دەنى ساۋ بالا – بولاشاق جەمىسى
بايانداما
تاقىرىبى: دەنى ساۋ بالا – بولاشاق جەمىسى
XXI - عاسىر بىلىمدىلەر عاسىرى بولعاندىقتان بۇگىنگى تاڭدا زامانىمىزعا ساي زەردەلى، وي - ءورىسى جوعارى، جان - جاقتى دامىعان ۇرپاق قالىپتاستىرۋ مەملەكەتىمىزدىڭ العا قويعان اسا ماڭىزدى مىندەتى بولىپ تۇر. تاربيە مەن ءبىلىمنىڭ العاشقى ءدانى – مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە وشاعىندا بەرىلەدى. وتباسىندا اتا - انانىڭ ىقىلاسى مەن مەيىرىمىنەن ءنار العان بالا بالاباقشادا تاربيەشىلەردىڭ شۇعىلالى شۋاعىنا بولەنەدى.
بالانىڭ بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەر مەن مۇمكىندىكتەردى اشىپ، ولاردىڭ ونەگەلى دە تاربيەلى بولىپ تاربيەلەنۋىنە بالاباقشانىڭ ماڭىزى زور. بالانىڭ باقىتتى بولۋى ءۇشىن، دەنىنىڭ ساۋ بولۋى ءۇشىن ۇلكەن قامقورلىق جاساۋىمىز كەرەك. دەنى ساۋ بالانىڭ اقىل - ويى ايقىن، ءوز - وزىنە سەنىمدى، جان - جاعىنا قۋانىشپەن شاتتانا قارايتىنداي بولۋى شارت. بالا دەنساۋلىعىنىڭ مىقتى بولىپ، قوزعالىس، دەنە قۇرىلىسىنىڭ دۇرىس جەتىلۋى مەكتەپكە دەيىنگى كەزەڭدە قالىپتاسادى. سوندىقتان، بالا ورگانيزىمىنىڭ قىزمەتىن جەتىلدىرۋ، قابىلەتىن ارتتىرۋ ەڭ باستى مىندەتىمىز. ورگانيزمنىڭ قورعانىس قابىلەتى ناشار قالىپتاسقان كىشكەنتاي بالالار سىرتقى ورتانىڭ قولايسىز اسەرلەرىنە تەز ۇشىرايدى.. سونداي - اق بالانىڭ قوزعالىسىن جەتىلدىرۋ، قيمىل - داعدىلارىن جانە دەنەنىڭ يكەمدىلىگىن، شاپشاڭدىق، كۇشتىلىك، توزىمدىلىك سياقتى قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋعا تۇرمىستا جانە دەنە تاربيەسى وقۋ ءىس - ارەكەتتەرىندە قاجەتتى جەكە جانە قوعامدىق گيگيەنا داعدىلارىن دامىتۋعا باسا نازار اۋدارىلادى. دەنە جاتتىعۋى بالانىڭ جان - جاقتى جەتىلۋىنە ىقپال ەتەدى. دەنە تاربيەسىنىڭ نەگىزگى مازمۇنى دەنەنى جاتتىقتىرۋ بولىپ تابىلادى. ول مىناداي تۇرلەرگە بولىنەدى.
— تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋ
— قيمىل - قوزعالىس ويىندارى، سپورت ويىندارى.
— سپورتتىق جاتتىعۋلار.
«بالاباقشادا تاربيە بەرۋ باعدارلاماسىندا» بالانىڭ دەنە – ءبىتىمىنىڭ جەتىلۋى مەن جەكە باسىنىڭ دامۋىنا دەنە شىنىقتىرۋ ساباقتارى، شىنىقتىرۋ ارەكەتتەرى ۇلكەن ۇلەس قوسىپ وتىر. بالا دەنە شىنىقتىرۋ ساباعىندا جالپى دامىتۋ جاتتىعۋلارى ارقىلى كۇش – جۇگەرلەرى شىنداي تۇسەدى. دەنساۋلىقتارىن نىعايتىپ، ەپتىلىككە، جىلدامدىققا ۇيرەتەدى، دەنە بىتىمدەرىن جان – جاقتى دامىتىپ، كەلبەتتەرى اسقاقتاي تۇسەدى.
ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز، بالانىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋ، بالالارعا ءتۇرلى جاتتىعۋلار جاساتۋ ارقىلى، دەنە ءمۇسىنىن قالىپتى، ساۋ ءوسىرۋ.
دەنە تاربيەسى، ساۋىقتىرۋ شارالارى بالالاردىڭ قوزعالىستارىن جەتىلدىرەدى، قيمىلدىق داعدىلارىن جانە دەنەنىڭ يكەمدىلىگىن، شاپشاڭدىعىن، توزىمدىلىگىن قالىپتاستىرادى. سونىمەن قاتار، بالالاردىڭ اقىل – ويى، ادامگەرشىلىگىمەن، ەڭبەككە بەلسەندى بولۋلارىنا ىقپال ەتەدى.
ءتۇس قايتا ۇيقىدان تۇرعاسىن: بالالاردى بىرتىندەپ وياتۋ، جالپىلاما جاتتىعۋلار وتكىزىلەدى، سودان سوڭ قۇرعاق ىسقىلاۋ جۇرگىزىلەدى، اياق – قول، دەنە مۇشەلەرىن قىزارعانشا ىسقىلاۋ ورىندالادى.
شىنىقتىرۋ «قۇرعاق ىسقىلاۋ».
ماقساتى: بالالاردىڭ دەنەسىن شىنىقتىرۋدى ودان ءارى جالعاستىرۋ، دەنساۋلىعىن ساقتاۋ، بالالاردىڭ دەنەسىنىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىنا جاعداي جاساۋ.
وسى شىنىقتىرۋعا كەرەكتى قۇرالدار ءار بالاعا (اتى جازىلعان) 1 قولعاپ.
الدىن الا جۇمىس كەزىندە - قۇرعاق ىسقىلاۋ جۇرگىزىلەدى. بۇل شىنىقتىرۋدىڭ قاراپايىم ءتۇرى. بۇل ىسقىلاۋ كەزىندە بالالاردىڭ دەنەسى، تەرى كلەتكالارى سىرتان بولعان اسەرگە بەيىمدەلەدى. دەنەنى قىزارعانعا دەيىن ىسقىلايدى. سودان سوڭ ىلعالدى ىسقىلاۋعا كوشەدى.
وتكىزگەن تاربيەشى: راحمەتوۆا ن. ج.
دەنى ساۋ بالا – بولاشاق جەمىسى جۇكتەۋ
تاقىرىبى: دەنى ساۋ بالا – بولاشاق جەمىسى
XXI - عاسىر بىلىمدىلەر عاسىرى بولعاندىقتان بۇگىنگى تاڭدا زامانىمىزعا ساي زەردەلى، وي - ءورىسى جوعارى، جان - جاقتى دامىعان ۇرپاق قالىپتاستىرۋ مەملەكەتىمىزدىڭ العا قويعان اسا ماڭىزدى مىندەتى بولىپ تۇر. تاربيە مەن ءبىلىمنىڭ العاشقى ءدانى – مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە وشاعىندا بەرىلەدى. وتباسىندا اتا - انانىڭ ىقىلاسى مەن مەيىرىمىنەن ءنار العان بالا بالاباقشادا تاربيەشىلەردىڭ شۇعىلالى شۋاعىنا بولەنەدى.
بالانىڭ بويىنداعى جاقسى قاسيەتتەر مەن مۇمكىندىكتەردى اشىپ، ولاردىڭ ونەگەلى دە تاربيەلى بولىپ تاربيەلەنۋىنە بالاباقشانىڭ ماڭىزى زور. بالانىڭ باقىتتى بولۋى ءۇشىن، دەنىنىڭ ساۋ بولۋى ءۇشىن ۇلكەن قامقورلىق جاساۋىمىز كەرەك. دەنى ساۋ بالانىڭ اقىل - ويى ايقىن، ءوز - وزىنە سەنىمدى، جان - جاعىنا قۋانىشپەن شاتتانا قارايتىنداي بولۋى شارت. بالا دەنساۋلىعىنىڭ مىقتى بولىپ، قوزعالىس، دەنە قۇرىلىسىنىڭ دۇرىس جەتىلۋى مەكتەپكە دەيىنگى كەزەڭدە قالىپتاسادى. سوندىقتان، بالا ورگانيزىمىنىڭ قىزمەتىن جەتىلدىرۋ، قابىلەتىن ارتتىرۋ ەڭ باستى مىندەتىمىز. ورگانيزمنىڭ قورعانىس قابىلەتى ناشار قالىپتاسقان كىشكەنتاي بالالار سىرتقى ورتانىڭ قولايسىز اسەرلەرىنە تەز ۇشىرايدى.. سونداي - اق بالانىڭ قوزعالىسىن جەتىلدىرۋ، قيمىل - داعدىلارىن جانە دەنەنىڭ يكەمدىلىگىن، شاپشاڭدىق، كۇشتىلىك، توزىمدىلىك سياقتى قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋعا تۇرمىستا جانە دەنە تاربيەسى وقۋ ءىس - ارەكەتتەرىندە قاجەتتى جەكە جانە قوعامدىق گيگيەنا داعدىلارىن دامىتۋعا باسا نازار اۋدارىلادى. دەنە جاتتىعۋى بالانىڭ جان - جاقتى جەتىلۋىنە ىقپال ەتەدى. دەنە تاربيەسىنىڭ نەگىزگى مازمۇنى دەنەنى جاتتىقتىرۋ بولىپ تابىلادى. ول مىناداي تۇرلەرگە بولىنەدى.
— تاڭەرتەڭگىلىك جاتتىعۋ
— قيمىل - قوزعالىس ويىندارى، سپورت ويىندارى.
— سپورتتىق جاتتىعۋلار.
«بالاباقشادا تاربيە بەرۋ باعدارلاماسىندا» بالانىڭ دەنە – ءبىتىمىنىڭ جەتىلۋى مەن جەكە باسىنىڭ دامۋىنا دەنە شىنىقتىرۋ ساباقتارى، شىنىقتىرۋ ارەكەتتەرى ۇلكەن ۇلەس قوسىپ وتىر. بالا دەنە شىنىقتىرۋ ساباعىندا جالپى دامىتۋ جاتتىعۋلارى ارقىلى كۇش – جۇگەرلەرى شىنداي تۇسەدى. دەنساۋلىقتارىن نىعايتىپ، ەپتىلىككە، جىلدامدىققا ۇيرەتەدى، دەنە بىتىمدەرىن جان – جاقتى دامىتىپ، كەلبەتتەرى اسقاقتاي تۇسەدى.
ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز، بالانىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن قورعاۋ، بالالارعا ءتۇرلى جاتتىعۋلار جاساتۋ ارقىلى، دەنە ءمۇسىنىن قالىپتى، ساۋ ءوسىرۋ.
دەنە تاربيەسى، ساۋىقتىرۋ شارالارى بالالاردىڭ قوزعالىستارىن جەتىلدىرەدى، قيمىلدىق داعدىلارىن جانە دەنەنىڭ يكەمدىلىگىن، شاپشاڭدىعىن، توزىمدىلىگىن قالىپتاستىرادى. سونىمەن قاتار، بالالاردىڭ اقىل – ويى، ادامگەرشىلىگىمەن، ەڭبەككە بەلسەندى بولۋلارىنا ىقپال ەتەدى.
ءتۇس قايتا ۇيقىدان تۇرعاسىن: بالالاردى بىرتىندەپ وياتۋ، جالپىلاما جاتتىعۋلار وتكىزىلەدى، سودان سوڭ قۇرعاق ىسقىلاۋ جۇرگىزىلەدى، اياق – قول، دەنە مۇشەلەرىن قىزارعانشا ىسقىلاۋ ورىندالادى.
شىنىقتىرۋ «قۇرعاق ىسقىلاۋ».
ماقساتى: بالالاردىڭ دەنەسىن شىنىقتىرۋدى ودان ءارى جالعاستىرۋ، دەنساۋلىعىن ساقتاۋ، بالالاردىڭ دەنەسىنىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىنا جاعداي جاساۋ.
وسى شىنىقتىرۋعا كەرەكتى قۇرالدار ءار بالاعا (اتى جازىلعان) 1 قولعاپ.
الدىن الا جۇمىس كەزىندە - قۇرعاق ىسقىلاۋ جۇرگىزىلەدى. بۇل شىنىقتىرۋدىڭ قاراپايىم ءتۇرى. بۇل ىسقىلاۋ كەزىندە بالالاردىڭ دەنەسى، تەرى كلەتكالارى سىرتان بولعان اسەرگە بەيىمدەلەدى. دەنەنى قىزارعانعا دەيىن ىسقىلايدى. سودان سوڭ ىلعالدى ىسقىلاۋعا كوشەدى.
وتكىزگەن تاربيەشى: راحمەتوۆا ن. ج.
دەنى ساۋ بالا – بولاشاق جەمىسى جۇكتەۋ
You Might Also Like
