دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق
تاقىرىبى: دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋدىڭ قاجەتتىلىگى، جات ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا ۇيرەنۋ؛
2. وي – ورىستەرىن، سانا، سەزىمدەرىن، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ؛
3. ادامگەرشىلىك پەن بيىك مادەنيەتتىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن جان – جاقتى، رۋحاني دامىعان تۇلعانى تاربيەلەۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى: تابيعاتتىڭ ادام بالاسىنا سىيلاعان باستى بايلىعى – دەنساۋلىقتى ساقتاۋدىڭ باستى جولدارى – زياندى، جات قىلىقتاردان اۋلاق بولىپ، سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: «اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋرماۋدىڭ جولىن ىزدەگەننىڭ» الدە قايدا تيىمدىرەك ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ، دەنە تاربيەسىنە، سالاۋاتتىلىققا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ادامي يگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋعا، دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن تۇسىنە، ساقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
سايىسقا تۇسەتىن وقۋشىلار:
ەركەبۇلان قىزى اقبوتا
جاراسوۆا گۇلجامال
ءبىتىموۆ اقنيەت
ءادىلقازىلار القاسىن سايلاۋ، سايىس شارتىن تانىستىرۋ:
1. تانىستىرۋ؛
2. "تاربيە كوزى – حالىقتا
3. " ماقال - ماتەل سايىسى؛
4. "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق" سۇراقتارعا ءبىر ارىپتەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ؛
5. "دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ" قيمىل - قوزعالىس ويىندارى
6. "دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق" شىعارماشىلىق تاپسىرما
7. قورىتىندى
I. تانىستىرۋ؛
ۋا، حالقىم، نازار اۋدار دەنساۋلىققا.
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
«دەنساۋلىق - تەرەڭ باقىت» دەگەن ءسوزدى،
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
دەنىڭ ساۋدا كۇشتىسىڭ بۇل الەمدە،
دەنىڭ ساۋدا سۇلۋسىڭ جەر بەتىندە.
سول مىقتى دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا،
جەتەرسىڭ ءالى تالاي باقىتتارعا. - دەي وتىرىپ العاشقى تۋرىمىزدى باستايمىز.
Iءى. «تاربيە كوزى – حالىقتا».
دەنساۋلىقتى ساقتا ءتۇزۋ وسەسىڭ
كۇنادان پاك ءجاننات ءومىر كەشەسىڭ.
كورگەن كۇنىڭ قاراڭعى عوي دەرت شالسا،
حاراممەنەن ءتانىڭدى ۋلاپ نە ەتەرسىڭ؟
جامان ادەت كوپ شەكتىرەر قاسىرەت،
ساقتا ءوزىڭدى، جاقسىلىققا جەتەرسىڭ.
1) دەنساۋلىق - زور بايلىق
2) اۋرۋ باتپانداپ كىرىپ، مىسقىلداپ شىعادى.
3) جان اۋىرسا، ءتان ازادى.
4) ءتانى ساۋدىڭ – جانى ساۋ.
5) ءتاۋىپتىڭ جاقسىلىعى - اۋرۋعا اۋرۋ جاماعاندىعى
6) باس اماندا مال ءتاتتى، باس اۋىرسا جان ءتاتتى.
7) اڭداماي سويلەگەن، اۋىرماي ولەدى.
8) اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى
9) دەنىڭ ساۋ بولسا... جارلىمىن دەمە
10) تازالىق – ساۋلىق نەگىزى، ساۋلىق – بايلىق نەگىزى.
11) اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدە.
12) اۋرۋدىڭ جاقسىسى جوق، ءدارىنىڭ ءتاتتىسى جوق.
ءىىى. "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق" - سۇراقتارعا ءبىر ارىپتەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ؛
دەنساۋلىقتى ساقتا ءتۇزۋ وسەسىڭ
كۇنادان پاك ءجاننات ءومىر كەشەسىڭ.
كورگەن كۇنىڭ قاراڭعى عوي دەرت شالسا،
حاراممەنەن ءتاڭىردى ۋلاپ نە ەتەرسىڭ؟
جامان ادەت كوپ شەكتىرەر قاسىرەت،
ساقتا ءوزىڭدى، جاقسىلىققا جەتەرسىڭ.
ءبىز سايىسىمىزدىڭ كەزەكتى تۋرى "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق"- قا بەرەمىز.
ا ب ج
1. جاسىڭىز نەشەدە؟
2. دەنساۋلىعىڭىز جاقسى ما؟
3. ساباقتا باسىڭىز اۋىرسا نە ىستەيسىز؟
4. دەنساۋلىق - زور بايلىق پا؟
5. قان توبىڭىز قانشا
6. ادامدا قانشا ساۋساق بار؟
7. سپورتپەن شۇعىلداناسىڭ با؟
8. دەن ساۋ بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
9. سۇيىكتى تاعامىڭىز قانداي؟
10. گيگيەنانى قالاي ساقتايمىز؟
11. بولمەنى قانشا ۋاقىت سايىن جەلدەتۋ كەرەك؟
12. ءىش اۋىرسا نە ىستەيسىڭ؟
13. دارىگەردەن قورقاسىڭ با؟
14. ماقالدى جالعاستىرىڭىز: "دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن....."
15. دەنساۋلىق جايىندا تىلەك ايتىڭىز.
ءىV. "دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ" قيمىل - قوزعالىس ويىندارى
دەنساۋلىق - ول شىنىققان
بارلىق دەنە مۇشەسى:
دەن ساۋلىق - ول تىنىققان
جۇيكە تامىر جۇيەسى.
دەنساۋلىق – ول كۇلۋىڭ،
كوڭىل كۇيىڭ جادىراي.
دەنساۋلىق - ول ءجۇرۋىڭ،
ەشبىر جەرىڭ اۋىرماي.
بولساڭ دا ءالى قارشاداي،
ويناۋ ءۇشىن شارشاماي،
وقۋ ءۇشىن مەكتەپتە،
اشۋ ءۇشىن تابەتتى،
قۇرۋ ءۇشىن سەن ساۋىق
كەرەك مىقتى دەنساۋلىق.
1. قاسقىردان قورقىپ، قاشىپ كەلە جاتقان قوياننىڭ قيمىلىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
2. بالعا تويىپ العان ايۋدىڭ ارالاردان قاشۋىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
3. يەسى تاماق اكەلە جاتقان كۇشىكتىڭ قيمىلىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
V. "دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق" شىعارماشىلىق تاپسىرما
باستى بايلىق – دەنساۋلىق.
بابام ايتقان دانالىق.
ساقتا جولىن سەن تاۋىپ،
وسى شاقتان بالالىق.
دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ.
دەنساۋلىق سەنىڭ بايلىعىڭ.
مىقتى بولساڭ دوسىم اۋ
جۋىماس ساعان قايعى مۇڭ.
1 - توپ:
…………………………………………بالامىز،
…………………………………………. الامىز.
……………………………………………..
…………………………………………. سانامىز.
2 - توپ:
…………………………………………كۇلەمىز،
…………………………………………. جۇرەمىز،
……………………………………………….
……………………………………………سۇرەمىز.
3 - توپ:
…………………………………………جانىمىز،
…………………………………………. ءانىمىز،
……………………………………………….
……………………………………………ءسانىمىز.
فلەشموب - 9 - سىنىپ
سايىستى قورىتىندىلاۋ بارىسىندا وقۋشىلار ونەرىن كورسەتەدى.
VII قورىتىندى:
دەنىڭ ساۋ بولسىن دەسەڭ،
ۇزاق ءومىر سۇرگىڭ كەلسە
جاڭا دوستار تاپقىڭ كەلسە
كوڭىلىڭ سەرگەك بولسىن دەسەڭ،
زياندى ادەتتەن اۋلاق بولعىڭ كەلسە،
سالاۋاتتى عۇمىر كەشەم دەسەڭ،
ارمانىڭا جەتەم دەسەڭ،
ۇلگىلى بولام دەسەڭ،
تازا بولام دەسەڭ،
ونەرلى بولعىڭ كەلسە،
ءوز ەركىڭە توقتاۋ سالىپ،
سپورتپەن شۇعىلدان!
ءان: كوڭىلدى كۇن
ءادىلقازىلار ەكى توپتىڭ ۇپايىن ەسەپتەپ، العىس حات تابىستايدى.
اقتوبە وبلىسى،
ايتەكە بي اۋدانى، ۇلعايسىن اۋىلى
سەيسەكەنوۆ و.م. قوزىبەكوۆا س. ق.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلارعا سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ساقتاۋدىڭ قاجەتتىلىگى، جات ادەتتەردەن اۋلاق بولۋعا ۇيرەنۋ؛
2. وي – ورىستەرىن، سانا، سەزىمدەرىن، شىعارماشىلىقتارىن دامىتۋ؛
3. ادامگەرشىلىك پەن بيىك مادەنيەتتىلىك قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرگەن جان – جاقتى، رۋحاني دامىعان تۇلعانى تاربيەلەۋ.
بىلىمدىلىك ماقساتى: تابيعاتتىڭ ادام بالاسىنا سىيلاعان باستى بايلىعى – دەنساۋلىقتى ساقتاۋدىڭ باستى جولدارى – زياندى، جات قىلىقتاردان اۋلاق بولىپ، سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋ ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى: «اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋرماۋدىڭ جولىن ىزدەگەننىڭ» الدە قايدا تيىمدىرەك ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ، دەنە تاربيەسىنە، سالاۋاتتىلىققا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بويىنا ادامي يگى قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋعا، دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن تۇسىنە، ساقتاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
سايىسقا تۇسەتىن وقۋشىلار:
ەركەبۇلان قىزى اقبوتا
جاراسوۆا گۇلجامال
ءبىتىموۆ اقنيەت
ءادىلقازىلار القاسىن سايلاۋ، سايىس شارتىن تانىستىرۋ:
1. تانىستىرۋ؛
2. "تاربيە كوزى – حالىقتا
3. " ماقال - ماتەل سايىسى؛
4. "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق" سۇراقتارعا ءبىر ارىپتەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ؛
5. "دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ" قيمىل - قوزعالىس ويىندارى
6. "دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق" شىعارماشىلىق تاپسىرما
7. قورىتىندى
I. تانىستىرۋ؛
ۋا، حالقىم، نازار اۋدار دەنساۋلىققا.
ومىردە باقىتتىسىڭ دەنىڭ ساۋدا.
«دەنساۋلىق - تەرەڭ باقىت» دەگەن ءسوزدى،
قۇر ايتپاعان ۇلى اباي دانامىز دا.
دەنىڭ ساۋدا كۇشتىسىڭ بۇل الەمدە،
دەنىڭ ساۋدا سۇلۋسىڭ جەر بەتىندە.
سول مىقتى دەنساۋلىقتىڭ ارقاسىندا،
جەتەرسىڭ ءالى تالاي باقىتتارعا. - دەي وتىرىپ العاشقى تۋرىمىزدى باستايمىز.
Iءى. «تاربيە كوزى – حالىقتا».
دەنساۋلىقتى ساقتا ءتۇزۋ وسەسىڭ
كۇنادان پاك ءجاننات ءومىر كەشەسىڭ.
كورگەن كۇنىڭ قاراڭعى عوي دەرت شالسا،
حاراممەنەن ءتانىڭدى ۋلاپ نە ەتەرسىڭ؟
جامان ادەت كوپ شەكتىرەر قاسىرەت،
ساقتا ءوزىڭدى، جاقسىلىققا جەتەرسىڭ.
1) دەنساۋلىق - زور بايلىق
2) اۋرۋ باتپانداپ كىرىپ، مىسقىلداپ شىعادى.
3) جان اۋىرسا، ءتان ازادى.
4) ءتانى ساۋدىڭ – جانى ساۋ.
5) ءتاۋىپتىڭ جاقسىلىعى - اۋرۋعا اۋرۋ جاماعاندىعى
6) باس اماندا مال ءتاتتى، باس اۋىرسا جان ءتاتتى.
7) اڭداماي سويلەگەن، اۋىرماي ولەدى.
8) اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى
9) دەنىڭ ساۋ بولسا... جارلىمىن دەمە
10) تازالىق – ساۋلىق نەگىزى، ساۋلىق – بايلىق نەگىزى.
11) اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدە.
12) اۋرۋدىڭ جاقسىسى جوق، ءدارىنىڭ ءتاتتىسى جوق.
ءىىى. "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق" - سۇراقتارعا ءبىر ارىپتەن باستالاتىن سوزدەرمەن جاۋاپ بەرۋ؛
دەنساۋلىقتى ساقتا ءتۇزۋ وسەسىڭ
كۇنادان پاك ءجاننات ءومىر كەشەسىڭ.
كورگەن كۇنىڭ قاراڭعى عوي دەرت شالسا،
حاراممەنەن ءتاڭىردى ۋلاپ نە ەتەرسىڭ؟
جامان ادەت كوپ شەكتىرەر قاسىرەت،
ساقتا ءوزىڭدى، جاقسىلىققا جەتەرسىڭ.
ءبىز سايىسىمىزدىڭ كەزەكتى تۋرى "ءسوز تاپقانعا قولقا جوق"- قا بەرەمىز.
ا ب ج
1. جاسىڭىز نەشەدە؟
2. دەنساۋلىعىڭىز جاقسى ما؟
3. ساباقتا باسىڭىز اۋىرسا نە ىستەيسىز؟
4. دەنساۋلىق - زور بايلىق پا؟
5. قان توبىڭىز قانشا
6. ادامدا قانشا ساۋساق بار؟
7. سپورتپەن شۇعىلداناسىڭ با؟
8. دەن ساۋ بولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
9. سۇيىكتى تاعامىڭىز قانداي؟
10. گيگيەنانى قالاي ساقتايمىز؟
11. بولمەنى قانشا ۋاقىت سايىن جەلدەتۋ كەرەك؟
12. ءىش اۋىرسا نە ىستەيسىڭ؟
13. دارىگەردەن قورقاسىڭ با؟
14. ماقالدى جالعاستىرىڭىز: "دەنساۋلىقتىڭ ءقادىرىن....."
15. دەنساۋلىق جايىندا تىلەك ايتىڭىز.
ءىV. "دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ" قيمىل - قوزعالىس ويىندارى
دەنساۋلىق - ول شىنىققان
بارلىق دەنە مۇشەسى:
دەن ساۋلىق - ول تىنىققان
جۇيكە تامىر جۇيەسى.
دەنساۋلىق – ول كۇلۋىڭ،
كوڭىل كۇيىڭ جادىراي.
دەنساۋلىق - ول ءجۇرۋىڭ،
ەشبىر جەرىڭ اۋىرماي.
بولساڭ دا ءالى قارشاداي،
ويناۋ ءۇشىن شارشاماي،
وقۋ ءۇشىن مەكتەپتە،
اشۋ ءۇشىن تابەتتى،
قۇرۋ ءۇشىن سەن ساۋىق
كەرەك مىقتى دەنساۋلىق.
1. قاسقىردان قورقىپ، قاشىپ كەلە جاتقان قوياننىڭ قيمىلىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
2. بالعا تويىپ العان ايۋدىڭ ارالاردان قاشۋىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
3. يەسى تاماق اكەلە جاتقان كۇشىكتىڭ قيمىلىن كورسەتىڭىز. 1 مينۋت
V. "دەنى ساۋ ۇرپاق - جارقىن بولاشاق" شىعارماشىلىق تاپسىرما
باستى بايلىق – دەنساۋلىق.
بابام ايتقان دانالىق.
ساقتا جولىن سەن تاۋىپ،
وسى شاقتان بالالىق.
دەنى ساۋدىڭ - جانى ساۋ.
دەنساۋلىق سەنىڭ بايلىعىڭ.
مىقتى بولساڭ دوسىم اۋ
جۋىماس ساعان قايعى مۇڭ.
1 - توپ:
…………………………………………بالامىز،
…………………………………………. الامىز.
……………………………………………..
…………………………………………. سانامىز.
2 - توپ:
…………………………………………كۇلەمىز،
…………………………………………. جۇرەمىز،
……………………………………………….
……………………………………………سۇرەمىز.
3 - توپ:
…………………………………………جانىمىز،
…………………………………………. ءانىمىز،
……………………………………………….
……………………………………………ءسانىمىز.
فلەشموب - 9 - سىنىپ
سايىستى قورىتىندىلاۋ بارىسىندا وقۋشىلار ونەرىن كورسەتەدى.
VII قورىتىندى:
دەنىڭ ساۋ بولسىن دەسەڭ،
ۇزاق ءومىر سۇرگىڭ كەلسە
جاڭا دوستار تاپقىڭ كەلسە
كوڭىلىڭ سەرگەك بولسىن دەسەڭ،
زياندى ادەتتەن اۋلاق بولعىڭ كەلسە،
سالاۋاتتى عۇمىر كەشەم دەسەڭ،
ارمانىڭا جەتەم دەسەڭ،
ۇلگىلى بولام دەسەڭ،
تازا بولام دەسەڭ،
ونەرلى بولعىڭ كەلسە،
ءوز ەركىڭە توقتاۋ سالىپ،
سپورتپەن شۇعىلدان!
ءان: كوڭىلدى كۇن
ءادىلقازىلار ەكى توپتىڭ ۇپايىن ەسەپتەپ، العىس حات تابىستايدى.
اقتوبە وبلىسى،
ايتەكە بي اۋدانى، ۇلعايسىن اۋىلى
سەيسەكەنوۆ و.م. قوزىبەكوۆا س. ق.