ەل ماڭدايىنداعى ەرەن جۇلدىز - ەڭبەك ەرى زىليحا – قىز!
ەل ماڭدايىنداعى ەرەن جۇلدىز - ەڭبەك ەرى زىليحا – قىز!
ماقساتى: اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ بىلگىر جەتەكشىسى زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولىنان عيبرات الىپ، وقۋشىلاردى ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرىپ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، بۋكلەتتەر، كىتاپتار كورمەسى.
جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار مەن وقۋشىلار! ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى اياسىندا «تاعزىم. قۇرمەت. ونەگە» تاقىرىبىندا قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى، قوعام قايراتكەرى، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ بىلگىر جەتەكشىسى، سوسياليستىك ەڭبەك ەرى، ەكى مارتە لەنين وردەنىنىڭ كاۆالەرى، وكتيابر ريەۆوليۋسياسى، ەڭبەك، قىزىل تۋ وردەندەرىنىڭ يەگەرى، «پاراسات»، «قۇرمەت» وردەندەرىنىڭ يەگەرى الماتى وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ارنالعان ەسكە الۋ كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى كەشىمىزدىڭ نەگىزگى ماقساتى - زىليقا اپامىزدايۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتى جوعارى كەمەڭگەر اپانىڭ مۇددەسىن ءتۇسىنۋ، رۋحاني تاريحىمىزدى تانۋ، تۇلعانىڭ اياۋلى بەينەسىن بۇگىنگى جانە كەلەر ۇرپاقتىڭ ەسىندە قالدىرۋ.
جۇرگىزۋشى: زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولى جاس ۇرپاققا جارقىن ۇلگى بولىپ تاريحتا ماڭگى قالادى. وسكەلەڭ ۇرپاق ونىڭ ونەگەلى جولىن جالعاستىرادى دەپ سەنەمىز. زىليحا اپا – ەلىمىزدىڭ، جەتىسۋدىڭ ماقتانىشى، ەڭبەك مايدانىنداعى ۇلاعاتتى ۇستاز.
جۇرگىزۋشى: قارشاداي كۇنىنەن باستاپ ەڭبەككە ارالاسقان قازاقتىڭ قاراپايىم ءبىرتۋار قىزى بۇكىل عۇمىرىن تۋعان جەرىن گۇلدەندىرۋگە، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك - تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتۋعا ارنادى.
جۇرگىزۋشى: وسى الىپ تۇلعانىڭ اڭىزعا اينالعان جەتىستىگى، شىققان بيىگى، قاجىرلى ەڭبەگى تۋرالى بۇگىن ەسكە الۋدىڭ ءساتى كەلگەن سياقتى.
جۇرگىزۋشى: اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ شەبەر كوشباسشىسى اتانعان زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىربايانىن 5 - سىنىپ وقۋشىسى بايانداپ بەرەدى. (سلايد كورسەتىلىپ تۇرادى)
جۇرگىزۋشى: «جەتىسۋ جۇلدىزى» ءانى ورىندالادى./ءانى مەن ءسوزى تەمىربەك ميزامبەكۇلىنىكى/
جۇرگىزۋشى: زىليحا اپايدىڭ ونەگەلى ءومىرى، قاجىرلى ەڭبەگى، ازاماتتىق ىستەرى كەيىنگى ۇرپاققا ۇلگى بولارلىق. ول - ءوزىنىڭ قاراپايىم ەڭبەگىمەن، قامقورلىققا تولى كونىلىمەن، جىبەكتەي جارقىن جۇزىمەن حالقىنىڭ جۇرەگىنە جول تاپقان جەتىسۋدىڭ ماڭدايىندا جارقىراعان جۇلدىزى.
جۇرگىزۋشى: زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆا 1981 جىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ايرىقشا ءارى جەمىستى ەڭبەگى ءۇشىن سوسياليستىك ەڭبەك ەرى جوعارعى اتاعىنا يە بولدى. ەكى مارتە لەنين وردەنىنىڭ كاۆالەرى جانە «وكتيابر ريەۆوليۋسياسى»، «ەڭبەك قىزىل تۋ»، «پاراسات»، «قۇرمەت» وردەندەرىمەن ماراپاتتالدى، «قازاق سسر - ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرى» قۇرمەتتى اتاعىنا يە بولدى. كەڭەس وداعى جانە قازاقستان كومپارتياسىنىڭ بىرنەشە سەزدەرىنە دەلەگات، رەسپۋبليكا جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءتورت مارتە دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى. بۇل ءبىزدىڭ ەلدىڭ تاريحىندا جازىلىپ قالعان مۇراعات، وتكەن ءومىر كۇندەرىنىڭ جەمىستى دە جەڭىستى ەڭبەك ادامىنا كورسەتىلگەن زور قۇرمەت ەدى.
جۇرگىزۋشى: زىليحا تامشىبايەۆا ءوزىنىڭ ءومىرى تۋرالى وقىرمانعا بەرەتىن ءتالىم - تاربيەسى مول «جەر تۋرالى جىر» دەگەن كىتاپ جازدى. بۇل شىعارمادا وقىرمان قىزىعىپ وقيتىن، شەكسىز ۇلگى - ونەگە شۋاعىن توككەن اياۋلى انا، ارداقتى جاننىڭ عۇمىر جولى بەينەلەنگەن.
كەلەسى كەزەكتى ادەبي مونتاجدى تاماشالاۋ ءۇشىن مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارىنا بەرەمىز. (ولەڭدەرى، ارناۋلارى وقىلادى).
ەلىمىزدىڭ گۇل - قىزى
جەتىسۋدا جاعالاي جاسىل جەلەك،
قالالارىن كوركەيتكەن بيىك تەرەك.
كوك اسپانعا وزەن - تاۋ ىلايىق بوپ،
تۋعان جەردىڭ اركىمگە ورنى بولەك.
ەلىمىزدىڭ گۇل - قىزى،
ماڭدايداعى جۇلدىزى.
كورە بەرشى قىزىعىن،
باقىتتى بوپ ۇل - كىزىڭ.
جۇرگىزۋشى: زىليحا جانبولاتقىزىن - قازاق قىزدارىنا وشپەس ونەگە بولاتىن عاجاپ تۇلعانى پروتوتيپ ەتىپ العان قۋاندىق شاڭعىتبايەۆ پەن قانابەك بايسەيىتوۆتىڭ «بەۋ، قىزدار - اي» پەساسىنان، ەركەعالي راحمادييەۆتىڭ «جەتىسۋدىڭ قىزدار - اي» انىڭەن، فايزوللا ابسولياموۆتىڭ «ەە ۆرەميا پريشلو» دەرەكتى فيلمىنەن دە ايقىن كورەمىز.
اقىن كۇلاش احمەتوۆا:
«تاڭدانام كەڭدىگىنە دالامىزدىڭ،
اينالعان ارقاۋىنا ءان - اڭىزدىڭ.
تۋعىزعان قازاق دەگەن جومارت حالىق،
ءبىرىسىڭ عاسىرداعى دانا قىزدىڭ!» — دەپ جۇرەك تولعانىسىن بىلدىرسە، اقىن احمەت كەندىربەك ۇلى:
«جاسىنان ەڭبەك بولىپ ءان ۇرانى،
ەلىكتەپ ءوستى ەلىمنىڭ سان ۇلانى.
الىستان اق ورداداي كوز تارتادى،
قۇت قونعان شات - شادىمان شاڭىراعى»، — دەپ سىرلى شۋماقتارىن ارنادى. تىرشىلىگىندە عۇمىرناماسى سان شىعارمالارعا ارقاۋ بولعان زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆا جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ عانا ەمەس، تۇتاس قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشىنا اينالدى.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى كوپشىلىك، قادىرمەندى قوناقتار! «ءولى رازى بولماي، ءتىرى بايىمايدى» دەگەندەي، الىپ تۇلعالاردىڭ ەسىمىن، ەلىنە سىڭىرگەن ەڭبەگىمەن ۇلگىلى ءىسىن ناسيحاتتاۋ، ولاردى ۇرپاقتان – ۇرپاققا ميراس ەتىپ قالدىرۋ – ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز.
جۇرگىزۋشى: قوعام قايراتكەرى، جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ، تۇتاس قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆاعا ارنالعان «ەل ماڭدايىنداعى ەرەن جۇلدىز - ەڭبەك ەرى زىليحا – قىز!» اتتى ەسكە الۋ كەشىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى.
كورىپ تاماشالاعاندارىڭىزعا كوپ، كوپ راحمەت.
«كوكسۋ اۋدانى، مۇقىرى اۋىلى
جاپساربايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ج. ءا. سابىرقۇلوۆا
ماقساتى: اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ بىلگىر جەتەكشىسى زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولىنان عيبرات الىپ، وقۋشىلاردى ەلىنە، جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرىپ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، بۋكلەتتەر، كىتاپتار كورمەسى.
جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدار مەن وقۋشىلار! ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى اياسىندا «تاعزىم. قۇرمەت. ونەگە» تاقىرىبىندا قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى، قوعام قايراتكەرى، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ بىلگىر جەتەكشىسى، سوسياليستىك ەڭبەك ەرى، ەكى مارتە لەنين وردەنىنىڭ كاۆالەرى، وكتيابر ريەۆوليۋسياسى، ەڭبەك، قىزىل تۋ وردەندەرىنىڭ يەگەرى، «پاراسات»، «قۇرمەت» وردەندەرىنىڭ يەگەرى الماتى وبلىسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ارنالعان ەسكە الۋ كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر.
جۇرگىزۋشى: بۇگىنگى كەشىمىزدىڭ نەگىزگى ماقساتى - زىليقا اپامىزدايۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتى جوعارى كەمەڭگەر اپانىڭ مۇددەسىن ءتۇسىنۋ، رۋحاني تاريحىمىزدى تانۋ، تۇلعانىڭ اياۋلى بەينەسىن بۇگىنگى جانە كەلەر ۇرپاقتىڭ ەسىندە قالدىرۋ.
جۇرگىزۋشى: زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىرى مەن ەڭبەك جولى جاس ۇرپاققا جارقىن ۇلگى بولىپ تاريحتا ماڭگى قالادى. وسكەلەڭ ۇرپاق ونىڭ ونەگەلى جولىن جالعاستىرادى دەپ سەنەمىز. زىليحا اپا – ەلىمىزدىڭ، جەتىسۋدىڭ ماقتانىشى، ەڭبەك مايدانىنداعى ۇلاعاتتى ۇستاز.
جۇرگىزۋشى: قارشاداي كۇنىنەن باستاپ ەڭبەككە ارالاسقان قازاقتىڭ قاراپايىم ءبىرتۋار قىزى بۇكىل عۇمىرىن تۋعان جەرىن گۇلدەندىرۋگە، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك - تۇرمىستىق جاعدايىن جاقسارتۋعا ارنادى.
جۇرگىزۋشى: وسى الىپ تۇلعانىڭ اڭىزعا اينالعان جەتىستىگى، شىققان بيىگى، قاجىرلى ەڭبەگى تۋرالى بۇگىن ەسكە الۋدىڭ ءساتى كەلگەن سياقتى.
جۇرگىزۋشى: اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ شەبەر كوشباسشىسى اتانعان زىليحا تامشىبايەۆانىڭ ءومىربايانىن 5 - سىنىپ وقۋشىسى بايانداپ بەرەدى. (سلايد كورسەتىلىپ تۇرادى)
جۇرگىزۋشى: «جەتىسۋ جۇلدىزى» ءانى ورىندالادى./ءانى مەن ءسوزى تەمىربەك ميزامبەكۇلىنىكى/
جۇرگىزۋشى: زىليحا اپايدىڭ ونەگەلى ءومىرى، قاجىرلى ەڭبەگى، ازاماتتىق ىستەرى كەيىنگى ۇرپاققا ۇلگى بولارلىق. ول - ءوزىنىڭ قاراپايىم ەڭبەگىمەن، قامقورلىققا تولى كونىلىمەن، جىبەكتەي جارقىن جۇزىمەن حالقىنىڭ جۇرەگىنە جول تاپقان جەتىسۋدىڭ ماڭدايىندا جارقىراعان جۇلدىزى.
جۇرگىزۋشى: زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆا 1981 جىلى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ايرىقشا ءارى جەمىستى ەڭبەگى ءۇشىن سوسياليستىك ەڭبەك ەرى جوعارعى اتاعىنا يە بولدى. ەكى مارتە لەنين وردەنىنىڭ كاۆالەرى جانە «وكتيابر ريەۆوليۋسياسى»، «ەڭبەك قىزىل تۋ»، «پاراسات»، «قۇرمەت» وردەندەرىمەن ماراپاتتالدى، «قازاق سسر - ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى قىزمەتكەرى» قۇرمەتتى اتاعىنا يە بولدى. كەڭەس وداعى جانە قازاقستان كومپارتياسىنىڭ بىرنەشە سەزدەرىنە دەلەگات، رەسپۋبليكا جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءتورت مارتە دەپۋتاتى بولىپ سايلاندى. بۇل ءبىزدىڭ ەلدىڭ تاريحىندا جازىلىپ قالعان مۇراعات، وتكەن ءومىر كۇندەرىنىڭ جەمىستى دە جەڭىستى ەڭبەك ادامىنا كورسەتىلگەن زور قۇرمەت ەدى.
جۇرگىزۋشى: زىليحا تامشىبايەۆا ءوزىنىڭ ءومىرى تۋرالى وقىرمانعا بەرەتىن ءتالىم - تاربيەسى مول «جەر تۋرالى جىر» دەگەن كىتاپ جازدى. بۇل شىعارمادا وقىرمان قىزىعىپ وقيتىن، شەكسىز ۇلگى - ونەگە شۋاعىن توككەن اياۋلى انا، ارداقتى جاننىڭ عۇمىر جولى بەينەلەنگەن.
كەلەسى كەزەكتى ادەبي مونتاجدى تاماشالاۋ ءۇشىن مەكتەبىمىزدىڭ وقۋشىلارىنا بەرەمىز. (ولەڭدەرى، ارناۋلارى وقىلادى).
ەلىمىزدىڭ گۇل - قىزى
جەتىسۋدا جاعالاي جاسىل جەلەك،
قالالارىن كوركەيتكەن بيىك تەرەك.
كوك اسپانعا وزەن - تاۋ ىلايىق بوپ،
تۋعان جەردىڭ اركىمگە ورنى بولەك.
ەلىمىزدىڭ گۇل - قىزى،
ماڭدايداعى جۇلدىزى.
كورە بەرشى قىزىعىن،
باقىتتى بوپ ۇل - كىزىڭ.
جۇرگىزۋشى: زىليحا جانبولاتقىزىن - قازاق قىزدارىنا وشپەس ونەگە بولاتىن عاجاپ تۇلعانى پروتوتيپ ەتىپ العان قۋاندىق شاڭعىتبايەۆ پەن قانابەك بايسەيىتوۆتىڭ «بەۋ، قىزدار - اي» پەساسىنان، ەركەعالي راحمادييەۆتىڭ «جەتىسۋدىڭ قىزدار - اي» انىڭەن، فايزوللا ابسولياموۆتىڭ «ەە ۆرەميا پريشلو» دەرەكتى فيلمىنەن دە ايقىن كورەمىز.
اقىن كۇلاش احمەتوۆا:
«تاڭدانام كەڭدىگىنە دالامىزدىڭ،
اينالعان ارقاۋىنا ءان - اڭىزدىڭ.
تۋعىزعان قازاق دەگەن جومارت حالىق،
ءبىرىسىڭ عاسىرداعى دانا قىزدىڭ!» — دەپ جۇرەك تولعانىسىن بىلدىرسە، اقىن احمەت كەندىربەك ۇلى:
«جاسىنان ەڭبەك بولىپ ءان ۇرانى،
ەلىكتەپ ءوستى ەلىمنىڭ سان ۇلانى.
الىستان اق ورداداي كوز تارتادى،
قۇت قونعان شات - شادىمان شاڭىراعى»، — دەپ سىرلى شۋماقتارىن ارنادى. تىرشىلىگىندە عۇمىرناماسى سان شىعارمالارعا ارقاۋ بولعان زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆا جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ عانا ەمەس، تۇتاس قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشىنا اينالدى.
جۇرگىزۋشى: قۇرمەتتى كوپشىلىك، قادىرمەندى قوناقتار! «ءولى رازى بولماي، ءتىرى بايىمايدى» دەگەندەي، الىپ تۇلعالاردىڭ ەسىمىن، ەلىنە سىڭىرگەن ەڭبەگىمەن ۇلگىلى ءىسىن ناسيحاتتاۋ، ولاردى ۇرپاقتان – ۇرپاققا ميراس ەتىپ قالدىرۋ – ءبىزدىڭ ازاماتتىق پارىزىمىز.
جۇرگىزۋشى: قوعام قايراتكەرى، جەتىسۋ ءوڭىرىنىڭ، تۇتاس قازاق حالقىنىڭ ماقتانىشى زىليحا جانبولات قىزى تامشىبايەۆاعا ارنالعان «ەل ماڭدايىنداعى ەرەن جۇلدىز - ەڭبەك ەرى زىليحا – قىز!» اتتى ەسكە الۋ كەشىمىز ءوز مارەسىنە جەتتى.
كورىپ تاماشالاعاندارىڭىزعا كوپ، كوپ راحمەت.
«كوكسۋ اۋدانى، مۇقىرى اۋىلى
جاپساربايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى»
كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى
ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ج. ءا. سابىرقۇلوۆا