ءدىننىڭ قوعامداعى ءرولى
تاقىرىپ ءدىننىڭ قوعامداعى ءرولى
ماقساتى: ءدىننىڭ شىعۋ تاريحى، ءدىن جانە زاماناۋي ءومىر، تولەرانتتىق جانە وجدان بوستاندىعى، رۋحانيلىق تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر: ءدىننىڭ شىعۋ تاريحى، يسلام ءدىنى، ونىڭ نەگىزگى قاعيدالارىن، ءدىن جانە زاماناۋي ءومىر، تولەرانتتىق، رۋحانيلىق تۋرالى وقىپ، بىلەدى. اقپاراتتى ءوز بەتىنشە مەڭگەرەدى، بەينە روليك كورىپ، تالقىلاپ، توپپەن، جۇپپەن، ۇجىممەن جۇمىس جاساپ، ءبىر - بىرىمەن ىنتىماقتاستىقتا بولادى.
ساباقتىڭ كەزەڭدەرى
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
(5 مينۋت)
وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
شاتتىق شەڭبەرى «دوسقا تىلەك»
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: اسسوساسيا قۇرۋ -- ءدىن -- ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ سۇراقتارى I توپقا 1. تاۋسىلمايتىن بايلىق (ءبىلىم)، 2قوعامدىق، ساياسي، عىلىمي، فيلوسوفيا جانە ادەبيەتپەن اينالىسقان (ش. ءۋاليحانوۆ)، 3بىلىمدىدەن شىققان ءسوز، تالاپتىعا بولسىن كەز (اباي)، 4مادەنيەتتى ادامنىڭ ىشكى دۇنيەسىنىڭ اسەمدىگى مەن مەيىرباندىعىنىڭ كورسەتكىشى عانا ەمەس، ول فيلوسوفيالىق جانە ەستەتيكالىق ساناتى (شىنشىلدىق).
II توپقا 1. سۇلۋلىق شىندىقتا – دەپ جازعان ورىس سۋرەتشىسى (ي. ە. رەپين)، 2. وقۋ ورنىنىڭ، ءوندىرىستىڭ، وتباسىنىڭ مۇشەسى (ادام) 3. ءتارتىپتى، ۇيىمشىل، ۇستامدى، جيناقتى ادام قانداي ادام؟ (مادەنيەتتى)، 4ادام بالاسىنا «كىرسىز، سىپايى كيىنىپ، ءھام ول كيىمىن بىلعاپ، بىلجىراتىپ كيمەي، تازا كيمەك دۇرىس ءىس»دەپ ۇيرەتكەن كىم؟ (اباي).
III توپقا 1. ءوزى اقىن، ادەبيەت زەرتتەۋشىسى، لينگۆيست، پەداگوگ، ساياساتشى رەتىندە تانىمال تۇلعا (ا. بايتۇرسىنوۆ). 2. ءبىر - بىرىنەن الىس جاتقان تەحنيكالىق ۇعىمداردى گۋمانيتارلىق سالالارداعى تەرەڭ بىلىممەن ۇشتاستىرعان قازاق اكادەميكتەرى (ق. ساتبايەۆ، ە: بۋكەتوۆ). 3. ءوز حالقىنىڭ مادەني جەتىستىكتەرى مەن ەرەكشەلىگىن وزگە تىلدە جازىپ قالدىرعان (ش. ءۋاليحانوۆ) 4. ادامنىڭ بويىنداعىنىڭ ءبارى ونىڭ كەلبەتى، كيىمى، جان دۇنيەسى، ويى دا سۇلۋ بولۋعا ءتيىس دەگەن ورىس جازۋشىسى (چەحوۆ): مادەنيەتتىلىك، شىنشىلدىق، يمان، ءبىلىم، عىلىم - ادام بويىنداعى قۇندىلىقتار.
سارالاۋ (ديففەرەنسياسيا) جەكە، جۇپپەن، توپپەن
باعالاۋ: باعدارشام، باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار
وقۋلىق، ق ر كونستيتۋسياسى،
«بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى»، ادام. قوعام. قۇقىق 9 كلاسس، 10 كلاسس
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ
(20 مينۋت) تانىس ەمەس ءسوزدىڭ ماعىناسىن اشۋ
تاقىرىپتى ءوز بەتىنشە وقۋ، ءتۇسىنۋ.
ۆيدەو روليك كورسەتۋ
تاپسىرما بەرۋ:
پوستەر قورعاۋ
I توپ ءدىنتانۋشىلار يسلام ءدىنىنىڭ شىعۋى جانە تارالۋى
II توپ تاريحشىلار قوعامداعى دىنگە كوزقاراس. تولەرانتتىق
III توپ ساياساتتانۋشىلار ءدىني ەكسترەميزم، ونىڭ الدىن الۋ
ءار توپ تاپسىرمالارى بويىنشا پوستەر قورعايدى.
باعالاۋ
سمايليكتەر، باعدارشام
باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار
وقۋلىق 9 - 10 كلاستار ق ر كونستيتۋسياسى، «بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى» سلايد
1 - توپ ءدىنتانۋشىلار يسلام ءدىنى VII عاسىردا ارابيا تۇبەگىندە پايدا بولدى. تاراتۋشىسى مۇحاممەد پايعامبار بولاتىن. يسلام ادام جانە ادامزات قوعامى، ونىڭ وتكەنى مەن قازىرگىسى، كەلەشەگى، الەم جانە ونىڭ قۇرىلىمى تۋرالى امبەباپ ءىلىم. قۇران (ارابشا وقۋ)- يسلام ءدىنىنىڭ قاسيەتتى جازباسى.
II توپ تاريحشىلار قوعامداعى دىنگە كوزقاراس دۇرىس. قازاقستان حالقى باسىم بولىگى يسلام ءدىنىن ۇستايدى، ودان كەيىن حريستيان ءدىنىن قابىلداعاندار. قازاقستان قالالارى مەن ەلدى مەكەندەرىنىڭ بارلىعىندا مەشىتتەر مەن شىركەۋلەر بار. بۇقاراعا رۋحاني قىزمەت كورسەتۋدە ول ءدىني مەكەمەلەر ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ وتىر.
III توپ ساياساتتانۋشىلار «ەكسترەميزم» لاتىن ءسوزى «شەتتەۋ»، ياعني ورتالىقتان اۋىتقۋ، قانداي دا ءبىر بەلگى لەنگەن شەكتەن تىس كەتۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى. ونىڭ ءبىرىنشى بەلگىسى ادامنىڭ ناداندىققا، كور سوقىرلىققا نەگىزدەلگەن ءوز كوزقاراسى، پىكىرىنىڭ ورىندالۋىن تاباندى تۇردە تالاپ ەتۋى. مۇنداي ادامدار باسقا كوپشىلىكتىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن اقيقات جاعدايىن تۇسىنبەيدى، نەمەسە تۇسىنگىسى كەلمەيدى. يسلام اتىن جامىلعان ەكسترەميستىك باعىتتاعى توپتار بۇقارا جۇرتشىلىقتىڭ تاتۋلىعىن، اۋىزبىرشىلىگىن بۇزاتىن، ۇلتارالىق ارازدىق پەن الاۋىزدىقتى تۋعىزاتىن جانساق پىكىرلى ساياسي توپتار.
ءدىني ەكسترەميزمگە قاتىستى ۆيدەو روليك كورسەتۋ.
باعالاۋ: باسبارماق، كەرى بايلانىس، سمايليكتەر، باعدارشام
باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار:
وقۋلىق، ق ر كونستيتۋسياسى،
«بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى» سلايد، دەرەكتى فيلم،
. نازاربايەۆ جولداۋلارى، ەڭبەكتەرى، قازاقستان تاريحى ءادىس تەمەلىك جۋرنالدارى 2013ج №1، 2014ج №11،
2015ج №7،№11، 2016ج №2
كونستيتۋسيا 22 - باپ، قازاق ادەبيەتى، ينتەرنەت ماتەريالدارى
ءىىI وي تولعانىس
(17 مينۋت)
وي - تولعانىس:
I توپ ۆيدەو روليك بويىنشا جۇمىس. ءدىني ەكسترەميزدى بولدىرماۋ ءۇشىن ۇسىنىستارىڭىز.
II توپ كورسەتىلگەن ۆيدەو روليك ارقىلى رافت جازۋ.
III توپ ەسسە «يسلام - ءدىن عانا ەمەس، ول ءبىزدىڭ مادەنيەتىمىز»
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى:
ويان قازاق! ءوز ءدىنىڭدى ۇمىتپا،
ءدىنىڭدى سەن ارداقتاعىن، قۇنتتا!
كوز الدىڭدا تۋرا جولىڭ تۇرعاندا،
قاتەلەسىپ جامان جولمەن بىلىقپا!
ءىV. ءۇي تاپسىرماسى 3 مينۋت
§ 21 تاقىرىپتى وقۋ، مازمۇنداۋ. تاقىرىپقا بايلانىستى ديالوگ قۇراستىرۋ
باعالاۋ: كەرى بايلانىس
ءدىننىڭ قوعامداعى ءرولى جۇكتەۋ
ماقساتى: ءدىننىڭ شىعۋ تاريحى، ءدىن جانە زاماناۋي ءومىر، تولەرانتتىق جانە وجدان بوستاندىعى، رۋحانيلىق تۋرالى ءتۇسىندىرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر: ءدىننىڭ شىعۋ تاريحى، يسلام ءدىنى، ونىڭ نەگىزگى قاعيدالارىن، ءدىن جانە زاماناۋي ءومىر، تولەرانتتىق، رۋحانيلىق تۋرالى وقىپ، بىلەدى. اقپاراتتى ءوز بەتىنشە مەڭگەرەدى، بەينە روليك كورىپ، تالقىلاپ، توپپەن، جۇپپەن، ۇجىممەن جۇمىس جاساپ، ءبىر - بىرىمەن ىنتىماقتاستىقتا بولادى.
ساباقتىڭ كەزەڭدەرى
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
(5 مينۋت)
وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
شاتتىق شەڭبەرى «دوسقا تىلەك»
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ: اسسوساسيا قۇرۋ -- ءدىن -- ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ سۇراقتارى I توپقا 1. تاۋسىلمايتىن بايلىق (ءبىلىم)، 2قوعامدىق، ساياسي، عىلىمي، فيلوسوفيا جانە ادەبيەتپەن اينالىسقان (ش. ءۋاليحانوۆ)، 3بىلىمدىدەن شىققان ءسوز، تالاپتىعا بولسىن كەز (اباي)، 4مادەنيەتتى ادامنىڭ ىشكى دۇنيەسىنىڭ اسەمدىگى مەن مەيىرباندىعىنىڭ كورسەتكىشى عانا ەمەس، ول فيلوسوفيالىق جانە ەستەتيكالىق ساناتى (شىنشىلدىق).
II توپقا 1. سۇلۋلىق شىندىقتا – دەپ جازعان ورىس سۋرەتشىسى (ي. ە. رەپين)، 2. وقۋ ورنىنىڭ، ءوندىرىستىڭ، وتباسىنىڭ مۇشەسى (ادام) 3. ءتارتىپتى، ۇيىمشىل، ۇستامدى، جيناقتى ادام قانداي ادام؟ (مادەنيەتتى)، 4ادام بالاسىنا «كىرسىز، سىپايى كيىنىپ، ءھام ول كيىمىن بىلعاپ، بىلجىراتىپ كيمەي، تازا كيمەك دۇرىس ءىس»دەپ ۇيرەتكەن كىم؟ (اباي).
III توپقا 1. ءوزى اقىن، ادەبيەت زەرتتەۋشىسى، لينگۆيست، پەداگوگ، ساياساتشى رەتىندە تانىمال تۇلعا (ا. بايتۇرسىنوۆ). 2. ءبىر - بىرىنەن الىس جاتقان تەحنيكالىق ۇعىمداردى گۋمانيتارلىق سالالارداعى تەرەڭ بىلىممەن ۇشتاستىرعان قازاق اكادەميكتەرى (ق. ساتبايەۆ، ە: بۋكەتوۆ). 3. ءوز حالقىنىڭ مادەني جەتىستىكتەرى مەن ەرەكشەلىگىن وزگە تىلدە جازىپ قالدىرعان (ش. ءۋاليحانوۆ) 4. ادامنىڭ بويىنداعىنىڭ ءبارى ونىڭ كەلبەتى، كيىمى، جان دۇنيەسى، ويى دا سۇلۋ بولۋعا ءتيىس دەگەن ورىس جازۋشىسى (چەحوۆ): مادەنيەتتىلىك، شىنشىلدىق، يمان، ءبىلىم، عىلىم - ادام بويىنداعى قۇندىلىقتار.
سارالاۋ (ديففەرەنسياسيا) جەكە، جۇپپەن، توپپەن
باعالاۋ: باعدارشام، باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار
وقۋلىق، ق ر كونستيتۋسياسى،
«بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى»، ادام. قوعام. قۇقىق 9 كلاسس، 10 كلاسس
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ
(20 مينۋت) تانىس ەمەس ءسوزدىڭ ماعىناسىن اشۋ
تاقىرىپتى ءوز بەتىنشە وقۋ، ءتۇسىنۋ.
ۆيدەو روليك كورسەتۋ
تاپسىرما بەرۋ:
پوستەر قورعاۋ
I توپ ءدىنتانۋشىلار يسلام ءدىنىنىڭ شىعۋى جانە تارالۋى
II توپ تاريحشىلار قوعامداعى دىنگە كوزقاراس. تولەرانتتىق
III توپ ساياساتتانۋشىلار ءدىني ەكسترەميزم، ونىڭ الدىن الۋ
ءار توپ تاپسىرمالارى بويىنشا پوستەر قورعايدى.
باعالاۋ
سمايليكتەر، باعدارشام
باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار
وقۋلىق 9 - 10 كلاستار ق ر كونستيتۋسياسى، «بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى» سلايد
1 - توپ ءدىنتانۋشىلار يسلام ءدىنى VII عاسىردا ارابيا تۇبەگىندە پايدا بولدى. تاراتۋشىسى مۇحاممەد پايعامبار بولاتىن. يسلام ادام جانە ادامزات قوعامى، ونىڭ وتكەنى مەن قازىرگىسى، كەلەشەگى، الەم جانە ونىڭ قۇرىلىمى تۋرالى امبەباپ ءىلىم. قۇران (ارابشا وقۋ)- يسلام ءدىنىنىڭ قاسيەتتى جازباسى.
II توپ تاريحشىلار قوعامداعى دىنگە كوزقاراس دۇرىس. قازاقستان حالقى باسىم بولىگى يسلام ءدىنىن ۇستايدى، ودان كەيىن حريستيان ءدىنىن قابىلداعاندار. قازاقستان قالالارى مەن ەلدى مەكەندەرىنىڭ بارلىعىندا مەشىتتەر مەن شىركەۋلەر بار. بۇقاراعا رۋحاني قىزمەت كورسەتۋدە ول ءدىني مەكەمەلەر ءوز ۇلەستەرىن قوسىپ وتىر.
III توپ ساياساتتانۋشىلار «ەكسترەميزم» لاتىن ءسوزى «شەتتەۋ»، ياعني ورتالىقتان اۋىتقۋ، قانداي دا ءبىر بەلگى لەنگەن شەكتەن تىس كەتۋ دەگەن ماعىنا بەرەدى. ونىڭ ءبىرىنشى بەلگىسى ادامنىڭ ناداندىققا، كور سوقىرلىققا نەگىزدەلگەن ءوز كوزقاراسى، پىكىرىنىڭ ورىندالۋىن تاباندى تۇردە تالاپ ەتۋى. مۇنداي ادامدار باسقا كوپشىلىكتىڭ قاجەتتىلىكتەرى مەن اقيقات جاعدايىن تۇسىنبەيدى، نەمەسە تۇسىنگىسى كەلمەيدى. يسلام اتىن جامىلعان ەكسترەميستىك باعىتتاعى توپتار بۇقارا جۇرتشىلىقتىڭ تاتۋلىعىن، اۋىزبىرشىلىگىن بۇزاتىن، ۇلتارالىق ارازدىق پەن الاۋىزدىقتى تۋعىزاتىن جانساق پىكىرلى ساياسي توپتار.
ءدىني ەكسترەميزمگە قاتىستى ۆيدەو روليك كورسەتۋ.
باعالاۋ: باسبارماق، كەرى بايلانىس، سمايليكتەر، باعدارشام
باعالاۋ پاراعى
رەسۋرستار:
وقۋلىق، ق ر كونستيتۋسياسى،
«بارشاعا ارنالعان ادام قۇقىعى» سلايد، دەرەكتى فيلم،
. نازاربايەۆ جولداۋلارى، ەڭبەكتەرى، قازاقستان تاريحى ءادىس تەمەلىك جۋرنالدارى 2013ج №1، 2014ج №11،
2015ج №7،№11، 2016ج №2
كونستيتۋسيا 22 - باپ، قازاق ادەبيەتى، ينتەرنەت ماتەريالدارى
ءىىI وي تولعانىس
(17 مينۋت)
وي - تولعانىس:
I توپ ۆيدەو روليك بويىنشا جۇمىس. ءدىني ەكسترەميزدى بولدىرماۋ ءۇشىن ۇسىنىستارىڭىز.
II توپ كورسەتىلگەن ۆيدەو روليك ارقىلى رافت جازۋ.
III توپ ەسسە «يسلام - ءدىن عانا ەمەس، ول ءبىزدىڭ مادەنيەتىمىز»
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى:
ويان قازاق! ءوز ءدىنىڭدى ۇمىتپا،
ءدىنىڭدى سەن ارداقتاعىن، قۇنتتا!
كوز الدىڭدا تۋرا جولىڭ تۇرعاندا،
قاتەلەسىپ جامان جولمەن بىلىقپا!
ءىV. ءۇي تاپسىرماسى 3 مينۋت
§ 21 تاقىرىپتى وقۋ، مازمۇنداۋ. تاقىرىپقا بايلانىستى ديالوگ قۇراستىرۋ
باعالاۋ: كەرى بايلانىس
ءدىننىڭ قوعامداعى ءرولى جۇكتەۋ