- 05 ناۋ. 2024 03:45
- 283
ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟»
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟»
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: مىسالدى ءتۇسىنىپ وقىپ، ماعىناسىن اشا وتىرىپ نەگىزگى ويدى انىقتاۋعا ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسىن كەڭەيتۋ.
ءا) تاربيەلىك: ادامدىققا، ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ اقىل – ويىن، بەلسەندىلىگىن، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز – ويىن جۇيەلى، ناقتى جەتكىزە بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ، پروبلەمالىق
كورنەكىلىگى: اۆتور پورترەتى، مازمۇندى سۋرەتتەر، سۇراق – جاۋاپ ۇلەستىرمە پاراقتار، تىرەك – سىزبالار.
ءپان ارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ ونەرى، دۇنيەتانۋ
تەحنيكالىق قۇرال: مۋلتيمەديالىق قۇرىلعى
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ساباققا ازىرلىك، وقۋشى زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. كۇنگە قولدارىڭدى سوزىڭدار. كۇننىڭ جومارت ساۋلەلەرى انانىڭ نازىك الاقانىنداي ايالايدى، سيپالايدى، جىلىتادى. سيقىرلى كۇن بارلىق وكپە مەن مۇڭدى ەرىتىپ جىبەرەدى. جۇرەگىمىزدى جىلۋ مەن ماحابباتقا تولتىرادى.
بارلىعى: كۇن جارىعىن الاقانعا سالامىن،
جۇرەگىمە باسىپ ۇستاي قالامىن.
ىزگى ءارى نازىك، جارىق، مەيىرىمدى،
بولىپ كەتەر سوندا دەرەۋ جان - جاعىم.
مىنە، جۇرەگىمىزدەگى وسىنداي جىلۋمەن ساباعىمىزدى باستايمىز.
— ءسوزجۇمباقتاردىڭ كومەگىمەن توپقا ات قويۋ.
ءى توپ: 2 ارىپتەن قالدىرا وتىرىپ وقى (ەربولىستردىلەرىاتك - بىرلىك)
ءىى توپ: جىڭىشكە داۋىستى دىبىستى سىزىپ تاستاپ شىققان ءسوزدى وقى ( ىدەووسەتيىاق - دوستىق)
ءىىى توپ: ۇياڭ داۋىسسىز دىبىستاردى سىزىپ تاستاپ شىققان ءسوزدى وقى
(بجگادقۆسزىبلعىجق - جاقسىلىق)
ءى توپ «بىرلىك» ءىى توپ «دوستىق» ءىىى توپ «جاقسىلىق»
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
وي قوزعاۋ «بليس - باقىلاۋ» ءادىسى
ءار توپقا وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا جەتى سۇراقتان قويىلادى وقۋشىلار دۇرىس جاۋاپتاردى ايتادى، وقۋشىلار جاۋاپ نومەرىنىڭ الدىنا «+» نەمەسە «-» بەلگىسىنىڭ ءبىرىن قويىپ وتىرادى
ءى توپ
Cۇراقتار كەلىسەمىن كەلىسپەيمىن
1. تۇركىستان – بابالارىمىزدىڭ كونە قالاسى. +
2. تۇركىستان قالاسى ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماعىندا ورنالاسقان. -
3. تۇركىستان ولەڭىندە اقىن تۇران دەگەن ءسوزدى ءجيى قولدانادى +
4. تۇراندا ەرتەدە ەر تۇرىك، ارىستان باب، قازاق حاندىعى، قاسىم حان، الاش ەلى تۇرعان.+
5. تۇرىك ەلىنە ورىستار، نەمىستەر، ۋكرايندەر جاتادى -
6. تۇراندا حاندىق قۇرعان قاسىم حان.+
7. ابىلاي حان تۇركىستاندا جەرلەنگەن. +
ءىV. جاڭا ساباق
ىبىراي التىنسارين
ءومىرى جايلى ماعلۇمات
1. ىبىراي التىنسارين – جازۋشى، اقىن، اعارتۋشى ۇستاز. (1841 – 1889) قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. قازاق بالالارىنا ارناپ تورعاي قالاسىندا مەكتەپ اشقان.«قازاق حرەستوماتياسى» وقۋ قۇرالىن جازعان.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى ءتۇسىنىپ، كوزبەن وقۋ. توپقا ءبولىپ وقۋ
(اۆتوردىڭ ءسوزىن وقۋ، قارعا، كوك كەپتەر، جىلان، بۇعى، اقجۇرەك اقساقال)
سوزدىكپەن جۇمىس
وقۋشىلارعا ماعىناسىن ءتۇسىنۋ قيىندىق كەلتىرەتىن سوزدەردىڭ بالاماسىن جازۋ
اقجۇرەك – ادال، اق نيەتتى.
بايلاۋلى – بىرەۋگە، ءبىر نارسەگە تاۋەلدى، مەنشىكتى
دۇنيەدەن بەزۋ - بارلىعىنان جالىققان پەندە.
تۇنەمەك بولىپ - قوناتىن ورىن.
كەڭەس قۇرادى - اقىلداسۋ، پىكىر الماسۋ.
قاستىق - بىرەۋگە ور قازۋ.
ءتان - ادامنىڭ جان دۇنيەسى، بولمىسى.
سەرگىتۋ ءساتى
بالالارعا ارنالعان انمەن سەرگىتۋ
ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟» جۇكتەۋ
ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟» سلايدتى جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) بىلىمدىلىك: مىسالدى ءتۇسىنىپ وقىپ، ماعىناسىن اشا وتىرىپ نەگىزگى ويدى انىقتاۋعا ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردىڭ وي – ءورىسىن كەڭەيتۋ.
ءا) تاربيەلىك: ادامدىققا، ادامگەرشىلىككە باۋلۋ.
ب) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ اقىل – ويىن، بەلسەندىلىگىن، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز – ويىن جۇيەلى، ناقتى جەتكىزە بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ.
ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ، پروبلەمالىق
كورنەكىلىگى: اۆتور پورترەتى، مازمۇندى سۋرەتتەر، سۇراق – جاۋاپ ۇلەستىرمە پاراقتار، تىرەك – سىزبالار.
ءپان ارالىق بايلانىس: قازاق ءتىلى، بەينەلەۋ ونەرى، دۇنيەتانۋ
تەحنيكالىق قۇرال: مۋلتيمەديالىق قۇرىلعى
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ساباققا ازىرلىك، وقۋشى زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ. كۇنگە قولدارىڭدى سوزىڭدار. كۇننىڭ جومارت ساۋلەلەرى انانىڭ نازىك الاقانىنداي ايالايدى، سيپالايدى، جىلىتادى. سيقىرلى كۇن بارلىق وكپە مەن مۇڭدى ەرىتىپ جىبەرەدى. جۇرەگىمىزدى جىلۋ مەن ماحابباتقا تولتىرادى.
بارلىعى: كۇن جارىعىن الاقانعا سالامىن،
جۇرەگىمە باسىپ ۇستاي قالامىن.
ىزگى ءارى نازىك، جارىق، مەيىرىمدى،
بولىپ كەتەر سوندا دەرەۋ جان - جاعىم.
مىنە، جۇرەگىمىزدەگى وسىنداي جىلۋمەن ساباعىمىزدى باستايمىز.
— ءسوزجۇمباقتاردىڭ كومەگىمەن توپقا ات قويۋ.
ءى توپ: 2 ارىپتەن قالدىرا وتىرىپ وقى (ەربولىستردىلەرىاتك - بىرلىك)
ءىى توپ: جىڭىشكە داۋىستى دىبىستى سىزىپ تاستاپ شىققان ءسوزدى وقى ( ىدەووسەتيىاق - دوستىق)
ءىىى توپ: ۇياڭ داۋىسسىز دىبىستاردى سىزىپ تاستاپ شىققان ءسوزدى وقى
(بجگادقۆسزىبلعىجق - جاقسىلىق)
ءى توپ «بىرلىك» ءىى توپ «دوستىق» ءىىى توپ «جاقسىلىق»
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
وي قوزعاۋ «بليس - باقىلاۋ» ءادىسى
ءار توپقا وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا جەتى سۇراقتان قويىلادى وقۋشىلار دۇرىس جاۋاپتاردى ايتادى، وقۋشىلار جاۋاپ نومەرىنىڭ الدىنا «+» نەمەسە «-» بەلگىسىنىڭ ءبىرىن قويىپ وتىرادى
ءى توپ
Cۇراقتار كەلىسەمىن كەلىسپەيمىن
1. تۇركىستان – بابالارىمىزدىڭ كونە قالاسى. +
2. تۇركىستان قالاسى ەلىمىزدىڭ سولتۇستىك ايماعىندا ورنالاسقان. -
3. تۇركىستان ولەڭىندە اقىن تۇران دەگەن ءسوزدى ءجيى قولدانادى +
4. تۇراندا ەرتەدە ەر تۇرىك، ارىستان باب، قازاق حاندىعى، قاسىم حان، الاش ەلى تۇرعان.+
5. تۇرىك ەلىنە ورىستار، نەمىستەر، ۋكرايندەر جاتادى -
6. تۇراندا حاندىق قۇرعان قاسىم حان.+
7. ابىلاي حان تۇركىستاندا جەرلەنگەن. +
ءىV. جاڭا ساباق
ىبىراي التىنسارين
ءومىرى جايلى ماعلۇمات
1. ىبىراي التىنسارين – جازۋشى، اقىن، اعارتۋشى ۇستاز. (1841 – 1889) قوستاناي وبلىسىندا تۋعان. قازاق بالالارىنا ارناپ تورعاي قالاسىندا مەكتەپ اشقان.«قازاق حرەستوماتياسى» وقۋ قۇرالىن جازعان.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
ءماتىندى ءتۇسىنىپ، كوزبەن وقۋ. توپقا ءبولىپ وقۋ
(اۆتوردىڭ ءسوزىن وقۋ، قارعا، كوك كەپتەر، جىلان، بۇعى، اقجۇرەك اقساقال)
سوزدىكپەن جۇمىس
وقۋشىلارعا ماعىناسىن ءتۇسىنۋ قيىندىق كەلتىرەتىن سوزدەردىڭ بالاماسىن جازۋ
اقجۇرەك – ادال، اق نيەتتى.
بايلاۋلى – بىرەۋگە، ءبىر نارسەگە تاۋەلدى، مەنشىكتى
دۇنيەدەن بەزۋ - بارلىعىنان جالىققان پەندە.
تۇنەمەك بولىپ - قوناتىن ورىن.
كەڭەس قۇرادى - اقىلداسۋ، پىكىر الماسۋ.
قاستىق - بىرەۋگە ور قازۋ.
ءتان - ادامنىڭ جان دۇنيەسى، بولمىسى.
سەرگىتۋ ءساتى
بالالارعا ارنالعان انمەن سەرگىتۋ
ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟» جۇكتەۋ
ىبىراي التىنسارين «دۇنيەدە جاماندىق نەدەن؟» سلايدتى جۇكتەۋ