ەتىستىك
قازاق ءتىلى 4 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ەتىستىك تۋرالى‚ ولارعا قويىلاتىن سۇراقتاردى مەڭگەرتۋ. سويلەم ىشىنەن ەتىستىك سوزدەردى تابا ءبىلۋ داعدىلارىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، سويلەۋ، اڭگىمەلەۋ داعدىسىن جەتىلدىرە وتىرىپ، مانەرلەپ سويلەۋگە، ادەمى جازۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ورىنداۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: ۇجىمدا ءوزىن - ءوزى ىزگىلىككە تاربيەلەۋگە داعدىلاندىرۋ. زەرەكتىككە، ۇقىپتىلىققا، ادالدىققا باۋلۋ. كوركەم جازۋ ارقىلى اسەمدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋشىلاردىڭ جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ تاسىلدەرى، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك كورسەتۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ، جارىس، ويىن.
كورنەكىلىك: سويلەم، سۋرەتتەر، قيماقاعازدار‚ «ەتىستىك» كەستەسى.
جوسپار:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن تەكسەرۋ. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءىۇ. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
ءۇ. قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، پسيحولوگيالىق دايىندىق، توپقا ءبولۋ.
كوك جانە قىزىل شارلاردى جارىپ، ىشىندەگى تىلەكتەردى بالالار ءبىر – بىرىنە وقيدى.
- ءارقاشان كۇنىمىز جارىق بولسىن.
- دەنساۋلىعىڭ مىقتى بولسىن.
- كۇندەلىگىڭ تولعان بەس بولسىن.
- اتا - اناڭنىڭ قۋانىشى بول.
- ەلىمىز ءارقاشان تىنىش بولسىن.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن.
- ءارقاشاندا جۇزىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن.
- ءبىزدىڭ اۋىلىمىز جادىراي بەرسىن، كوركەيە بەرسىن.
ءمۇعالىم: تاماشا بالالار ەندى كىم كوك شار السا سول ءبىرىنشى توپقا بارسىن، ال كىم قىزىل شار السا ەكىنشى توپقا بارسىن.
ءا) ساباققا ازىرلىگىن تەكسەرۋ، وقۋ قۇرالدارىن دايىنداۋ.
ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ كەزەڭى (سۇراقتار قويۋ).
بالالار ءبىز وتكەن ساباقتاردا نە ۇيرەندىك؟
جاقسى ولاي بولسا زات ەسىم تۋرالى بىلەتىندەرىڭدى مىندا جازامىز.
سەپتىك اتاۋلارى سۇراقتارى سەپتىك جالعاۋلارى
اتاۋ سەپتىك كىم؟ نە؟ دارىگەر
كىتاپ ءمۇعالىم
قالام
ىلىك سەپتىك كىمنىڭ؟ نەنىڭ؟ - نىڭ، - ءنىڭ، - دىڭ، ءدىڭ، - تىڭ، - ءتىڭ،. دارىگەردىڭ
كىتاپتىڭ ءمۇعالىمنىڭ
قالامنىڭ
بارىس سەپتىك كىمگە؟ نەگە؟ قايدا؟ - عا، - گە، - قا، - كە. دارىگەرگە
كىتاپقا مۇعالىمگە
قالامعا
تابىس سەپتىك كىمدى؟ نەنى؟ - نى، - ءنى، - دى، - ءدى، - تى، - ءتى. دارىگەردى
كىتاپتى ءمۇعالىمدى
قالامدى
جاتىس سەپتىك كىمدە؟ نەدە؟ - دا، - دە، - تا، - تە. دارىگەردە
كىتاپتا مۇعالىمدە
قالامدا
شىعىس سەپتىك كىمنەن؟ نەدەن؟ - نان، - نەن، - دان، - دەن، - تان، - تەن. دارىگەردەن
كىتاپتان مۇعالىمنەن
قالامنان
كومەكتەس سەپتىك كىممەن؟ نەمەن؟ - مەن، - بەن، - پەن. دارىگەرمەن
كىتاپپەن مۇعالىممەن
قالاممەن
ءى توپ: “دارىگەر” ءسوزىن سەپتەيمىز. ورىندارىندا وتىرعان وقۋشىلار “كىتاپ” ءسوزىن
سەپتەيدى.
ءىى توپ:“ءمۇعالىم” ءسوزىن سەپتەيمىز. ورىندارىندا وتىرعان وقۋشىلار “قالام” ءسوزىن سەپتەيدى
جاڭا ساباق.
وقۋشىلاردى ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ. رەبۋس شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباققا كوشۋ.
ەتىستىك.
بالالار سەندەر ەتىستىك تۋرالى بىلەسىڭدەر. سەندەر بۇل ءسوز تابىمەن 2، 3 - سىنىپتاردا تانىسقانسىڭدار. ال بۇگىن ەتىستىك تاقىرىبىنا جاتتىعۋلار ورىندايتىن بولامىز.
ەتىستىك تۋرالى ءوز بىلەتىنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
ە ت ءى س ت ءى ك ماعىناسى زاتتىڭ ءىس - ارەكەتىن، قيمىلىن بىلدىرەدى.
سۇراقتارى نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟
دارا
ءبىر عانا تۇبىردەن تۇرادى. مىسالى: باستا، كەس، تاسى، تارا، اياقتا، وقى.
كۇردەلى كەمىندە ەكى ەتىستىكتىڭ تىركەسۋى ارقىلى جاسالادى. مىسالى: الىپ كەل، شولدەپ كەتتىم، جازىپ وتىر، ۋادە بەردى.
بولىمدى ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسقانىن بىلدىرەدى. مىسالى: الدى، جازدىر، ءوشىردى.
بولىمسىز ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن بىلدىرەدى. - ما، - مە، - پا، - پە، - با، - بە جۇرناقتارىنىڭ جالعانۋى ارقىلى جاسالادى.
نەگىزگى زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن نەگىزگى ەتىستىك. ءسوزدىڭ ءتۇبىرى ەتىستىك بولادى. مىسالى: كەل، كەت، ءجۇر، جاز.
تۋىندى ەتىستىككە جانە باسقا ءسوز تاپتارىنا جۇرناق جالعانۋ ارقىلى جاسالعان ەتىستىك. مىسالى: وي - لا، ەسەپ - تە، سان - ا، كۇل - ىمسىرە، جۋ - ىن.
وقۋشىلار ايتىپ بولعاننان كەيىن تاقتاعا “ەتىستىك” كەستەسىن ءىلىپ قويۋ.
داپتەرمەن جۇمىس. كۇن رەتىن جازۋ. كوركەم جازۋ ءساتى “ەە”ءارپىن جازۋ.
2 - جاتتىعۋ: ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقى.
ماتىننەن ەتىستىكتەردى تاپ، ولارعا سۇراق قوي.
ءابۋناسىر ءال - فارابي تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
وتە جاقسى ءارى قاراي كەتتىك.
3 – جاتتىعۋ: جۇمباقتى وقىپ، جاتقا جاز. شەشۋىن تاپ.
تاسارال جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبى
ءمۇعالىم: باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ايماعانبەتوۆا ەلۆيرا مەيراموۆنا
ەتىستىك جۇكتەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەتىستىك.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردى ەتىستىك تۋرالى‚ ولارعا قويىلاتىن سۇراقتاردى مەڭگەرتۋ. سويلەم ىشىنەن ەتىستىك سوزدەردى تابا ءبىلۋ داعدىلارىن مەڭگەرتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ، سويلەۋ، اڭگىمەلەۋ داعدىسىن جەتىلدىرە وتىرىپ، مانەرلەپ سويلەۋگە، ادەمى جازۋعا، ءوز بەتىنشە جۇمىس ورىنداۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: ۇجىمدا ءوزىن - ءوزى ىزگىلىككە تاربيەلەۋگە داعدىلاندىرۋ. زەرەكتىككە، ۇقىپتىلىققا، ادالدىققا باۋلۋ. كوركەم جازۋ ارقىلى اسەمدىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: وقۋشىلاردىڭ جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرۋ ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ تاسىلدەرى، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، كورنەكىلىك كورسەتۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ، جارىس، ويىن.
كورنەكىلىك: سويلەم، سۋرەتتەر، قيماقاعازدار‚ «ەتىستىك» كەستەسى.
جوسپار:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىمەن تەكسەرۋ. وتكەن تاقىرىپتى پىسىقتاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءىۇ. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ.
ءۇ. قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ.
ءۇى. ۇيگە تاپسىرما.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، پسيحولوگيالىق دايىندىق، توپقا ءبولۋ.
كوك جانە قىزىل شارلاردى جارىپ، ىشىندەگى تىلەكتەردى بالالار ءبىر – بىرىنە وقيدى.
- ءارقاشان كۇنىمىز جارىق بولسىن.
- دەنساۋلىعىڭ مىقتى بولسىن.
- كۇندەلىگىڭ تولعان بەس بولسىن.
- اتا - اناڭنىڭ قۋانىشى بول.
- ەلىمىز ءارقاشان تىنىش بولسىن.
- اسپانىمىز اشىق بولسىن.
- ءارقاشاندا جۇزىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن.
- ءبىزدىڭ اۋىلىمىز جادىراي بەرسىن، كوركەيە بەرسىن.
ءمۇعالىم: تاماشا بالالار ەندى كىم كوك شار السا سول ءبىرىنشى توپقا بارسىن، ال كىم قىزىل شار السا ەكىنشى توپقا بارسىن.
ءا) ساباققا ازىرلىگىن تەكسەرۋ، وقۋ قۇرالدارىن دايىنداۋ.
ءۇي تاپسىرماسىمەن جۇمىس:
ءبىلىمدى جان - جاقتى تەكسەرۋ كەزەڭى (سۇراقتار قويۋ).
بالالار ءبىز وتكەن ساباقتاردا نە ۇيرەندىك؟
جاقسى ولاي بولسا زات ەسىم تۋرالى بىلەتىندەرىڭدى مىندا جازامىز.
سەپتىك اتاۋلارى سۇراقتارى سەپتىك جالعاۋلارى
اتاۋ سەپتىك كىم؟ نە؟ دارىگەر
كىتاپ ءمۇعالىم
قالام
ىلىك سەپتىك كىمنىڭ؟ نەنىڭ؟ - نىڭ، - ءنىڭ، - دىڭ، ءدىڭ، - تىڭ، - ءتىڭ،. دارىگەردىڭ
كىتاپتىڭ ءمۇعالىمنىڭ
قالامنىڭ
بارىس سەپتىك كىمگە؟ نەگە؟ قايدا؟ - عا، - گە، - قا، - كە. دارىگەرگە
كىتاپقا مۇعالىمگە
قالامعا
تابىس سەپتىك كىمدى؟ نەنى؟ - نى، - ءنى، - دى، - ءدى، - تى، - ءتى. دارىگەردى
كىتاپتى ءمۇعالىمدى
قالامدى
جاتىس سەپتىك كىمدە؟ نەدە؟ - دا، - دە، - تا، - تە. دارىگەردە
كىتاپتا مۇعالىمدە
قالامدا
شىعىس سەپتىك كىمنەن؟ نەدەن؟ - نان، - نەن، - دان، - دەن، - تان، - تەن. دارىگەردەن
كىتاپتان مۇعالىمنەن
قالامنان
كومەكتەس سەپتىك كىممەن؟ نەمەن؟ - مەن، - بەن، - پەن. دارىگەرمەن
كىتاپپەن مۇعالىممەن
قالاممەن
ءى توپ: “دارىگەر” ءسوزىن سەپتەيمىز. ورىندارىندا وتىرعان وقۋشىلار “كىتاپ” ءسوزىن
سەپتەيدى.
ءىى توپ:“ءمۇعالىم” ءسوزىن سەپتەيمىز. ورىندارىندا وتىرعان وقۋشىلار “قالام” ءسوزىن سەپتەيدى
جاڭا ساباق.
وقۋشىلاردى ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ. رەبۋس شەشۋ ارقىلى جاڭا ساباققا كوشۋ.
ەتىستىك.
بالالار سەندەر ەتىستىك تۋرالى بىلەسىڭدەر. سەندەر بۇل ءسوز تابىمەن 2، 3 - سىنىپتاردا تانىسقانسىڭدار. ال بۇگىن ەتىستىك تاقىرىبىنا جاتتىعۋلار ورىندايتىن بولامىز.
ەتىستىك تۋرالى ءوز بىلەتىنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
ە ت ءى س ت ءى ك ماعىناسى زاتتىڭ ءىس - ارەكەتىن، قيمىلىن بىلدىرەدى.
سۇراقتارى نە ىستەدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟
دارا
ءبىر عانا تۇبىردەن تۇرادى. مىسالى: باستا، كەس، تاسى، تارا، اياقتا، وقى.
كۇردەلى كەمىندە ەكى ەتىستىكتىڭ تىركەسۋى ارقىلى جاسالادى. مىسالى: الىپ كەل، شولدەپ كەتتىم، جازىپ وتىر، ۋادە بەردى.
بولىمدى ءىس - ارەكەتتىڭ جۇزەگە اسقانىن بىلدىرەدى. مىسالى: الدى، جازدىر، ءوشىردى.
بولىمسىز ءىس - ارەكەتتىڭ بولماۋىن، جۇزەگە اسپاۋىن بىلدىرەدى. - ما، - مە، - پا، - پە، - با، - بە جۇرناقتارىنىڭ جالعانۋى ارقىلى جاسالادى.
نەگىزگى زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەتىن نەگىزگى ەتىستىك. ءسوزدىڭ ءتۇبىرى ەتىستىك بولادى. مىسالى: كەل، كەت، ءجۇر، جاز.
تۋىندى ەتىستىككە جانە باسقا ءسوز تاپتارىنا جۇرناق جالعانۋ ارقىلى جاسالعان ەتىستىك. مىسالى: وي - لا، ەسەپ - تە، سان - ا، كۇل - ىمسىرە، جۋ - ىن.
وقۋشىلار ايتىپ بولعاننان كەيىن تاقتاعا “ەتىستىك” كەستەسىن ءىلىپ قويۋ.
داپتەرمەن جۇمىس. كۇن رەتىن جازۋ. كوركەم جازۋ ءساتى “ەە”ءارپىن جازۋ.
2 - جاتتىعۋ: ءماتىندى ءتۇسىنىپ وقى.
ماتىننەن ەتىستىكتەردى تاپ، ولارعا سۇراق قوي.
ءابۋناسىر ءال - فارابي تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
وتە جاقسى ءارى قاراي كەتتىك.
3 – جاتتىعۋ: جۇمباقتى وقىپ، جاتقا جاز. شەشۋىن تاپ.
تاسارال جالپى ءبىلىم بەرەتىن ورتا مەكتەبى
ءمۇعالىم: باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
ايماعانبەتوۆا ەلۆيرا مەيراموۆنا
ەتىستىك جۇكتەۋ