كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى
ساباق ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: قازاقستان بايلىعىنىڭ ءبىر ءتۇرى بالىقتار ەكەنىن، ولاردىڭ تىرشىلىگى، كۇتىمى ادام ومىرىنە پايداسى تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرۋ. كاسپيي تەڭىزى جايلى ماعلۇمات بەرۋ. العان بىلىمدەرىن جۇيەلەپ بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ءوز ويلارىن جەتكىزە بىلۋگە كوزقاراسىن دالەلدەي الۋعا ماشىقتاندىرۋ. شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ. سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىگى: قورشاعان ورتانىڭ تىنىسىم سىرلارىنا قىزىقتىرۋ ارقىلى تۋعان ەلىن تابيعاتىن سۇيە بىلۋگە، ونىڭ بايلىقتارىنا قامقورشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كارتا، سۋرەتتەر، سلايد.
ساباق ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تىنىشتاندىرىپ، زەيىندەرىن تۇراقتاندىرىپ الۋ.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم
- كوكتەمنىڭ كەلۋىمەن تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
- كوكتەمدە جەر قارايادى، تىرشىلىك باستالادى، كۇن ۇزارىپ، ءتۇن قىسقاردى، ەڭبەك باستالدى، قۇستار كەلەدى، جاسىل جەلەك، شۋاقتى كۇن. مەن سەندەرگە كوكتەمنىڭ شۋاقتى، جايدارلى كۇنىندەي كوڭىل - كۇي تىلەيمىن.
ءىى. وتكەن ماتەريالمەن جۇمىس.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- كومىرلى ولكە قاراعاندى جانە قارا التىن ولكەسى ماڭعىستاۋ وقىپ مازمۇنداۋ.
ءى توپ كومىرلى ولكە
ءىى توپ قارا التىن ولكەسى
ءى - توپ كومىرلى ولكە.
1. قاراعاندى كومىر كەن ورنى قالاي اشىلدى؟
2. تاس كومىردەن قانداي پايدالى زاتتار الادى؟
3. تاس كومىردى جەردىڭ قويناۋىنان كىمدەر وندىرەدى؟
ءىى - توپ قارا التىن ولكەسى.
1. قارا التىن دەگەن نە؟ ودان قانداي زاتتار الىنادى؟
2. مۇنايدى قالاي وندىرەدى؟
3. ماڭعىستاۋ وڭىرىندەگى جەر قويناۋىندا تاعى دا نە كەزدەسەدى؟
4. بۇل جەر بۇرىن قالاي اتانعان ءقازىر شە؟
- ەلىمىزدىڭ قاي ءوڭىرىن، قاي ايماعىن الساق تا جەر ۇستىندە، استىن دا بايلىق كوزدەرى تۇرىپ تۇر. ءار قالادا ءتۇرلى شارۋاشىلىق ساناسى دامىپ وركەندەۋدە. ال بۇگىن ەلەۋلى وڭىرلەر تۋرالى بىلگەندەرىڭدى ورتاعا سالدىڭدار.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
مۇناي
↓
پلاستيلين
كىر جۋاتىن زاتتار
جەر ماي
كاۋچۋك
سپيرت
بەنزين
جاعارماي
- مىنە مۇنايدان قانشاما ادامعا پايدالى زاتتار الىنادى ەكەن. وسى مۇنايدىڭ ەڭ كوپ شوعىرلانعان جەرى كاسپيي تەڭىزى ەكەن. تەڭىزدە مۇنايدان باسقا دا بايلىقتار بار ەكەن. ولار كاسپييدىڭ «ءتىرى التىندارى» بالىقتار.
- بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز وسى، كاسپييدىڭ ءتىرى التىندارى جايلى بولماق.
ءىىى. جاڭا ساباق. (سلايد كورسەتۋ)
كاسپيي تەڭىزى بىرنەشە مەملەكەتتەرمەن شەكتەسەدى. رەسەي، ازەربايجان، تۇركمەنستان، يران، قازاقستان. (كارتادان كورسەتۋ)
ەرتەدە كاسپيي تەڭىزىنىڭ تارتىلىپ كەتكەن تابانىنا ەل قونىستانىپ، بالىق جانە مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقان. 1640 جىلى اعايىندى ورىس كوپەستەرى گۋريەۆ اتىمەن اتالعان. ال 1992 جىلدان بەرۋ اتىراۋ دەپ وزگەرتىلدى. اتىراۋ قالاسى كاسپيي ماڭى ويپاتىندا ورنالاسقان. تەڭىزدىڭ ءتۇبى دە سۋى دا بايلىققا تۇنىپ تۇر. تەڭىز تۇبىندەگى تەرەڭدىكتەن مۇناي الىنسا سۋىندا وتە باعالى التىنمەن باعالاناتىن بالىقتار مول.
كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى. جۇكتەۋ
ساباق ماقساتتارى:
1. بىلىمدىلىك: قازاقستان بايلىعىنىڭ ءبىر ءتۇرى بالىقتار ەكەنىن، ولاردىڭ تىرشىلىگى، كۇتىمى ادام ومىرىنە پايداسى تۋرالى تۇسىنىكتەر بەرۋ. كاسپيي تەڭىزى جايلى ماعلۇمات بەرۋ. العان بىلىمدەرىن جۇيەلەپ بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق: ءوز ويلارىن جەتكىزە بىلۋگە كوزقاراسىن دالەلدەي الۋعا ماشىقتاندىرۋ. شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باۋلۋ. سويلەۋ ءتىلىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىگى: قورشاعان ورتانىڭ تىنىسىم سىرلارىنا قىزىقتىرۋ ارقىلى تۋعان ەلىن تابيعاتىن سۇيە بىلۋگە، ونىڭ بايلىقتارىنا قامقورشى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ، بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىكتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كارتا، سۋرەتتەر، سلايد.
ساباق ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تىنىشتاندىرىپ، زەيىندەرىن تۇراقتاندىرىپ الۋ.
- ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- كوكتەم
- كوكتەمنىڭ كەلۋىمەن تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
- كوكتەمدە جەر قارايادى، تىرشىلىك باستالادى، كۇن ۇزارىپ، ءتۇن قىسقاردى، ەڭبەك باستالدى، قۇستار كەلەدى، جاسىل جەلەك، شۋاقتى كۇن. مەن سەندەرگە كوكتەمنىڭ شۋاقتى، جايدارلى كۇنىندەي كوڭىل - كۇي تىلەيمىن.
ءىى. وتكەن ماتەريالمەن جۇمىس.
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
- كومىرلى ولكە قاراعاندى جانە قارا التىن ولكەسى ماڭعىستاۋ وقىپ مازمۇنداۋ.
ءى توپ كومىرلى ولكە
ءىى توپ قارا التىن ولكەسى
ءى - توپ كومىرلى ولكە.
1. قاراعاندى كومىر كەن ورنى قالاي اشىلدى؟
2. تاس كومىردەن قانداي پايدالى زاتتار الادى؟
3. تاس كومىردى جەردىڭ قويناۋىنان كىمدەر وندىرەدى؟
ءىى - توپ قارا التىن ولكەسى.
1. قارا التىن دەگەن نە؟ ودان قانداي زاتتار الىنادى؟
2. مۇنايدى قالاي وندىرەدى؟
3. ماڭعىستاۋ وڭىرىندەگى جەر قويناۋىندا تاعى دا نە كەزدەسەدى؟
4. بۇل جەر بۇرىن قالاي اتانعان ءقازىر شە؟
- ەلىمىزدىڭ قاي ءوڭىرىن، قاي ايماعىن الساق تا جەر ۇستىندە، استىن دا بايلىق كوزدەرى تۇرىپ تۇر. ءار قالادا ءتۇرلى شارۋاشىلىق ساناسى دامىپ وركەندەۋدە. ال بۇگىن ەلەۋلى وڭىرلەر تۋرالى بىلگەندەرىڭدى ورتاعا سالدىڭدار.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن بەكىتۋ.
مۇناي
↓
پلاستيلين
كىر جۋاتىن زاتتار
جەر ماي
كاۋچۋك
سپيرت
بەنزين
جاعارماي
- مىنە مۇنايدان قانشاما ادامعا پايدالى زاتتار الىنادى ەكەن. وسى مۇنايدىڭ ەڭ كوپ شوعىرلانعان جەرى كاسپيي تەڭىزى ەكەن. تەڭىزدە مۇنايدان باسقا دا بايلىقتار بار ەكەن. ولار كاسپييدىڭ «ءتىرى التىندارى» بالىقتار.
- بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز وسى، كاسپييدىڭ ءتىرى التىندارى جايلى بولماق.
ءىىى. جاڭا ساباق. (سلايد كورسەتۋ)
كاسپيي تەڭىزى بىرنەشە مەملەكەتتەرمەن شەكتەسەدى. رەسەي، ازەربايجان، تۇركمەنستان، يران، قازاقستان. (كارتادان كورسەتۋ)
ەرتەدە كاسپيي تەڭىزىنىڭ تارتىلىپ كەتكەن تابانىنا ەل قونىستانىپ، بالىق جانە مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسقان. 1640 جىلى اعايىندى ورىس كوپەستەرى گۋريەۆ اتىمەن اتالعان. ال 1992 جىلدان بەرۋ اتىراۋ دەپ وزگەرتىلدى. اتىراۋ قالاسى كاسپيي ماڭى ويپاتىندا ورنالاسقان. تەڭىزدىڭ ءتۇبى دە سۋى دا بايلىققا تۇنىپ تۇر. تەڭىز تۇبىندەگى تەرەڭدىكتەن مۇناي الىنسا سۋىندا وتە باعالى التىنمەن باعالاناتىن بالىقتار مول.
كاسپييدىڭ ءتىرى التىنى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
