دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم
قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ سان ەسىم تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتە وتىرىپ، دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ءادىس - تاسىلدەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى بىلىمدەرىن دامىتا ءتۇسۋ.
3. وقۋشىلاردى ادەپتىلىككە، شاپشاڭدىققا، ساۋاتتىلىققا، ساندار تۋرالى قازاقي ۇعىمداردى ومىردە پايدالانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى:جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى:سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ جابدىعى: ينتەراكتيۆتى تاقتا،
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق. جىلۋلىق شەڭبەرى.
2. وتكەن ساباققا شولۋ.
3. نەگىزگى ءبولىم. جاڭا ساباق.
ءبىر سوزدەن قۇرالعان سان ەسىم دارا سان ەسىم دەپ اتالادى.
مىسالى: ون، جيىرما، وتىز، قىرىق.
ەكى نەمەسە ودان دا كوپ سوزدەن قۇرالعان سان ەسىمدەر كۇردەلى سان ەسىم دەپ اتالادى.
مىسالى: ون بەس، ەلۋ بەس، ءجۇز الپىس التى.
داپتەرمەن جۇمىس كۇن جادى جازىلادى. كوركەم جازۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس
جاڭىلتپاشتى جاتقا ايت. سان ەسىمدەردى تاپ. قايسىسى دارا، قايسىسى كۇردەلى ەكەنىن ايت.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس.
بيىلعى جىلدى، ايدى، كۇندى، اپتا كۇنىن جازۋمەن جاز.
ەتنومادەني سۇراقتار
ساندارعا بايلانىستى حالقىمىزدىڭ ۇعىمىندا 3، 5، 7 سەكىلدى سانداردىڭ ءبارىن ءبىر ۇعىمعا نەگىزدەپ، كيەلى دەپ ەسەپتەگەن.
1. ءۇش قۋات: اقىل. جۇرەك. ءتىل.
2. بەس اسىل، بەس دۇشپان.
3. التى يگىلىك: دەنساۋلىق، قازىنا، دوس، ايەل، ءبىلىم، بالا.
4. جەتى قازىنا: ەر جىگىت، سۇلۋ ايەل، اقىل ءبىلىم، جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، جۇيرىك تازى.
حالىق اۋىز ادەبيەتىندە جانە جەكەلەگەن اۆتورلار شىعارمالارىندا كوپتەپ كەزدەسەتىن شىعارمانىڭ ءبىر ءتۇرى - ساناماقتار. كەسپە كارتوچكالار تاراتامىن. كارتوچكالاردا ساناماقتىڭ ءبىر - ءبىر جولى جازىلعان. مەن بەلگى بەرگەن كەزدە سان رەتى بويىنشا وقىپ شىعاسىڭدار.
ءبىر دەگەنىم - ءبىر تاياق،
ەكى دەگەنىم – ەكى تاياق،
ءۇش دەگەنىم - ۇشكىر ءتىس،
ءتورت دەگەنىم - ءتورت بۇرىش،
بەس دەگەنىم - بەس قاتار،
التى دەگەن – التى اتار،
جەتى – جەردىڭ جەمىسى،
سەگىز - ءتولدىڭ سەمىزى،
توعىز دەگەن ءتول باسى،
ون دەگەن ون جولداسى.
سان بىلمەگەن ايتا ما
ساناماقتى قايتالا.
سەرگىتۋ ساتىنە سانعا بايلانىستى جۇمباقتار شەشۋ.
1. ءجۇز ءتورت تۇيمە،
ون ءبىر ينە. (ەسەپشوت.)
2. ءۇش ءجۇز الپىس جانە التى قۇسى بار،
كەزەگىمەن ءبىر - بىرلەپ ول ۇشار. (قابىرعا كالەندار.)
3. ەكەۋى باسىپ تۇرار،
ەكەۋى قاشىپ تۇرار. (مالدىڭ ءتورت اياعى.)
4. باسى جوق، ەكى بەتى، ءجۇز ءتىسى بار،
قاق بولەر بورەنەنى تىڭ كۇشى بار. (اpa)
تەرمە ديكتانت.
سان ەسىمى بار سويلەمدى تەرىپ جازۋ.
وزىندىك جۇمىس.
ولەڭدەگى سانداردى سوزگە اينالدىرىپ كوشىرىپ جازۋ.
ساباقتى بەكىتۋ
“ماقسۇتىم – ءتىل ۇستارتىپ، ونەر شاشپاق” دەگەندەي اباي اتامىزدى ايتپاي كەتۋگە بولمايدى.
“تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ، ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ “دەمەكشى ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىمىزدا توي - دۋماندا ايتىلىپ جۇرگەن ولەڭ تاقىرىپتارىنىڭ كەيبىرى سانمەن ايتىلادى.
مىسالى: ءبىر بالا، ون التى قىز، ەكى جيرەن، سەگىز اياق، جيىرما بەس.
قورىتىندى ءبولىمى
باعالاۋ ۇيگە تاپسىرما: سان ەسىمگە بايلانىستى ماقال - ماتەل جازۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ سان ەسىم تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتە وتىرىپ، دارا جانە كۇردەلى سان ەسىم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
2. وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ءادىس - تاسىلدەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن، شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى بىلىمدەرىن دامىتا ءتۇسۋ.
3. وقۋشىلاردى ادەپتىلىككە، شاپشاڭدىققا، ساۋاتتىلىققا، ساندار تۋرالى قازاقي ۇعىمداردى ومىردە پايدالانا بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى:جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى:سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ جابدىعى: ينتەراكتيۆتى تاقتا،
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق. جىلۋلىق شەڭبەرى.
2. وتكەن ساباققا شولۋ.
3. نەگىزگى ءبولىم. جاڭا ساباق.
ءبىر سوزدەن قۇرالعان سان ەسىم دارا سان ەسىم دەپ اتالادى.
مىسالى: ون، جيىرما، وتىز، قىرىق.
ەكى نەمەسە ودان دا كوپ سوزدەن قۇرالعان سان ەسىمدەر كۇردەلى سان ەسىم دەپ اتالادى.
مىسالى: ون بەس، ەلۋ بەس، ءجۇز الپىس التى.
داپتەرمەن جۇمىس كۇن جادى جازىلادى. كوركەم جازۋ.
وقۋلىقپەن جۇمىس
جاڭىلتپاشتى جاتقا ايت. سان ەسىمدەردى تاپ. قايسىسى دارا، قايسىسى كۇردەلى ەكەنىن ايت.
ينتەراكتيۆتى تاقتامەن جۇمىس.
بيىلعى جىلدى، ايدى، كۇندى، اپتا كۇنىن جازۋمەن جاز.
ەتنومادەني سۇراقتار
ساندارعا بايلانىستى حالقىمىزدىڭ ۇعىمىندا 3، 5، 7 سەكىلدى سانداردىڭ ءبارىن ءبىر ۇعىمعا نەگىزدەپ، كيەلى دەپ ەسەپتەگەن.
1. ءۇش قۋات: اقىل. جۇرەك. ءتىل.
2. بەس اسىل، بەس دۇشپان.
3. التى يگىلىك: دەنساۋلىق، قازىنا، دوس، ايەل، ءبىلىم، بالا.
4. جەتى قازىنا: ەر جىگىت، سۇلۋ ايەل، اقىل ءبىلىم، جۇيرىك ات، قىران بۇركىت، بەرەن مىلتىق، جۇيرىك تازى.
حالىق اۋىز ادەبيەتىندە جانە جەكەلەگەن اۆتورلار شىعارمالارىندا كوپتەپ كەزدەسەتىن شىعارمانىڭ ءبىر ءتۇرى - ساناماقتار. كەسپە كارتوچكالار تاراتامىن. كارتوچكالاردا ساناماقتىڭ ءبىر - ءبىر جولى جازىلعان. مەن بەلگى بەرگەن كەزدە سان رەتى بويىنشا وقىپ شىعاسىڭدار.
ءبىر دەگەنىم - ءبىر تاياق،
ەكى دەگەنىم – ەكى تاياق،
ءۇش دەگەنىم - ۇشكىر ءتىس،
ءتورت دەگەنىم - ءتورت بۇرىش،
بەس دەگەنىم - بەس قاتار،
التى دەگەن – التى اتار،
جەتى – جەردىڭ جەمىسى،
سەگىز - ءتولدىڭ سەمىزى،
توعىز دەگەن ءتول باسى،
ون دەگەن ون جولداسى.
سان بىلمەگەن ايتا ما
ساناماقتى قايتالا.
سەرگىتۋ ساتىنە سانعا بايلانىستى جۇمباقتار شەشۋ.
1. ءجۇز ءتورت تۇيمە،
ون ءبىر ينە. (ەسەپشوت.)
2. ءۇش ءجۇز الپىس جانە التى قۇسى بار،
كەزەگىمەن ءبىر - بىرلەپ ول ۇشار. (قابىرعا كالەندار.)
3. ەكەۋى باسىپ تۇرار،
ەكەۋى قاشىپ تۇرار. (مالدىڭ ءتورت اياعى.)
4. باسى جوق، ەكى بەتى، ءجۇز ءتىسى بار،
قاق بولەر بورەنەنى تىڭ كۇشى بار. (اpa)
تەرمە ديكتانت.
سان ەسىمى بار سويلەمدى تەرىپ جازۋ.
وزىندىك جۇمىس.
ولەڭدەگى سانداردى سوزگە اينالدىرىپ كوشىرىپ جازۋ.
ساباقتى بەكىتۋ
“ماقسۇتىم – ءتىل ۇستارتىپ، ونەر شاشپاق” دەگەندەي اباي اتامىزدى ايتپاي كەتۋگە بولمايدى.
“تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ، ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ “دەمەكشى ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىمىزدا توي - دۋماندا ايتىلىپ جۇرگەن ولەڭ تاقىرىپتارىنىڭ كەيبىرى سانمەن ايتىلادى.
مىسالى: ءبىر بالا، ون التى قىز، ەكى جيرەن، سەگىز اياق، جيىرما بەس.
قورىتىندى ءبولىمى
باعالاۋ ۇيگە تاپسىرما: سان ەسىمگە بايلانىستى ماقال - ماتەل جازۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى گەومەتريالىق پروگرەسسيانىڭ العاشقى n مۇشەسىنىڭ قوسىندىسى
-
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «Place we live in» «مەن ءومىر سۇرەتىن ورىن» تاقىرىبىن مەڭگەرۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ.
