- 29 قار. 2018 00:00
- 270
ءىلياس جانسۇگىروۆ
ءىلياس جانسۇگىروۆ (1894-1938) — قاپال ۋەزى اقسۋ بولىسى 4-اۋىلدا (قازىرگى الماتى وبلىسى اقسۋ اۋدانىندا) ومىرگە كەلگەن. ءىلياس اناسىنان ەرتە ايىرىلىپ، اكەسى جانسۇگىردىڭ ۇلگى-ونەگەسىن كوپ كورگەن. ەسكىشە حات تانىعان. اڭىز-اڭگىمە، شەجىرە سىرلارىن ەستىپ وسكەن.
جەتىسۋدىڭ باي تابيعاتى، اقىندىق، باتىرلىق داستۇرلەرى ءىلياستىڭ ومىرگە، ىزگىلىككە، سۇلۋلىققا قۇشتار بولىپ وسۋىنە كوپ ىقپال ەتتى. الماتى، تاشكەنت قالالارىنداعى اعارتۋ ىسىنە قاتىستى كۋرستاردا وقىدى. فولكلورلىق ەكسپەديسياعا شىعىپ، باسپاسوزگە ارالاستى. «ساعاناق» اتتى العاشقى كىتابى 1928 جىلى جارىق كوردى. ءىلياستىڭ اقىندىعى «ءتىلشى»، «كەدەي ەركى»، «ارمان»، «انشىگە»، «بۇلبۇلعا» دەگەن شاعىن ولەڭدەرىنەن باستالىپ، «دالا»، «كۇي»، «كۇيشى»، «قۇلاگەر» اتتى كولەمدى پوەمالارىمەن جالعاسىن تاپتى.
اقىن «دالا» پوەماسىندا (1930) التاي مەن اتىراۋ، الاتاۋ مەن ەدىل، ءسىبىر مەن سامارقان، شۋ مەن سىر سەكىلدى كەڭ-بايتاق ولكەنى مەكەن ەتكەن قازاق حالقىنىڭ ءومىر-تۇرمىسىن، داستۇر-ونەگەلەرىن شابىتپەن سۋرەتتەيدى. ال، «كۇي» (1929) جانە «كۇيشى» (1934) پوەمالارىندا ءومىر مەن ونەر تاقىرىبى، تاريح پەن تاعدىر ءىسى، قازاق حالقىنىڭ باستان كەشكەن وقيعالارى تارتىمدى جىرلانادى. «قۇلاگەر» پوەماسى (1936) ارقا ءوڭىرىن، ايگىلى اقىن اقان سەرى ءومىرى مەن اس بەرۋ ءراسىمىن بەينەلەيدى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
ءىلياس جانسۇگىروۆ شىعارمالارى