InfoHub Logo

بيولوگيا پانىنەن وقۋ باعدارلاماسى 8 سىنىپ

بيولوگيا 8 - سىنىپ
(بارلىعى 68 ساع، اپتاسىنا 2 ساع)
№ تاقىرىپتىڭ اتاۋى
كىرىسپە (1 ساعات).
1. ادام تۋرالى عىلىمدار: اناتوميا، فيزيولوگيا، گيگيەنا. ءوز دەنساۋلىعى مەن اينالىسىنداعى ادامداردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن ادام ورگانيزمىنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتىنىڭ بىلىمدەرى تۋرالى عىلىمداردىڭ قالىپتاسۋىنا عالىمداردىڭ قوسقان ۇلەسى. سالاۋاتتى ءومىر سالتى تۋرالى تۇسىنىك. ادامنىڭ بيوالەۋمەتتىك تابيعاتى.
I ءبولىم. ادام بيولوگيالىق ءتۇر رەتىندە. ادام ورگانيزمىنە جالپى شولۋ (8 ساعات).
2. ىشكى مۇشەلەردىڭ توپوگرافياسى.
3. جاسۋشا جانە ونىڭ قۇرىلىسى: يادرو جانە سيتوپلازما، حروموسومالار جانە گەندەر.
№1 زەرتحانالىق جۇمىس.
ەپيتەليي، دانەكەر، بۇلشىق ەت جانە جۇيكە ۇلپالارىن ميكروسكوپ استىندا قاراۋ، نەمەسە «ۇلپالاردىڭ قۇرىلىسى» اتتى ەلەكتروندىق نۇسقانى قاراۋ.
4. جاسۋشا ورگانويدتەرى: جاسۋشالىق مەمبرانا، ەندوپلازمالىق تور، ريبوسومالار، ميتوحوندريالار، ليزوسومالار، جاسۋشا ورتالىعى.
5. جاسۋشانىڭ حيميالىق قۇرامى: سۋ، مينەرالدى تۇزدار.
6. جاسۋشانىڭ حيميالىق قۇرامى. ورگانيكالىق زاتتار: ءنارۋىزدار، مايلار، كومىرسۋلار، نۋكلەين قىشقىلدارى.
7. جاسۋشالاردىڭ تىرشىلىك ارەكەتتەرى. ريبوسومالارداعى بيوسينتەز پروسەستەرى، ورگانيكالىق زاتتاردىڭ ەنەرگيا بولە وتىرىپ بيولوگيالىق توتىعۋ پروسەستەرىنىڭ ميتوحوندريالاردا اياقتالۋى.
8. جاسۋشالاردىڭ ءبولىنۋى، ولاردىڭ ءوسۋى مەن دامۋى، ماماندانۋى. تىتىركەنگىشتىك جانە قوزعىشتىق قاسيەتتەر.
9. ادامنىڭ نەگىزگى ۇلپالارى: ەپيتەليي، دانەكەر، بۇلشىق ەت، جۇيكە.
II ءبولىم. ادام ورگانيزمىندە مۇشەلەر جۇيەسى قىزمەتىنىڭ ۇيلەسىمدىگى. مۇشەلەر جۇيەسى قىزمەتىنىڭ گۋمورالدىق رەتتەلۋى (3 ساعات).
10. ىشكى، سىرتقى جانە ارالاس سەكرەسيا بەزدەرى. ەندوكريندىك جۇيە. گورمونداردىڭ قاسيەتتەرى، مۇشەلەر جۇمىسىن رەتتەۋدەگى ماڭىزى. بۇيرەك ءۇستى بەزدەرىنىڭ گورموندارى: ادرەنالين، نورادرەنالين، ولاردىڭ قىزمەتى. گيپوفيز. ءوسۋ گورمونى. گيپوفيزدىك ەرگەجەيلىلەر مەن الىپتار.
كورسەتىلىم:
سۋدىڭ جانە توپىراقتىڭ قۇرامىندا يود جەتىسپەيتىن ايماقتا تۇراتىن، قالقانشا بەزدەرى ۇلعايعان بىرنەشە ايەلدىڭ سۋرەتتەرىن كورسەتۋ (رۋبەنس بويىنشا).
11. قالقانشا بەز، ونىڭ گورموندارىنىڭ قىزمەتى. قالقانشا بەزدىڭ قىزمەتى بۇزىلۋىنىڭ اۋرۋلارى: كرەتينيزم، شىرىشتىق ىسىك، بازەد اۋرۋى ت. ب..
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قالقانشا بەز اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋ شارالارى.
12. ۇيقى بەزىنىڭ ينسۋلين گورمونىنىڭ قانداعى گليۋكوزا مولشەرىن رەتتەۋدەگى ءرولى. قانتتى ديابەت. بۇيرەك ءۇستى بەزدەرى، گيپوفيز، قالقانشا بەز جانە جىنىس بەزدەرى گورموندارىنىڭ جىنىستىق جەتىلۋدى رەتتەۋدەگى ءرولى.
ش ءبولىم. جۇيكە جۇيەسى (5 ساعات).
13. جۇيكە جۇيەسىنىڭ ماڭىزى، ونىڭ قۇرىلىسى جانە قىزمەتى. نەيروننىڭ قۇرىلىسى: نەيرون دەنەسى، دەندريتتەر، اكسون، رەسەپتور، سيناپس. قوزۋ جانە تەجەلۋ. رەفلەكس جانە رەفلەكستىك دوعا. جۇيكە جۇيەسىنىڭ ورتالىق جانە شەتكى بولىمدەرى.
№2 زەرتحانالىق جۇمىس.
تىزە رەفلەكسىن زەرتتەۋ.
14. جۇلىن. جۇلىننىڭ اق جانە سۇر زاتتارى، ورتالىق وزەگى. جۇلىننان شىعاتىن جۇيكەلەر. جۇلىننىڭ ماڭىزى، ونىڭ رەفلەكستىك جانە وتكىزگىشتىك قىزمەتى.
15. مي. ميدىڭ سۇر جانە اق زاتتارى، ميدىڭ قىرتىسى جانە يادرولارى، ميدان شىعاتىن 12 جۇپ جۇيكەلەر. ميدىڭ بولىمدەرى، ولاردىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى: سوپاقشا مي، كوپىر، ميشىق، ورتانعى جانە ارالىق مي، ۇلكەن مي سىڭارلارى.
كورسەتىلىم:
سوپاقشا ميدىڭ رەفلەكستەرى: كوزدى جىپىلىقتاتۋ، جۇتىنۋ. ميشىقتىڭ قىزمەتى: قيمىلدى ۇيلەستىرۋ (ساۋساقمۇرىن بايقاۋى)، تەپە - تەڭدىكتى ساقتاۋ.
16. مي بولىكتەرى جانە ۇلكەن مي سىڭارلارى قىرتىسىنىڭ ايماقتارى: قيمىل - قوزعالىس، تەرى - بۇلشىق ەت، كورۋ، ەستۋ، ءيىس سەزۋ، ءدام سەزۋ. ەركىن قوزعالىستى قامتاماسىز ەتۋدە ماڭداي بولىگىنىڭ ءرولى. مي قىرتىسىنىڭ ءسوز سويلەۋ ورتالىقتارى.
№3 زەرتحانالىق جۇمىس.
كوزدى جىپىلىقتاتۋ رەفلەكسىنىڭ ءتۇزىلۋى جانە ونىڭ تەجەلۋى.
17. ۆەگەتاتيۆتى جۇيكە جۇيەسىنىڭ سيمپاتيكالىق جانە پاراسيمپاتيكالىق بولىمدەرى، ولاردىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى.
№4 زەرتحانالىق جۇمىس.
تەرىنىڭ ءشتريحتى تىتىركەنۋى. ۆەگەتاتيۆتى جۇيكە جۇيەسىنىڭ سيمپاتيكالىق ءبولىمىنىڭ اسەرىنەن تەرىدەگى قان تامىرلارىنىڭ تارىلۋى بايقالادى (تەرىدە اق جولاقتار كورىنەدى)، ال ودان كەيىن پاراسيمپاتيكالىق ءبولىمنىڭ اسەرىنە بايلانىستى قان تامىرلارىنىڭ كەڭەيۋى جۇرەدى (تەرىدە قىزىل جولاقتار پايدا بولادى).
IV ءبولىم. سەزىم مۇشەلەرى — اناليزاتورلار (4 ساعات).
18. سەزىم مۇشەلەرى جانە اناليزاتورلار تۋرالى تۇسىنىك. اناليزاتورلاردىڭ قاسيەتتەرى، ولاردىڭ ماڭىزى جانە ءوزارا بايلانىسى.
19. كورۋ مۇشەسى. كوزدىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى. كورۋ اناليزاتورلارى. كورۋ ورتالىعى. سىعىرلىق جانە قىراقتىلىق، ولاردىڭ الدىن الۋ. كورۋ گيگيەناسى. كوز زاقىمدانعاندا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك.
№5 زەرتحانالىق جۇمىس.
كورۋدىڭ جىتىلىگىن انىقتاۋ. كوزدىڭ نۇرلى قابىعى مەن كوزبۇرشاقتىڭ قىزمەتىن انىقتاۋ. سوقىر داقتى تابۋ.
20. ەستۋ مۇشەسى جانە ەستۋ اناليزاتورى. سىرتقى، ورتاڭعى جانە ىشكى قۇلاقتىڭ قۇرىلىسى جانە قىزمەتى. ەستۋ اناليزاتورىنىڭ بولىكتەرى. ەستۋ ورتالىقتارى. ەستۋ گيگيەناسى. ەستۋ مۇشەلەرىنىڭ اۋرۋلارى، ولاردىڭ الدىن الۋ.
№6 زەرتحانالىق جۇمىس.
قۇلاقتىڭ ەستۋ مۇمكىندىگىن انىقتاۋ.
21. تەپە - تەڭدىك مۇشەلەرى: ۆەستيبۋلا اپپاراتى. سيپاپ سەزۋ، ءيىس سەزۋ، ءدام سەزۋ مۇشەلەرى جانە ولاردىڭ اناليزاتورلارى. بۇلشىق ەت سەزىمىنىڭ ءرولى. اناليزاتورلاردىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋى.
كورسەتىلىم:
بەلگىسىز زاتتاردىڭ ءيىسىن انىقتاۋ تاسىلدەرى.
V ءبولىم. تىرەك - قيمىل جۇيەسى (6 ساعات).
22. سۇيەكتەر، ءبۇلشىق ەت، سىڭىرلەر - تىرەك قيمىل جۇيەسىنىڭ قۇرامداس بولىكتەرى. ولاردىڭ ماڭىزى. قاڭقادا سۇيەكتەردىڭ بايلانىسۋى. بۋىنداردىڭ قۇرىلىسى.
كورسەتىلىم:
قولىن جوعارى كوتەرىپ، الاقانىن جوعارى نە تومەن قاراتىپ قولىن اينالدىرىپ قوزعالىستار جاساۋ ارقىلى يىق بەلدەۋى سۇيەكتەرىنىڭ اتقاراتىن ءرولىن وزىندىك باقىلاۋ. ديناميكالىق جانە ستاتيكالىق ءجۇمىس كەزىندە بۇلشىق ەتتەردىڭ قاجۋى. دەنە ءبىتىمىنىڭ دۇرىستىعىن جانە جالپاقتاباندىلىقتى انىقتاۋ تاسىلدەرى.
23. سۇيەكتەردىڭ قۇرامى، قۇرىلىسى، ولاردىڭ پىشىندەرى جانە قىزمەتى. تۇتىكتى سۇيەكتەردىڭ ءوسۋى. سۇيەكتىڭ ىشكى قۇرىلىسى. سۇيەكتىڭ قىزىل جانە سارى كەمىگى. سۇيەكتىڭ قىزىل كەمىگىنىڭ قان تۇزىلۋدەگى ءرولى.
№7 زەرتحانالىق جۇمىس.
كالسييسىزدىرىلگەن جانە كۇيدىرىلگەن سۇيەكتىڭ قاسيەتتەرىن زەرتتەۋ.
24. قاڭقانىڭ نەگىزگى بولىمدەرى: باسسۇيەك، ءتۇلعا قاڭقاسى، يىق جانە جامباس بەلدەۋلەرىنىڭ قاڭقاسى، قول - اياق قاڭقاسى. ومىرتقا جوتاسىنىڭ بولىمدەرى. ادام قاڭقاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى.
№8 زەرتحانالىق جۇمىس.
ومىرتقا جوتاسىنىڭ يىلگىشتىگىن، ءبۇلشىق ەتتەر مەن سۇيەكتەرىنىڭ ورنالاسۋىن انىقتاۋ.
25. ءسىڭىر سوزىلعاندا، بۋىن شىققاندا جانە سۇيەك سىنعاندا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك.
كورسەتىلىم:
بىلەككە شەندەۋىش سالۋ جانە ونى قولدا بار زاتتاردىڭ كومەگىمەن بەكىتۋ. مودەلدىك تاجىريبە كورسەتۋ: بىردەي ەكى بەت قاعازدىڭ بىرەۋىن تۇتىك ءتارىزدى وراپ، ولاردىڭ بەرىكتىگىن سالىستىرۋ.
26. ءبۇلشىق ەت، ونىڭ تيپتەرى، قۇرىلىسى جانە ماڭىزى. ادام ورگانيزمىندەگى ءبۇلشىق ەتتەردىڭ نەگىزگى توپتارى. ءبۇلشىق ەتتەردىڭ ءجۇمىسى. ءبۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى.
27. دەنە سىمباتىنىڭ بۇزىلۋى مەن جالپاقتاباندىلىق قالىپتاسۋدىڭ الدىن الۋ. گيپوديناميانىڭ سالدارى. قاڭقا مەن بۇلشىق ەتتىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىنا جاتتىقتىرۋدىڭ اسەرى.
№9 زەرتحانالىق جۇمىس.
ورگانيزمنىڭ ءوسۋ جانە دامۋ دەڭگەيىن انتروپومەترلىك ادىسپەن انىقتاۋ.
VI ءبولىم. ورگانيزمنىڭ ىشكى ورتاسى (7 ساعات).
28. قان، ءۇلپا ءسۇيىقتىعى جانە ليمفا - ورگانيزم ىشكى ورتاسىنىڭ قۇرام بولىكتەرى. ولاردىڭ اينالىمى جانە بايلانىسى. قاننىڭ قۇرامى: پلازما جانە فورمالى ەلەمەنتتەرى - ەريتروسيتتەر، ترومبوسيتتەر، لەيكوسيتتەر.
№10 زەرتحانالىق جۇمىس.
ادام قانىنىڭ ميكروسكوپتىق قۇرىلىسى.
29. قاننىڭ ۇيۋىندا ترومبوسيتتەردىڭ ءرولى.
30. ەريتروسيتتەردىڭ وتتەك پەن كومىرقىشقىل گازىن تاسىمالداۋى. گەموگلوبيننىڭ ءرولى. ارتەريالىق جانە ۆەنالىق قان.
31. لەيكوسيتتەر، ولاردىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى. ي. ي. مەچنيكوۆ، فاگوسيتوزدىڭ اشىلۋى. قابىنۋ پروسەستەرى.
32. يممۋنيتەت. يممۋندىق جۇيەنىڭ مۇشەلەرى: قىزىل سۇيەك مايى، تيمۋس، ليمفا تۇيىندەرى. يممۋندىق رەاكسيا. انتيگەندەر جانە انتيدەنەلەر.
33. اۋرۋ قوزدىرعىش ميكروبتار مەن ۆيرۋستاردىڭ جۇقپالى اۋرۋلار دامۋىنداعى ءرولى. ۆاكسينالار مەن ەمدىك سارىسۋلار. ەنجار جانە بەلسەندى، تابيعي جانە جاساندى يممۋنيتەت. جيتس - ءتىڭ (جۇرە پايدا بولعان يممۋندىق تاپشىلىق سيندرومى) الدىن الۋ.
34. قان توپتارى جانە قان قۇيۋ.
VII ءبولىم. جۇرەك - قان تامىرلارى جۇيەسى (5 ساعات).
35. جۇرەكتىڭ قۇرىلىسى. جۇرەكشەلەر مەن قارىنشالاردىڭ ءرولى. جۇرەك قاقپاقشالارى. جۇرەك ءجۇمىسىنىڭ كەزەڭدەرى. قان تامىرلارى: ارتەريالار، كاپيلليارلار، ۆەنالار. ۆەنالىق قاقپاقشالار.
№11 زەرتحانالىق جۇمىس.
ساۋساقتى قاتتى قىسىپ بايلاۋدىڭ سەبەبىنەن ۆەنالىق قاقپاقشالار جابىلىپ، قولدى تومەن تۇسىرگەندە ساۋساقتىڭ ۆەنالىق قان تامىرلارىندا قان اينالىم توقتايدى.
36. قاناينالىمنىڭ ۇلكەن جانە كىشى شەڭبەرلەرى. ليمفااينالىمى. قاننىڭ تامىرلاردىڭ بويىمەن قوزعالۋى. قاننىڭ ارتەريالىق قىسىمى. ميوكارد ينفاركتى. تامىردىڭ سوعۋى (پۋلس). ورگانيزمدە قاننىڭ قايتا تارالۋى.
كورسەتىلىم:
سفيگمومانومەتر جانە فونەندوسكوپتىڭ كومەگىمەن ارتەريالىق قىسىمدى ولشەۋ؛ بۇراۋىشتى پايدالانۋدىڭ تاسىلدەرى.
№12 زەرتحانالىق جۇمىس.
تامىردىڭ سوعۋىن كارى جىلىك ارتەرياسىنان ولشەۋ. جۇرەك قان - تامىرلار ءجۇمىسىنا بايقاۋ جۇرگىزۋدى مولشەرلى جۇكتەمەگە دەيىنگى جانە كەيىنگى تامىر سوققىلارىن سالىستىرۋ ارقىلى انىقتايدى (20 رەت وتىرىپ تۇرۋ).
37. جۇرەك جانە قان تامىرلار ءجۇمىسىنىڭ رەتتەلۋى. جۇرەك جۇمىسىنىڭ ءاۆتوماتيزمى. ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ قاتىسۋىمەن جۇرەك ءجۇمىسىنىڭ رەفلەكستى رەتتەلۋى.
38. گۋمورالدىق رەتتەلۋ. شامادان تىس ءبۇلشىق ەت ارەكەتىنىڭ جۇرەك پەن قان تامىرلارىنا اسەرى. جۇرەكتى جاتتىقتىرۋدىڭ ماڭىزى. جۇرەك - قان تامىرلار جۇيەسى جۇمىسىنىڭ سىنامالارى - ادامنىڭ ءوزىن - ءوزى باقىلاۋ امالى ەكەندىگى.
39. كاپيلليارلىق، ۆەنالىق جانە ارتەريالىق قان كەتۋدە كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك. اياق - قول قان تامىرلارى زاقىمدانعان كەزدە جگۋتتى پايدالانىپ كومەك كورسەتۋ. ءمۇرىننان قان كەتكەندە كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك.
VIII ءبولىم. تىنىس الۋ (3 ساعات).
40. تىنىس الۋدىڭ ماڭىزى. تىنىس الۋ مۇشەلەرى: اۋا تاسىمالداناتىن جولدار جانە وكپە. مۇرىن، اڭقا، جۇتقىنشاق، كومەكەي، كەڭىردەك جانە نەگىزگى برونحىلار، ولاردىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى. وكپەنىڭ قۇرىلىسى جانە قىزمەتى. وكپەدەگى جانە ۇلپالارداعى گاز الماسۋ.
كورسەتىلىم.
تىنىس الۋ جانە تىنىس شىعارۋ كەزىندەگى كوكىرەك قۋىسىنىڭ (كەۋدەنىڭ) سىرتقى شەڭبەرىن ولشەپ سالىستىرۋ.
41. تىنىس الۋ قوزعالىستارى، ولاردىڭ رەتتەلۋى. تىنىس الۋ ورتالىعى. قورعانىش رەفلەكستەرى: جوتەلۋ جانە تۇشكىرۋ. وكپەنىڭ تىرشىلىك سيىمدىلىعى. تىنىس الۋ مۇشەلەرى زاقىمدانعان جاعدايدا العاشقى كومەك كورسەتۋ.
پراكتيكالىق جۇمىس:
تىنىس الۋ توقتاپ قالعان كەزدە العاشقى كومەك كورسەتۋ.
42. تىنىس الۋ مۇشەلەرىنىڭ اۋرۋلارى: تۇماۋ، وكپە تۋبەركۋلەزى - اۋا ارقىلى بەرىلەتىن اۋرۋلار. كوح تاياقشاسى - تۋبەركۋلەزدىڭ قوزدىرۋشىسى. وكپە راگى. تىنىس الۋ گيگيەناسى. جاساندى تىنىس الدىرۋ.
IX ءبولىم. اس قورىتۋ (6 ساعات).
43. تاماقتانۋدىڭ ماڭىزى. تاعامدىق ونىمدەر جانە قورەكتىك زاتتار: ءنارۋىزدار، مايلار، كومىرسۋلار، ۆيتاميندەر، سۋ، مينەرالدى تۇزدار. تاعام - دەنساۋلىقتىڭ اسا ماڭىزدى ەكولوگيالىق فاكتورى. تاعامدىق ونىمدەردىڭ ەكولوگيالىق تازالىعى.
44. اس قورىتۋدىڭ ماڭىزى. اس قورىتۋ جۇيەسى: اس قورىتۋ جولى، اۋىز قۋىسى، ءجۇتقىنشاق، وڭەش، اسقازان، ىشەك؛ اس قورىتۋ بەزدەرى (سىلەكەي بەزدەرى، اسقازان بەزدەرى، ۇيقىبەز، باۋىر، ىشەك بەزدەرى).
45. استىڭ اۋىز قۋىسىندا قورىتىلۋى. ءتىستىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى، ءسۇت تىستەردىڭ ءتۇراقتى تىستەرمەن الماسۋى. ءتىستىڭ كۇتىمى. استىڭ كورىتىلۋىندا سىلەكەيدىڭ ماڭىزى. جۇتۋ. جۇتقىنشاق بادامشا بەزدەرى، ولاردىڭ قىزمەتى.
كورسەتىلىم:
باسسۇيەككە بايلانىسقان جاق سۇيەكتەرى.
№13 زەرتحانالىق جۇمىس.
قايناتىلعان كراحمالعا سىلەكەيدىڭ اسەرى.
46. استىڭ اسقازاندا قورىتىلۋى. اسقازان ءسولى فەرمەنتتەرىنىڭ ءنارۋىزدارعا اسەرى. ۇيقىبەز ءسولى مەن باۋىردان بولىنەتىن ءوتتىڭ ارەكەتىنەن استىڭ ۇلتاباردا قورىتىلۋى.
كورسەتىلىم:
اسقازان ءسولىنىڭ ءنارۋىزدارعا اسەرىنىڭ تاجىريبەسى.
47. ىشەك ءسولىنىڭ اسقا اسەرى. استىڭ قورىتىلۋى جانە ءسىڭىرىلۋى. ىشەك بۇرلەرىنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى. اس قورىتۋدا توق ىشەكتىڭ ءرولى. اس قورىتۋدىڭ رەتتەلۋى. تاماقتانۋ جانە دەنساۋلىق.
48. اس قورىتۋ مۇشەلەرىنىڭ جۇقپالى اۋرۋلارى: ديزەنتەريا، تىرىسقاق، ءىش سۇزەك ت. ب.، ولاردىڭ الدىن الۋ شارالارى. پارازيتتىك قۇرتتار تۋعىزاتىن اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ. تاعامنان ۋلانۋ، العاشقى كومەك كورسەتۋ شارالارى.
X ءبولىم. زات الماسۋ جانە ەنەرگيا اينالىمى (3 ساعات).
49. ورگانيزم قۇرىلىمىن قالپىنا كەلتىرۋ، ولاردىڭ ءوسۋى مەن ەنەرگيا جيناقتاۋى ءۇشىن قورەكتىك زاتتاردىڭ ماڭىزى.
№14 زەرتحانالىق جۇمىس.
تامىر سوعۋىنىڭ سانىنا سايكەس شامامەن ەنەرگيا جۇمساۋ مولشەرىن انىقتاۋ. تاماقتانۋ مولشەرىن انىقتاۋ، تاماق راسيونىن قۇرۋ.
50. تاماقتانۋدىڭ مولشەرى جانە ونىڭ ورگانيزمنىڭ ەنەرگيا جۇمساۋ شاماسىمەن بايلانىسى. نەگىزگى جانە جالپى الماسۋ. قورەكتىك زاتتاردىڭ ەنەرگيا سىيىمدىلىعى.
51. ۆيتاميندەر جانە ولاردىڭ ماڭىزى. مايدا جانە سۋدا ەريتىن ۆيتاميندەر. اۆيتامينوزدار: اقشام سوقىر، بەري - بەري، قىرقۇلاق جانە مەشەل اۋرۋلارى. گيپوۆيتامينوزدار. گيپەرۆيتامينوزدار تاعام قۇرامىنداعى ۆيتاميندەردى ساقتاۋ.
كورسەتىلىم:
ۆيتاميندىك پرەپاراتتار.
حI ءبولىم. ءزار شىعارۋ (2 ساعات).
52. ءزار شىعارۋدىڭ ماڭىزى. ءزار شىعارۋ مۇشەلەرى: بۇيرەك، نەسەپ اعار، قۋىق، ءزار شىعارۋ وزەگى. بۇيرەكتىڭ قۇرىلىسى. نەفروندار. ءزار ءتۇزىلۋ. ىشكى ورتانىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋدا بۇيرەكتىڭ ءرولى. بۇيرەك جۇمىسىنىڭ رەتتەلۋى.
كورسەتىلىم.
سۇتقورەكتىنىڭ بۇيرەگىنىڭ قۇرىلىسى (ىلعال پرەپارات). تابيعي سۋ كوزدەرىندەگى ورگانيكالىق زاتتاردى انىقتاۋ (يودتى تۇسسىزدەندىرۋ ارقىلى).
53. بۇيرەك اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋ. ورلەمە جانە تومەن تۇسەتىن ينفەكسيالار. بۇيرەك اۋرۋلارىنىڭ سەبەپتەرى. ءسپيرتتى ىشىمدىكتىڭ زيانى. سۋ جانە مينەرالدى زاتتاردىڭ ورگانيزم ءۇشىن ماڭىزى. سۋ ءىشۋ رەجىمى.
№15 زەرتحانالىق جۇمىس.
ەرىگەن قار سۋىنىڭ مولدىرلىگىن انىقتاۋ ارقىلى ونىڭ لاستانۋ دارەجەسىن باعالاۋ.
ءحىI ءبولىم. تەرى جانە جىلۋ رەتتەلۋ (2 ساعات).
54. تەرىنىڭ توسقاۋىلدىق ءرولى. تەرىنىڭ قۇرىلىسى: ەپيدەرميس، ناعىز تەرى (دەرما)، مايلى شەل قاباتى، ولاردىڭ قىزمەتى. تەرى تۋىندىلارى: شاش جانە تىرناقتار. تەرىنىڭ تيپتەرى. تەرى كۇتىمى.
كورسەتىلىم:
جىلۋرەتتەگىش كورسەتكىشى مەن باقىلاۋ لامپىسى بار ەلەكتر ۇتىگىن مىسالعا الىپ جىلۋرەتتەلۋدى ءتۇسىندىرۋ.
№16 زەرتحانالىق جۇمىس.
قولدىڭ الاقانىن جانە سىرتقى بەتىن ۇلعايتقىش اينەكپەن (لۋپا) قاراپ زەرتتەۋ. تەرىنىڭ تەرمورەسەپتورلارىن (سۋىق جانە جىلۋ)، جاناسۋ رەسەپتورلارىن تابۋ. مايلىق قاعازدىڭ كومەگىمەن بەتتىڭ ءتۇرلى ۋچاسكەلەرىندەگى تەرىنىڭ مايلىلىعىن انىقتاۋ.
55. تەرى اۋرۋلارى. پارازيتتىك ساڭىراۋقۇلاقتار تۋدىراتىن تەرى اۋرۋلارى. قىشىما قوتىر اۋرۋى ت. ب.. جىلۋ رەتتەلۋدە تەرىنىڭ ءرولى. تەرىنى شىنىقتىرۋ. جىلۋ ءوتۋ، كۇن ءوتۋ جانە ءۇسۋ، كۇيۋ كەزىندە كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك. تەرىنىڭ جانە كيىمنىڭ گيگيەناسى.
ءحىىI ءبولىم. ورگانيزمنىڭ جەكە دامۋى (4 ساعات).
56. كوبەيۋدىڭ ماڭىزى، كوبەيۋ مۇشەلەرىنىڭ قۇرىلىسى مەن قىزمەتى. جىنىس حروموسومالارى. انالىق جىنىس جۇيەسى. جۇمىرتقا جاسۋشاسىنىڭ دامۋى. اتالىق جىنىس جۇيەسى. سپەرماتوگەنەز.
57. بوزبالالار مەن بويجەتكەن قىزداردىڭ جىنىستىق جەتىلۋى. بيولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك جەتىلۋ. وتباسىن قۇرۋدى جوسپارلاۋ. انا مەن بالانى قورعاۋ.
58. ۇرىقتانۋ. جۇكتىلىك. ۇرىقتىڭ جاتىر ىشىندە دامۋى. بوسانۋ. تۋىلعاننان كەيىنگى جەتىلۋ. ءوسۋ جانە دامۋ ديناميكاسى. ادام ءومىرىنىڭ كەزەڭدەرى. بيولوگيالىق جانە كۇنتىزبەلىك جاسى.
59. تۇقىم قۋالايتىن جانە تۋا بىتكەن اۋرۋلار. جىنىستىق جولمەن بەرىلەتىن اۋرۋلار: جيتس، مەرەز، گونورەيا. تەمەكى شەگۋدىڭ، الكوگولدىڭ، ەسىرتكىنىڭ زيانى.
ءحىV ءبولىم. مىنەز - قۇلىق جانە پسيحيكا (7 ساعات).
60. مىنەز قۇلىقتىڭ تۋا بىتكەن (شارتسىز رەفلەكستەر، ينستينكتتەر) جانە جۇرە پايدا بولعان (شارتتى رەفلەكستەر، ديناميكالىق ستەرەوتيپ، اقىلدى ءىس - ارەكەت) فورمالارى.
مي قىزمەتىنىڭ زاڭدىلىقتارى. شارتسىز جانە شارتتى تەجەلۋ. ۇيقى، ونىڭ ماڭىزى. ءتۇس كورۋ.
كورسەتىلىم:
ادامنىڭ شارتسىز رەفلەكستەرى. سوزبەن بەكىتۋ ارقىلى ادامدا شارتتى رەفلەكس قالىپتاستىرۋ.
تەست جۇرگىزۋ ارقىلى بايقاعىشتىق، زەيىن، ەستە ساقتاۋ، ويلاۋدىڭ كونسەرۆاتيزمىن تەكسەرۋ.
61. ادامنىڭ جوعارى جۇيكە ارەكەتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى. ءسوز، سانا، ەڭبەك ارەكەتى. ادامنىڭ قورشاعان ورتاعا تاۋەلدىلىگىن جەڭۋى جانە ونىڭ سالىستىرمالىلىعى.
62. ادامنىڭ ءىس - ارەكەتى — اسا ماڭىزدى ەكولوگيالىق فاكتور. ونىڭ تابيعي ورتاعا اسەرىنىڭ ناتيجەلەرى. قورشاعان ورتانى قورعاۋ — جەر بەتىندە تىرشىلىكتى ساقتاپ قالۋدىڭ ەڭ ماڭىزدى شارتى.
63. ەڭبەك پەن مادەنيەت — ادامزاتتىڭ نەگىزگى جەتىستىكتەرى. ادامنىڭ تانىمدىق ارەكەتتەرى: ءتۇيسىنۋ، قابىلداۋ، ەستە ساقتاۋ، ەلەستەتۋ، ويلاۋ.
64. جىگەرلىك پروسەستەر. ەرىكتىڭ ساپاسى. سەزىم: سەزىمتالدىق رەاكسيالار (كۇلكى، جىلاۋ)، سەزىمتالدىق جاي - كۇيى (كوڭىل - كۇي، ەسەڭگىرەۋ، جابىعۋ)، سەزىمتالدىق قارىم - قاتىناس (سەزىنۋ)، ولاردىڭ تۋىنداۋى، دامۋى، ءسونۋى، اۋىستىرىلۋى.
65. زەيىن: ەرىكسىز جانە ەرىكتى. زەيىننىڭ اۋىتقۋى. ۇمىتشاقتىق جانە جيناقىلىق. زەيىننىڭ الماسۋى. جۇمىسقا قابىلەتتىلىك: جۇمىستى يگەرىپ الۋ، جۇمىسقا قابىلەتتىلىكتىڭ وڭتايلى كەزەڭى، السىرەۋ كەزەڭى. كۇن ءتارتىبى.
66. تۇلعا جانە ونىڭ قابىلەتتىلىگى: تۇلعانىڭ قالىپتاسۋى، قاجىرلىلىق، مىنەز، قىزىعۋشىلىق، يكەمدىلىك. ماماندىقتى تاڭداۋ. ادام جانە ونىڭ بيوسفەراداعى ورنى. الەۋمەتتىك تابيعي ەكوجۇيە، اگروسفەرا.
67 - 68.