تاراۋ. ورمەكشىتارىزدىلەر كلاسى (4 ساعات).
28. ورمەكشىتارىزدىلەردىڭ جالپى سيپاتتاماسى جانە كوپتۇرلىلىگى. كرەست ورمەكشىسى (نەمەسە كەزكەلگەن باسقا ورمەكشى). سىرتقى قۇرىلىسى. تىرشىلىك ورتاسى، تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى جانە مىنەز – قۇلىعى.
29. ورمەكتىڭ قۇرىلىسى جانە ونىڭ ءرولى. ورمەكشىلەردىڭ بيوگەوسەنوزداعى ماڭىزى.
30. كەنەلەر. تىرشىلىك ورتاسى، پارازيتتىك تىرشىلىك ەتۋ داعدىسى. سىرتقى قۇرىلىسىنىڭ جانە مىنەز - قۇلىعىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. كەنەلەردىڭ اۋرۋ قوزدىرعىشتارىن تاسىمالداۋى. كەنەلىك ەنسەفاليت.
31. كەنەلەردەن قورعانۋ شارالارى. كەنەلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ءرولى.
حIV تاراۋ. بۋناقدەنەلىلەر كلاسى (6 ساعات).
32. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. بۋناقدەنەلىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى. بۋناقدەنەلىنىڭ قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەرى. قوزعالۋى. قورەكتەنۋى. تىنىس الۋى. بۋناقدەنەلىلەردى قولعا ۇيرەتۋ، مىسالى تۇت جانە ەمەن جىبەك كوبەلەكتەرى.
№ 4 زەرتحانالىق جۇمىس.
بولمە شىبىنىنىڭ سىرتقى قۇرىلىسى. جەمىس شىبىنى دروزوفيلانىڭ دەرناسىلىن جانە ەرەسەك داراعىن قاراۋ.
33. بۋناقدەنەلىلەردىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى. دامۋ تيپتەرى.
34. شالا تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى: تۋراقاناتتىلار، تەڭقاناتتىلار جانە قاندالالار. تولىق تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى: قابىرشاققاناتتىلار، ينەلىكتەر، قاتقىلقاناتتىلار (قوڭىزدار)، قوسقاناتتىلار، جارعاققاناتتىلار.
35. وسى وتريادتاردىڭ وكىلدەرى ىشىندەگى ورمان جانە اۋىلشارۋاشىلىعى وسىمدىكتەرىنىڭ زيانكەستەرى. بۋناقدەنەلىلەر — ادام اۋرۋلارىن تاسىمالداۋشىلار. اۋرۋ تاسىمالداۋشىلارمەن كۇرەسۋ.
№ 5 زەرتحانالىق جۇمىس.
باۋ جانە باقشا زيانكەستەرىنىڭ جيناقتاماسىن زەرتتەپ قاراۋ. زياندى بۋناقدەنەلىلەردى زەرتتەپ ءبىلۋ.
36. ارالار مەن قۇمىرسقالار — قوعامدىق بۋناقدەنەلىلەر. ولاردىڭ تىرشىلىگى مەن وتباسىن (سەميا) قۇرۋ ەرەكشەلىكتەرى. مىنەز - قۇلىقتارى. تۇيسىگى (ينستينكت). ارالاردىڭ جانە باسقا جارعاققاناتتىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
37. بۋناقدەنەلىلەردىڭ شوپقورەكتى، جىرتقىش، پارازيتتىك جانە اسا پارازيتتىك وكىلدەرى. ولاردىڭ بيوسەنوزدىق جانە پراكتيكالىق ماڭىزى. زيانكەس بۋناقدەنەلىلەرمەن كۇرەسۋدىڭ بيولوگيالىق ءادىسى. بۋناقدەنەلىلەردى قورعاۋ.
VII ءبولىم. جەلىلىلەر ءتيپى (28 ساعات).
باسسۇيەكسىزدەر تيپ تارماعى (1 ساعات).
38. جەلىلىلەر تيپىنە قىسقاشا سيپاتتاما. قانداۋىرشا — باسسۇيەكسىزدەردىڭ وكىلى. قانداۋىرشانىڭ تىرشىلىك ورتاسى جانە قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. تابيعاتتاعى ءرولى جانە پراكتيكالىق ماڭىزى.
حV تاراۋ. بالىقتار كلاسۇستى (نادكلاسس) (5 ساعات).
39. بالىقتارعا جالپى سيپاتتاما. شەمىرشەكتى بالىقتار كلاسى. سۇيەكتى بالىقتار كلاسى. سۇيەكتى بالىقتاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىنداعى ەرەكشەلىكتەر. سەزىم مۇشەلەرى. سۇيەكتى بالىقتىڭ ىشكى قۇرىلىسى. تورسىلداعى جانە ونىڭ ماڭىزى.
№ 6 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى بالىقتاردى باقىلاۋ. ولاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. قابىرشاقتارى بويىنشا بالىقتىڭ جاسىن انىقتاۋ. بالىقتىڭ قاڭقاسىن زەرتتەۋ. بالىقتاردىڭ ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
40. بالىقتاردىڭ كوبەيۋى جانە دامۋى. مىنەز - قۇلىعىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. بالىقتاردىڭ ورىستەۋى (ميگراسيا). ءوسىمتالدىعى جانە ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. تۇيسىك، جانە ونىڭ بالىقتاردا بايقالۋى، پوپۋلياسيا تۋرالى تۇسىنىك.
41. شەمىرشەكتى بالىقتار: اكۋلالار جانە سكاتتار. بەكىرە بالىقتار، ماڭىزى جانە ولاردى قالپىنا كەلتىرۋ شارالارى. قوستىنىستى بالىقتار. ساۋساققاناتتى بالىقتار، ولاردىڭ قۇرىلىقتىق ومىرتقالى جاناۋارلاردىڭ شىعۋ تەگىندەگى ماڭىزى.
42. بالىقتاردىڭ كاسىپتىك ماڭىزى. كاسىپتىك بالىقتاردىڭ نەگىزگى توپتارى: مايشاباقتار، سەتىنەكتەر (ترەسكالار)، كوزاۋىقتار (كامبالالار)، تۇقى بالىقتار (كارپتار) ت. ب. بالىقتار بايلىعىن ۇنەمدى پايدالانۋ، ولاردى قورعاۋ جانە كوبەيتۋ.
43. بالىق ءوسىرۋ زاۋىتتارى، ولاردىڭ ماڭىزى. توعان شارۋاشىلىعى. سازان جانە ونىڭ قولعا ۇيرەتىلگەن فورماسى — تۇقى بالىق (كارپ) جانە باسقا تۇرلەرى. بالىقتاردى جەرسىندىرۋ، ونىڭ بيولوگيالىق جانە شارۋاشىلىقتىق نەگىزدەمەسى. اكۆاريۋمدىق بالىقشارۋاشىلىعى.
حVI تاراۋ. قوسمەكەندىلەر كلاسى (3 ساعات).
44. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. باقانىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسى. ونىڭ قوسمەكەندى تىرشىلىگى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى. قورەكتەنۋى. كوبەيۋى جانە دامۋى. قوسمەكەندىلەردىڭ تۇروزگەرىستەرى، دەرناسىلدەرىنىڭ بالىقتارعا ۇقساستىعى.
№ 7 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى باقالاردى باقىلاۋ. باقانىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. باقانىڭ قاڭقاسىن زەرتتەۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتان باقانىڭ ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
45. قوسمەكەندىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى. قۇيرىقتى (تريتون، سالاماندرا) جانە قۇيرىقسىز (قۇرباقا، كول باقاسى، شۇبار باقا، توعان باقاسى) قوسمەكەندىلەر. قوسمەكەندىلەردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. قوسمەكەندىلەردى قورعاۋ.
46. ءولىپ بىتكەن قوسمەكەندىلەر جانە ولاردىڭ ەرتەدەگى ساۋساققاناتتى بالىقتاردان پايدا بولۋى.
حVII تاراۋ. جورعالاۋشىلار كلاسى (4 ساعات).
47. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. جورعالاۋشىلاردىڭ سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. قۇرلىق - اۋا تىرشىلىك ورتاسىنا بەيىمدىلىگى، جىلدىق تىرشىلىك سيكلى. قورەكتەنۋى جانە مىنەز - قۇلىعى. كوبەيۋى جانە دامۋى.
№ 8 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى كەسىرتكەنى (ۋلى ەمەس جىلاندى جانە تاسباقانى) باقىلاۋ. ولاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسىن زەرتتەۋ. كەسىرتكە مەن باقانىڭ قاڭقالارىن سالىستىرۋ.
توپسەرۋەن:
1. ولكەتانۋ مۇراجايىنا نەمەسە حايۋاناتتار باعىنا بارۋ: «تۋعان ولكە جانۋارلارىنىڭ ارتۇرلىلىگى».
48. جىلاندار، سارىباس جىلان، سۇر جىلان. جىلاندار مەن كەسىرتكەلەردىڭ ۇقساستىعى جانە ايىرماشىلىعى. جىلاننىڭ ۋلى اپپاراتى، ۋىنىڭ اسەرى. جىلاننىڭ شاعۋىنان قورعانۋ جانە ۋلى جىلان شاققان جاعدايدا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك. جىلانداردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى.
49. جورعالاۋشىلاردىڭ باسقا وتريادتارى: تاسباقالار، قولتىراۋىندار. جورعالاۋشىلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. جورعالاۋشىلاردى قورعاۋ.
50. ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردىڭ الۋانتۇرلىلىگى. ولاردىڭ جويىلۋ سەبەپتەرى. جورعالاۋشىلاردىڭ ەرتەدەگى قوسمەكەندىلەردەن پايدا بولۋى.
حVIII تاراۋ. قۇستار كلاسى (6 ساعات).
51. كلاسستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. قۇستاردىڭ تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. ۇشۋعا بەيىمدىلىگى. زات الماسۋ قارقىندىلىعى. جىلىقاندىلىعى.
№ 9 زەرتحانالىق جۇمىس.
قۇستاردىڭ سىرتقى قۇرىلىسى. قاۋىرسىندى جامىلعىسى جانە قاۋىرسىندارىنىڭ ءارتۇرلى تيپتەرى. قۇستاردىڭ قاڭقاسىنىڭ قۇرىلىسى، قۇستاردىڭ ىشكى قۇرىلىسى (دايار ىلعالدى پرەپاراتتان).
52. كوبەيۋى مەن دامۋى. ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى مەن ماۋسىمدىق قۇبىلىستارى. قۇستاردىڭ قايتۋى.
№ 10 زەرتحانالىق جۇمىس.
تاۋىق جۇمىرتقاسىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ.
53. قۇستاردىڭ ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردان پايدا بولۋى. ارحەوپتەريكس.
54. قۇستاردىڭ كوپتۇرلىلىگى. تۇيەقۇستار (ءقىرتوسسىز قۇستار). پينگۆيندەر. ءقىرتوستى (ۇشاتىن) قۇستار. تارالۋى. قۇرىلىس ەرەكشەلىكتەرى مەن تىرشىلىك ورتا جاعدايلارىنا بەيىمدەلۋى. قۇستاردىڭ ەكولوگيالىق توپتارى.
توپسەرۋەن:
«ورمان قۇستارىمەن تانىسۋ (ساياباقتىڭ، شاعىنباقتىڭ، مەكتەپ باعىنىڭ). ءتىرى قۇستارعا باقىلاۋ جۇرگىزۋ.
55. بۋناقدەنەلىلەرمەن، جانۋارتەكتەس ازىقتارمەن قورەكتەنەتىن قۇستاردىڭ جانە جىرتقىش قۇستاردىڭ پايداسى. قۇستاردى قورعاۋ جانە قولعا ۇيرەتۋ. قۇستاردىڭ بيوگەوسەنوزداعى جانە ادام ومىرىندەگى ماڭىزى. كاسىپتىك قۇستار ولاردى ءتيىمدى پايدالانۋ جانە قورعاۋ.
56. ءۇي قۇستارى. قۇستاردىڭ شىعۋ تەگى جانە اسا ماڭىزدى قولتۇقىمدارى، ولاردى ادامنىڭ پايدالانۋى.
حIح تاراۋ. سۇتقورەكتىلەر كلاسى، نەمەسە اڭدار (9 ساعات).
57. كلاستىڭ جالپى سيپاتتاماسى. سۇتقورەكتىلەردىڭ تىرشىلىك ورتاسى. سىرتقى جانە ىشكى قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. جورعالاۋشىلارمەن سالىستىرعاندا دەنە جامىلعىسىنىڭ، اسقورىتۋ، تىنىس الۋ، قان اينالىم، ءزار شىعارۋ، جۇيكە جۇيەلەرىنىڭ، سەزىم مۇشەلەرىنىڭ، مىنەز - قۇلىعىنىڭ كۇردەلەنۋى.
№ 11 زەرتحانالىق جۇمىس.
ءتىرى اڭداردى باقىلاۋ. سىرتقى قۇرىلىسى. سۇتقورەكتىلەردىڭ قاڭقاسىنىڭ قۇرىلىسىن زەرتتەۋ ءبىلۋ. دايار ىلعال پرەپاراتتاردان ىشكى قۇرىلىسىن زەرتتەپ ءبىلۋ.
ەسكەرتۋ: زەرتحانالىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار بولماعان جاعدايدا ولاردى كورسەتىلىمدەرمەن نەمەسە ەلەكتروندىق نۇسقالارمەن الماستىرۋعا بولادى.
58. كوبەيۋى جانە دامۋى. ۇرپاقتارىنا قامقورلىق جاساۋى. جىلدىق تىرشىلىك سيكلى جانە ماۋسىمدىق قۇبىلىستارى.
59. سۇتقورەكتىلەردىڭ ەرتەدەگى جورعالاۋشىلاردان پايدا بولۋى. سۇتقورەكتىلەردىڭ كوپتۇرلىلىگى.
60. جۇمىرتقا سالۋشى ىلكىاڭدار. قالتالى جانە ۇرىقجولداستى سۇتقورەكتىلەر. بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى. تارالۋ ايماقتارى جانە الۋانتۇرلىلىگى.
61. ۇرىقجولداستىلاردىڭ اسا ماڭىزدى وتريادتارى. ولاردىڭ بيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى. بۋناقدەنەقورەكتىلەر، قولقاناتتىلار، كەمىرۋشىلەر، قويانتارىزدىلەر.
62. جىرتقىشتار (يت، مىسىق، ايۋ، سۋسار تۇقىمداستارى). ەسكەكاياقتىلار. كيتارىزدىلەر. جۇپتۇياقتىلار. تاقتۇياقتىلار. تۇمسىقتىلار. پريماتتار.
63. سۇتقورەكتىلەردىڭ نەگىزگى ەكولوگيالىق توپتارى: ورمانداردىڭ، اشىق كەڭىستىكتەردىڭ (دالانىڭ)، سۋ قويمالارى مەن ولاردىڭ جاعالاۋلارىنىڭ سۇتقورەكتىلەرى. توپىراق استىندا مەكەندەيتىن سۇتقورەكتىلەر.
64. قولعا ۇيرەتىلگەن اڭدار. قولتۇقىمدارىنىڭ ارتۇرلىلىگى جانە ولاردى ادامنىڭ پايدالانۋى. جابايى اتا - تەكتەردەن شىعۋى.
65. سۇتقورەكتىلەردىڭ ماڭىزى. ولاردىڭ تابيعاتتاعى جانە انتروپوگەندىك لاندشافتتارداعى سان مولشەرىنىڭ رەتتەلۋى. كاسىپشىلىك جانە كاسىپتىك اڭدار. اڭداردى جەرسىندىرۋ جانە قايتا كوشىرۋ. سۇتقورەكتىلەردى ءتيىمدى پايدالانۋ جانە قورعاۋ.
توپسەرۋەن:
3. ولكەتانۋ مۇراجايىنا نەمەسە حايۋاناتتار باعىنا: «ءۇي جانە جابايى جانۋارلار».
VIII ءبولىم. جەردە جانۋارلار دۇنيەسiنiڭ دامۋى (1 ساعات).
66. جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ تاريحي دامۋى. جەردە جانۋارلار دۇنيەسى تاريحي دامۋىنىڭ دالەلدەمەلەرى. ەۆوليۋسيا تۋرالى تۇسىنىك. جانۋارلار دۇنيەسىنىڭ الۋانتۇرلىلىگى ءتىرى تابيعات ەۆوليۋسياسىنىڭ ناتيجەسى ەكەندىگى.
IX ءبولىم. تابيعي بiرلەستiكتەر (1 ساعات).
67. تابيعي جانە مادەني ورگانيزمدەر. جانۋارلاردىڭ تابيعي بىرلەستىكتەردەگى ورنى جانە ءرولى. بيوگەوسەنوزدار جانە ەكوجۇيەلەر تۋرالى تۇسىنىك. تابيعي بىرلەستىكتەردەگى تروفيكالىق بايلانىستار. قورەكتىك تىزبەكتەر.
توپسەرۋەن:
4. «تابيعي بىرلەستىكتەردەگى كوكتەمگى تىرشىلىك».
5. «سۋلى ورتانىڭ تابيعي بىرلەستىكتەرىندەگى كوكتەمگى قۇبىلىستار».
قورىتىندى (1 ساعات).
68. جانۋارلار دۇنيەسى ورگانيزمدەردىڭ، پوپۋلياسيالار مەن تۇرلەردىڭ جانە بىرلەستىكتەردىڭ كوپتۇرلىلىگىنىڭ كورىنىسى. ءتىرى تابيعاتتىڭ قۇرىلىم دەڭگەيلەرى. جانۋارلاردى قورعاۋ جانە ولاردىڭ كوپتۇرلىلىگىن ساقتاۋدا ادام جانە قوعامنىڭ ءرولى.
بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى 7 سىنىپ جۇكتەۋ
You Might Also Like
