كەمپىرقوساق قالاي پايدا بولادى؟
كوكتەم - جاۋىن جاۋىپ، تابيعاتتىڭ كوككە ورانىپ قۇبىلاتىن ادەمى مەزگىل. جاۋىننان كەيىن كورىنەتىن كەمپىرقوساقتىڭ شىعۋى دا ەرەكشە قۇبىلىس. وسى كەمپىرقوساقتىڭ قالاي پايدا بولاتىنىن فيزيكالىق تۇرعىدان بىلە جۇرەيىك.
ءبىز كۇن ساۋلەسىن جارىق ساۋلەسىنىڭ اعىنى رەتىندە كورەمىز. شىن مانىندە كۇن ساۋلەسىندە تابيعاتتاعى تۇستەردىڭ بارلىعى بار. سابىن كوپىرشىگىن ۇرلەگەن كەزدە، وعان كۇن ساۋلەسى تۇسسە ءار ءتۇرلى تۇستەرگە قۇبىلاتىن ءبارىمىز بىلەمىز. ويتكەنى، جارىق ساۋلەسى شىنى نەمەسە ءمولدىر قاباتتان وتكەندە كوپتەگەن تۇستەرگە (سارى، جاسىل، قىزىل، قىزعىلت سارى، كوك، كوگىلدىر) ىدىرايدى دا، كەمپىرقوساق ءتارىزدى تۇسكە اينالادى. جارىق ساۋلەسىن قۇرامداس ءتۇرلى تۇستەرگە بولەتىن زاتتى «پريزما» دەپ اتايمىز. سول پريزمادان نەمەسە باسقا ءبىر ءمولدىر دەنەدەن وتكەن جىڭىشكە اق جارىق شوعى «سپەكتر» دەپ اتالاتىن ءتۇرلى-تۇستى جولاقتارعا جىكتەلەدى.
كەمپىرقوساق ءدال وسىنداي سپەكتر بولىپ تابىلادى. ءبىراق ءبىز ونى جارىق ساۋلەسىنىڭ (پريزمانىڭ ءرولىن اتقاراتىن) جاڭبىر تامشىلارى ارقىلى وتكەن كەزىندە عانا كورەمىز. جاڭبىر تامشىلارىنىڭ ارقاسىندا كۇن ساۋلەسى كەمپىرقوساقتىڭ بارلىق تۇستەرىنە اجىراپ، يىلگەن سپەكتر (دوعاسىن) قۇرايدى. سول سەبەپتى كەمپىرقوساقتى جاڭبىر جاۋىپ كۇن شىققان كەزدە عانا كورە الامىز.
الايدا كەمپىرقوساقتى كورۋ ءۇشىن كۇن مەن جاڭبىردىڭ ورتاسىندا تۇرۋ كەرەك. سوندا بارلىق ساۋلە سپەكترى كورىنەدى. ءبىراق، كۇن تىم جوعارى تۇرسا كورىنبەۋى مۇمكىن. سەبەبى كۇن ساۋلەسى ءبىزدىڭ كوزىمىزگە پاراللەل تۇسپەي، پەرپەنديكۋليار تۇسەدى. سوندىقتان كەمپىرقوساق ادەتتە كۇن تومەن تۇرعاندا، تاڭەرتەڭ نەمەسە كەشكە جاقىن عانا كورىنەدى.
You Might Also Like
-
ەرتە زاماندا ءبىر جولبارىس ءبىر توعايدىڭ قالىڭ بەدەرىندە ۇيىقتاپ جاتىر ەدى. ۇستىمەنەن ءبىر تىشقان جورعالاپ ءجۇرىپ بارا جاتقانىن سەزىپ، ۇيقىسىنان ويانىپ قاراسا، تىشقان ەكەن، ۇستاپ الدى دا تىشقاندى قىسىپ ...
-
ماتەماتيكاعا جانە ونەرگە دەگەن بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن ساندار ارقىلى ارتتىرۋعا بولادى. قالاي دەيسىز عوي؟ وتە وڭاي! ساندار ارقىلى سۋرەت سالۋعا بولادى. ساندارعا قوسىمشا سىزىقتار جۇرگىزۋ ارقىلى ويلاماعا...
