جاقسى ءسوز – جانعا قۋات (ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى 4 - سىنىپ)
جاقسى ءسوز – جانعا قۋات
(ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى. 4 - سىنىپ)
ساباق ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ «ءسوز»، «باقىت» قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
- جاقسى ءسوزدىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- جاقسى سوزدەردى قولدانا ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ؛
- ىزگىلىككە، ىزەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپ تازالىعىن، قۇرال - جابدىقتارىن تەكسەرۋ.
2. تىنىشتىق ءساتى.
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋىزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە – بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان – جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇرلىمىن... نۇر مەنىڭ ىشىمدە... مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
راحمەت.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
43 بەتتەگى س. ماۋلەنوۆتىڭ «مەن ەلىمدى سۇيەمىن» اڭگىمەسىن وقۋ.
سۇراقتار:
1. «تۋعان جەرسىز ادامنىڭ كۇنى جوق» - دەگەندە نەنى تۇسىنەسىڭدەر؟
2. سەندەرگە ءوز ەلىڭ نەسىمەن ىستىق؟
3. سەندەر ءوز ەلىڭدى سۇيەتىندەرىڭدى قالاي دالەلدەي الاسىڭدار؟
4. دايەكسوز.
جۇرەكتەن شىققان ءسوز جۇرەككە جول تابادى.
ناۋاي
- دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن اشۋ. حورمەن قايتالاتۋ، داپتەرگە جازعىزۋ.
5. اڭگىمەلەسۋ
سىپايى قويان
مەكسيكا ەرتەگىسى
ءبىر كۇنى مەيىرىمدى جانە سىپايى قويان كورشى باقشادا قىرىققاباتقا تويىپ الىپ، ۇيىنە جينالىپ جاتقاندا، كەنەتتەن تۇلكىنى كورىپ قالادى. قوياننىڭ جۇرەگى ءدىر ەتتى. قاشۋ كەرەك، ءبىراق قايدا. ويلانباستان ءبىر ۇڭگىرگە كىرىپ كەتتى. قويان وتە سىپايى، تاربيەلى ەدى. ۇڭگىرگە رۇقساتسىز كىرگەنىنە ىڭعايسىزدانىپ، امانداسۋ قاجەت ەكەندىگىن تۇسىنەدى.
- سالەمەتسىز بە، مەيىرىمدى ۇڭگىر. سەنىڭ كەڭدىگىڭدى جانە تىنىشتىعىڭ جانعا راقات سەزىم سىيلاعانداي. ماعان كىرۋگە رۇقسات ەتشى، - دەيدى.
ال ۇڭگىردىڭ تۇپكىرىندە جىلان مەكەندەيتىن. ول قوياننىڭ داۋىسىن ەستىپ، ونى شاقىرادى. جىلاننىڭ داۋىسىنان ونىڭ جەگىسى كەلىپ تۇرعانىن سەزگەن قويان:
- ءسىزدى مازالاعانىما كەشىرىڭىز، مەنى انا - قويان كۇتىپ وتىر. ساۋ بولىڭىز، - دەپ قاشا جونەلەدى.
وسى ءبىر سيقىرلى، سوزدەر – اي! قويان ماعان جاقسى ءسوز ايتپاعاندا، مەن ونى ۇستاپ الار ەدىم، - دەپ وكىندى جىلان.
سۇراقتار:
- قوياننىڭ جىلى سوزدەرىنىڭ وزىنە قانداي كومەگى بولدى؟
- جاقسى ءسوز ادامدارعا قالاي اسەر ەتتى؟
6. شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس.
وقۋلىقتاعى سۋرەتتەرگە قاراي وتىرىپ، ولاردىڭ قايسىسى ماقتاۋ، قۇتتىقتاۋ، اماندىق سۇراۋ، العىس سوزدەر ەكەندىگىن تاۋىپ ايتىڭىزدار.
7. تاپسىرما
جاقسى سوزدەردى پايدالانا وتىرىپ، ديالوگ قۇراستىرۋ.
1. ساباققا كەشىگىپ كەلگەن وقۋشى مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى اڭگىمەدەن ءۇزىندى.
2. اجەسى مەن نەمەرەسىنىڭ ءبىر – بىرىنە ايتقان جىلى سوزدەرى.
3. ەمحاناعا كەلگەن ناۋقاس پەن دارىگەر اراسىنداعى ديالوگ.
8. ءۇي تاپسىرماسى.
وزدەرى ءجيى قولداناتىن جىلى سوزدەردى جازىپ كەلۋ.
9. سوڭعى تىنىشتىق ءساتى.
باياۋ اۋەن قويىلادى. وقۋشىلار دەنەسىن، باسىن تىك ۇستاپ، كوزىن جۇمىپ وتىرادى.
- ءارقايسىمىز وڭ قولىمىزبەن جۇرەگىمىزدى ۇستاپ كورەيىك. ءوز جۇرەگىمىزدىڭ جىلىلىعىن سەزىنىپ، جۇرەك جىلۋىمىزدى ادامدارعا، اينالامىزعا جەتكىزۋ ءۇشىن ىشتەي ولارعا جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك. جاقسى وي ويلايىق، جاقسى ءسوز سويلەيىك، جاقسى ءىس جاسايىق! بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىڭىزدى جۇرەكتەرىڭىزگە ءتۇيىپ الىڭىزدار. راحمەت! كوزدەرىڭىزدى اشۋعا بولادى.
باتىس قازاقستان وبلىسى، تەرەكتى اۋدانى
ح. ەسەنجانوۆ اتىنداعى جوببم
«ءوزىن – ءوزى تانۋ» ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
نيگمەتوۆا ايسۋلۋ جيەنبايەۆنا
جاقسى ءسوز – جانعا قۋات (ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى 4 - سىنىپ). جۇكتەۋ
(ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى. 4 - سىنىپ)
ساباق ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ «ءسوز»، «باقىت» قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى:
- جاقسى ءسوزدىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- جاقسى سوزدەردى قولدانا ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ؛
- ىزگىلىككە، ىزەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسىپ، سىنىپ تازالىعىن، قۇرال - جابدىقتارىن تەكسەرۋ.
2. تىنىشتىق ءساتى.
ىڭعايلانىپ وتىرىڭىزدار، دەنەلەرىڭىزدى ءتۇزۋ ۇستاڭىزدار. اياق - قولىڭىزدى ايقاستىرماڭىز. قولىڭىزدى تىزەڭىزگە نەمەسە ۇستەلگە قويۋعا بولادى. كوزدەرىڭىزدى جۇمۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.
ەلەستەتىپ كورىڭىز: كۇن نۇرى ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءوتىپ، كەۋدەڭىزگە قاراي بويلاپ بارادى. كەۋدەڭىزدىڭ ورتا تۇسىندا گۇل تۇينەگى ورنالاسقان. گۇلدىڭ تۇينەگى نۇردان باياۋ اشىلىپ كەلەدى. بالعىن جانە تازا اسەم گۇل ءسىزدىڭ ءار ويىڭىزدى، ءار سەزىمىڭىزدى، ەموسياڭىز بەن تىلەك - قالاۋىڭىزدى شايىپ، جۇرەگىڭىزدىڭ قاۋىزىن اشتى.
نۇر ساۋلەسى ءسىزدىڭ بويىڭىزعا اقىرىن تاراي باستاعانىن ەلەستەتىڭىز. ول بىرتىندەپ كۇشەيە تۇسۋدە. ويمەن وسى نۇردى قولدارىڭىزعا ءتۇسىرىڭىز. ءسىزدىڭ قولدارىڭىز نۇرعا بولەنىپ، ساۋلە شاشۋدا. قولىمىز تەك جاقسى، ىزگى ىستەر ىستەيدى جانە بارشاعا كومەكتەسەدى. نۇر اياقتارىڭىزعا تارادى. اياقتارىڭىز نۇر ساۋلەسىن شاشۋدا. ولار ءسىزدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاقسى جەرلەرگە اپارادى. ولار نۇر مەن ماحاببات قۇرالىنا اينالدى.
ودان ءارى نۇر ءسىزدىڭ اۋىزىڭىزعا، تىلىڭىزگە تارادى. ءتىلىڭىز تەك شىندىقتى جانە جاقسى، ىزگى سوزدەر عانا ايتادى. نۇردى قۇلاقتارىڭىزعا باعىتتاڭىز، قۇلاقتارىڭىز تەك جاقسى ءسوز بەن اسەم اۋەندى عانا ەستيدى. نۇر كوزدەرىمىزگە دە جەتتى، كوزىمىز تەك جاقسىعا قاراپ، بارىنەن جاقسىلىقتى عانا كورەدى. ءسىزدىڭ باسىڭىز تۇگەلدەي نۇرعا بولەنىپ، باسىڭىزعا تەك ىزگى، ساۋلەلى وي كەلەدى.
نۇر بىرتە – بىرتە قارقىن جانە شۇعىلانا باستايدى، ءسىزدىڭ دەنەڭىزدەن شىعىپ، جان – جاعىڭىزعا ساۋلە شاشادى. وسى نۇردى تۋىسقاندارىڭىزعا، مۇعالىمدەرىڭىزگە، دوستارىڭىزعا، تانىستارىڭىزعا باعىتتاڭىز. نۇردى ۋاقىتشا تۇسىنىسپەي، رەنجىسىپ جۇرگەن ادامدارعا دا باعىتتاڭىز، ولاردىڭ دا جۇرەگى نۇرعا تولسىن.
وسى نۇر بۇكىل الەمگە: بارلىق ادامدارعا، جان - جانۋارلارعا، وسىمدىكتەرگە، بارلىق ءتىرى جانعا تارالسىن... عالامنىڭ بارلىق تۇپكىر - تۇپكىرىنە نۇر باعىتتاڭىز. ويشا ايتىڭىز: «مەن نۇرلىمىن... نۇر مەنىڭ ىشىمدە... مەن نۇرمىن».
وسىنداي نۇر، ماحاببات جانە تىنىشتىق كۇيىندە وتىرا تۇرىڭىز...
ەندى وسى نۇردى جۇرەگىڭىزگە ورنالاستىرىڭىز. نۇرعا تولى بۇكىل الەم ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىزدە. ونى وسىنداي اسەم قالىپتا ساقتاڭىز.
جايمەن كوزىڭىزدى اشۋعا بولادى.
راحمەت.
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
43 بەتتەگى س. ماۋلەنوۆتىڭ «مەن ەلىمدى سۇيەمىن» اڭگىمەسىن وقۋ.
سۇراقتار:
1. «تۋعان جەرسىز ادامنىڭ كۇنى جوق» - دەگەندە نەنى تۇسىنەسىڭدەر؟
2. سەندەرگە ءوز ەلىڭ نەسىمەن ىستىق؟
3. سەندەر ءوز ەلىڭدى سۇيەتىندەرىڭدى قالاي دالەلدەي الاسىڭدار؟
4. دايەكسوز.
جۇرەكتەن شىققان ءسوز جۇرەككە جول تابادى.
ناۋاي
- دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
دايەكسوزدىڭ ماعىناسىن اشۋ. حورمەن قايتالاتۋ، داپتەرگە جازعىزۋ.
5. اڭگىمەلەسۋ
سىپايى قويان
مەكسيكا ەرتەگىسى
ءبىر كۇنى مەيىرىمدى جانە سىپايى قويان كورشى باقشادا قىرىققاباتقا تويىپ الىپ، ۇيىنە جينالىپ جاتقاندا، كەنەتتەن تۇلكىنى كورىپ قالادى. قوياننىڭ جۇرەگى ءدىر ەتتى. قاشۋ كەرەك، ءبىراق قايدا. ويلانباستان ءبىر ۇڭگىرگە كىرىپ كەتتى. قويان وتە سىپايى، تاربيەلى ەدى. ۇڭگىرگە رۇقساتسىز كىرگەنىنە ىڭعايسىزدانىپ، امانداسۋ قاجەت ەكەندىگىن تۇسىنەدى.
- سالەمەتسىز بە، مەيىرىمدى ۇڭگىر. سەنىڭ كەڭدىگىڭدى جانە تىنىشتىعىڭ جانعا راقات سەزىم سىيلاعانداي. ماعان كىرۋگە رۇقسات ەتشى، - دەيدى.
ال ۇڭگىردىڭ تۇپكىرىندە جىلان مەكەندەيتىن. ول قوياننىڭ داۋىسىن ەستىپ، ونى شاقىرادى. جىلاننىڭ داۋىسىنان ونىڭ جەگىسى كەلىپ تۇرعانىن سەزگەن قويان:
- ءسىزدى مازالاعانىما كەشىرىڭىز، مەنى انا - قويان كۇتىپ وتىر. ساۋ بولىڭىز، - دەپ قاشا جونەلەدى.
وسى ءبىر سيقىرلى، سوزدەر – اي! قويان ماعان جاقسى ءسوز ايتپاعاندا، مەن ونى ۇستاپ الار ەدىم، - دەپ وكىندى جىلان.
سۇراقتار:
- قوياننىڭ جىلى سوزدەرىنىڭ وزىنە قانداي كومەگى بولدى؟
- جاقسى ءسوز ادامدارعا قالاي اسەر ەتتى؟
6. شىعارماشىلىق جۇمىس، توپتىق جۇمىس.
وقۋلىقتاعى سۋرەتتەرگە قاراي وتىرىپ، ولاردىڭ قايسىسى ماقتاۋ، قۇتتىقتاۋ، اماندىق سۇراۋ، العىس سوزدەر ەكەندىگىن تاۋىپ ايتىڭىزدار.
7. تاپسىرما
جاقسى سوزدەردى پايدالانا وتىرىپ، ديالوگ قۇراستىرۋ.
1. ساباققا كەشىگىپ كەلگەن وقۋشى مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى اڭگىمەدەن ءۇزىندى.
2. اجەسى مەن نەمەرەسىنىڭ ءبىر – بىرىنە ايتقان جىلى سوزدەرى.
3. ەمحاناعا كەلگەن ناۋقاس پەن دارىگەر اراسىنداعى ديالوگ.
8. ءۇي تاپسىرماسى.
وزدەرى ءجيى قولداناتىن جىلى سوزدەردى جازىپ كەلۋ.
9. سوڭعى تىنىشتىق ءساتى.
باياۋ اۋەن قويىلادى. وقۋشىلار دەنەسىن، باسىن تىك ۇستاپ، كوزىن جۇمىپ وتىرادى.
- ءارقايسىمىز وڭ قولىمىزبەن جۇرەگىمىزدى ۇستاپ كورەيىك. ءوز جۇرەگىمىزدىڭ جىلىلىعىن سەزىنىپ، جۇرەك جىلۋىمىزدى ادامدارعا، اينالامىزعا جەتكىزۋ ءۇشىن ىشتەي ولارعا جاقسى تىلەكتەر تىلەيىك. جاقسى وي ويلايىق، جاقسى ءسوز سويلەيىك، جاقسى ءىس جاسايىق! بۇگىنگى ساباقتان العان اسەرلەرىڭىزدى جۇرەكتەرىڭىزگە ءتۇيىپ الىڭىزدار. راحمەت! كوزدەرىڭىزدى اشۋعا بولادى.
باتىس قازاقستان وبلىسى، تەرەكتى اۋدانى
ح. ەسەنجانوۆ اتىنداعى جوببم
«ءوزىن – ءوزى تانۋ» ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
نيگمەتوۆا ايسۋلۋ جيەنبايەۆنا
جاقسى ءسوز – جانعا قۋات (ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى 4 - سىنىپ). جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 1 - ءبولىم. تازا، ءمىنسىز اسىل ءسوز
