كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت-ازاتتىق قوزعالىس
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 1837 - 1847 جىلدارداعى كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان كوتەرىلىس
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋلىقتان تىس قوسىمشا تاريحي شىعارمالار، تاريحي قۇجاتتار مەن دەرەكتەردەن ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ العى شارتتارىن، سيپاتىن، ەرەكشەلىگىن، ماقساتىن اشىپ كورسەتە وتىرىپ، كەنەسارى قاسىم ۇلى ءوزى باتىر، ءوزى حان، ءوزى كوسەم، ءوزى ديپلومات حالقىنىڭ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن مەملەكەت قايراتكەرى ەكەندىگىن، “ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس”، “تاۋەلسىزدىك” ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ، جان - جاقتى تالداي بىلۋگە باۋلۋ.
دامىتۋشىلىق: 1837 – 1847 جىلدارى كەنەسارى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاقىرىبىن قورىتىندىلاي كەلىپ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا وقۋشىلاردى الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق جانە ساياسي دامۋدىڭ تاريحي قۇبىلىستاردىڭ كۇردەلى كەشەندەرىن تالداي بىلۋگە جانە ولاردىڭ اراسىنداعى بايلانىستاردى ايقىنداي بىلۋگە، يدەولوگيالىق قۇبىلىستاردىڭ تاپتىق ءمانىن اشا بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: حالقىنىڭ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن كەنەسارىداي باتىردىڭ ەرلىگىن دارىپتەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ۇلتتىق سانا – سەزىمىن جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ، ءوز كوزقاراسىن دالەلدەي الاتىن قوعامنىڭ ساياسي دامۋىن تۇسىنەتىن، دەموكراتيكالىق قوعامنىڭ مۇشەسىن تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى بەكىتۋ ساباعى
كورنەكىلىگى: تۇساۋكەسەر
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: ساباقتىڭ ماقساتى مەن ويىن ەرەجەسىن ءتۇسىندىرۋ. «ويلان، تاپ!» ويىنى بويىنشا تەرەزەلەردە تاپسىرمالار جاسىرىلادى. وقۋشىلار تەرەزە تاڭداپ الىپ، جاسىرىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ويلانۋ ۋاقىتى 30 سەكۋند. ەگەر جاۋاپ بولماسا، كەلەسى ويىنشىعا جاۋاپ بەرۋگە بولادى. ويىن سوڭىندا جيناعان ۇپايلارىنا بايلانىستى باعالانادى. «3»- 10 ۇپاي، «4»- 20 ۇپاي، «5»- 25 ۇپايدان جوعارى.
2. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
جاسىرىلاتىن تەرەزەلەر:
بيلىك
ديپلوماتيا
اسكەر
ەكونوميكا
حرونولوگيا
شايقاستار
تۇلعالار
«تۇلعالار» تەرەزەسى
1. كىشى ءجۇزدىڭ رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنا ءوتۋىن جۇزەگە اسىرعان حانى؟ (ءابىلقايىر حان)
2. كەنەسارى قاسىم ۇلى ورتا ءجۇزدىڭ قاي حانىنىڭ نەمەرەسى؟ (ابىلاي حان)
3. قازاق دالاسىندا وتارشىلدىق ەزگىگە قارسى 14 جىلعا سوزىلعان كوتەرىلىستىڭ باسشىسى كىم؟ (سىرىم دات ۇلى)
«حرونولوگيا» تەرەزەسى
1. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس قاشان بولدى؟ (1837 - 1847 جج)
2. كەنەسارى قاشان حان بولىپ سايلاندى؟ (1841 جىل)
3. كەنەسارى حانعا دولگوۆ پەن گەرن باسقارعان ەلشىلىك قاشان كەلدى؟ (1845 جىل)
«شايقاستار» تەرەزەسى
1. 1838 جىلى كەنەسارى جاساقتارى قاي بەكىنىستى ورتكە ورادى؟ (اقمولا بەكىنىسى)
2. 1847 جىلى ساۋىردە كوتەرىلىسشىلەر كەكىلىك سەڭگىر جەرىندە كىمدەرمەن شايقاستى؟ (قىرعىزدارمەن)
3. كەنەسارى حان قاي جەردەگى شايقاستا قازا تاپتى؟ (توقماق شايقاسى)
«بيلىك» تەرەزەسى
1. قازاق دالاسى قاي گەنەرال - گۋبەرناتورلىققا باعىندىرىلدى؟ (ورىنبور گەنەرال - گۋبەرناتورلىعى)
2. 1842 جىلى ورىنبور گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا كىم تاعايىندالدى؟ (وبرۋچيەۆ ۆ. )
3. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان كوتەرىلىس قاي ءجۇزدىڭ اۋماعىن قامتىدى؟ (ءۇش ءجۇزدىڭ اۋماعىن قامتىدى)
«ديپلوماتيا» تەرەزەسى
1. كەنەسارى باتىس ءسىبىر گەنەرال - گۋبەرناتورىنا جازعان حاتىندا قانداي تالاپتار قويدى؟( اقتاۋ بەكىنىسى مەن اقمولا پريكازىن جويۋ، قازاق جەرىنىڭ تۇتاستىعىن قالپىنا كەلتىرۋ )
2. دولگوۆ پەن گەرن ەلشىلىگىنىڭ قويعان شارتتارىنىڭ تۇپكى ماقساتى قانداي بولدى؟ (كەنەسارىنىڭ حان لاۋازىمىن يەلەنۋگە قۇقىعى جوقتىعىن جەتكىزۋ )
3. پاتشالىق رەسەيدىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قارسى 1837 - 1847 جج ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستى باسقارعان كىم؟ (كەنەسارى قاسىم ۇلى – حان، قازاقتاردىڭ پاتشالىق رەسەي مەن قوقان حاندىعىنا قارسى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ باسشىسى. )
توسىن سىي 10 ۇپاي سىيلىققا
«ەكونوميكا» تەرەزەسى
1. مال وسىرۋشىلەردەن قانداي سالىق جيناعان؟(زەكەت)
2. ۇشىر سالىعىن كىمدەر تولەدى؟ (ەگىنشىلەر)
3. كەرۋەندەر قانداي سالىق تولەدى؟ (باج سالىعى)
«اسكەر» تەرەزەسى
1. كەنەسارىنىڭ تۇراقتى اسكەرى قانشا ساربازدان تۇردى؟ (20 مىڭ)
2. مەرگەنباسى قانداي اسكەر ءتۇرىن باسقاردى؟ (مەرگەندەر جاساعى)
3. ءولىم جازاسىنا قانداي جاۋىنگەرلەر كەسىلدى؟ (ساتقىندىق جاساعان جانە اسكەري كۇزەتتە ۇيىقتاپ قالعان سارباز )
كارتامەن جۇمىس: كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ نەگىزگى شايقاس الاڭدارىن كارتادان كورسەتۋ
سىزبامەن جۇمىس:
ۆەنن دياگرامماسىن تولتىرۋ: سىرىم دات ۇلى باستاعان كوتەرىلىس پەن كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستاردى سالىستىرۋ.
4. بەكىتۋ: نەگىزگى نۇكتەلەردى كارتاعا قويۋ، تاريحي ماڭىزىن شىعارۋ.
5. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ، باعالاۋ:
تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋلىقتان تىس قوسىمشا تاريحي شىعارمالار، تاريحي قۇجاتتار مەن دەرەكتەردەن ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ العى شارتتارىن، سيپاتىن، ەرەكشەلىگىن، ماقساتىن اشىپ كورسەتە وتىرىپ، كەنەسارى قاسىم ۇلى ءوزى باتىر، ءوزى حان، ءوزى كوسەم، ءوزى ديپلومات حالقىنىڭ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن مەملەكەت قايراتكەرى ەكەندىگىن، “ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس”، “تاۋەلسىزدىك” ۇعىمىن قالىپتاستىرۋ، جان - جاقتى تالداي بىلۋگە باۋلۋ.
دامىتۋشىلىق: 1837 – 1847 جىلدارى كەنەسارى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس تاقىرىبىن قورىتىندىلاي كەلىپ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا وقۋشىلاردى الەۋمەتتىك – ەكونوميكالىق جانە ساياسي دامۋدىڭ تاريحي قۇبىلىستاردىڭ كۇردەلى كەشەندەرىن تالداي بىلۋگە جانە ولاردىڭ اراسىنداعى بايلانىستاردى ايقىنداي بىلۋگە، يدەولوگيالىق قۇبىلىستاردىڭ تاپتىق ءمانىن اشا بىلۋگە باۋلۋ.
تاربيەلىك: حالقىنىڭ بوستاندىعى مەن تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن كەنەسارىداي باتىردىڭ ەرلىگىن دارىپتەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ ۇلتتىق سانا – سەزىمىن جەرىنە، ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ، ءوز كوزقاراسىن دالەلدەي الاتىن قوعامنىڭ ساياسي دامۋىن تۇسىنەتىن، دەموكراتيكالىق قوعامنىڭ مۇشەسىن تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىمدى بەكىتۋ ساباعى
كورنەكىلىگى: تۇساۋكەسەر
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، قازاق ادەبيەتى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: ساباقتىڭ ماقساتى مەن ويىن ەرەجەسىن ءتۇسىندىرۋ. «ويلان، تاپ!» ويىنى بويىنشا تەرەزەلەردە تاپسىرمالار جاسىرىلادى. وقۋشىلار تەرەزە تاڭداپ الىپ، جاسىرىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. ويلانۋ ۋاقىتى 30 سەكۋند. ەگەر جاۋاپ بولماسا، كەلەسى ويىنشىعا جاۋاپ بەرۋگە بولادى. ويىن سوڭىندا جيناعان ۇپايلارىنا بايلانىستى باعالانادى. «3»- 10 ۇپاي، «4»- 20 ۇپاي، «5»- 25 ۇپايدان جوعارى.
2. جاڭا تاقىرىپتى مەڭگەرۋ
جاسىرىلاتىن تەرەزەلەر:
بيلىك
ديپلوماتيا
اسكەر
ەكونوميكا
حرونولوگيا
شايقاستار
تۇلعالار
«تۇلعالار» تەرەزەسى
1. كىشى ءجۇزدىڭ رەسەي يمپەرياسىنىڭ قول استىنا ءوتۋىن جۇزەگە اسىرعان حانى؟ (ءابىلقايىر حان)
2. كەنەسارى قاسىم ۇلى ورتا ءجۇزدىڭ قاي حانىنىڭ نەمەرەسى؟ (ابىلاي حان)
3. قازاق دالاسىندا وتارشىلدىق ەزگىگە قارسى 14 جىلعا سوزىلعان كوتەرىلىستىڭ باسشىسى كىم؟ (سىرىم دات ۇلى)
«حرونولوگيا» تەرەزەسى
1. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىس قاشان بولدى؟ (1837 - 1847 جج)
2. كەنەسارى قاشان حان بولىپ سايلاندى؟ (1841 جىل)
3. كەنەسارى حانعا دولگوۆ پەن گەرن باسقارعان ەلشىلىك قاشان كەلدى؟ (1845 جىل)
«شايقاستار» تەرەزەسى
1. 1838 جىلى كەنەسارى جاساقتارى قاي بەكىنىستى ورتكە ورادى؟ (اقمولا بەكىنىسى)
2. 1847 جىلى ساۋىردە كوتەرىلىسشىلەر كەكىلىك سەڭگىر جەرىندە كىمدەرمەن شايقاستى؟ (قىرعىزدارمەن)
3. كەنەسارى حان قاي جەردەگى شايقاستا قازا تاپتى؟ (توقماق شايقاسى)
«بيلىك» تەرەزەسى
1. قازاق دالاسى قاي گەنەرال - گۋبەرناتورلىققا باعىندىرىلدى؟ (ورىنبور گەنەرال - گۋبەرناتورلىعى)
2. 1842 جىلى ورىنبور گەنەرال - گۋبەرناتورلىعىنا كىم تاعايىندالدى؟ (وبرۋچيەۆ ۆ. )
3. كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان كوتەرىلىس قاي ءجۇزدىڭ اۋماعىن قامتىدى؟ (ءۇش ءجۇزدىڭ اۋماعىن قامتىدى)
«ديپلوماتيا» تەرەزەسى
1. كەنەسارى باتىس ءسىبىر گەنەرال - گۋبەرناتورىنا جازعان حاتىندا قانداي تالاپتار قويدى؟( اقتاۋ بەكىنىسى مەن اقمولا پريكازىن جويۋ، قازاق جەرىنىڭ تۇتاستىعىن قالپىنا كەلتىرۋ )
2. دولگوۆ پەن گەرن ەلشىلىگىنىڭ قويعان شارتتارىنىڭ تۇپكى ماقساتى قانداي بولدى؟ (كەنەسارىنىڭ حان لاۋازىمىن يەلەنۋگە قۇقىعى جوقتىعىن جەتكىزۋ )
3. پاتشالىق رەسەيدىڭ وتارلاۋ ساياساتىنا قارسى 1837 - 1847 جج ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستى باسقارعان كىم؟ (كەنەسارى قاسىم ۇلى – حان، قازاقتاردىڭ پاتشالىق رەسەي مەن قوقان حاندىعىنا قارسى ۇلت - ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ باسشىسى. )
توسىن سىي 10 ۇپاي سىيلىققا
«ەكونوميكا» تەرەزەسى
1. مال وسىرۋشىلەردەن قانداي سالىق جيناعان؟(زەكەت)
2. ۇشىر سالىعىن كىمدەر تولەدى؟ (ەگىنشىلەر)
3. كەرۋەندەر قانداي سالىق تولەدى؟ (باج سالىعى)
«اسكەر» تەرەزەسى
1. كەنەسارىنىڭ تۇراقتى اسكەرى قانشا ساربازدان تۇردى؟ (20 مىڭ)
2. مەرگەنباسى قانداي اسكەر ءتۇرىن باسقاردى؟ (مەرگەندەر جاساعى)
3. ءولىم جازاسىنا قانداي جاۋىنگەرلەر كەسىلدى؟ (ساتقىندىق جاساعان جانە اسكەري كۇزەتتە ۇيىقتاپ قالعان سارباز )
كارتامەن جۇمىس: كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستىڭ نەگىزگى شايقاس الاڭدارىن كارتادان كورسەتۋ
سىزبامەن جۇمىس:
ۆەنن دياگرامماسىن تولتىرۋ: سىرىم دات ۇلى باستاعان كوتەرىلىس پەن كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق قوزعالىستاردى سالىستىرۋ.
4. بەكىتۋ: نەگىزگى نۇكتەلەردى كارتاعا قويۋ، تاريحي ماڭىزىن شىعارۋ.
5. ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ، باعالاۋ:
تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ.