ىزگىلىككە باستار جول
ءوزiءن-وزi تانۋ ساباعىنىڭ جوسپارى
مەكتەپ: №34
مەرزiم ___________
تاقىرىپ: ىزگىلىككە باستار جول
ساباق رەتى: 1
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: قيانات جاساماۋ، ىزگىلىك، مەيىرىم، ادامگەرشىلىك
مۇعالiم: مۇحامەتقالي ە.
سىنىپ: 6
وقۋشىلار سانى:
ساباقتىڭ ماقساتى:
- وقۋشىلارعا ىزگىلىك ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، اقيقات قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ؛
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلارعا ىزگىلىك ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردى ىزگى ءىس ىستەرگە جەتەلەيتىن ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتار مەن قاسيەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
- مەيىرىمدى، ىقىلاستى بولۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: اۋديوكاسسەتا
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تىنىشتىق ءساتى: ورمانعا ساياحات
ارقاڭىزدى تىك ۇستاپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىپ، تەرەڭ تىنىس الىڭىز. ءاربىر تىنىس العان سايىن نەعۇرلىم كوبىرەك بوساڭسىپ، سابىرلى بولۋعا تىرىسىڭىز. ءقازىر ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە شىعامىز. ءوزىڭىزدىڭ سىنىپ ەسىگىنە قاراي بەتتەپ، ەسىكتى اشقانىڭىزدى، دالىزبەن ءوتىپ، دالاعا شىققانىڭىزدى ەلەستەتىڭىز. تازا اۋانى جۇتىپ، شاشىڭىزدى جەلبىرەتكەن جەلدىڭ لەبىن جانە بەتىڭىزدى ءسال - ءپال قىزدىرعان كۇن ساۋلەسىن سەزىنىڭىز. ورمانعا قاراي جۇرە باستاڭىز. كەلە جاتقاندا اباي بولىڭىز، جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. ءبىر مينۋت توقتاپ اينالاعا كوز سالىڭىز. تابيعاتتىڭ اسەمدىگى مەن بالعىندىعىن سەزىنىڭىز. گۇلدەردىڭ بىرىنە جاقىنداپ، ەڭكەيىپ، ونىڭ نازىكتىگى مەن جۇقالىعىنا زەيىن سالىڭىز. ونى يىسكەڭىز جانە حوش ءيىسىن جۇتىڭىز. اينالاداعى بار نارسەنى باقىلاپ، ارى قاراي جۇرە بەرىڭىز. گۇلدەر، گۇلدەر مەن اعاشتاردىڭ ءيىسى، قۇستاردىڭ داۋىسى جانە جاندىكتەردىڭ ىزىڭى. ورمانعا ەندەي ءتۇسىڭىز، قاراڭىزشى، اعاشتار بيىكتەي ءارى قالىڭداي ءتۇستى. جارىق پەن كولەڭكەنىڭ ويىنىن قىزىقتاڭىز، جاپىراقتاردىڭ سىبدىرىن تىڭداڭىز. ءبىز ءوزىمىزدى ورماندا باقىتتى ءارى ءقاۋىپسىز سەزىنەمىز. الاڭقايعا شىعىپ، وسىندا بىرنەشە مينۋت دەمالىڭىز. تۇبىنە بارىپ وتىرعىڭىز كەلەتىن اعاشتى تاڭداڭىز. اعاشقا جاقىنداڭىز دا، ونى دىڭىنەن قۇشاقتاڭىز. ونىڭ قۋاتتىلىعىن سەزىنىڭىز، ونداعى ءومىر قۋاتىن سەزىنۋگە جانە ۇعىنۋعا تىرىسىڭىز. ەندى ونىڭ دىڭىنە ارقاڭىزدى سۇيەپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىڭىز، تەرەڭ تىنىس الىڭىز جانە قورشاعان اينالانىڭ جىم - جىرت تىنىشتىعىنا كوڭىل ءبولىڭىز. (وسى جەردە ءمۇعالىم 1 - 2 مينۋت ءۇزىلىس جاساۋىنا بولادى).
بىزگە قالايشا جەڭىل، ءارى تىنىش جانە باقىتتى سەزىنۋ قانداي! تابيعات نەتكەن عاجاپ! ونى قالايشا سۇيەتىنىمىز بەن قادىرلەيتىنىمىزدى، بىردە ءبىر ءتىرى جاندىككە زيان تيگىزبەس ءۇشىن قامقورلىق جاساۋدى تۇسىنەمىز. ءسىزدىڭ ءوز اعاشىڭىز بار ەكەنىن جانە كەز كەلگەن ۋاقىتتا وعان كەلە الاتىنىڭىزدى ەستە ۇستاڭىز. ال ءقازىر مەكتەپكە قايتۋعا دايىندالىڭىز. ورنىڭىزدان تۇرىپ، اينالاعا تاعى ءبىر كوز قىرىن سالىڭىز. كەلگەن جولىڭىزبەن كەرى قايتىڭىز، جولىڭىزداعى جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. مىنە، مەكتەپتىڭ الدىنا دا كەلدىك. اينالاڭىزعا تاعى ءبىر قاراڭىز، تازا اۋانى تەرەڭ جۇتىڭىز، ەسىكتى اشىپ، ءوز ورنىڭىزعا قايتىپ كەلىڭىز. وسى جىم - جىرتتىق، تىنىشتىق، قاناعات سەزىمىن وزىڭىزدە ساقتاڭىز. كوزىڭىزدى اشىپ، اينالاعا كۇلىمسىرەڭىز!
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
5 قۇندىلىقتى ەسكە ءتۇسىرۋ
ساباق بارىسىن تالقىلاۋ:
3. اڭگىمەلەۋ(سۇحبات):
«ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك!» ايدارىنداعى اڭگىمەنى وقۋ:
1. ءوزىن - ءوزى تانۋ ساباقتارىنان قانداي جاقسى قاسيەتتەردى ۇيرەندىڭدەر؟
2. وسى قاسيەتتەر ءىس جۇزىندە قالاي كورىنىس تابادى؟
3. وزىڭە جانە وزگەگە جاساعان ىزگى ىستەرىڭ سەندەردى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
4. جازعى دەمالىستا جاساعان ىزگى ىستەرىڭ تۋرالى ايتىپ بەرىڭدەر؟
4. ماتىنمەن جۇمىس.
«ىزگىلىك» (قۇتتى بىلىك شىعارماسىنان ءۇزىندى)
ءجۇسىپ بالاساعۇن
• «قايىرىمدى جان قايىرىم ەتپەس ەسەپپەن» دەگەن ولەڭ جولىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
• ىزگىلىك نەلىكتەن اسىل قاسيەت رەتىندە باعالانادى؟
• اينالاڭداعى ادامدارعا جاقسىلىق جاساۋ قانداي ناتيجەگە جەتەلەيدى؟
5. دايەكسوز:
«كىمدە كىم ءوزىن سۇيسە، تۋىسقاندارىن سۇيسە، ءوز ەلىن سۇيسە، اسىرەسە، ادام بالاسىن باۋىرىم دەپ بىلسە، سول ادامدى ىزگى اتايمىز».
م. جۇمابايەۆ
• دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
6. داپتەرمەن جۇمىس
ناقىل ءسوزدى وقىڭدار.
مەن كىممىن؟ مەنىڭ ومىردەگى ماقساتىم نە؟ دەگەن سۇراقتار نەگىزىندە وي تۇجىرىمدارىڭدى جاساڭدار.
7. تاپسىرما.
مەيىرىمدى جانە ىقىلاستى بولۋعا جەتەلەيتىن يگى ىستەر مەن جاقسى ارەكەتتەر توپتاماسىن جاساڭدار.
مىسالى:
ىزگىلىكتى بولۋ ءۇشىن:
- مەيىرىمدى بولۋ؛
- ۇلكەندەردى سىيلاپ – قۇرمەتتەۋ؛
- ءوزىڭدى قورشاعان ادامدارعا كوڭىل ءبولۋ؛
- السىزدەرگە كومەكتەسۋگە ۇمتىلۋ؛
- دوستارىڭمەن ىزگىلىكتى قارىم - قاتىناستا بولۋ جانە ت. ب.
8. قورىتىندى.
ادامنىڭ مەيىرىمدى، ىقىلاستى بولۋى، ەلىن، جەرىن ءسۇيۋى، تانىپ - بىلۋگە قۇشتارلىعى، ەڭبەكسۇيگىشتىگى ىزگى ىستەر مەن جاقسى ارەكەتتەرگە جەتەلەيدى.
8. ءۇي تاپسىرماسى.
2 - ساباققا بەرىلگەن «اڭىز اڭگىمەنى» وقىپ كەلۋ
9. باعالاۋ.
ساباققا بەلسەنە قاتىسقان وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
مەكتەپ: №34
مەرزiم ___________
تاقىرىپ: ىزگىلىككە باستار جول
ساباق رەتى: 1
قۇندىلىق: اقيقات
قاسيەتتەر: قيانات جاساماۋ، ىزگىلىك، مەيىرىم، ادامگەرشىلىك
مۇعالiم: مۇحامەتقالي ە.
سىنىپ: 6
وقۋشىلار سانى:
ساباقتىڭ ماقساتى:
- وقۋشىلارعا ىزگىلىك ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرە وتىرىپ، اقيقات قۇندىلىعىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىرۋ؛
مىندەتتەرى:
- وقۋشىلارعا ىزگىلىك ۇعىمى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
- وقۋشىلاردى ىزگى ءىس ىستەرگە جەتەلەيتىن ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتار مەن قاسيەتتەرىن دامىتۋعا ىقپال ەتۋ؛
- مەيىرىمدى، ىقىلاستى بولۋعا تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: اۋديوكاسسەتا
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تىنىشتىق ءساتى: ورمانعا ساياحات
ارقاڭىزدى تىك ۇستاپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىپ، تەرەڭ تىنىس الىڭىز. ءاربىر تىنىس العان سايىن نەعۇرلىم كوبىرەك بوساڭسىپ، سابىرلى بولۋعا تىرىسىڭىز. ءقازىر ءبىز ورمانعا سەرۋەنگە شىعامىز. ءوزىڭىزدىڭ سىنىپ ەسىگىنە قاراي بەتتەپ، ەسىكتى اشقانىڭىزدى، دالىزبەن ءوتىپ، دالاعا شىققانىڭىزدى ەلەستەتىڭىز. تازا اۋانى جۇتىپ، شاشىڭىزدى جەلبىرەتكەن جەلدىڭ لەبىن جانە بەتىڭىزدى ءسال - ءپال قىزدىرعان كۇن ساۋلەسىن سەزىنىڭىز. ورمانعا قاراي جۇرە باستاڭىز. كەلە جاتقاندا اباي بولىڭىز، جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. ءبىر مينۋت توقتاپ اينالاعا كوز سالىڭىز. تابيعاتتىڭ اسەمدىگى مەن بالعىندىعىن سەزىنىڭىز. گۇلدەردىڭ بىرىنە جاقىنداپ، ەڭكەيىپ، ونىڭ نازىكتىگى مەن جۇقالىعىنا زەيىن سالىڭىز. ونى يىسكەڭىز جانە حوش ءيىسىن جۇتىڭىز. اينالاداعى بار نارسەنى باقىلاپ، ارى قاراي جۇرە بەرىڭىز. گۇلدەر، گۇلدەر مەن اعاشتاردىڭ ءيىسى، قۇستاردىڭ داۋىسى جانە جاندىكتەردىڭ ىزىڭى. ورمانعا ەندەي ءتۇسىڭىز، قاراڭىزشى، اعاشتار بيىكتەي ءارى قالىڭداي ءتۇستى. جارىق پەن كولەڭكەنىڭ ويىنىن قىزىقتاڭىز، جاپىراقتاردىڭ سىبدىرىن تىڭداڭىز. ءبىز ءوزىمىزدى ورماندا باقىتتى ءارى ءقاۋىپسىز سەزىنەمىز. الاڭقايعا شىعىپ، وسىندا بىرنەشە مينۋت دەمالىڭىز. تۇبىنە بارىپ وتىرعىڭىز كەلەتىن اعاشتى تاڭداڭىز. اعاشقا جاقىنداڭىز دا، ونى دىڭىنەن قۇشاقتاڭىز. ونىڭ قۋاتتىلىعىن سەزىنىڭىز، ونداعى ءومىر قۋاتىن سەزىنۋگە جانە ۇعىنۋعا تىرىسىڭىز. ەندى ونىڭ دىڭىنە ارقاڭىزدى سۇيەپ وتىرىڭىز. كوزىڭىزدى جۇمىڭىز، تەرەڭ تىنىس الىڭىز جانە قورشاعان اينالانىڭ جىم - جىرت تىنىشتىعىنا كوڭىل ءبولىڭىز. (وسى جەردە ءمۇعالىم 1 - 2 مينۋت ءۇزىلىس جاساۋىنا بولادى).
بىزگە قالايشا جەڭىل، ءارى تىنىش جانە باقىتتى سەزىنۋ قانداي! تابيعات نەتكەن عاجاپ! ونى قالايشا سۇيەتىنىمىز بەن قادىرلەيتىنىمىزدى، بىردە ءبىر ءتىرى جاندىككە زيان تيگىزبەس ءۇشىن قامقورلىق جاساۋدى تۇسىنەمىز. ءسىزدىڭ ءوز اعاشىڭىز بار ەكەنىن جانە كەز كەلگەن ۋاقىتتا وعان كەلە الاتىنىڭىزدى ەستە ۇستاڭىز. ال ءقازىر مەكتەپكە قايتۋعا دايىندالىڭىز. ورنىڭىزدان تۇرىپ، اينالاعا تاعى ءبىر كوز قىرىن سالىڭىز. كەلگەن جولىڭىزبەن كەرى قايتىڭىز، جولىڭىزداعى جاندىكتەردى باسىپ كەتپەڭىز. مىنە، مەكتەپتىڭ الدىنا دا كەلدىك. اينالاڭىزعا تاعى ءبىر قاراڭىز، تازا اۋانى تەرەڭ جۇتىڭىز، ەسىكتى اشىپ، ءوز ورنىڭىزعا قايتىپ كەلىڭىز. وسى جىم - جىرتتىق، تىنىشتىق، قاناعات سەزىمىن وزىڭىزدە ساقتاڭىز. كوزىڭىزدى اشىپ، اينالاعا كۇلىمسىرەڭىز!
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
5 قۇندىلىقتى ەسكە ءتۇسىرۋ
ساباق بارىسىن تالقىلاۋ:
3. اڭگىمەلەۋ(سۇحبات):
«ويلانايىق، پىكىرلەسەيىك!» ايدارىنداعى اڭگىمەنى وقۋ:
1. ءوزىن - ءوزى تانۋ ساباقتارىنان قانداي جاقسى قاسيەتتەردى ۇيرەندىڭدەر؟
2. وسى قاسيەتتەر ءىس جۇزىندە قالاي كورىنىس تابادى؟
3. وزىڭە جانە وزگەگە جاساعان ىزگى ىستەرىڭ سەندەردى قانداي سەزىمگە بولەيدى؟
4. جازعى دەمالىستا جاساعان ىزگى ىستەرىڭ تۋرالى ايتىپ بەرىڭدەر؟
4. ماتىنمەن جۇمىس.
«ىزگىلىك» (قۇتتى بىلىك شىعارماسىنان ءۇزىندى)
ءجۇسىپ بالاساعۇن
• «قايىرىمدى جان قايىرىم ەتپەس ەسەپپەن» دەگەن ولەڭ جولىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
• ىزگىلىك نەلىكتەن اسىل قاسيەت رەتىندە باعالانادى؟
• اينالاڭداعى ادامدارعا جاقسىلىق جاساۋ قانداي ناتيجەگە جەتەلەيدى؟
5. دايەكسوز:
«كىمدە كىم ءوزىن سۇيسە، تۋىسقاندارىن سۇيسە، ءوز ەلىن سۇيسە، اسىرەسە، ادام بالاسىن باۋىرىم دەپ بىلسە، سول ادامدى ىزگى اتايمىز».
م. جۇمابايەۆ
• دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
6. داپتەرمەن جۇمىس
ناقىل ءسوزدى وقىڭدار.
مەن كىممىن؟ مەنىڭ ومىردەگى ماقساتىم نە؟ دەگەن سۇراقتار نەگىزىندە وي تۇجىرىمدارىڭدى جاساڭدار.
7. تاپسىرما.
مەيىرىمدى جانە ىقىلاستى بولۋعا جەتەلەيتىن يگى ىستەر مەن جاقسى ارەكەتتەر توپتاماسىن جاساڭدار.
مىسالى:
ىزگىلىكتى بولۋ ءۇشىن:
- مەيىرىمدى بولۋ؛
- ۇلكەندەردى سىيلاپ – قۇرمەتتەۋ؛
- ءوزىڭدى قورشاعان ادامدارعا كوڭىل ءبولۋ؛
- السىزدەرگە كومەكتەسۋگە ۇمتىلۋ؛
- دوستارىڭمەن ىزگىلىكتى قارىم - قاتىناستا بولۋ جانە ت. ب.
8. قورىتىندى.
ادامنىڭ مەيىرىمدى، ىقىلاستى بولۋى، ەلىن، جەرىن ءسۇيۋى، تانىپ - بىلۋگە قۇشتارلىعى، ەڭبەكسۇيگىشتىگى ىزگى ىستەر مەن جاقسى ارەكەتتەرگە جەتەلەيدى.
8. ءۇي تاپسىرماسى.
2 - ساباققا بەرىلگەن «اڭىز اڭگىمەنى» وقىپ كەلۋ
9. باعالاۋ.
ساباققا بەلسەنە قاتىسقان وقۋشىلاردى ماداقتاۋ.
You Might Also Like
-
5 سىنىپقا ارنالعان «ستاندارتتى باعدارلامالار» توپتاماسىنا ارنالعان قىسقا مەرزىمدى جوسپارلار
-
قىسقا مەرزىمدى جوسپارلارساباق تاقىرىپتارى: 1. قوسۋ جانە كوبەيتۋ كەستەلەرىن ەسەپتەۋلەردە قولدانۋ2. م. ماقاتايەۆ سۇيەمىن، وسكەن وتانىم، قازاقستان.3. بۋىن ۇندەستىگى 13. 09. 16ج4. اريفمەتيكالىق امالدارد...
