ەر توستىك جانە ونىڭ دوستارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ مول مۇراسىمەن تانىستىرۋ، سونىڭ ىشىندەگى بالاعا ەڭ جاقىن اڭىز - ەرتەگىلەر الەمىمەن تابىستىرۋ. وقۋشىلارمەن بىرگە ەرتەگى الەمىنە ساياحات جاساي وتىرىپ، تالداۋ مەن ساراپتاۋ جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ، شىعارمانىڭ ايتار ويىن، نەگىزگى مازمۇنىن تۇسىنۋگە باۋلۋ، قورىتىندى جاساۋعا باعىتتاۋ.
دامىتۋشىلىق: مۋزىكالىق ەرتەگى ءسوزىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ نەگىزىندە بالانىڭ ەرتەگىنىڭ قىزعىلىقتى دا ماندىرەك بولۋى ءۇشىن مۋزىكانىڭ الاتىن ورنىنىڭ ايتۋ، ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: ەل اۋزىندا ساقتالعان، عاسىرلار توعىسىندا توزباي جەتكەن ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءبىرى -«ەر توستىك» ەرتەگىسىندەگى توستىك بەينەسى. بويىنا بار اسىل قاسيەتتەردى جيعان ەر ازامات بەينەسىن بۇگىنگى ۇرپاققا بەرەرى كوپ. دوستىق، ءوزارا كومەك، اقىل مەن پاراساتتىلىق، ادالدىق، ادامگەرشىلىك، ىزەتتىلىك ت. ب. جاقسىلىققا جەتەلەيتىن ناعىز ادامنىڭ ءقادىر قاسيەتتەرىن بالا بويىنا قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساحنالاۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جيناقتاپ قايتالاۋ ساباقتارى.
پايدالانىلعان كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سد - ر ديسك، كەسپە قاعازدار ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
كۇي «اتا تولعاۋى»
داۋىس جاتتىعۋى: ەرتە، ەرتە، ەرتە ەكەن، ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن»
(ءتۇرلى دىبىس بيىكتىگىندە ورىنداۋ)
ءان: ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن...
ءسوزى: حالىقتىكى
ءانى: ج. نازاروۆ.
ءان: ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن.....
1. بار ەكەن دە جوق ەكەن،
اش ەكەن دە توق ەكەن.
ءبورى بوكەۋىل ەكەن،
تۇلكى جاساۋىل ەكەن.
قايىرماسى:
ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن،
ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن.
قىرعاۋىلداي قىزىل ەكەن،
قۇيرىعى ونىڭ ۇزىن ەكەن.
2. كەل تىڭدايىق ەرتەگى،
ەستىگەن جان ەلتەدى.
تالاي عاجاپ وقيعا،
قىزىق سىرىن شەرتەدى.
قايىرماسى:
ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن،
ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن.
قىرعاۋىلداي قىزىل ەكەن،
قۇيرىعى ونىڭ ۇزىن ەكەن.
اۆتور: - ەرتە زاماندا ەرنازار دەگەن بايدىڭ ەر توستىك دەگەن بالاسى بولىپتى ەر توستىك باتىر، ەرجۇرەك تە باتىل بولىپ وسەدى. ونىڭ جۇت كەزىندە حابارسىز كەتكەن سەگىز اعاسى بولعان ەكەن.
ەر توستىك (ءان ورىندالادى)
ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرى
كوپ قوي ونىڭ سەرىكتەرى.
ەڭ مىقتىسى سەگىز ۇلدىڭ -
ەرنازاردىڭ ەر توستىگى.
اۆتور:- ەر توستىك ەرجەتىپ، حابارسىز كەتكەن سەگىز اعاسىن ىزدەۋگە اتتانادى. ول سەگىز اعاسىن تاۋىپ الىپ، اۋىلعا اكە - شەشەسىنە قايتا ورالادى.
ەر توستىك اتا - اناسى جانە سەگىز اعاسىمەن باقىتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتادى. مۇنى كورە الماعان پەرىنىڭ قىزى جالماۋىز كەمپىرگە تاپسىرما بەرەدى.
1 - سلايد ج ا ل م ا ۋ ى ز سۋرەتى
ەر توستىكتى قولعا تۇسىرمەك بولادى. ەر توستىك ءوزىنىڭ سەنىمدى سەرىگى - تۇلپارى شالقۇيرىق ەكەۋى ايلا تاۋىپ، جالماۋىز كەمپىردەن قاشىپ قۇتىلادى.
2 - سلايد - ش ا ل ق ۇ ي ر ى ق سۋرەتى
اۆتور:- ەر توستىك جەر استىنداعى باپى حاننىڭ ەلىنە تاپ بولادى. باپى حان وعان شارت قويادى. ەر توستىك باپىنىڭ كورشىسى تەمىرحاننىڭ ەلىنە اتتانادى.
3 - سلايد جىلان ايداھار سۋرەتى
اۆتور: - جولدا كەلە جاتىپ ەر توستىك كوپ دوستارمەن تانىسادى. الدىمەن تانىسقان دوسى - ەپتى
4 - سلايد - ەپتى سۋرەتى
ەپتى ءانى.
شاپشاڭ، جىلدام تىستەرى،
ارسيعان ونىڭ تىستەرى.
ەرتەگىدە بار ەپتى
ونەرلى دە ادەپتى.
اۆتور:- ەر توستىك پەن ەپتى ەكەۋى ءجۇرىپ كەلەدى. الدىنان شاڭ جۇقپاس جۇيرىك جەلاياق شىعادى.
5 - سلايد - جەلاياق سۋرەتى
جەلاياق ءانى.
دامىل تاپپاي جۇگىرگەن،
اينالاسىن بۇلدىرگەن.
ۇشىپ - قونعان جەلاياق
ەلدىڭ ءبارىن كۇلدىرگەن.
اۆتور:- ۇشەۋى ءجۇرىپ كەلەدى. الدارىنان قۇلاعىن جەرگە توسەپ، تىڭ تىڭداپ جۇرگەن ءبىر ادام كورىنەدى. ول ساققۇلاق ەدى. ساققۇلاق تا ەر توستىككە دوس بولادى.
6 - سلايد - ساققۇلاق سۋرەتى
جەر تىڭداعان شاپقىلاپ،
قۇلاقتارىن تارتقىلاپ.
ءبارىن ەستىپ جۇرەتىن.
ويناقتاعان ساققۇلاق.
اۆتور:- ءسويتىپ، تورتەۋ بولىپ ءجۇرىپ كەلەدى. الدارىنان تاۋدى كوتەرىپ، قايتادان ورنىنا قويىپ جۇرگەن ءبىر ادام كەزدەسەدى. ەر توستىك پەن تاۋسوعار دوستاسادى.
7 - سلايد - تاۋسوعار سۋرەتى.
تاۋسوعار ءانى
تاۋ مەن تاستى كوتەرگەن،
جەر-جاھاندى ول كەزگەن.
قانداي الىپ بار ەكەن
تاۋسوعارعا تەڭ كەلگەن
اۆتور:- ولار بەسەۋ بولىپ كەلە جاتادى. الدارىنان ءبىر ۇلكەن كول كورىنەدى. كەنەت كولدىڭ سۋى كوزدى اشىپ - جۇمعانشا جوق بولىپ كەتەدى. سالدەن كەيىن ۇزاماي قايتا پايدا بولادى. بۇعان ولار تاڭعالىپ قالادى. قاراسا، كولتاۋىسىر وتىر. ول دا ەر توستىككە دوس بولادى.
8 - سلايد - كولتاۋىسار سۋرەتى
كولتاۋىسىر ءانى.
قۋانىشپەن قاۋىشقان
كىسىمەن تەز ءتىل تابىسقان.
وزەن - كولدىڭ سۋلارىن
جالعىز ءوزى تاۋىسقان.
اۆتور:- ەر توستىكتەر وزدەرىنە قاراما - قارسى كەلە جاتقان ءبىر ادامعا جولىعادى. بۇل جەر استىنىڭ قىراعىسى كورەگەن ەدى. جەتەۋى دوس بولىپ، ساپارىن جالعاستىرادى.
9 - سلايد - كورەگەن سۋرەتى.
كورەگەن ءانى
جەر الەمدى توبەدەن
كورگەن ءبىزدىڭ كورەگەن.
جارقىراعان قوس كوزى
الىستى كورەر ەكەن.
اۆتور:- جەتەۋى جەتى اي ءجۇرىپ، تەمىر حان ەلىنە جەتەدى.
تەمىر حان ەر توستىككە ونەرلەرىن كورسەتۋىن سۇرايدى. ەر توستىك جانە ونىڭ دوستارى بارلىق ونەرلەرىن كورسەتىپ، جۇرتتى تاڭعالدىرادى.
تاۋسوعار تاۋدى كوشىرەدى.
كولتاۋىسار كولدى ءىشىپ تاۋىسادى.
كورەگەن ەشكىم كورمەگەندى كورەدى.
ساققۇلاق ەشكىم ەستىمەگەندى ەستيدى.
جەلاياققا جەتكەن ەشكىم بولمايدى.
ەپتىنىڭ ىستەگەنىن ەشكىم بايقامايدى.
ءسويتىپ، ەر توستىك شارتتى ورىنداپ، باپى حاننىڭ ەلىنە قايتادى.
فينال:- ەر توستىك جەر استى دوستارىمەن قوشتاسىپ، جەر ۇستىنە شىقپاق بولىپ، جولعا شىعادى. جولدا ەر توستىك دەمالعىسى كەلىپ، ۇلكەن بايتەرەك اعاشىنىڭ جانىنا توقتايدى. سالدەن كەيىن شىرىلداعان بالاپانداردىڭ داۋسى ەستىلەدى ەر توستىك بايتەرەك اعاشىنا ورمەلەپ بارا جاتقان ايداھاردى كورىپ، نايزاسىمەن شاۋىپ تۇسىرەدى. بالاپاندار امان قالادى. بالاپاندارىنىڭ امان - ساۋ قالعانىن كورىپ، سامۇرىق قۇس قازاق جەرىنىڭ تىنىشتىعى مەن باقىتىن قورعاۋشى بولعان ەكەن.
سامۇرىق
مۋزىكاسى: ب. ءالىمجان
ولەڭى: ج. ماحانبەتوۆا
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى: ەر توستىك دوستارىنىڭ كومەگىمەن كوپ جەڭىستەرگە جەتتى. مۋزىكادا دا كومەكشىلەر بار.
جىلدامدىق - جەلاياق
ساققۇلاق - ديناميكا.
تاۋسوعار - قاتتى، اقىرىن.
كولتاۋىسار - ليگا.
كورەگەن - فەرماتا
ەپتى - تەمبر
ەر توستىك - مۋزىكالىق بەينە.
ولار - جىلدامدىق، فەرماتا، ليگا، تەمبر، اقىرىن مۋزىكا، قاتتى مۋزىكا، ديناميكا، ت. ب. مۇنىڭ ءبارىن مۋزىكانىڭ شىعارما مازمۇنىن، ءتىلىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن كومەككە كەلەتىن دوستارى دەۋگە بولادى.
ءان: ەرتەگىلەر
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس وزدەرىنە ۇناعان وقيعالاردى سۋرەتپەن بەينەلەۋ.
«شىنايى دوس» تۋرالى ەسسە.
بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ مول مۇراسىمەن تانىستىرۋ، سونىڭ ىشىندەگى بالاعا ەڭ جاقىن اڭىز - ەرتەگىلەر الەمىمەن تابىستىرۋ. وقۋشىلارمەن بىرگە ەرتەگى الەمىنە ساياحات جاساي وتىرىپ، تالداۋ مەن ساراپتاۋ جاساي بىلۋگە ۇيرەتۋ، شىعارمانىڭ ايتار ويىن، نەگىزگى مازمۇنىن تۇسىنۋگە باۋلۋ، قورىتىندى جاساۋعا باعىتتاۋ.
دامىتۋشىلىق: مۋزىكالىق ەرتەگى ءسوزىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ نەگىزىندە بالانىڭ ەرتەگىنىڭ قىزعىلىقتى دا ماندىرەك بولۋى ءۇشىن مۋزىكانىڭ الاتىن ورنىنىڭ ايتۋ، ءتۇسىندىرۋ.
تاربيەلىك: ەل اۋزىندا ساقتالعان، عاسىرلار توعىسىندا توزباي جەتكەن ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءبىرى -«ەر توستىك» ەرتەگىسىندەگى توستىك بەينەسى. بويىنا بار اسىل قاسيەتتەردى جيعان ەر ازامات بەينەسىن بۇگىنگى ۇرپاققا بەرەرى كوپ. دوستىق، ءوزارا كومەك، اقىل مەن پاراساتتىلىق، ادالدىق، ادامگەرشىلىك، ىزەتتىلىك ت. ب. جاقسىلىققا جەتەلەيتىن ناعىز ادامنىڭ ءقادىر قاسيەتتەرىن بالا بويىنا قالىپتاستىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساحنالاۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جيناقتاپ قايتالاۋ ساباقتارى.
پايدالانىلعان كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سد - ر ديسك، كەسپە قاعازدار ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى.
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
كۇي «اتا تولعاۋى»
داۋىس جاتتىعۋى: ەرتە، ەرتە، ەرتە ەكەن، ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن»
(ءتۇرلى دىبىس بيىكتىگىندە ورىنداۋ)
ءان: ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن...
ءسوزى: حالىقتىكى
ءانى: ج. نازاروۆ.
ءان: ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن.....
1. بار ەكەن دە جوق ەكەن،
اش ەكەن دە توق ەكەن.
ءبورى بوكەۋىل ەكەن،
تۇلكى جاساۋىل ەكەن.
قايىرماسى:
ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن،
ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن.
قىرعاۋىلداي قىزىل ەكەن،
قۇيرىعى ونىڭ ۇزىن ەكەن.
2. كەل تىڭدايىق ەرتەگى،
ەستىگەن جان ەلتەدى.
تالاي عاجاپ وقيعا،
قىزىق سىرىن شەرتەدى.
قايىرماسى:
ەرتەك - ەرتەك - ەرتە ەكەن،
ەشكى ءجۇنى بورتە ەكەن.
قىرعاۋىلداي قىزىل ەكەن،
قۇيرىعى ونىڭ ۇزىن ەكەن.
اۆتور: - ەرتە زاماندا ەرنازار دەگەن بايدىڭ ەر توستىك دەگەن بالاسى بولىپتى ەر توستىك باتىر، ەرجۇرەك تە باتىل بولىپ وسەدى. ونىڭ جۇت كەزىندە حابارسىز كەتكەن سەگىز اعاسى بولعان ەكەن.
ەر توستىك (ءان ورىندالادى)
ەرتەگىنىڭ كەيىپكەرى
كوپ قوي ونىڭ سەرىكتەرى.
ەڭ مىقتىسى سەگىز ۇلدىڭ -
ەرنازاردىڭ ەر توستىگى.
اۆتور:- ەر توستىك ەرجەتىپ، حابارسىز كەتكەن سەگىز اعاسىن ىزدەۋگە اتتانادى. ول سەگىز اعاسىن تاۋىپ الىپ، اۋىلعا اكە - شەشەسىنە قايتا ورالادى.
ەر توستىك اتا - اناسى جانە سەگىز اعاسىمەن باقىتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتادى. مۇنى كورە الماعان پەرىنىڭ قىزى جالماۋىز كەمپىرگە تاپسىرما بەرەدى.
1 - سلايد ج ا ل م ا ۋ ى ز سۋرەتى
ەر توستىكتى قولعا تۇسىرمەك بولادى. ەر توستىك ءوزىنىڭ سەنىمدى سەرىگى - تۇلپارى شالقۇيرىق ەكەۋى ايلا تاۋىپ، جالماۋىز كەمپىردەن قاشىپ قۇتىلادى.
2 - سلايد - ش ا ل ق ۇ ي ر ى ق سۋرەتى
اۆتور:- ەر توستىك جەر استىنداعى باپى حاننىڭ ەلىنە تاپ بولادى. باپى حان وعان شارت قويادى. ەر توستىك باپىنىڭ كورشىسى تەمىرحاننىڭ ەلىنە اتتانادى.
3 - سلايد جىلان ايداھار سۋرەتى
اۆتور: - جولدا كەلە جاتىپ ەر توستىك كوپ دوستارمەن تانىسادى. الدىمەن تانىسقان دوسى - ەپتى
4 - سلايد - ەپتى سۋرەتى
ەپتى ءانى.
شاپشاڭ، جىلدام تىستەرى،
ارسيعان ونىڭ تىستەرى.
ەرتەگىدە بار ەپتى
ونەرلى دە ادەپتى.
اۆتور:- ەر توستىك پەن ەپتى ەكەۋى ءجۇرىپ كەلەدى. الدىنان شاڭ جۇقپاس جۇيرىك جەلاياق شىعادى.
5 - سلايد - جەلاياق سۋرەتى
جەلاياق ءانى.
دامىل تاپپاي جۇگىرگەن،
اينالاسىن بۇلدىرگەن.
ۇشىپ - قونعان جەلاياق
ەلدىڭ ءبارىن كۇلدىرگەن.
اۆتور:- ۇشەۋى ءجۇرىپ كەلەدى. الدارىنان قۇلاعىن جەرگە توسەپ، تىڭ تىڭداپ جۇرگەن ءبىر ادام كورىنەدى. ول ساققۇلاق ەدى. ساققۇلاق تا ەر توستىككە دوس بولادى.
6 - سلايد - ساققۇلاق سۋرەتى
جەر تىڭداعان شاپقىلاپ،
قۇلاقتارىن تارتقىلاپ.
ءبارىن ەستىپ جۇرەتىن.
ويناقتاعان ساققۇلاق.
اۆتور:- ءسويتىپ، تورتەۋ بولىپ ءجۇرىپ كەلەدى. الدارىنان تاۋدى كوتەرىپ، قايتادان ورنىنا قويىپ جۇرگەن ءبىر ادام كەزدەسەدى. ەر توستىك پەن تاۋسوعار دوستاسادى.
7 - سلايد - تاۋسوعار سۋرەتى.
تاۋسوعار ءانى
تاۋ مەن تاستى كوتەرگەن،
جەر-جاھاندى ول كەزگەن.
قانداي الىپ بار ەكەن
تاۋسوعارعا تەڭ كەلگەن
اۆتور:- ولار بەسەۋ بولىپ كەلە جاتادى. الدارىنان ءبىر ۇلكەن كول كورىنەدى. كەنەت كولدىڭ سۋى كوزدى اشىپ - جۇمعانشا جوق بولىپ كەتەدى. سالدەن كەيىن ۇزاماي قايتا پايدا بولادى. بۇعان ولار تاڭعالىپ قالادى. قاراسا، كولتاۋىسىر وتىر. ول دا ەر توستىككە دوس بولادى.
8 - سلايد - كولتاۋىسار سۋرەتى
كولتاۋىسىر ءانى.
قۋانىشپەن قاۋىشقان
كىسىمەن تەز ءتىل تابىسقان.
وزەن - كولدىڭ سۋلارىن
جالعىز ءوزى تاۋىسقان.
اۆتور:- ەر توستىكتەر وزدەرىنە قاراما - قارسى كەلە جاتقان ءبىر ادامعا جولىعادى. بۇل جەر استىنىڭ قىراعىسى كورەگەن ەدى. جەتەۋى دوس بولىپ، ساپارىن جالعاستىرادى.
9 - سلايد - كورەگەن سۋرەتى.
كورەگەن ءانى
جەر الەمدى توبەدەن
كورگەن ءبىزدىڭ كورەگەن.
جارقىراعان قوس كوزى
الىستى كورەر ەكەن.
اۆتور:- جەتەۋى جەتى اي ءجۇرىپ، تەمىر حان ەلىنە جەتەدى.
تەمىر حان ەر توستىككە ونەرلەرىن كورسەتۋىن سۇرايدى. ەر توستىك جانە ونىڭ دوستارى بارلىق ونەرلەرىن كورسەتىپ، جۇرتتى تاڭعالدىرادى.
تاۋسوعار تاۋدى كوشىرەدى.
كولتاۋىسار كولدى ءىشىپ تاۋىسادى.
كورەگەن ەشكىم كورمەگەندى كورەدى.
ساققۇلاق ەشكىم ەستىمەگەندى ەستيدى.
جەلاياققا جەتكەن ەشكىم بولمايدى.
ەپتىنىڭ ىستەگەنىن ەشكىم بايقامايدى.
ءسويتىپ، ەر توستىك شارتتى ورىنداپ، باپى حاننىڭ ەلىنە قايتادى.
فينال:- ەر توستىك جەر استى دوستارىمەن قوشتاسىپ، جەر ۇستىنە شىقپاق بولىپ، جولعا شىعادى. جولدا ەر توستىك دەمالعىسى كەلىپ، ۇلكەن بايتەرەك اعاشىنىڭ جانىنا توقتايدى. سالدەن كەيىن شىرىلداعان بالاپانداردىڭ داۋسى ەستىلەدى ەر توستىك بايتەرەك اعاشىنا ورمەلەپ بارا جاتقان ايداھاردى كورىپ، نايزاسىمەن شاۋىپ تۇسىرەدى. بالاپاندار امان قالادى. بالاپاندارىنىڭ امان - ساۋ قالعانىن كورىپ، سامۇرىق قۇس قازاق جەرىنىڭ تىنىشتىعى مەن باقىتىن قورعاۋشى بولعان ەكەن.
سامۇرىق
مۋزىكاسى: ب. ءالىمجان
ولەڭى: ج. ماحانبەتوۆا
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى: ەر توستىك دوستارىنىڭ كومەگىمەن كوپ جەڭىستەرگە جەتتى. مۋزىكادا دا كومەكشىلەر بار.
جىلدامدىق - جەلاياق
ساققۇلاق - ديناميكا.
تاۋسوعار - قاتتى، اقىرىن.
كولتاۋىسار - ليگا.
كورەگەن - فەرماتا
ەپتى - تەمبر
ەر توستىك - مۋزىكالىق بەينە.
ولار - جىلدامدىق، فەرماتا، ليگا، تەمبر، اقىرىن مۋزىكا، قاتتى مۋزىكا، ديناميكا، ت. ب. مۇنىڭ ءبارىن مۋزىكانىڭ شىعارما مازمۇنىن، ءتىلىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن كومەككە كەلەتىن دوستارى دەۋگە بولادى.
ءان: ەرتەگىلەر
ۇيگە تاپسىرما: ەرتەگى مازمۇنىنا سايكەس وزدەرىنە ۇناعان وقيعالاردى سۋرەتپەن بەينەلەۋ.
«شىنايى دوس» تۋرالى ەسسە.
اقتوبە قالاسى،
№34 ورتا مەكتەپتىڭ مۋزىكا ءپانى ءمۇعالىمى
بايمۋحانوۆا گۋلسيم مەشيتكالييەۆنا
№34 ورتا مەكتەپتىڭ مۋزىكا ءپانى ءمۇعالىمى
بايمۋحانوۆا گۋلسيم مەشيتكالييەۆنا