ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحات
جامبىل وبلىسى، ت. رىسقۇلوۆ اۋدانى، قۇلان اۋىلى
«بالاۋسا» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
داۋلەتالييەۆا زويا مىرزاحانوۆنا
«قۇلپىناي» ورتا توبى بويىنشا ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس، الەۋمەتتىك ورتا، شىعارماشىلىق.
ءبولىم: ءتىل دامىتۋ، كوركەم ادەبيەت، سۋرەت، جاپسىرۋ.
تاقىرىبى: ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحات
ماقساتى: بالالارعا تانىس ەرتەگىلەردىڭ مازمۇنىن ايتىپ بەرۋ، قابىلەتىن دامىتۋ. ەرتەگى جەلىسىن ءتۇسىنىپ، كەيىپكەرلەر ءرولىن سومداۋدى قالىپتاستىرۋ.
لوگيكالىق ويلاۋ، زەيىن قويۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن، ساۋساق ماتوريكاسىن دامىتۋ. تىلدىك قورىن مولايتۋ. قاراپايىم پىشىندەردى قيىپ، قۇراستىرىپ، جاپسىرۋدىڭ، سۋرەت سالۋدىڭ تەحنيكالىق داعدىلارىن بەكىتۋ. ەستەتيكالىق تانىمدارىن دامىتۋ.
كورنەكىلىك: بەزەندىرىلگەن ەرتەگىلەر ەلى، سۋرەتتەر، ۇلگى، ءۇنتاسپا.
قاجەتتى قۇرالدار: سۋ بوياق، اق، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز، جەلىم، قايشى.
جاڭا سوزدەر: ەرتە، ەرتە، ەرتەدە...
ءادىس - ءتاسىل: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ماداقتاۋ.
بيلينگۆالدىق كومپونەنت: ەرتەگى - سكازكا - fairy tale.
ينكليۋزيۆتىك الەۋمەت: دامۋ مۇمكىنشىلىگى از بالالارعا كومەكتەسۋ.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى سالەمدەسۋ.
شاتتىق شەڭبەر.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق،
الاقاندى اشايىق.
كۇننىڭ نۇرىن سالايىق،
جۇرەككە جىلۋ الايىق.
تازا اۋانى جۇتايىق،
مەيىرىمدىلىك شوعىن الايىق
جينالعان جىلى شۋاقتى.
قوناقتارعا شاشايىق.
ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
قانە، كىم اتاپ بەرەدى؟
بالالار، سەندەر ەرتەگى تىڭداعاندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟
ەرتەگى ورىس، اعىلشىن تىلىندە قالاي ايتىلادى؟
بالالار ءار ەلدىڭ ءوز ەرتەگىسى بار. ەرتەگى ادامداردىڭ قيالىنان، وي، ارمانىنان شىعارىلادى.
قازاق ەرتەگىلەرى قالاي باستالادى؟
ال، سەندەر ەرتەگى تىڭداعاندى جاقسى كورسەڭدەر، مىنا ەرتەگىنى اياقتاپ، قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى ەكەنىن ايتىپ بەرىڭدەرشى؟
بالالار، ەرتەگىلەر ەلىنە بارعىلارىڭ كەلەدى مە؟
بالالار، ەرتەگىلەر ەلىنىڭ قاقپاسى اشىلۋ ءۇشىن جۇمباقتار شەشۋىمىز كەرەك.
قىس بويى جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى.
ايۋ قاي ەرتەگىدە كەزدەسەدى؟
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى.
قويان قاي ەرتەگىدە كەزدەسەدى؟
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشى
قاقپا ەسىگى اشىلىپ، بالالار ەرتەگى ەلىنە كىرەدى.
بالالار نەنىڭ داۋىن ەستىپ تۇرسىڭدار؟
بۇل ورماندا قانداي جانۋارلار مەكەندەيدى؟
بۇلار قانداي جانۋارلارعا جاتادى؟
بالالاردىڭ الدىنان ايۋ رەنجىپ شىعادى.
بالالارمەن سالەمدەسەدى.
ايۋ رەنجىپ ۇيشىگىنىڭ قيراپ قالعانىن ايتىپ، كومەك سۇرايدى.
بالالار بۇل ۇيشىكتە تاعى كىمدەر تۇردى؟
بالالار بۇل قاي ەرتەگى ەكەن؟ بۇل قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
ايۋ سەن رەنجىمە، بالالار ساعان كومەكتەسەدى.
بالالارعا شۇبار تاۋىق كەزدەسەدى. بالالارمەن سالەمدەسەدى.
تاۋىق بالالارعا التىن جۇمىرتقاسىن جارىلىپ قالعانىن ايتادى.
بالالار جۇمىرتقانى كىم جارىپتى؟
قالاي جارىپتى؟
بالالار بۇل قاي ەرتەگى؟
قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
تاۋىق سەن رەنجىمە، ءبىزدىڭ بالالار ساعان كوپ جۇمىرتقا سىيلايدى.
بالالاردىڭ الدىنان باۋىرساق ولەڭ ايتىپ شىعادى.
باۋىرساق سەن كىممەن قاشىپ بارا جاتىرسىڭ؟
بالالار، باۋىرساق تاعى كىمدەردەن قاشىپ كەتىپتى؟
باۋىرساق سەن دە ءبىزدىڭ بالالارمەن بىرگە ءجۇر.
سەرگىتۋ ءساتى.
بالالار ەرتەگىلەر ەلىنەن گۇلدەر مەن ساڭىراۋقۇلاقتار تەرىپ، توبىمىزعا ورالايىق. بالالار قاقپادان ءوتىپ، توپقا ورالادى.
بالالار ءبىز تاۋىق پەن ايۋعا كومەكتەسۋ ءۇشىن ەكى ورتالىققا ءبولىنۋىمىز كەرەك.
1. ورتالىق - ساڭىراۋقۇلاقتار. ايۋعا كومەكتەسىپ، ءۇي قيىپ جاپسىرادى.
2. ورتالىق - گۇلدەر.
تاۋىققا جۇمىرتقا سالىپ سىيلايدى.
ساۋساق جاتتىعۋ.
رەفلەكسيفتى تۇزەتۋ تاربيەشى ساڭىراۋقۇلاقتار ورتالىعىنا بارىپ، ءۇيدىڭ قابىرعاسىن قانداي پىشىننەن، شاتىرىن، قانداي پىشىننەن جاپسىرعانىن سۇرايدى.
تاربيەشى گۇلدەر ورتالىعىنا بارىپ، بوياۋ استىنان قانداي سۋرەت شاققانىن سۇرايدى.
جۇمىرتقانىڭ ءپىشىنى قانداي؟
بالالار، سەندەر جۇمىستارىڭدى كىمگە سىيلايسىڭدار؟
تاربيەشى بالالاردىڭ جۇمىسىن جالاۋشالار بەرۋ ارقىلى باعالاپ، ماداقتايدى.
بالالار، ساياحاتىمىز سەندەرگە ۇنادى ما؟
قوناقتارمەن قوشتاسۋ.
كۇتىلگەن ناتيجەلەر.
نە ءبىلدى: ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءرولىن سومداي ءبىلدى.
نە الدى: ەرتەگى كەيىپكەرلەرىن اتاي الدى.
نە ىستەي الدى: قاعاز بەتىن ءبىر باعىتتا بوياي الدى.
قاعازدى قيىپ، ءۇي جاپسىرا الدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
«بالاۋسا» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
داۋلەتالييەۆا زويا مىرزاحانوۆنا
«قۇلپىناي» ورتا توبى بويىنشا ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ تەحنولوگيالىق كارتاسى.
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: قاتىناس، الەۋمەتتىك ورتا، شىعارماشىلىق.
ءبولىم: ءتىل دامىتۋ، كوركەم ادەبيەت، سۋرەت، جاپسىرۋ.
تاقىرىبى: ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحات
ماقساتى: بالالارعا تانىس ەرتەگىلەردىڭ مازمۇنىن ايتىپ بەرۋ، قابىلەتىن دامىتۋ. ەرتەگى جەلىسىن ءتۇسىنىپ، كەيىپكەرلەر ءرولىن سومداۋدى قالىپتاستىرۋ.
لوگيكالىق ويلاۋ، زەيىن قويۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن، ساۋساق ماتوريكاسىن دامىتۋ. تىلدىك قورىن مولايتۋ. قاراپايىم پىشىندەردى قيىپ، قۇراستىرىپ، جاپسىرۋدىڭ، سۋرەت سالۋدىڭ تەحنيكالىق داعدىلارىن بەكىتۋ. ەستەتيكالىق تانىمدارىن دامىتۋ.
كورنەكىلىك: بەزەندىرىلگەن ەرتەگىلەر ەلى، سۋرەتتەر، ۇلگى، ءۇنتاسپا.
قاجەتتى قۇرالدار: سۋ بوياق، اق، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز، جەلىم، قايشى.
جاڭا سوزدەر: ەرتە، ەرتە، ەرتەدە...
ءادىس - ءتاسىل: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، ماداقتاۋ.
بيلينگۆالدىق كومپونەنت: ەرتەگى - سكازكا - fairy tale.
ينكليۋزيۆتىك الەۋمەت: دامۋ مۇمكىنشىلىگى از بالالارعا كومەكتەسۋ.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشى سالەمدەسۋ.
شاتتىق شەڭبەر.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق،
الاقاندى اشايىق.
كۇننىڭ نۇرىن سالايىق،
جۇرەككە جىلۋ الايىق.
تازا اۋانى جۇتايىق،
مەيىرىمدىلىك شوعىن الايىق
جينالعان جىلى شۋاقتى.
قوناقتارعا شاشايىق.
ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
كۇز مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
قانە، كىم اتاپ بەرەدى؟
بالالار، سەندەر ەرتەگى تىڭداعاندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟
ەرتەگى ورىس، اعىلشىن تىلىندە قالاي ايتىلادى؟
بالالار ءار ەلدىڭ ءوز ەرتەگىسى بار. ەرتەگى ادامداردىڭ قيالىنان، وي، ارمانىنان شىعارىلادى.
قازاق ەرتەگىلەرى قالاي باستالادى؟
ال، سەندەر ەرتەگى تىڭداعاندى جاقسى كورسەڭدەر، مىنا ەرتەگىنى اياقتاپ، قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى ەكەنىن ايتىپ بەرىڭدەرشى؟
بالالار، ەرتەگىلەر ەلىنە بارعىلارىڭ كەلەدى مە؟
بالالار، ەرتەگىلەر ەلىنىڭ قاقپاسى اشىلۋ ءۇشىن جۇمباقتار شەشۋىمىز كەرەك.
قىس بويى جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى.
ايۋ قاي ەرتەگىدە كەزدەسەدى؟
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى.
قويان قاي ەرتەگىدە كەزدەسەدى؟
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشى
قاقپا ەسىگى اشىلىپ، بالالار ەرتەگى ەلىنە كىرەدى.
بالالار نەنىڭ داۋىن ەستىپ تۇرسىڭدار؟
بۇل ورماندا قانداي جانۋارلار مەكەندەيدى؟
بۇلار قانداي جانۋارلارعا جاتادى؟
بالالاردىڭ الدىنان ايۋ رەنجىپ شىعادى.
بالالارمەن سالەمدەسەدى.
ايۋ رەنجىپ ۇيشىگىنىڭ قيراپ قالعانىن ايتىپ، كومەك سۇرايدى.
بالالار بۇل ۇيشىكتە تاعى كىمدەر تۇردى؟
بالالار بۇل قاي ەرتەگى ەكەن؟ بۇل قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
ايۋ سەن رەنجىمە، بالالار ساعان كومەكتەسەدى.
بالالارعا شۇبار تاۋىق كەزدەسەدى. بالالارمەن سالەمدەسەدى.
تاۋىق بالالارعا التىن جۇمىرتقاسىن جارىلىپ قالعانىن ايتادى.
بالالار جۇمىرتقانى كىم جارىپتى؟
قالاي جارىپتى؟
بالالار بۇل قاي ەرتەگى؟
قاي ەلدىڭ ەرتەگىسى؟
تاۋىق سەن رەنجىمە، ءبىزدىڭ بالالار ساعان كوپ جۇمىرتقا سىيلايدى.
بالالاردىڭ الدىنان باۋىرساق ولەڭ ايتىپ شىعادى.
باۋىرساق سەن كىممەن قاشىپ بارا جاتىرسىڭ؟
بالالار، باۋىرساق تاعى كىمدەردەن قاشىپ كەتىپتى؟
باۋىرساق سەن دە ءبىزدىڭ بالالارمەن بىرگە ءجۇر.
سەرگىتۋ ءساتى.
بالالار ەرتەگىلەر ەلىنەن گۇلدەر مەن ساڭىراۋقۇلاقتار تەرىپ، توبىمىزعا ورالايىق. بالالار قاقپادان ءوتىپ، توپقا ورالادى.
بالالار ءبىز تاۋىق پەن ايۋعا كومەكتەسۋ ءۇشىن ەكى ورتالىققا ءبولىنۋىمىز كەرەك.
1. ورتالىق - ساڭىراۋقۇلاقتار. ايۋعا كومەكتەسىپ، ءۇي قيىپ جاپسىرادى.
2. ورتالىق - گۇلدەر.
تاۋىققا جۇمىرتقا سالىپ سىيلايدى.
ساۋساق جاتتىعۋ.
رەفلەكسيفتى تۇزەتۋ تاربيەشى ساڭىراۋقۇلاقتار ورتالىعىنا بارىپ، ءۇيدىڭ قابىرعاسىن قانداي پىشىننەن، شاتىرىن، قانداي پىشىننەن جاپسىرعانىن سۇرايدى.
تاربيەشى گۇلدەر ورتالىعىنا بارىپ، بوياۋ استىنان قانداي سۋرەت شاققانىن سۇرايدى.
جۇمىرتقانىڭ ءپىشىنى قانداي؟
بالالار، سەندەر جۇمىستارىڭدى كىمگە سىيلايسىڭدار؟
تاربيەشى بالالاردىڭ جۇمىسىن جالاۋشالار بەرۋ ارقىلى باعالاپ، ماداقتايدى.
بالالار، ساياحاتىمىز سەندەرگە ۇنادى ما؟
قوناقتارمەن قوشتاسۋ.
كۇتىلگەن ناتيجەلەر.
نە ءبىلدى: ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءرولىن سومداي ءبىلدى.
نە الدى: ەرتەگى كەيىپكەرلەرىن اتاي الدى.
نە ىستەي الدى: قاعاز بەتىن ءبىر باعىتتا بوياي الدى.
قاعازدى قيىپ، ءۇي جاپسىرا الدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ