سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 7 ساعات بۇرىن)
دوستىق - بىرلىك پەن ىنتىماق نەگىزى تاربيە ساعاتى
دوستىق - بىرلىك پەن ىنتىماق نەگىزى تاربيە ساعاتى
ماقساتى: وقشىلارعا ادامدار اراسىنداعى دوستىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىكتى باعالاي بىلۋگە ۇيرەتۋ. ادامنىڭ ومىرىندە دوستىقتىڭ الاتىن ورنى تۋرالى ۇعىمىن كەڭەيتۋ. وقۋشىلاردىڭ سەنىمدى جانە ادال دوس بولۋعا ۇمتىلىسىن دامىتۋ؛ وقۋشىلاردى ادەپتىلىككە، ىنتىماقتىققا تاربيەلەۋ.

بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى ساباققا دايارلاۋ.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم. بالالار بۇگىنگى ءبىزدىڭ تاربيە ساعاتىمىزدىڭ تاقىرىبى «دوستىق - بىرلىك پەن ىنتىماق نەگىزى» دەپ اتالادى. دوس تۋرالى ويلار وتە كوپ. دوستىق جايلى ايتپاعان ۇلى ادامدار جوق دەسە دە بولادى. مىسالى: ۇلى عۇلاما عالىم اريستوتەل «دوستىق - ءومىر ءۇشىن ەڭ قاجەتتى نارسە، ويتكەنى ەشكىم ەشقاشاندا بارلىق باسقا يگىلىككە تۇگەل يە بولا تۇرسا دا، دوس - جارانسىز ءومىردى قالاماق ەمەس» دەپ ايتسا،«قىل وتپەستەي تاتۋلىقتى ءبىر اشۋعا ساتپايىق» دەپ مۇحتار اۋەزوۆ تە دوستىق تۋرالى ءوز ويىن ايتىپ كەتكەن. قانە كىم دوس تۋرالى ولەڭ، نە قارا ءسوز بىلەدى؟ مەن سەندەرگە و. سۇلەيمەنوۆتىڭ «ناعىز دوس» ولەڭىن وقىپ بەرەيىن.
«ناعىز دوس» و. سۇلەيمەنوۆ.
ماعان دوسىڭ كوپپە دەسە؟
كوپ دەر ەم!
كوپ دەگەنىم ءبىر سەن عانا، اقبەرەن!
سەن باتىرسىڭ،
سەن باتىلسىڭ،
سەنىمەن
ءومىر جولىن ويناپ ءجۇرىپ وتكەرەم.
مىقتىلاردىڭ ءوزى مەندەي بولسىن دەپ،
بولا الماسا، ءىشى كۇيىپ ءولسىن دەپ،-
بوسكەنىمدە،
كەڭەس بەردىڭ: «ەر بولساڭ،
ەڭ الدىمەن ءوزىڭدى ءوزىڭ مەنسىنبە!»
جەك كورەتىن جىگىتىمنىڭ سەنگەنى
تالقان بولىپ،
رۋحاني ولگەنىن كورىپ تۇرىپ كۇلگەنىمدە،
سويلەتپەي،
قىپ - قىزىل عىپ سويىپ سالدىڭ سەن مەنى
كوڭىلىمنەن شىعارمايتىن ءبىر ەلى،
عۇمىر بويى بولا الاتىن تىرەگىم
ماعان شىن دوس ىزدەۋدەن hءام تابۋدان
تانبايسىڭ - اۋ، تالمايسىڭ - اۋ جۇرەگىم.

ال ەندى توپتى ەكىگە بولەيىك. «بىرلىك»، «ىنتىماق» توپتارىنا بولەمىز. ەندى توبىمىزدىڭ دوستىق جايلى وزدەرىنىڭ وي - تولعامدارىن تىڭداپ كورەيىك، قانە كىمنىڭ دوستىق جايلى قانداي پىكىردە ەكەنىن بىلەيىك؟ قاي توپتىڭ ويى ۇشقىر ەكەن؟.

II. پىكىر تالاس سۇراقتارى: 1. دوسى كوپتى جاۋ المايدى دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ 2. ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدە شىن دوستىقتى دالەلدەيتىن قانداي جاعدايلار بولدى؟ 3. ۇلى ابايدىڭ «دوسى كوپپەن سىيلاس، دوسى جوقپەن سىرلاس» دەگەن ءسوزىنىڭ اقيقاتتىعىنا مىسال كەلتىرە الاسىڭ با؟ 4. ناعىز دوستىق، شىنايى ماحاببات كەزدەسە بەرمەيدى دەگەن پىكىر بار. وسى پىكىرگە ءسىزدىڭ ويىڭىز قالاي؟ 5. ايەل مەن ەردىڭ اراسىندا دوستىق بولۋى مۇمكىن بە؟ 6. دوسىم ءۇشىن ءبارىن قۇربان ەتۋگە دايىنمىن. دوسىڭنىڭ كىم ەكەنىن ايت، مەن سەنىڭ كىم ەكەنىڭدى ايتامىن دەگەن ءسوز ءارقاشان دا ءادىل، دۇرىس دەپ سانايسىز با؟

III. سيتۋاسيالىق سۇراقتار: 1. ءبىر كۇنى كوپتەن بەرى كەزدەسپەگەن دوسىڭمەن جولىعىپ كەزدەسىپ قالدىڭدار. اڭگىمە – دۇكەن قۇرىپ ءدامحانادا وتىرعاندا كەنەت اناڭنىڭ “تەز قايت”- دەپ بۇيىرعانى ەسىڭە تۇسە كەتتى. سەن وسى كەزدە نە ىستەر ەدىڭ؟ 2. پوەزد ءجۇرىپ كەلەدى. سەن الىپ ۇشىپ، ساعىنىپ تۋعان اۋىلىڭا 7 - 8 جىلدان كەيىن كەلە جاتىرسىڭ. كوپتەن بەرى كورمەگەن سىنىپتاستار مەن دوس - جاراندارىڭدى بولاشاق جارىڭا ماقتان ەتىپ كەلە جاتقانىڭدا الدارىڭا ءبىر قايىر سۇراعان ءمۇساپىر كەيپىندەگى ۇسقىنسىز ءبىر ادام كەلە قالدى. بۇل سەنىمەن بىرگە وقىعان، بىرگە ويناعان، ءبىر ناندى ءبولىسىپ جەگەن اجىراماستاي بولامىز دەپ كىشكەنە كۇندەرىڭدە ءبىر – بىرىڭە ۋادە بەرگەن قيماس دوسىڭ بولىپ شىقتى. سەنىڭ ونى كورگەننەن كەيىنگى ارەكەتىڭ قانداي بولادى دەپ ويلايسىڭ؟ ال ەندى بالالار ءسال عانا «دوس ىزدەيمىن» تاپسىرماسىنا كوڭىل اۋدارايىق.

1 تاپسىرما
«دوس ىزدەيمىن»1 كەزەڭ. كەز - كەلگەن ادامنىڭ وزىنە لايىقتى دوسى بولعانىن ارماندايتىنى بەلگىلى. ءسىزدىڭ كەي بىرەۋىڭىزدىڭ، مۇمكىن وسىنداي شىنايى دوسىڭىز بار شىعار. ال قايسىبىرەۋىڭىزدىڭ كوپتەگەن تانىستارىڭىز، جاقىندارىڭىز بولسا دا، ولاردىڭ اراسىنان ءوزىڭىزدىڭ ناعىز دوسىڭىزدى تابا الماي جۇرگەن بولارسىزدار؟ ال ءۇشىنشىڭىز، مۇمكىن، ءوزىڭىزدىڭ تۇيىق، ۇيالشاق مىنەزىڭىزدەن ءوزىڭىزدى جالعىز ساناپ، دوسىڭىزدىڭ بولماعىنا قىنجىلاتىن بولارسىز. كەز - كەلگەن جاعدايدا دا ناعىز دوس ەشكىمگە كەدەرگى كەلتىرمەيدى. ەندەشە وزىمىزگە قانداي دوس قاجەت ەكەندىگىن بەينەلەيتىن گازەت شىعارىپ، ءبىر ءسات ويىنعا ارالاسايىق. وسى ساتتەن باستاپ مەن تەگىن حابارلاندىرۋلار جاريالايتىن ەرەكشە گازەتتىڭ رەداكتورى ءرولىن اتقارامىن. گازەت «دوس ىزدەيمىن» دەپ اتالادى. سىزدەردىڭ ءارقايسىڭىز بۇل گازەتكە دوس ىزدەيتىنىڭىز جونىندە حابارلاندىرۋ بەرە الاسىز. بۇل حابارلاندىرۋدا سوزدەردىڭ سانى مەن ارىپتەردىڭ ولشەمدەرىنە ەشقانداي شەك قويىلمايدى. حابارلاندىرۋ ءار ءتۇرلى فورمادا بولۋى مۇمكىن. ءسىز مىسالى ۇمىتكەر دوسىڭىزدىڭ قانداي قاسيەتتەرىنىڭ بولعانىن قالايسىز، ءتىپتى ونىڭ سۋرەتىن سالساڭىز دا بولادى. ءوزىڭىز تۋرالى ايتساڭىز دا بولادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا حابارلاندىرۋدى قانداي تۇردە بەرەمىن دەسەڭىز دە ءوز ەركىڭىزدە. تەك ۇستاناتىن نارسە – دوس ىزدەگەن حابارلاندىرۋ وتە كوپ بولادى، سوندىقتان ءسىز ءوزىڭىزدىڭ حابارلاندىرۋىڭىزدىڭ كوركەم بەزەندىرىلىپ، باسقالاردىڭ نازارىن بىردەن اۋداراتىن جاعىن ويلاستىرعانىڭىز ءجون. قولدارىڭىزعا قاعاز، فلوماستەر الىڭىز دا ىسكە كىرىسىڭىز. بەس مينۋت ۋاقىت بەرىلەدى.

2 كەزەڭ. بەرىلگەن ۋاقىت بىتكەننەن كەيىن حابارلاندىرۋلار تاقتاعا ءىلىنۋى كەرەك. توپ مۇشەلەرى حابارلاندىرۋلارمەن ءۇنسىز ءجۇرىپ تانىسادى. ءاربىر وقۋشى ءوزىنىڭ نازارىن اۋدارعان حابارلاندىرۋعا قىزىل ءتۇستى دوڭگەلەك سالۋى كەرەك جانە ول حابارلاندىرۋ بەرگەن اداممەن بايلانىسۋعا دايىن. تاڭداۋدىڭ سانىن ۇشكە دەيىن شەكتەۋگە بولادى. ەندى حابارلاندىرۋ جازىلعان قاعازداردى السا بولادى. قاراڭىزدار، ءسىزدىڭ حابارلاندىرۋىڭىزدى قانشا ادام تاڭداعان ەكەن؟ شەڭبەر بويىنشا اركىم قانشا دوڭگەلەككە يە بولعانىن ايتسىن.

3 كەزەڭ. ويىننىڭ ناتيجەسىن شىعارىپ، توپ الدىندا ايتۋ.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى: ءتورت ستولدى قاتارلاپ قويىپ، بەس وقۋشى شىعارامىز. ءبىر - بىرىڭە دوستىق سەزىمدەرىڭدى تەكسەرىپ كورەيىك. مۋزىكا بىتكەندە بارلىعى دا وتىرۋى ءتيىس، ارينە بارلىعى دا. دوسىن سىيدىرا ما ەكەن؟ كورەيىك. ۇستەلدەر سانى بىرتە - بىرتە ازايا بەرەدى. ويىننىڭ شارتى: سوڭعى قالعان ءبىر ۇستەلگە بەس وقۋشى دا سىيىسىپ وتىرۋى ءتيىس. ويىن ويناتىلىپ جاتقاندا ەكى توپ ءبىر - بىرىنە دوستىققا بايلانىستى سۇراقتار قويىپ، جاۋاپ الىسادى. بالالار ەندى دوستىققا بايلانىستى ۇلاعاتتى سوزدەرگە بايلانىستى ماقال – ماتەلدەر ايتايىق
• اقىلسىز دوستان، اقىلدى دۇشپان ارتىق.
• دۇشپانعا دا دوس كەرەك، پالۋانعا دا كۇش كەرەك.
• دوستىڭ ورنى - ءتور، دۇشپاننىڭ ورنى – كور
• دوسى كوپپەن سىيلاس، دوسى ازبەن سىرلاس.
• ايرىلماستاي دوسىڭا، قايرىلماستاي ءسوز ايتپا.
• جامان دوستان، جاۋ ارتىق
بالالار دوستارىڭ قانشالىقتى كوپ بولسا، دوستىق جايلى ماقال - ماتەل، ناقىل سوزدەردى دە سونشالىقتى كوپ بىلەسىڭدەر دەپ ويلايمىن. بۇل تاپسىرمامىز بويىنشا دوستىق تۋرالى ماقال - ماتەلدىڭ جارتىسىن ايتامىن دا، جارتىسىن جاسىرامىن. الدىمەن تاپسىرمانىڭ نومەرىن تاڭداپ الىڭدار.

1 تاپسىرما
• مىڭ دوسىڭ بولسا دا، بىرەۋىنىڭ ورنى ارتىق
• دوس كوتەرەر كوڭىلدى، مال كوتەرەر ءونىمدى.
• دوسىڭدى جامانداما، دوسسىز قالارسىڭ
• شىن دوس باسىڭا ىرزا، كەي دوس اسىڭا ىرزا
• دوس ەگىز، دۇشپان سەگىز.
• جاقسى دوس پايداسىن تيگىزبەسە، زيانىن تيگىزبەيدى،
• جامان دوس الدىڭدى وراپ جۇرگىزبەيدى

2. تاپسىرما
• دوسى كوپتىڭ جانى سەمىرەدى، اسى كوپتىڭ ءتانى سەمىرەدى
• جامان دوس، جاۋىڭمەن بىرگە شابار.
• اعاش تامىرمەن، ادام دوسىمەن مىقتى
• قيماس دوسىڭ سۇراسا، قيماسىڭدى بەرەسىڭ.
• قاسىڭ مەن دوسىڭدى، قاس، قاباعى تانىتار
• مىڭ جولداس جاقسى، مىڭ جولداستان ءبىر دوس جاقسى.
دوستىق - ءومىر ءۇشىن ەڭ قاجەتتى نارسە، ويتكەنى ەشكىم ەشقاشان دا بارلىق باسقا يگىلىككە تۇگەل يە بولا تۇرسا دا، دوس - جارانسىز ءومىردى قالاماق ەمەس.

شىعىس قازاقستان وبلىسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ
"مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارعا ارنالعان
"اق نيەت" مەكتەپ - ينتەرناتى" كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
تاربيەشى: تەكەنيەۆا گ. ج.
دوستىق - بىرلىك پەن ىنتىماق نەگىزى تاربيە ساعاتى جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما