ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى،
№170 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قالىمبەتوۆا ايمان التىنباي قىزى
ينفورماتيكا 7 كلاسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردى ەت - ڭ دامۋ تاريحىمەن ونىڭ قۇرىلۋىنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىمەن تانىستىرۋ جانە ە ە م - ءنىڭ قوعام ومىرىندەگى ءرولىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: وقۋشىلاردى رۋحاني ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەت، كارتوچكا.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سىنىپ وقۋشىلارىمەن امانداسۋ.
2) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تۇگەندەۋ.
3) سىنىپتىڭ تازالىعىنا ءمان بەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
•ينفورماتيكا دەگەنىمىز نە؟
•كومپيۋتەر دەگەنىمىز نە؟
•اقپاراتتىق قۇرالدار نەدەن تۇرادى؟
•كومپيۋتەردىڭ باعدارلامالىق جاساقتاماسىنا نەلەر كىرەدى؟
•باعدارلامالاۋ جۇيەلەرى نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
ءىىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى،
№170 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قالىمبەتوۆا ايمان التىنباي قىزى
ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ دامۋ تاريحى
ەسەپتەۋىش تەحنيكا دامىماي تۇرىپ ادامدار قول ساۋساقتارىن، تاستاردى، اعاش تاياقشالاردى پايدالاندى. ەسەپشوتتىڭ پايدا بولۋى دەرەكتەرگە قاراعاندا جۇڭگو نەمەسە ەگيپەتتە 2000 - 5000 جىلدار شاماسىندا بولعان. ەسەپشوت رەسەي دە XVI - XVII عاسىرلاردا پايدا بولعان XVII عاسىردىڭ اياعىندا شوتلانديالىق دجون نەپەر لوگوريفم تۇسىنىگىن ەنگىزدى جانە لوگوريفم كەستەسىن قۇردى.
1761 جىلى اعىلشىن د. روبەرتسون لوگاريفم سىزعىشىن جاسادى. مۇنداي يدەيانى يسااك نيۋتون ۇسىنعان.
1642 جىلى فرانسۋز ماتەماتيگى بلەز پاسكال 19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاسادى.
1694 جىلى نەمىس ماتەماتيگى لەيبنيس پاسكال مەحانيكالىق ەسەپتەۋ ماشيناسىن اريفمومەترى قۇردى. ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ XIX عاسىردان قارقىنداپ دامي باستادى.
1833 جىلى العاشقى ەسەپتەۋىش اۆتوماتتىڭ اۆتورى چارلز بەببيدج اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن جاسادى. ونى قازىرگى كەزدە كومپيۋتەردىڭ اتاسى دەپ اتايدى.
دۇنيە ءجۇزى بويىنشا العاشقى 1846 جىلى بەيببيدج ماشيناسىنا باعدارلاما جاساۋشى ادا لاۆلەيس ءبىرىنشى باعدارلامالاۋشى دەپ اتالىنعان.
XIX عاسىردىڭ سوڭىندا امەريكاندىق گەرمان حوللەريات ەسەپشى پەرفارسيالىق ماشيناسىن قۇردى. حوللەريات 7 جىل بويى پايدالانىلدى. حوللەريات ەسەپشى - پەرفوراسيالىق ماشينانى جاسايتىن فيرمانىڭ نەگىزىن قالادى. 1944 امەريكان ماتەماتيگى گوۆارد ايكەن گورۆارد مارك - 1 اۆتوماتتى ەسەپتەۋىش ماشيناسىن قۇردى. ءبىرىنشى ەلەكتروندى ماشينالار 1946 جىلى پەنسيلۆان ۋنيۆەرسيتەتىندە ENIAC دەپ اتالدى، 1949 جىلى EDSAC ماشيناسى قۇراستىرىلدى.
ەەم بۋىندارى:
ءبىرىنشى بۋىندا – ءبىرىنشى ەلەكتروندىق ماشينالار 1940 - 1955 جىلدار.
ەكىنشى بۋىنعا - 1955 جىلدان باستاپ، جارتىلاي وتكىزگىشتەر، ترانزيستورلار پايدا بولا باستادى.
ءۇشىنشى بۋىنعا – ينتەگرالدىق نەگىزىندە قۇرىلعان ەەم - دەر. قازىرگى كەزدەگى كومپيۋتەرلەر ءتورتىنشى بۋىنعا جاتادى.
ءتورتىنشى بۋىنعا - ەەم – لار قولدانىلۋدا.
بەسىنشى بۋىنداعى - كومپيۋتەرلەر ءالى شىققان جوق. ەەم - ءدى جاساۋ ءىسى قولعا الىنۋدا.
تاپسىرمالار.
№1. كارتوچكا.
1. ءبىرىنشى ەلەكتروندى - ەسەپتەۋىش ماشينا قالاي اتالعان؟ ول قاي جىلى جاسالدى؟
2. مارك - 1 ماشيناسى قانداي ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن؟
№2. كارتوچكا.
1. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم قاي جىلدارى جاسالدى؟ ونى كىم جاسادى؟
2. ەەم بۋىندارىن اتاڭدار؟
№3. كارتوچكا.
1. ەەم بۋىندارىنىڭ ءبىر - بىرىنەن ايىرماشىلىعى نە دە؟
2. قازىرگى دەربەس كومپيۋتەرلەر قاي بۋىنعا جاتادى؟
№4. كارتوچكا.
1. ەسەپشوت قاي عاسىردا پايدا بولدى؟
2. دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن كىم جاسادى؟
№5. كارتوچكا.
1. لوگاريفم كەستەسى مەن لوگاريفم سىزعىشىن كىم جاسادى؟
2. قازىرگى كەزدە كومپيۋتەردىڭ اتاسى دەپ كىمدى اتايدى؟
№6. كارتوچكا.
1. ەسەپشى پەرفوراسيالىق ماشيناسىن كىم قۇردى؟
2. اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن كىم جاسادى؟
IV. ساباقتى بەكىتۋ سۇراقتارى:
1. ءبىرىنشى ەلەكتروندى - ەسەپتەۋىش ماشينا قالاي اتالعان؟ ول قاي جىلى جاسالدى؟
2. مارك - 1 ماشيناسى قانداي ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن؟
3. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم قاي جىلدارى جاسالدى؟ ونى كىم جاسادى؟
4. ەەم بۋىندارىن اتاڭدار. ولاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ايىرماشىلىعى نە دە؟
5. قازىرگى دەربەس كومپيۋتەرلەر قاي بۋىنعا جاتادى؟
V. ۇيگە تاپسىرما: ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى. تەست قۇراستىرۋ.
VI. باعالاۋ. وقۋشىلاردىڭ بىلىمىنە قاراي باعالاۋ.
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى،
№170 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قالىمبەتوۆا ايمان التىنباي قىزى
ينفورماتيكا 7 كلاسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلاردى ەت - ڭ دامۋ تاريحىمەن ونىڭ قۇرىلۋىنىڭ نەگىزگى پرينسيپتەرىمەن تانىستىرۋ جانە ە ە م - ءنىڭ قوعام ومىرىندەگى ءرولىن ءتۇسىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: وقۋشىلاردى رۋحاني ادامگەرشىلىككە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەت، كارتوچكا.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1) سىنىپ وقۋشىلارىمەن امانداسۋ.
2) وقۋشىلاردىڭ ساباققا قاتىسىن تۇگەندەۋ.
3) سىنىپتىڭ تازالىعىنا ءمان بەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
•ينفورماتيكا دەگەنىمىز نە؟
•كومپيۋتەر دەگەنىمىز نە؟
•اقپاراتتىق قۇرالدار نەدەن تۇرادى؟
•كومپيۋتەردىڭ باعدارلامالىق جاساقتاماسىنا نەلەر كىرەدى؟
•باعدارلامالاۋ جۇيەلەرى نە ءۇشىن قولدانىلادى؟
ءىىى. جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
قىزىلوردا وبلىسى،
قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى،
№170 ورتا مەكتەبىنىڭ ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
قالىمبەتوۆا ايمان التىنباي قىزى
ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ دامۋ تاريحى
ەسەپتەۋىش تەحنيكا دامىماي تۇرىپ ادامدار قول ساۋساقتارىن، تاستاردى، اعاش تاياقشالاردى پايدالاندى. ەسەپشوتتىڭ پايدا بولۋى دەرەكتەرگە قاراعاندا جۇڭگو نەمەسە ەگيپەتتە 2000 - 5000 جىلدار شاماسىندا بولعان. ەسەپشوت رەسەي دە XVI - XVII عاسىرلاردا پايدا بولعان XVII عاسىردىڭ اياعىندا شوتلانديالىق دجون نەپەر لوگوريفم تۇسىنىگىن ەنگىزدى جانە لوگوريفم كەستەسىن قۇردى.
1761 جىلى اعىلشىن د. روبەرتسون لوگاريفم سىزعىشىن جاسادى. مۇنداي يدەيانى يسااك نيۋتون ۇسىنعان.
1642 جىلى فرانسۋز ماتەماتيگى بلەز پاسكال 19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاسادى.
1694 جىلى نەمىس ماتەماتيگى لەيبنيس پاسكال مەحانيكالىق ەسەپتەۋ ماشيناسىن اريفمومەترى قۇردى. ەسەپتەۋىش تەحنيكانىڭ XIX عاسىردان قارقىنداپ دامي باستادى.
1833 جىلى العاشقى ەسەپتەۋىش اۆتوماتتىڭ اۆتورى چارلز بەببيدج اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن جاسادى. ونى قازىرگى كەزدە كومپيۋتەردىڭ اتاسى دەپ اتايدى.
دۇنيە ءجۇزى بويىنشا العاشقى 1846 جىلى بەيببيدج ماشيناسىنا باعدارلاما جاساۋشى ادا لاۆلەيس ءبىرىنشى باعدارلامالاۋشى دەپ اتالىنعان.
XIX عاسىردىڭ سوڭىندا امەريكاندىق گەرمان حوللەريات ەسەپشى پەرفارسيالىق ماشيناسىن قۇردى. حوللەريات 7 جىل بويى پايدالانىلدى. حوللەريات ەسەپشى - پەرفوراسيالىق ماشينانى جاسايتىن فيرمانىڭ نەگىزىن قالادى. 1944 امەريكان ماتەماتيگى گوۆارد ايكەن گورۆارد مارك - 1 اۆتوماتتى ەسەپتەۋىش ماشيناسىن قۇردى. ءبىرىنشى ەلەكتروندى ماشينالار 1946 جىلى پەنسيلۆان ۋنيۆەرسيتەتىندە ENIAC دەپ اتالدى، 1949 جىلى EDSAC ماشيناسى قۇراستىرىلدى.
ەەم بۋىندارى:
ءبىرىنشى بۋىندا – ءبىرىنشى ەلەكتروندىق ماشينالار 1940 - 1955 جىلدار.
ەكىنشى بۋىنعا - 1955 جىلدان باستاپ، جارتىلاي وتكىزگىشتەر، ترانزيستورلار پايدا بولا باستادى.
ءۇشىنشى بۋىنعا – ينتەگرالدىق نەگىزىندە قۇرىلعان ەەم - دەر. قازىرگى كەزدەگى كومپيۋتەرلەر ءتورتىنشى بۋىنعا جاتادى.
ءتورتىنشى بۋىنعا - ەەم – لار قولدانىلۋدا.
بەسىنشى بۋىنداعى - كومپيۋتەرلەر ءالى شىققان جوق. ەەم - ءدى جاساۋ ءىسى قولعا الىنۋدا.
تاپسىرمالار.
№1. كارتوچكا.
1. ءبىرىنشى ەلەكتروندى - ەسەپتەۋىش ماشينا قالاي اتالعان؟ ول قاي جىلى جاسالدى؟
2. مارك - 1 ماشيناسى قانداي ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن؟
№2. كارتوچكا.
1. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم قاي جىلدارى جاسالدى؟ ونى كىم جاسادى؟
2. ەەم بۋىندارىن اتاڭدار؟
№3. كارتوچكا.
1. ەەم بۋىندارىنىڭ ءبىر - بىرىنەن ايىرماشىلىعى نە دە؟
2. قازىرگى دەربەس كومپيۋتەرلەر قاي بۋىنعا جاتادى؟
№4. كارتوچكا.
1. ەسەپشوت قاي عاسىردا پايدا بولدى؟
2. دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن كىم جاسادى؟
№5. كارتوچكا.
1. لوگاريفم كەستەسى مەن لوگاريفم سىزعىشىن كىم جاسادى؟
2. قازىرگى كەزدە كومپيۋتەردىڭ اتاسى دەپ كىمدى اتايدى؟
№6. كارتوچكا.
1. ەسەپشى پەرفوراسيالىق ماشيناسىن كىم قۇردى؟
2. اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن كىم جاسادى؟
IV. ساباقتى بەكىتۋ سۇراقتارى:
1. ءبىرىنشى ەلەكتروندى - ەسەپتەۋىش ماشينا قالاي اتالعان؟ ول قاي جىلى جاسالدى؟
2. مارك - 1 ماشيناسى قانداي ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن؟
3. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم قاي جىلدارى جاسالدى؟ ونى كىم جاسادى؟
4. ەەم بۋىندارىن اتاڭدار. ولاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ايىرماشىلىعى نە دە؟
5. قازىرگى دەربەس كومپيۋتەرلەر قاي بۋىنعا جاتادى؟
V. ۇيگە تاپسىرما: ەسەپتەۋىش تەحنيكاسىنىڭ دامۋ تاريحى. تەست قۇراستىرۋ.
VI. باعالاۋ. وقۋشىلاردىڭ بىلىمىنە قاراي باعالاۋ.
You Might Also Like
