- 04 جەل. 2019 00:00
- 273
جۇمباق
كاتكەن اۋدان ورتالىعىندا تۇرادى. ماماندىعى — سۋ تەحنيگى. كەيدە شارۋاشىلىقتىڭ سۋ جۇيەسىن تەكسەرە كەلگەندە سەرجانداردىڭ ۇيىنە سوعىپ كەتەدى.
ءوزى وسى ۇيگە جيەن. ونى بالالار جاقسى كورەدى. ءۇش دوڭگەلەكتى موتوسيكلىن توڭىرەكتەپ، ودان جالىققاندا مويىنىنا اسىلادى. زاۋدە ءبىر اسىعىس جۇمىسى بولماسا، قىدىرىپ قايتۋشى ەدى. مۇنى جاقسى بىلەتىن ناعاشى ىنىلەرى جيەن اعاسىن بۇگىن دە قۋانا قارسى الدى. سونىمەن بىرگە ولار اجەلەرىنىڭ جىلى-جۇمساق ءتاتتى-دامدىنى شارۋا قالجىراتقان كاتكەننىڭ الدىنا قوياتىنىن دا جاقسى بىلەتىن ەدى. ءۇيىرىلىپ قاسىنان شىقپايتىن.
ادەتىنشە اجەسى بەشپەنتىنىڭ قالتاسىنان تاستامايتىن كىلتپەن بۋفەتتىڭ قاقپاعىن اشىپ جاتىپ:
— و، توبا، انەۋگۇنى اكەلىپ قويعان ورىك-مەيىز تاعى دا ازايىپ كالىپتى، — دەيدى.
— وي، اپا-اي، ىلعي وسىلاي دەيسىز. ءسىرا، تىشقانداردىڭ ءىسى شىعار، — كاتكەن قارقىلداپ كۇلەدى.
— قايدام... بۇل ۇيدە تىشقاننىڭ قۇرىعانىنا تالاي زامان.
— وندا قىزىق ەكەن.
كاتكەن ورنىنان كوتەرىلىپ، بۋفەتتىڭ ىشىنە ءۇڭىلدى. ورىك-مەيىز، قانت-شاي نەگىزىنەن بۋفەتتىڭ استىڭعى بولىگىندە، ال ۇستىندە ىدىس-اياقتار تۇراتىن ەدى. ورنىنا قايتادان كەلىپ جايعاسقان ول دوڭگەلەك ستولدى قورشاي وتىرعان ىنىلەرىن كوزىنىڭ استىمەن باعىپ، ميىعىنان جىمىڭ ەتتى. ەشكىمنىڭ ويىنا كەلمەي جۇرگەن ايلانى جۇزەگە اسىرعان قايسىسى بولدى ەكەن، ءا؟ شاي ىشىلگەن سوڭ:
— اپا، مەن بىرەر ساعاتتاي كوز شىرىمىن الايىن. ۇيىقتاپ كەتسەم، وياتارسىز، — دەپ كاتكەن تورگى بولمەدەگى ديۆانعا بارىپ قيسايدى.
ءسال ۋاقىت وتپەي-اق، اس ۇيگە مىسىق تابانداپ بىرەۋ كىردى. كاتكەن وتىرىك ۇيىقتاعانسىپ، كوزىن جۇما قويدى. سەرجان جاقىن ماڭدا سەزىكتى ەشكىمنىڭ جوقتىعىنا كوزى انىق جەتكەندەي بۋفەتتىڭ قاۋسىرما ەسىگى ۇستىندەگى تارتپانى سۋىرىپ الدى. اياعىنىڭ استىنا كىشكەنتاي ورىندىق قويىپ، ۇڭىرەيگەن بوس جەردەن قولىن تومەنگە سۇقتى دا، ۋىستاپ كامپيت، مەيىز، جاڭعاق الىپ شىقتى. تارتپانى ورنىنا قويا بەرگەندە، سەلت ەتىپ ارتىنا قارادى.
— وي، سەرجان، سونىڭ ءبارىن ءوزىڭ جەيسىڭ بە؟ ماعان دا بەرشى.
كاتكەن بۋفەتتىڭ تارتپاسىن قولىنا الىپ، باسىن شايقادى:
— ءاي، باۋىرىم-اي، ادامنىڭ ويىنا كەلە بەرمەيتىن قۋلىقتى كىمنەن ۇيرەنگەنسىڭ؟
سەرجان مۇرنىن تارتقىشتاپ، نە ىستەرىن بىلمەي تۇر. ءبۇيتىپ ماسقارا بولاتىنىن كىم بىلگەن؟ كەشىرىم سۇراسا قايتەدى؟ ەگەر ءىنى-قارىنداستارى ەستىسە، «ۇرى» دەگەن جامان اتتان قۇتىلا المايتىنى انىق.
— «ۇرلىق ءتۇبى — قورلىق» دەگەندى ەستۋىڭ بار ما؟ — دەدى اعاسى قاباعىن شىتىپ.
سەرجان مۇرنىن تارتقىشتاپ، تومەن قارادى.
— وندا، باۋىرىم، ۇعىپ ال! ۇرلىقپەن نان تاپساڭ، الىسقا ۇزامايسىڭ. كۇندەردىڭ كۇنىندە ابىرويىڭ ايرانداي توگىلىپ، بەدەلدەن جۇرداي بولاتىنىڭا مەن كەپىلدىك بەرەمىن.
— اعا، كەشىرىڭىزشى، — دەپ سەرجان ارى قاراي سويلەۋگە شاماسى كەلمەي، بۋلىعىپ تۇرىپ قالدى.
— ءبىراق مەن كەتكەن سوڭ تاعى دا ەجەلگى ادەتىڭە باسپاقشىسىڭ عوي.
— جوق، اعا! راس ايتامىن! — سەرجان جانارىنان ىتقىپ كەتكەن جاستى قولىنىڭ سىرتىمەن ءسۇرتىپ: — راس ايتامىن، اعا، — دەدى.
— جاقسى. سەنەيىن سوزىڭە. سوندىقتان بۇل تۋرالى مەن ەشكىمگە دانەڭە دە ايتپايمىن.