جالاڭ جانە جايىلما سويلەم
قازاق ءتىلى 3 - كلاسس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جالاڭ جانە جايىلما سويلەم (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: جالاڭ جانە جايىلما سويلەم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:1) سويلەمنىڭ جالاڭ، جايىلما بولىپ ءبولىنۋى تۇرلاۋلى، تۇرلاۋسىز مۇشەلەرگە بايلانىستى ەكەنىن مەڭگەرتۋ. وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتى، كوركەم جازۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛ سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
2) ىزدەمپاز، تاپقىر، ەڭبەكقور، ءوز ويىن، پىكىرىن ەركىن جەتكىزە الاتىن شىعارماشىل تۇلعا تاربيەلەۋ.
3) ءسوز قورىن بايىتىپ، اۋىزەكى جانە جازبا سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
وقىتۋ ءادىسى: سوزدىك، كورنەكى، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، جيناقتاۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس، جازبا جۇمىسى، ىزدەنىس ءادىسى، ويىن.
كورنەكىلىك: تىرەك – سىزبا، سلايد، رەبۋس، كارتوچكا
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. العاشقى ۇيىمداستىرۋ
قوڭىراۋ سوعىلدى،
ساباق باستالدى.
بالالار، جينالدىق،
تۇگەندەپ قۇرالدى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
№ 76 جاتتىعۋدى ورىنداعاندارىن تەكسەرۋ. جازعان ولەڭدى جاتقا ايتىپ اۋىزشا سويلەم مۇشەلەرىنە تالدايدى. باعالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق1)
پسيحولوگيالىق دايىندىق: سلايدتا ى. ءالتىنساريننىڭ پورترەتى شىعادى.
― بالالار، بۇل كىم؟ ول تۋرالى نە بىلەمىز؟ قانداي ولەڭىن بىلەسىڭدەر؟ ― دەپ حورمەن ايتۋ.
كەل، بالالار، وقىلىق!
وقىعاندى كوڭىلگە
ىقىلاسپەن توقىلىق.
وقىساڭىز بالالار،
شامنان شىراق جاعىلار
تىلەگەنىن الدىنان
ىزدەمەي – اق تابىلار! - دەمەكشى، بۇگىنگى ساباقتا وقىپ بىلگەندەرىڭدى كوڭىلدەرىنە ىقىلاسپەن توقۋلارىنا تىلەكتەسپىن! بۇگىنگى ساباعىمىزعا اعاي، اپايلارىمىز كەلىپ وتىر، بىلىمدەرىڭدى كورگەلى وتىر. ساتتىلىك تىلەيمىن!
― ەندەشە، ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن وتكەن ساباقتان العان ءبىلىمىمىزدى ەسكە تۇسىرە كەتەيىك. ول ءۇشىن مىنا مونيتوردا كورسەتىلگەن تەست― تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەك.
وقۋشىلار تەست―تاپسىرمانى كەزەكپەن اۋىزشا ورىندايدى.1. قيمىل، ءىس ارەكەت.... بىلدىرەتىن ءسوزدى باستاۋىش دەيدى.
ا ) ساپاسىن
ءا) يەسىن
ب) قيمىلىن
2. باستاۋىشتىڭ ءىسىن قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى...... دەيدى.
ا) بايانداۋىش
ءا) تۇرلاۋلى مۇشە
ب) تۇرلاۋسىز مۇشە
3. باستاۋىش تا، بايانداۋىش تا.... جاسالسا، باستاۋىشتان كەيىن سىزىقشا قويىلادى.
ا ) سان ەسىمنەن
ءا) ەتىستىكتەن
ب) زات ەسىمنەن
4. مىنا سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەلەرىن تاپ:
بۇگىن قار قالىڭ جاۋدى.
ا) بۇگىن، جاۋدى
ءا) قار، جاۋدى
ب) قالىڭ، جاۋدى
5. مىنا سويلەمنىڭ تۇرلاۋسىز مۇشەلەرىن تاپ:
بالالار ادەمى اققالا جاسادى.
ا) ادەمى اققالا
ءا) بالالار
ب) جاسادى
2) ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ.―بالالار، الدىمەن سويلەم تۋرالى بىلەتىندەرىڭدى ەسكە تۇسىرەيىك. سويلەمنىڭ نەگىزگى بەلگىلەرىن اتايىقشى.
ا) سوزدەر ماعىنالىق بايلانىستا بولادى.
ءا) اياقتالعان ويدى بىلدىرەدى.
ب) ءبىرىنشى ءسوزى باس ارىپتەن باستاپ جازىلادى.
ۆ) سوڭىنا (.)، (!)،(؟) قويىلادى.
― وتە جاقسى!
سلايدتان تىرەك سىزبا كورىنەدى.
3) وقۋشىلار نەگەش پەن بىلىمبەكتىڭ اراسىنداعى اڭگىمەنى وقيدى. ەكەۋارا اڭگىمەگە سۇيەنىپ، سىزبانى تولتىرادى. قورىتىندى شىعارىپ،.
4) №79 جاتتىعۋدى «ءتيىستى پويىزعا ورنالاستىر» ويىنى تۇرىندە ورىندايدى.
سوزدەردەن سويلەم قۇراپ، سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، جالاڭ نەمەسە جايىلما ەكەنىن انىقتايدى. سودان سوڭ ءتيىستى پويىزعا سويلەمدەردى ورنالاستىرادى. بولعانان كەيىن دۇرىستىعىن سلايدتان تەكسەردى.
5) سەرگىتۋ ءساتىوقۋشىلاردىڭ نازارىن سلايدقا اۋدارىپ، ونداعى انيماسيالىق كەيىپكەرلەردىڭ قيمىلىن «بي بيلەيمىز» انىمەن قايتالاپ سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاسايدى.
يىلەمىز وڭعا ءبىر، يىلەمىز سولعا ءبىر
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
باس اياقتى توپ، توپ، شاپالاقتا حوپ، حوپ،
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
باسىمىزدى يەمىز، بي بيلەيمىز كۇلەمىز،
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
6) كوركەم جازۋ ج ج ج ج ج ج ج ج ج ج
جادىرانىڭ جەڭگەسى جاقسى جاڭالىعىن جۇرتىنا جەتكىزدى.
7) 81 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار كەزەكپەن تاقتادا ءبىر جالاڭ سويلەمدى جايىلما سويلەمگە اينالدىرىپ جازادى.
8) 82 - جاتتىعۋ. قيما قاعازداعى سويلەمدەردى بالالارعا تاراتىپ، تاقتاداعى ەكى باعان، ياعني جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەرگە اجىراتىپ تۇسىنا ىلەدى. داپتەرلەرىنە جازىپ الادى. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، ءتيىستى سىزىقپەن سىزادى.
9) 83 - جاتتىعۋداعى رەبۋستى شەشىپ، ماقالدى وقيدى. داپتەرگە جازادى. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، سويلەم تۇرىنە اجىراتادى.
IV. قورىتىندى10) سلايدتا كورسەتىلگەن سويلەمدى تاڭداپ، سويلەم تۇرىنە اجىراتىپ، دالەلدەي سويلەتۋ:
كۇن شايداي اشىلدى.
ەشكى لاقتادى.
كوبەلەك قوندى.
باقتا قۇستار سايرادى.
― نەلىكتەن؟ ويىندى دالەلدە، ― دەپ وقۋشىلاردى ويىن ەركىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرۋ.
11) سلايدتاعى سىزبا بويىنشا ساباقتى بەكىتۋ. ءوز بەتتەرىنشە بۇگىن العان جاڭا ۇعىمدى سىزباعا ورنالاستىرادى.
V. ءۇي تاپسىرماسى.
Vءى. باعالاۋ
بەلسەندى قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتاپ، بارلىعىن دا باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جالاڭ جانە جايىلما سويلەم (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى: جالاڭ جانە جايىلما سويلەم تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:1) سويلەمنىڭ جالاڭ، جايىلما بولىپ ءبولىنۋى تۇرلاۋلى، تۇرلاۋسىز مۇشەلەرگە بايلانىستى ەكەنىن مەڭگەرتۋ. وقۋشىلاردىڭ ساۋاتتى، كوركەم جازۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛ سويلەم مۇشەلەرىنە تالداۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
2) ىزدەمپاز، تاپقىر، ەڭبەكقور، ءوز ويىن، پىكىرىن ەركىن جەتكىزە الاتىن شىعارماشىل تۇلعا تاربيەلەۋ.
3) ءسوز قورىن بايىتىپ، اۋىزەكى جانە جازبا سويلەۋ ءتىلىن، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
وقىتۋ ءادىسى: سوزدىك، كورنەكى، تالداۋ، سالىستىرۋ، اجىراتۋ، جيناقتاۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس، جازبا جۇمىسى، ىزدەنىس ءادىسى، ويىن.
كورنەكىلىك: تىرەك – سىزبا، سلايد، رەبۋس، كارتوچكا
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. العاشقى ۇيىمداستىرۋ
قوڭىراۋ سوعىلدى،
ساباق باستالدى.
بالالار، جينالدىق،
تۇگەندەپ قۇرالدى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
№ 76 جاتتىعۋدى ورىنداعاندارىن تەكسەرۋ. جازعان ولەڭدى جاتقا ايتىپ اۋىزشا سويلەم مۇشەلەرىنە تالدايدى. باعالاۋ.
ءىىى. جاڭا ساباق1)
پسيحولوگيالىق دايىندىق: سلايدتا ى. ءالتىنساريننىڭ پورترەتى شىعادى.
― بالالار، بۇل كىم؟ ول تۋرالى نە بىلەمىز؟ قانداي ولەڭىن بىلەسىڭدەر؟ ― دەپ حورمەن ايتۋ.
كەل، بالالار، وقىلىق!
وقىعاندى كوڭىلگە
ىقىلاسپەن توقىلىق.
وقىساڭىز بالالار،
شامنان شىراق جاعىلار
تىلەگەنىن الدىنان
ىزدەمەي – اق تابىلار! - دەمەكشى، بۇگىنگى ساباقتا وقىپ بىلگەندەرىڭدى كوڭىلدەرىنە ىقىلاسپەن توقۋلارىنا تىلەكتەسپىن! بۇگىنگى ساباعىمىزعا اعاي، اپايلارىمىز كەلىپ وتىر، بىلىمدەرىڭدى كورگەلى وتىر. ساتتىلىك تىلەيمىن!
― ەندەشە، ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن وتكەن ساباقتان العان ءبىلىمىمىزدى ەسكە تۇسىرە كەتەيىك. ول ءۇشىن مىنا مونيتوردا كورسەتىلگەن تەست― تاپسىرمانى ورىنداۋ كەرەك.
وقۋشىلار تەست―تاپسىرمانى كەزەكپەن اۋىزشا ورىندايدى.1. قيمىل، ءىس ارەكەت.... بىلدىرەتىن ءسوزدى باستاۋىش دەيدى.
ا ) ساپاسىن
ءا) يەسىن
ب) قيمىلىن
2. باستاۋىشتىڭ ءىسىن قيمىلىن بىلدىرەتىن سوزدەردى...... دەيدى.
ا) بايانداۋىش
ءا) تۇرلاۋلى مۇشە
ب) تۇرلاۋسىز مۇشە
3. باستاۋىش تا، بايانداۋىش تا.... جاسالسا، باستاۋىشتان كەيىن سىزىقشا قويىلادى.
ا ) سان ەسىمنەن
ءا) ەتىستىكتەن
ب) زات ەسىمنەن
4. مىنا سويلەمنىڭ تۇرلاۋلى مۇشەلەرىن تاپ:
بۇگىن قار قالىڭ جاۋدى.
ا) بۇگىن، جاۋدى
ءا) قار، جاۋدى
ب) قالىڭ، جاۋدى
5. مىنا سويلەمنىڭ تۇرلاۋسىز مۇشەلەرىن تاپ:
بالالار ادەمى اققالا جاسادى.
ا) ادەمى اققالا
ءا) بالالار
ب) جاسادى
2) ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىمەن تانىستىرۋ.―بالالار، الدىمەن سويلەم تۋرالى بىلەتىندەرىڭدى ەسكە تۇسىرەيىك. سويلەمنىڭ نەگىزگى بەلگىلەرىن اتايىقشى.
ا) سوزدەر ماعىنالىق بايلانىستا بولادى.
ءا) اياقتالعان ويدى بىلدىرەدى.
ب) ءبىرىنشى ءسوزى باس ارىپتەن باستاپ جازىلادى.
ۆ) سوڭىنا (.)، (!)،(؟) قويىلادى.
― وتە جاقسى!
سلايدتان تىرەك سىزبا كورىنەدى.
3) وقۋشىلار نەگەش پەن بىلىمبەكتىڭ اراسىنداعى اڭگىمەنى وقيدى. ەكەۋارا اڭگىمەگە سۇيەنىپ، سىزبانى تولتىرادى. قورىتىندى شىعارىپ،.
4) №79 جاتتىعۋدى «ءتيىستى پويىزعا ورنالاستىر» ويىنى تۇرىندە ورىندايدى.
سوزدەردەن سويلەم قۇراپ، سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، جالاڭ نەمەسە جايىلما ەكەنىن انىقتايدى. سودان سوڭ ءتيىستى پويىزعا سويلەمدەردى ورنالاستىرادى. بولعانان كەيىن دۇرىستىعىن سلايدتان تەكسەردى.
5) سەرگىتۋ ءساتىوقۋشىلاردىڭ نازارىن سلايدقا اۋدارىپ، ونداعى انيماسيالىق كەيىپكەرلەردىڭ قيمىلىن «بي بيلەيمىز» انىمەن قايتالاپ سەرگىتۋ جاتتىعۋىن جاسايدى.
يىلەمىز وڭعا ءبىر، يىلەمىز سولعا ءبىر
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
باس اياقتى توپ، توپ، شاپالاقتا حوپ، حوپ،
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
باسىمىزدى يەمىز، بي بيلەيمىز كۇلەمىز،
ءبىر اندا ءبىر مۇندا، ءوزىڭدى ءوزىن اينالا. (2رەت)
6) كوركەم جازۋ ج ج ج ج ج ج ج ج ج ج
جادىرانىڭ جەڭگەسى جاقسى جاڭالىعىن جۇرتىنا جەتكىزدى.
7) 81 - جاتتىعۋ. وقۋشىلار كەزەكپەن تاقتادا ءبىر جالاڭ سويلەمدى جايىلما سويلەمگە اينالدىرىپ جازادى.
8) 82 - جاتتىعۋ. قيما قاعازداعى سويلەمدەردى بالالارعا تاراتىپ، تاقتاداعى ەكى باعان، ياعني جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەرگە اجىراتىپ تۇسىنا ىلەدى. داپتەرلەرىنە جازىپ الادى. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، ءتيىستى سىزىقپەن سىزادى.
9) 83 - جاتتىعۋداعى رەبۋستى شەشىپ، ماقالدى وقيدى. داپتەرگە جازادى. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداپ، سويلەم تۇرىنە اجىراتادى.
IV. قورىتىندى10) سلايدتا كورسەتىلگەن سويلەمدى تاڭداپ، سويلەم تۇرىنە اجىراتىپ، دالەلدەي سويلەتۋ:
كۇن شايداي اشىلدى.
ەشكى لاقتادى.
كوبەلەك قوندى.
باقتا قۇستار سايرادى.
― نەلىكتەن؟ ويىندى دالەلدە، ― دەپ وقۋشىلاردى ويىن ەركىن جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرۋ.
11) سلايدتاعى سىزبا بويىنشا ساباقتى بەكىتۋ. ءوز بەتتەرىنشە بۇگىن العان جاڭا ۇعىمدى سىزباعا ورنالاستىرادى.
V. ءۇي تاپسىرماسى.
Vءى. باعالاۋ
بەلسەندى قاتىسىپ وتىرعان وقۋشىلاردى ماداقتاپ، بارلىعىن دا باعالاۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ارمىسىزدار ۇستازدار، اتا - انالار، قوناقتار! ءبارىمىزدىڭ اسىعا كۇتكەن باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ اراسىندا وتكەلى تۇرعان
