InfoHub Logo

قورشاعان الەم تۋرالى اقپاراتتىڭ 90 پايىزىن ءبىز كورۋ اعزالارىنىڭ كومەگىمەن الامىز. كاسىبي مىندەتتەرىمىزدى اتقارعاندا عانا ەمەس، دەمالعان كەزىمىزدە دە كورۋ اعزالارىمىزعا ۇلكەن جۇكتەمە تۇسەدى. قازىرگى زاماندا كوپتەگەن ادامداردىڭ ماماندىعى كومپيۋتەرمەن بايلانىستى جانە وسىعان وراي كوز دارىگەرلەرىنە «كومپيۋتەرلىك سيندروممەن» كەلەتىن ناۋقاستار سانى جىلدان-جىلعا ارتىپ كەلەدى. ال جۇمىستان قايتىپ، ۇيگە كەلگەندە تاعى دا تەلەديدار ەكرانىنان كوز المايمىز. ءتىپتى ەڭ زاماناۋي دەگەن ەكراننىڭ ءوزى ءبىزدىڭ كوزىمىزگە زيان ەكەندىگى بەلگىلى. ءسويتىپ كوزىمىز كۇنى بويى تىنىقپايدى. سوندىقتان كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىن ساقتاۋ جالپى ادامزاتقا ورتاق ماسەلە. كورۋ قابىلەتىن ساقتاۋدا تاعام ونىمدەرىنىڭ ماڭىزى زور. دەمەك كۇندەلىكتى دامگە تولىققاندى، ءارتۇرلى، ءسىڭىمدى جانە ءوزارا ۇيلەسەتىن تاعام پايدالانۋ كەرەك. وفتالمولوگتار، ياعني كوز دارىگەرلەرى ا، ۆ₁، ۆ₂، ۆ₆، ۆ₁₂، ە، س دارۋمەندەرىنە باي تاعامداردى كوپ تۇتىنۋعا كەڭەس بەرەدى. ا دارۋمەنى جەتىسپەگەندە ناۋقاستار تەز شارشاعىشتىققا، جارىقتان قورقۋعا، كەشقۇرىم كوزدىڭ كورۋىنىڭ ناشارلاۋىنا، كونيۋنكتيۆيتتەردىڭ، تەرىسكەندەردىڭ ءجيى پايدا بولۋىنا شاعىمدانادى. ا دارۋمەنى سابىزدە، سالات جاپىراقتارىندا، كوك بۇرشاقتا، پيازدا، سۇزبەدە كوپ. سابىزدە كاروتين – ا ءپروۆيتامينى مول، ول كوزدى تاماشا قورەكتەندىرەدى، كەز-كەلگەن جاستا الىستان كورۋدىڭ ناشارلاۋىنا جول بەرمەۋگە كومەكتەسەدى.

اقجەلكەن (پەترۋشكا) شىرىنى اسا پايدالى، ونى كونيۋنكتيۆيت، كاتاراكتا، كوزدىڭ مۇيىزگەك قابىعىنىڭ ويىق جاراسى كەزىندە، تورشا تامىرلارىن نىعايتۋ ءۇشىن قولدانعان ءجون. ۆ₁، ۆ₂، ۆ₆، ۆ₁₂ دارۋمەندەرىنىڭ تاپشىلىعى مىناداي بەلگىلەرمەن بىلىنەدى: جاس اققىشتىق، كوزدىڭ كۇيدىرىپ اۋرۋى، قىشۋى، ىشىندە قۇم بار سەكىلدى سەزىلۋى، جارىق سەزۋدىڭ بۇزىلۋى، قىلتامىرلاردىڭ قاناۋى، كوزدى ءجيى جىپىلىقتاتۋ، زاتتاردىڭ بۇلدىراپ كورىنۋى.

ۆ₁ دارۋمەنى جاڭعاقتاردا، جۇگەرىدە، بيدايدا، سىرا اشىتقىسىندا، ۆ₂ دارۋمەنى سالات جاپىراقتارىندا، المادا، بيداي دانىندە بولادى. ورامجاپىراق، جۇمىرتقانىڭ سارى ۋىزى، بالىق سەكىلدى ونىمدەردەگى نەگىزگى دارۋمەن – ۆ₆. ال ۆ₁₂ دارۋمەنى ءجۇزىم، شابدالى، كيۆيدە مول، سونداي-اق كەپتىرىلگەن ورىك تە پايدالى.

ءسۇت پەن ءسۇت ونىمدەرى – ە دارۋمەنىنىڭ قورى. بۇل دارۋمەننىڭ جەتىسپەۋشىلىگى تورشا قىلتامىرلارىنىڭ السىزدىگىنە الىپ كەلەدى. س دارۋمەنىنىڭ مول كوزى – يتمۇرىن. يتمۇرىندى كۇندە جەگەن جاعدايدا ادامنىڭ قان تامىرلارى بەرىك جانە سوزىلعىش بولادى. قاراجيدەكتىڭ دە ەمدىك كاسيەتتەرى كەڭىنەن تانىمال. ول كورۋدىڭ جالپى جاعدايىنا جاعىمدى اسەر ەتەدى.

ءارتۇرلى كوز سىرقاتتارى بار ادامدارعا جىلىنا ءبىر رەت بالىق مايىن، سونداي-اق ءتۇرلى ميكروەلەمەنتتەرگە، اسىرەسە كالسييگە باي پوليۆيتاميندەر ىشۋگە كەڭەس بەرىلەدى. جانارىنىڭ ساۋلىعىن ساقتاۋعا ءار ادامنىڭ مۇمكىندىگى بار. اۋرۋدى ەمدەگەننەن گورى ونىڭ الدىن العان الدەقايدا جەڭىل ەكەندىگى ءالىمساقتان بەلگىلى.

گ.ك.ابيلوۆا، كوز دارىگەرى

---