دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟
دۇنيەدەن بەزىپ، تاسقا شىعىپ كەتكەن، ءبىر اق جۇرەك شال قالىڭ نۋ ورماندى مەكەندەيدى. ورمانداعى اڭ مۇنان قورىقپايدى. اڭمەن سويلەسىپ ۇعىساتىن بولادى.
ءبىر اعاشتىڭ تۇبىندە اق جۇرەك جاتىر ەدى. سول جەرگە تۇنەمەك بولىپ قارعا، كەپتەر، بۇعى جىلان جيىلدى. ولار: «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن بولادى؟» — دەپ، كەڭەس قۇردى.
دۇنيەدە جاماندىق ءتۇبى — اشتىق، تاماققا ابدەن تويساڭ، ءبىر بۇتاقتان ءبىر بۇتاققا قوناسىڭ.
«قارق-قارق!» — دەپ، ولەڭدى سوعاسىڭ، تۇلا بويىڭ لىقىلداپ تولعان قىزىق، قۋانىش، نە كورسەڭ، سوعان قۋاناسىڭ، — ال، ەندى، بىرەر كۇن اش بولساڭ، كوزىڭە كورىنگەننىڭ ءبارىن ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەسىڭ، قۇدايدىڭ كۇنىنە دە قاراعىڭ كەلمەيدى، قايدا بارارىڭدى بىلمەيسىڭ، ءبىر جاققا جوعالىپ كەتكىڭ كەلەدى دە تۇرادى. بىردەن ۇشىپ، ءبىر جەرگە قوناسىڭ، سەندە دامىل جوق. ۇشىپ كورسەڭ، ەسىڭ شىعىپ، بۇرىنعىدان دا جامان بولاسىڭ. نە ەكەنىن اڭداماي كيىپ كەپ كەتەسىڭ، سەنى تاسپەن، تاياقپەن جىبەرىپ ۇرادى. يت، قاسقىر سۇيرەلەپ جۇرگەن جەمتىكتەن ايىرمايسىڭ، تاماق ءۇشىن اشتان قانشا قارعا ولەدى. جاماندىقتىڭ ءبارى اشتىقتان، — دەپ شەشەن قارعا سوقتى.
— دۇنيەدە جاماندىق اشتىقتان ەمەس، جاماندىق ءتۇبى — ماحاببات. ءبىز جالعىز-جالعىز ءومىر سۇرسەك، ۋايىم قايعى جوق بولار ەدى. جالعىز باسقا كەدەيلىك، كەمشىلىك جوق. "ءبىز جۇپتان جۇرەمىز، جۇپتان ءومىر سۇرەمىز. جارىڭدى وزىڭنەن ارتىق كورەسىڭ، جارىڭدى ويلاپ سەندە تىنىشتىق جوق.
«توق پا، اش پا، سۋىققا توڭدى ما؟» دەپ، سورلايسىڭ دا جۇرەسىڭ. ءبىر جاققا بولەك ۇشىپ جىراق كەتسە، «نە بولدى؟» دەپ، ويلاپ اۋرە سارساڭ بولاسىڭ؛ «قارشىعا كوزىن شۇقىپ جاتىر ما، بالالار ۇستاپ الدى ما؟» دەپ، ىزدەپ ءوزىڭ ۇشا جونەلەسىڭ، ءسويتىپ قاڭعىپ ءجۇرىپ، نە قارشىعاعا، نە تۇزاققا ءوزىڭ كەز كەلەسىڭ. جارىڭ جوعالسا، جارىڭ ولسە، دۇنيە تۇككە تۇرماي كەتەدى. ەندى دۇنيەدە سۇيىكتى ەش نارسە بولمايدى. تۇك جەمەي، تۇك ىشپەي ىزدەيسىڭ دە، جىلايسىڭ. قانشا كوك كەپتەر وسىدان ولەدى، جاماندىقتىڭ ءبارى اشتىقتان ەمەس، ماحابباتتان، — دەپ كوك كەپتەر سويلەدى.
— جوق، جاماندىق اشتىقتان دا، ماحابباتتان دا ەمەس. جاماندىق ءتۇبى — جامان مىنەز.
ءبىز تاتۋ جۇرسەك، قاستىق ويلاماساق، كەكشىل بولماساق، جاقسى بولار ەدى. ءبىر نارسە ءوزىڭ ويلاعانداي بولماسا، اشۋلاناسىڭ، دۇنيە كوزىڭە تۇك قۇرلى كورىنبەيدى. كوزىڭە نە تۇسسە، ءبارىن جەك كورەسىڭ. ويلاعانىڭ بىرەۋدەن كەك الماق. بىرەۋدى شاقپاق بولىپ ىسقىرىپ، ىزدەپ، ءيىرىلىپ جۇرگەندە، اشۋلانىپ ءوزىڭدى ءوزىڭ ۇمىتىپ كەتەسىڭ، ەشكىمدى ايامايسىڭ: اكە-شەشەڭ تۇرسا، شاعاسىڭ، ءوزىڭدى-وزىڭ جەگىڭ كەلىپ تۇرادى. ولگەنگە كەيىن اشۋلاناسىڭ. دۇنيەدە جاماندىقتىڭ ءبارى — قارا جۇرەكتىكتەن دەپ، — جاماندىقتىڭ يەسى جىلان سوقتى.
— جوق، دۇنيەدە جاماندىق اشتىقتان دا ەمەس، ماحابباتتان دا ەمەس، جامان مىنەزدەن دە ەمەس، — قورقاقتىقتان. قورىقپايتىن بولسا، دۇنيەدە جاقسىلىق جاۋعانداي بولار ەدى. اياعىمىز جۇرگەندە جەلمەن تالاسادى. قۋات كوپ، مىقتى جاۋدان قاشىپ قۇتىلاسىڭ. ءبىراق، قورىقپاسقا بولمايدى. سىرت ەتىپ ءبىر بۇتاق سىنىپ كەتسە، ءبىر جاپىراق سىلدىرلاسا، قورقىپ، سەلكىلدەپ كەتەسىڭ. جۇرەگىڭ تاس توبەڭە شىعادى، قاشا جونەلەسىڭ. قويان جۇگىرىپ كەلە جاتسا، قۇس تالپىنسا، بۇتاق سىنسا، جاۋ كەلىپ قالدى عوي دەپ، تۇرا جونەلەسىڭ، ءدال جاۋدىڭ وزىنە جۇگىرىپ كەز كەلەسىڭ...
و بولماسا يتتەن قاشىپ جۇگىرىپ، انلدىعا سوقتىعاسىڭ. قورقىپ، جۇگىرىپ جونەلەسىڭ. قايدا قاشىپ بارا جاتقانىڭدى بىلمەيسىڭ، قۇزا شىعىپ كەتىپ، قۇلاپ ولەسىڭ... ۇيىقتاعاندا دا ءبىر كوزىڭمەن عانا ۇيىقتايسىڭ، تىڭداپ جاتاسىڭ. ءبارى قورىققاننىڭ ازابى... تىنىشتىق بىزدە جوق. جاماندىق قورقاقتىقتان دەپ، مومىن بۇعى سويلەدى.
— جوق، جاماندىق اشتىقتان دا ەمەس، ماحابباتتان دا ەمەس، ءبىزدىڭ كورىپ جۇرگەن ازابىمىزدىڭ ءبارى جاماندىقتىڭ ءبارى — ءبىزدىڭ تانىمىزدەن: اشتىق، ماحاببات، جامان مىنەز، قورقاقتىق ءبارى — تاننەن وسىپ-ونەدى، ولار ءتاننىڭ اسىراپ وسىرگەن بالاپانى.
سوندىقتان ءتاندى تازا ۇستاۋ كەرەك، — دەپ اق جۇرەك اقساقال اڭگىمەنى بايلادى.
You Might Also Like
-
بip سارت قالاعا ءبىر ەسەك، ءبىر ەشكى ساتۋعا الىپ كەلەدى. ەشكىنىڭ موينىندا قوڭىراۋى بار ەكەن. مۇنى ءۇش ۇرى كورىپ، بىرەۋى ايتتى:
-
ەلىمىزدە دە كوپتەپ وسەتىن ءجۇزىم مەن جۇزىمنەن جاسالاتىن مەيىز جاستار ءۇشىن دە، ەگدە جاستاعىلار ءۇشىن دە تاۋسىلماس دارۋمەن جانە قۋات قورى بولىپ تابىلادى. ءجۇزىمنىڭ قۇرامىنداعى امينوقىشقىلدار، ۆ توبىنىڭ ...
