عابيت مۇسىرەپوۆ «انانىڭ اناسى» اڭگىمەسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: عابيت مۇسىرەپوۆ «انانىڭ اناسى» اڭگىمەسى.
ساباقتىڭ ماقساتى: - وقۋشىلاردى جازۋشىنىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرىپ، اڭگىمەدەگى انا بەينەسىن اشۋ، انانىڭ بالاعا دەگەن سەزىمىن جەتكىزۋ؛ - ءبىلىم قورجىندارىن تولىقتىرۋ؛ ادەبي - كوركەم سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە بەيىمدەپ، لوگيكالىق تۇرعىدان ويلاۋدى قالىپتاستىرۋ، ىزدەنۋگە جەتەلەپ، پروبلەمالىق سۇراقتاردى شەشۋگە باۋلۋ؛ - ومىردەگى ەڭ جاقىن دا قىمبات ادام اناعا تاعزىم ەتە بىلۋگە، سىيلاۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جۇيەلەۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، ىزدەنۋ، ويقوزعاۋ.
كورنەكىلىگى: جازۋشىنىڭ پورترەتى، انا سۋرەتى، انا تۋرالى ولەڭ جولدارى.
قۇرال - جابدىعى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماگنيتوفون.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، مۋزىكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- سالەمدەسۋ، كلاسس وقۋشىلارىنىڭ ساباققا قاتىسىمىن تەكسەرۋ.
- فلەش - ترەنينگ وتكىزۋ./ كلاستا جىلى، ساباقتىڭ ناتيجەلى وتۋىنە ورتانى قالىپتاستىرۋ/ وقۋشىلار ورتاعا شىعىپ، ساعاتتىڭ تىلىمەن ءبىر - بىرىنە بۇگىنگى كۇنگە، ساباققا، اپتاعا جىلى تىلەكتەرىن بىلدىرەدى./
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى دايىنداعان سلايدتارىن كلاستاستارىنىڭ نازارىنا كورسەتىپ، مازمۇندايدى. كلاسس وقۋشىلارى تىڭداي وتىرىپ حرونولوگيالىق كەستە جاسايدى.
جىلدار جىرلايدى
بولعان وقيعالار
1. 1902 جىل. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا، كەدەي شارۋانىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى.
2. 1916 جىلى 14 جاسىندا ورىس مەكتەبىنە وقۋعا ءتۇستى.
3. 1923-26 جىلى ورىنبورداعى جۇمىسشى فاكۋلتەتىندە ءسابيت مۇقانوۆپەن بىرگە وقىدى
4. 1934 جىلى «انانىڭ اناسى»، «اشىنعان انا»، «انانىڭ اراشاسى»، «اقليما» اڭگىمەلەرى جارىق كوردى.
ءىى. ساباققا قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ا) «انا» دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە ەڭ ءبىرىنشى ويلارىڭا، كوز الدارىڭا نە كەلەدى؟ كانەكەي، ويلارىڭدى جيناقتاپ، توپتاستىرۋ ءادىسىن قولدانىپ جۇمىس جاسايىق.
انا:
↓
اسىل جان، ۇرپاق اكەلۋشى، قۇدىرەت كۇشى، تابيعاتتىڭ سىيى، سۇلۋلىق باستاماسى، ءبارىنىڭ باسى ت. ب.
ءا) «مەنىڭ انام....» /«سويلەمدى اياقتا» ءادىسى بويىنشا ءار وقۋشى ءوزىنىڭ اناسى تۋرالى وي قوزعايدى./
ءىىى. جاڭا ساباققا كىرىسپە.
اناڭ ساعان كەرەك بولسا، اناڭا دا سەن كەرەك.
كەزەكپەنەن اۋىساتىن عۇمىر عوي بۇل دوڭگەلەك،
انا كەرەك، و، ادامدار، انا كەرەك ادامعا،
اناسىزدار اڭ سياقتى كۇن كەشىپ ءجۇر عالامدا.
پىكىرىمدى ۇناتپاعان تاپتىق تا دەر دانانى،
دانالىقتىڭ قاجەتى جوق سىيلاۋ ءۇشىن انانى، - دەپ جىرلاعان جەرلەسىمىز تولەگەن ايبەرگەنوۆ.
- ءيا، انا دەگەن ول ۇلكەن ءبىر كۇش. سيقىرلى دا، سىرلى ماحابباتتىڭ يەسى دە، سۇلۋلىقتىڭ باستاماسى دا وسى انالار. انانىڭ قۇدىرەتى نەگە بولسا دا جەتەرلىك. انانىڭ الاقانىمەن مەيىرىمدى جۇرەگىنە تەڭ كەلەتىن ەشتەڭە جوق. انا تۋرالى اقىندار جىر جازسا، سۋرەتشىلەر سۋرەتىن سالىپ ءوز ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. مىنە، سولاردىڭ ءبىرى عابيت مۇسىرەپوۆ.
/ وقۋشىلارعا ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ كومەگىمەن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى تۋرالى بەينەفيلم ۇسىنامىن. سونداي - اق «انانىڭ اناسى» اڭگىمەسىنە قىسقاشا توقتالىپ وتەمىن. سەبەبى، بۇل اڭگىمەنى وقۋشىلار ءوز بەتتەرىنشە ۇيدەن وقىپ كەلدى./
ءىV. توپتىق جۇمىس
- وقۋشىلار كورگەن بەينەفيلمدەرىن، وقىعان اڭگىمەنى پىسىقتاۋ بارىسىندا، توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايدى:
- اڭگىمەدە، كەيىپكەرلەردەن باسقا قانداي سۋرەتتەر بايقادىڭدار؟
(جىل مەزگىلىنىڭ – جازى، شاڭقاي ءتۇس، بالالار، اڭگىمەشى قاريا)
- اڭگىمەنىڭ باستالۋى مەن اياقتالۋى تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
(سوقىر قارت ايتىلەستىڭ اڭگىمەسىنەن باستالىپ، جالپاق بالۋاننىڭ انا مەن قىزىنا بوستاندىق بەرۋىمەن اياقتالادى)
V. جۇپتىق جۇمىس:
-«انانىڭ اناسى» اڭگىمەسى بويىنشا جۇمىس:
ا) «كىم جىلدام» ءادىسى بويىنشا اڭگىمەدەن انانىڭ پورترەتىن تابۋ.
... بەيشارانىڭ بوز كويلەگى جىرىم - جىرىم. قولدارى قارعانىڭ تۇياعىنداي قاپ - قارا. ەرىنى قىرىق تىلىنگەن، جارىق - جارىق. ءبىراق تۇيىلگەن قاباعىنان، وت جانعان كوزىنەن جانىن شوشىرلىق.
ءا): اڭگىمەدەن تۇراقتى تىركەستەردى، افوريزمدەردى، تەڭەۋ سوزدەرىن تابۋ. / مىسالى: سونىڭ سۋىق ىزعارى تابانىمنان، قارا تاڭباسى ماڭدايىمنان ءالى كەتكەن جوق. وقتاۋداي ويناپ، كيىكتەي ورعىپ، جۇلدىزداي اعىپ. بىلەكتىڭ كۇشىن، نايزانىڭ ۇشىن نە كۇشتى تەڭدەسكە، نە يىعى تەڭدەسكە جۇمسالعان جوق. تۇيىلگەن قاباق، وت جانعان كوز. ت. ب./
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ ءبولىمى.
ا) توپتىق جۇمىس، ءار توپ ءوزىنىڭ قارسىلاسىنا «جۋان - جىڭىشكە» سۇراقتار ءادىسى بويىنشا سۇراق قويادى.
ا) اڭگىمە مازمۇنى بويىنشا «انا» پورترەتىن سالۋ.
ءا) «باس يەمىز انالارعا» / انا تۋرالى جازىلعان ولەڭ، شىعارمالاردى ەسكە ءتۇسىرۋ كەزەڭى./
ب) كلاسس بولىپ «انا تۋرالى» ولەڭىن ورىنداۋ.
Vءىى. قورىتىندى.
- اتام، قازاق، انانىڭ الاقانى الەمدى الديلەيدى - دەگەن ەكەن. مىنە، بۇل اڭگىمە سوعان ءبىر دالەل. قازاق ادەبيەتى ايدىنىندا انا تاقىرىبىنا تولعانباعان جان جوق. اتاپ وتسەك، مۇحتار اۋەزوۆ «ادامدىق نەگىزى - ايەل»، شىڭعىس ايتماتوۆ «نايمان - انا»، مۇقاعالي ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا»، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ «شەشەنىڭ بالالارىن ءسۇيۋى».
Vءىىى. باعالاۋ. ءۇي تاپسىرماسى / «انا الاقانى» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: - وقۋشىلاردى جازۋشىنىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرىپ، اڭگىمەدەگى انا بەينەسىن اشۋ، انانىڭ بالاعا دەگەن سەزىمىن جەتكىزۋ؛ - ءبىلىم قورجىندارىن تولىقتىرۋ؛ ادەبي - كوركەم سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ، ءوز ويلارىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە بەيىمدەپ، لوگيكالىق تۇرعىدان ويلاۋدى قالىپتاستىرۋ، ىزدەنۋگە جەتەلەپ، پروبلەمالىق سۇراقتاردى شەشۋگە باۋلۋ؛ - ومىردەگى ەڭ جاقىن دا قىمبات ادام اناعا تاعزىم ەتە بىلۋگە، سىيلاۋعا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى جۇيەلەۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، ىزدەنۋ، ويقوزعاۋ.
كورنەكىلىگى: جازۋشىنىڭ پورترەتى، انا سۋرەتى، انا تۋرالى ولەڭ جولدارى.
قۇرال - جابدىعى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماگنيتوفون.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، مۋزىكا.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
- سالەمدەسۋ، كلاسس وقۋشىلارىنىڭ ساباققا قاتىسىمىن تەكسەرۋ.
- فلەش - ترەنينگ وتكىزۋ./ كلاستا جىلى، ساباقتىڭ ناتيجەلى وتۋىنە ورتانى قالىپتاستىرۋ/ وقۋشىلار ورتاعا شىعىپ، ساعاتتىڭ تىلىمەن ءبىر - بىرىنە بۇگىنگى كۇنگە، ساباققا، اپتاعا جىلى تىلەكتەرىن بىلدىرەدى./
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى دايىنداعان سلايدتارىن كلاستاستارىنىڭ نازارىنا كورسەتىپ، مازمۇندايدى. كلاسس وقۋشىلارى تىڭداي وتىرىپ حرونولوگيالىق كەستە جاسايدى.
جىلدار جىرلايدى
بولعان وقيعالار
1. 1902 جىل. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا، كەدەي شارۋانىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى.
2. 1916 جىلى 14 جاسىندا ورىس مەكتەبىنە وقۋعا ءتۇستى.
3. 1923-26 جىلى ورىنبورداعى جۇمىسشى فاكۋلتەتىندە ءسابيت مۇقانوۆپەن بىرگە وقىدى
4. 1934 جىلى «انانىڭ اناسى»، «اشىنعان انا»، «انانىڭ اراشاسى»، «اقليما» اڭگىمەلەرى جارىق كوردى.
ءىى. ساباققا قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ.
ا) «انا» دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە ەڭ ءبىرىنشى ويلارىڭا، كوز الدارىڭا نە كەلەدى؟ كانەكەي، ويلارىڭدى جيناقتاپ، توپتاستىرۋ ءادىسىن قولدانىپ جۇمىس جاسايىق.
انا:
↓
اسىل جان، ۇرپاق اكەلۋشى، قۇدىرەت كۇشى، تابيعاتتىڭ سىيى، سۇلۋلىق باستاماسى، ءبارىنىڭ باسى ت. ب.
ءا) «مەنىڭ انام....» /«سويلەمدى اياقتا» ءادىسى بويىنشا ءار وقۋشى ءوزىنىڭ اناسى تۋرالى وي قوزعايدى./
ءىىى. جاڭا ساباققا كىرىسپە.
اناڭ ساعان كەرەك بولسا، اناڭا دا سەن كەرەك.
كەزەكپەنەن اۋىساتىن عۇمىر عوي بۇل دوڭگەلەك،
انا كەرەك، و، ادامدار، انا كەرەك ادامعا،
اناسىزدار اڭ سياقتى كۇن كەشىپ ءجۇر عالامدا.
پىكىرىمدى ۇناتپاعان تاپتىق تا دەر دانانى،
دانالىقتىڭ قاجەتى جوق سىيلاۋ ءۇشىن انانى، - دەپ جىرلاعان جەرلەسىمىز تولەگەن ايبەرگەنوۆ.
- ءيا، انا دەگەن ول ۇلكەن ءبىر كۇش. سيقىرلى دا، سىرلى ماحابباتتىڭ يەسى دە، سۇلۋلىقتىڭ باستاماسى دا وسى انالار. انانىڭ قۇدىرەتى نەگە بولسا دا جەتەرلىك. انانىڭ الاقانىمەن مەيىرىمدى جۇرەگىنە تەڭ كەلەتىن ەشتەڭە جوق. انا تۋرالى اقىندار جىر جازسا، سۋرەتشىلەر سۋرەتىن سالىپ ءوز ريزاشىلىقتارىن ءبىلدىردى. مىنە، سولاردىڭ ءبىرى عابيت مۇسىرەپوۆ.
/ وقۋشىلارعا ينتەراكتيۆتى تاقتانىڭ كومەگىمەن عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى تۋرالى بەينەفيلم ۇسىنامىن. سونداي - اق «انانىڭ اناسى» اڭگىمەسىنە قىسقاشا توقتالىپ وتەمىن. سەبەبى، بۇل اڭگىمەنى وقۋشىلار ءوز بەتتەرىنشە ۇيدەن وقىپ كەلدى./
ءىV. توپتىق جۇمىس
- وقۋشىلار كورگەن بەينەفيلمدەرىن، وقىعان اڭگىمەنى پىسىقتاۋ بارىسىندا، توپقا ءبولىنىپ جۇمىس جاسايدى:
- اڭگىمەدە، كەيىپكەرلەردەن باسقا قانداي سۋرەتتەر بايقادىڭدار؟
(جىل مەزگىلىنىڭ – جازى، شاڭقاي ءتۇس، بالالار، اڭگىمەشى قاريا)
- اڭگىمەنىڭ باستالۋى مەن اياقتالۋى تۋرالى نە ايتاسىڭدار؟
(سوقىر قارت ايتىلەستىڭ اڭگىمەسىنەن باستالىپ، جالپاق بالۋاننىڭ انا مەن قىزىنا بوستاندىق بەرۋىمەن اياقتالادى)
V. جۇپتىق جۇمىس:
-«انانىڭ اناسى» اڭگىمەسى بويىنشا جۇمىس:
ا) «كىم جىلدام» ءادىسى بويىنشا اڭگىمەدەن انانىڭ پورترەتىن تابۋ.
... بەيشارانىڭ بوز كويلەگى جىرىم - جىرىم. قولدارى قارعانىڭ تۇياعىنداي قاپ - قارا. ەرىنى قىرىق تىلىنگەن، جارىق - جارىق. ءبىراق تۇيىلگەن قاباعىنان، وت جانعان كوزىنەن جانىن شوشىرلىق.
ءا): اڭگىمەدەن تۇراقتى تىركەستەردى، افوريزمدەردى، تەڭەۋ سوزدەرىن تابۋ. / مىسالى: سونىڭ سۋىق ىزعارى تابانىمنان، قارا تاڭباسى ماڭدايىمنان ءالى كەتكەن جوق. وقتاۋداي ويناپ، كيىكتەي ورعىپ، جۇلدىزداي اعىپ. بىلەكتىڭ كۇشىن، نايزانىڭ ۇشىن نە كۇشتى تەڭدەسكە، نە يىعى تەڭدەسكە جۇمسالعان جوق. تۇيىلگەن قاباق، وت جانعان كوز. ت. ب./
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ ءبولىمى.
ا) توپتىق جۇمىس، ءار توپ ءوزىنىڭ قارسىلاسىنا «جۋان - جىڭىشكە» سۇراقتار ءادىسى بويىنشا سۇراق قويادى.
ا) اڭگىمە مازمۇنى بويىنشا «انا» پورترەتىن سالۋ.
ءا) «باس يەمىز انالارعا» / انا تۋرالى جازىلعان ولەڭ، شىعارمالاردى ەسكە ءتۇسىرۋ كەزەڭى./
ب) كلاسس بولىپ «انا تۋرالى» ولەڭىن ورىنداۋ.
Vءىى. قورىتىندى.
- اتام، قازاق، انانىڭ الاقانى الەمدى الديلەيدى - دەگەن ەكەن. مىنە، بۇل اڭگىمە سوعان ءبىر دالەل. قازاق ادەبيەتى ايدىنىندا انا تاقىرىبىنا تولعانباعان جان جوق. اتاپ وتسەك، مۇحتار اۋەزوۆ «ادامدىق نەگىزى - ايەل»، شىڭعىس ايتماتوۆ «نايمان - انا»، مۇقاعالي ماقاتايەۆ «اققۋلار ۇيىقتاعاندا»، ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆ «شەشەنىڭ بالالارىن ءسۇيۋى».
Vءىىى. باعالاۋ. ءۇي تاپسىرماسى / «انا الاقانى» تاقىرىبىنا ەسسە جازۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دەنە سىمباتىنىڭ بۇزىلۋى مەن جالپاقتاباندىلىق قالىپتاسۋدىڭ الدىن الۋ (پرەزەنتاسياسىمەن)
