ەنەرگەتيكالىق سۋسىن: جاڭا دەرت پە؟
سوڭعى كەزدەرى وسكەلەڭ ۇرپاق اراسىندا ءتۇرلى ەنەرگەتيكالىق سۋسىندار تانىمال بولۋدا. اينالاڭا كاراساڭ، سەرۋەندەپ كەلە جاتقان جاستاردىڭ، ەمتيحانعا دايىندالىپ جاتقان ستۋدەنتتەردىڭ قولدارىندا كۇش-قۋات بەرەتىن سۋسىن تولى قۇتىنى كورۋگە بولادى.
ال سۋسىن وندىرۋشىلەرى قالتاڭىز كوتەرسە، ءشولىڭدى ءاپ ساتتە قاندىراتىن ءتاتتى سۋدىڭ ءتۇر-تۇرىن ۇسىنۋعا دايىن بولسا، دۇكەن سورەلەرى ساتۋعا اسىق. سىرتقى قاپتاماعا نازار اۋدارساق، سۋسىننىڭ ورتاشا ءبىر قۇتىسى كۇش-قۋات بەرىپ، ۇيقىشىلدىقتان ارىلتادى دەپ كەپىلدىك بەرەدى. ءبىراق ەنەرگەتيكالىق سۋسىنداردىڭ قانشالىقتى ءقاۋىپتى ەكەندىگىن جانە الكوگول سياقتى تاۋەلدىلىكتى تۋدىراتىنىن كوبى تۇسىنە بەرمەيدى. ەندىگى جەردە وزىڭىزگە ءبىر عانا سۇراق قويىڭىز — «ەكى ساعاتتىق ەنەرگيا ءۇشىن دەنساۋلىعىڭىزدى قۇربان ەتۋگە دايىنسىز با؟»
الدىمەن ەنەرگەتيكالىق سۋسىن ۇعىمىن قاراستىرايىق. حالىق اراسىندا «ەنەرگەتيك» اتالىپ كەتكەن ءونىم — اعزا جۇمىسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان الكوگولسىز سۋسىن. قاتتى گازدالعان سۋسىننىڭ نەگىزگى ماقساتى — اعزاڭىزعا ۋاقىتشا قۋات بەرۋ، الايدا بۇل قۋاتتى قارىزعا العانمەن بىردەي ەكەندىگىن ۇمىتپاعان ءجون. سۋسىننىڭ كۇشى باسىلعان سوڭ، اعزاڭىز مىندەتتى تۇردە ەكى ەسە جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن دەنساۋلىعىڭىزعا كەرى اسەرىن تيگىزەدى.
قۋاتتاندىراتىن سۋسىندى تۇتىنباس بۇرىن، ءبىر نارسەنى ويىڭىزدان شىعارماڭىز!
ەنەرگەتيكالىق سۋسىندار — قوسىمشا ەنەرگيا كوزى ەمەس. ءتاتتى سۋ اعزاعا تۇسكەن كەزدە بويىڭىزداعى ەنەرگيانى جيناپ، سول مەزەتتە سىزگە قۋات سىيلايدى.
قاپتاماعا نازار اۋدارىڭىز!
بىرىنشىدەن، ءبىر ۋاقىتتا سۋسىننىڭ ءبىر قۇتىدان ارتىعىن تۇتىنباڭىز. ەكىنشىدەن، ەنەرگەتيكالىق سۋسىندار كامەلەت جاسقا تولماعاندارعا تىيىم سالىنعان.
قاناتتاندىراتىن سۋسىننىڭ قۇرامى قانشالىقتى ءقاۋىپتى؟
گازدالعان ءتاتتى سۋسىندار سەرگەكتىك پەن ميدىڭ بەلسەندىلىگىن ارتتىرادى. كەز كەلگەن ەنەرگەتيكالىق سۋسىننىڭ قۇرامى ادەتتە تاۋرين مەن كوفەين نەگىزىندە جاسالادى، ءبىراق ونىڭ كوپ بولىگى ساحاروزا نەمەسە گليۋكوزادان تۇرادى.
سۋسىن قۇرامىنداعى كوفەين مولشەرى كۇنىنە 6-7 كەسە كوفەگە تەڭ، ال تاۋلىگىنە ەڭ كوپ دەگەندە 5 كەسە كوفە تۇتىنۋعا بولادى.
تاۋرين جۇرەك بۇلشىقەتىنىڭ ارەكەتىنە اسەر ەتسە، گليۋكوزا مەن ساحاروزانىڭ كوپ مولشەرى قانت ديابەتىنىڭ، اسقازان-ىشەك جولدار اۋرۋلارىنىڭ دامۋ ءقاۋپىن ارتتىرادى.
اعزاڭىز قانشالىقتى قينالاتىنىن ءتۇسىنىپ تۇرمىسىز؟
كۇن سايىن ەنەرگەتيكالىق سۋسىنداردى ىشسەڭىز نە بولادى؟
ماماندار دەنساۋلىققا ءقاۋىپسىز ەنەرگەتيكالىق سۋسىن جوق دەپ سەنىمدى تۇردە ايتىپ وتىر. ارينە، اعزاڭىز ەكى ەسە كۇش جۇمساۋعا ءماجبۇر بولسا، دەنساۋلىققا ودان نە پايدا؟ سۋسىنداردا قانتتىڭ كوپ مولشەرى جانە قۋاتتاندىراتىن زياندى دوزالار بار، بۇل جۇرەك پروبلەمالارىنا، قان قىسىمىنىڭ جوعارىلاۋىنا جانە دەپرەسسياعا اكەلۋى مۇمكىن.
ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، قازاقستاندا قۋاتتاعىش سۋسىننىڭ تاۋلىگىنە 30 مىڭ ءليترى تۇتىنىلادى. ال بۇل كورسەتكىشتى ازايتۋ ءسىز بەن ءبىزدىڭ قولىمىزدا.
ءالى دە ەنەرگەتيكالىق سۋسىن ىشكىڭىز كەلە مە؟
اسەماي ماكۋوۆا
You Might Also Like
-
قارا جان باسپاس بۇل ماڭدا قارا كوك داريا بۇرقانىپ، قاتىگەز قاساڭ قىرلارعا قىرمىزى ديدار گۇل تاعىپ، ۋاقىت پەن ادام جارىسقان. جانارلارىنان تاڭ ۇشقان ادامدار مۇندا كەمەڭگەر. جاسامپاز ساتپەن تابىسقان ...
