كومپيۋتەردە ءىس جۇرگىزۋدىڭ ەرەكشەلىگى
كومپيۋتەردە ءىس جۇرگىزۋدىڭ ەرەكشەلىگى
اقپاراتتاردى قۇجاتتا ساقتاۋعا بايلانىستى كەز - كەلگەن باسقارۋشىلىق قىزمەت جانە كەز - كەلگەن باسقارۋشىلىق شەشىم مىندەتتى تۇردە قۇجاتتىق نىسانادا تىركەلەدى.
ەگەر قۇجاتتى جاساۋ ادەتتە قۇرىلىمدىق بولىمشەلەردىڭ باسشىلارى مەن ماماندارىنىڭ فۋنكسيالارى بولىپ تابىلسا، وندا ولاردى راسىمدەۋ، ءتارتىپ بويىنشا، حاتشىعا نەمەسە باسقارمانىڭ قۇجاتتىق قىزمەت ەتۋ (بقا) قىزمەتىنە تاپسىرىلادى.
بۇگىندە كومپيۋتەر قۇجاتتاردى جاساۋدىڭ جانە ساراپتاۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى ب. ت.
قىزمەتتىك قۇجاتتاردى راسىمدەۋ ستاندارتتارمەن تارتىپكە كەلتىرىلگەن جاسالۋ تاسىلىنە تاۋەلسىز.
بارلىق قىزمەتتىك قۇجاتتار بەلگىلەنگەن رەكۆيزيتتەردى پايدالانا وتىرىپ ستاندارتتىق ۇلگىلەردەگى قاعازدا راسىمدەلەدى.
قۇجاتتى كومپيۋتەردە جاساۋ جانە راسىمدەۋ وسى قۇجات ازىرلەنگەن بازاداعى نىساندى شاقىرا وتىرىپ باستالادى. بۇل ءسىزدىڭ ۇيىمدا ازىرلەنگەن، بىرەگەيلەنىرىلگەن قۇجاتتىڭ بەلگىلەنگەن نىسانى، ۇيىمنىڭ بلانكاسى نەمەسە تازا پاراق بولۋى مۇمكىن.
وزىمىزگە ءمالىم، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قىزمەتتىك قۇجاتتار ءۇشىن سحۇ (ستاندارتتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق ۇيىم) قابىلداعان، اتاپ ايتقاندا ا نىسانى (قاعاز پاراقتارىنىڭ كولەمى) پايدالانىلادى. ءجيى قولدانىلاتىنى ا4 جانە ا5 نىساندارى.
شەتەلدەردە قاعازداردىڭ – Letter (8 ½*11 in، ياعني 21. 59*27. 94 سم) جانە Legal ( ½*14 in، ياعني 21. 59*35. 56 سم) نىساندارى كەڭ تاراعان. كومپيۋتەرلىك باعدارلامادا، ونىڭ ىشىندە بەيتاراپتاندىرىلعان باعدارلامادا (ورىس تىلىندە) «ۇندەمەۋ بويىنشا» قوندىرعى رەتىندە وتاندىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلمەيتىن قاعازداردىڭ نىسانى، جيەگىنىڭ كولەمى ءجيى بەرىلەدى. MS Word - تا جۇمىسقا كىرىسەردە قاعازدىڭ – ا4 210*297 مم كولەمىن اوناتۋ قاجەت.
قاعاز نىسانىن ورناتقاننان كەيىن قۇجاتتاردىڭ جيەگىن ايقىنداۋ قاجەت. قۇجاتتار جيەگىنىڭ مىناداي كولەمىن بەلگىلەۋ ۇسىنىلادى:
• سول جاق جيەك – 35مم (3، 5سم)
• وڭ جاق – كەم دەگەندە 10مم (1سم)
• جوعارعى جاق – 20مم (2سم)
ا4 نىسانداعى قۇجاتتار ءۇشىن تومەنگى جيەك – كەمى 20مم (2سم)
ا5 نىسانداعى قۇجاتتار ءۇشىن (148x210مم) تومەنگى جيەك ادەتتە كەمى 15مم بولىپ بەلگىلەنەدى.
بەت پارامەترلەرىنىڭ دەرەكتەرى قۇجاتتارداعى ودان ءارى جاسالاتىن بارلىق جازبالار ءۇشىن بەكىتىلەدى.
MS Word ۇلگىسىندەگى ماتىندىك رەداكتوردا جاسالاتىن كەز - كەلگەن جاڭا قۇجات بەلگىلى ءبىر نەگىزدە – «شابلوندا» ورنا - لاستىرىلادى. شابلون ۇنەمدەۋ بويىنشا قۇجاتتاردى راسىمدەۋ پارامەترلەرىنىڭ كەيبىر جيىنتىقتارىن قامتيتىن تازا پاراق بولۋى مۇمكىن.
وسى جەردە جانە بۇدان ءارى قولدانىلاتىن «ۇنەمدەۋ بويىنشا» تەرمينى كورسەتىلگەن پارامەترلەر، ەگەر پايدالانۋشى وزگە پارامەترلەردى تىكەلەي تاپسىرماسا، جاڭادان جاسالاتىن بارلىق قۇجاتتاردا پايدالانىلادى.
شابلوندار سونداي - اق ستاندارتتى ماتىنگە، گرافيككە، ەرەكشە بەزەندىرۋگە جانە جالپى قۇجاتتاردا ءجيى كەزدەسەتىندەردىڭ بارلىعىنا يە بولۋى مۇمكىن. باسقارۋ جاعدايلارىن قايتالاندى كورسەتەتىن شابلونداردىڭ جيىنتىعى قۇجاتتاردى ازىرلەۋگە، ولاردى راسىمدەۋگە، بىرەگەيلەندىرۋگە دەگەن ۋاقىتتى ايتارلىقتاي قىسقارتۋعا، دەمەك – قۇجاتتاردى قابىلداۋدى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ۇيىمداردىڭ باسىم قۇجاتتارى، ونىڭ ىشىندە بارلىق شىعىس قۇجاتتارى بلانكادا راسىمدەلەدى. سوندىقتان، شابلونداردى جاساۋدى ۇيىم بلانكالارىن جاساي وتىرىپ باستىعان ورىندى.
قولدانىلىپ جۇرگەن گوست - قا ساي بلانك – بۇل «وندا قۇجاتتىڭ تۇراقتى اقپاراتى جانە اۋىستىرۋ ءۇشىن بولىنگەن ورنى كورسەتىلگەن قاعازدىڭ ستاندارتتى پاراعى». ادەتتە بلانك دەگەن ۇعىم مەكەمە اتاۋى – قۇجات اۆتورلارى كورسەتىلگەن
قاعازدىڭ تازا پاراعىن بىلدىرەدى. قىزمەتتىك قۇجاتتاردىڭ اۆتورى – ۇيىمدار، قۇرىلىمدىق بولىمشەلەر، لاۋازىمدىق تۇلعالار بولۋى مۇمكىن.
مەكەمەلەر، ۇيىمدار جانە فيرمالار كوپ جاعدايلاردا بلانكالاردا وزدەرىنىڭ ەمبلەمالارىن ورنالاستىرادى. ەگەر ۇيىم ەمبلەماسىنىڭ گرافيكالىق فايل تۇرىندەگى ەتالوندىق كەسكىنى بار بولسا، ول ەمبلەمانى بلانكاششدا ورنالاستىرۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. بولماعان جاعدايدا، ەمبلەما سكانەرلەندىرىلەدى، الىنعان كەسكىن تاڭدالعان ورىنعا ورنالاستىرىلادى. ەگەر ەمبلەما قۇجاتتىڭ جوعارى جيەگىنە ورنالاستىرىلسا، ول ءبىرىنشى بەتتىڭ كولونتيتۋلىنا ورنالاتىرىلادى.
پرينتەردە بلانكانىڭ كەسكىنىمەن بىرگە باسىلعان ستاندارتتى قۇجاتتىڭ قولدان جاساۋدان قورعالماعاندىعىن ەستە ۇستاۋ كەرەك. ءمور بەدەرىنىڭ بار بولۋى، سونداي - اق، ستاندارتتى وفيستىك قۇرالدارىمەن وڭاي جاسالاتىندىقتان، قۇجات ءتۇپ - نۇساقاسىنا كەپىل بولا المايدى. سوندىقتان، ءبىرشاما ماڭىزدى قۇجاتتار ءۇشىن ەمبلەمەلارى بار، باسپاحانالىق تاسىلمەن ورىندالعان، بەدەرلەندىرىلگەن، سۋ تاڭبالارى بار، كوپ ءتۇستى باسىلىممەن باستىرىلعان بلانكالار پايدالانىلادى. ءتارتىپ بويىنشا مۇنداي بلانكالار باسپاحانالىق تاسىلمەن نومىرلەنەدى. ءبىرشاما ەڭ جاۋاپتى جاعدايلار ءۇشىن قۇجات بلانكاسىنىڭ كەسكىنى قۇجاتپەن بىرگە باسىلۋى جانە قۇجات شابلونىنا ەنگىزىلۋى مۇمكىن. قازىرگى ۋاقىتتا وفيستەردە پايدالاناتىن ستاندارتتى لازەرلىك پرينتەر (600dpi رۇقساتى) ۇيىمنىڭ ەمبلەماسى سياقتى گرافيكالىق ەلەمەنتتەردى قام - تيتىن بلانكالاردى كەسكىندەۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي جاقسى ساپا بەرەدى.
تىركەۋ ءنومىرى Lotus Notes DOS Open قۇجاتتى باستاپقى ساقتاۋ كەزىندە اۆتوماتتى تۇردە تولتىرىلاتىن «تىركەۋ ءنومىرى» جيەگى قۇجات شابلونىگنىڭ ءتيىستى ورنىنا ورنالاستىرىلۋى مۇمكىن.
قۇجاتتاردى جانە ءىس جۇرگىزۋدىڭ تىركەۋدىڭ كوپتەگەن اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەرى ۇيىمداردىڭ حات - حابارلارى تۋرالى دەرەكتەر بازاسىن وزىنە قامتيدى، مۇنداي جاعدايدا ادرەستى ەنگىزۋدى جەدەلدەتۋ جانە ونى جازۋدا قاتەگە جول بەرمەۋ ءۇشىن «ادرەسات» رەكۆيزيتى ءتيىستى دەرەكتەردىڭ بازالارىن پايدالانۋ ارقىلى تولتىرىلادى. دەرەكتەر بازاسىندا ءبىر ۇيىمنىڭ بىرنەشە اتاۋىنىڭ پايدا بولۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن دەرەكتەر بازاسىن كەزەڭ - كەزەڭدە تەكسەرىپ وتىرۋى جانە حات - حابارلار تىزىمىنە تولىقتىرۋلار ەنگىزۋگە قۇقىعى بار ادامداردىڭ ءتىزىمىن شەكتەۋ ۇسىنىلادى. ادەتتە بۇل ىسپەن كىرىس حات - حابارلارىن تىركەۋگە جاۋاپتى جانە دەرەكتەر بازاسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ پرينسيپتەرى تۋرالى حاباردار ادام اينالىسادى. اسىرەسە، قۇجاتتاردى جاپپاي باسىپ شىعارۋ (نەمەسە فاكس/ەلەكتروندىق پوچتامەەن اۆتوماتتى تۇردە جىبەرۋ) كەزىندە ادرەس يەسى تۋرالى دەرەكتەردى پايدالانۋ ءتيىمدى، ال قاجەت بولعان جاعدايلاردا – قۇرمەتتى، قۋانىشبەك جاقىپ ۇلى! نەمەسە قۇرمەتتى، ايمان ءامىرزالي قىزى! دەگەن قاراتپا سوزدەر قوسىلادى. جاپپاي جىبەرۋدى قۇرۋ MS Word سەرۆيس مەنيۋىندە سليانيە كومانداسى پايدالانىلادى. ازىرلىك بارىسىندا كوپتەگەن قۇجاتتار بارلىق مۇددەلى تاراپتارمەن كەلىسۋگە جاتادى. بۇل – قۇجاتتاردىڭ قولدانىپ جۇرگەن زاڭدارعا جانە نورماتيۆتىك اكتىلەرگە سايكەستىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن جاسالادى، شىن مانىندە جوبانى باعالاۋ بولىپ تابىلادى.
جەرگىلىكتى جەلىلەرمەن جاراقتالعان قازىرگى وفيستەردىڭ نەگىزگى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى – قۇجاتتاردى كەلىسۋدى جەدەل - دەتۋ جانە جەڭىلدەتۋ ب. ت. ول قۇجاتتىڭ دايەكتى باعىتىن بەلگىلەۋ نە بەلگىلەنگەن كەلىسىم تىزبەسىنە سايكەس ونى ءبىر مەزگىلدە بارلىق مۇددەلى ادامدارعا جىبەرۋ ارقىلى جۇرگىزىلەدى. ەگەر دايەكتى تۇردە جىبەرۋ بەلگىلەنسە، وندا ودان كەيىنگى ءاربىر رەسەنزەنت وعان دەيىن قۇجاتتى قاراعان قىزمەتكەردىڭ ەسكەرتپەسىن كورەدى. تۇزەتۋدىڭ ءبىر قىزمەتكەرمەن اياقتالۋى، كەلىسۋگە بەرىلگەن تىزىمدە كورسەتىلگەن باسقا قىزمەتكەرگە قۇجاتتى اۆتوماتتى تۇردە بەرۋمەن جالعاسادى. قۇجاتقا تۇزەتۋلەر، قوسىمشالار جانە قىسقارتۋلار ەنگىزۋ باستاپقى ءماتىندى جويۋعا اكەلىپ سوقپايدى. قۇجاتتا كىم قانداي تىركەۋ ەنگىزگەنى تىركەلەدى. ءار قىزمەتكەردىڭ ەنگىزگەن تۇزەتۋى ءار تۇسپەن بەلگىلەنەدى. قۇجاتتى بارلىق مۇددەلىادامدار قاراعاننان كەيىن ول پروسەسكە ەنگىزگەن اتقارۋشىعا اۆتوماتتى تۇردە قايتارىلادى.
ءىس جۇرگىزۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەرىندە، باعىتتاندىرۋ مودۋلدەرىندە قۇجاتتاردىڭ ءار ءتۇرلى جانە تۇرلىلىگى ءۇشىن كەلىسۋشىلەردىڭ الدىن - الا جاسالعان تىزىمىنە سايكەس بۇل پروسەسس اۆتوماتتى تۇردە جۇزەگە اسىرىلادى. مىسالى: كەلىسىم - شارت اۆتوماتتى تۇردە بۋحگالتەرياعا، زاڭگەرگە جانە كەلىسىم - شارت ۇلگىسىنە تاۋەلدى – باسقا مۇددەلى بولىمشەلەرگە تۇسەدى.
اۆتوماتتى جۇيە قۇجاتتىڭ وتۋىنە باقىلاۋدى، ەگەر قۇجات قايسى ءبىر بولىمشەدە بوگەلىپ قالعان جاعدايدا ەسكەرتۋدى جۇزەگە اسىرادى. بەلگىلى ءبىر قۇجاتقا رۇقسات بەرەتىن تۇلعالاردىڭ ءتىزىمىن باسشى بەكىتۋى ءتيىس. بۇل تەك قۇجاتتى جاساۋدى جەدەلدەتىپ قانا قويمايدى، قاتەلەردى بولدىرماۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
باسقارۋ قىزمەتىندە ورىن العان ستاندارتتى ەمەس جاعدايدى كورسەتەتىن جەكە ماتىندە قۇجاتتى جاساۋدى تالاپ ەتەتىن جاعدايلار كەزدەسەدى. كومپيۋتەر مۇنداي قۇجاتتى جاساۋ كەزىندە دن كومەكتەسەدى.
قۇجاتتى ازىرلەۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى – مۇنداي ۇلگىلەردەگى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ءتارتىبىن ايقىندايتىن نورماتيۆتىك - ادىستەمەلىك قۇجاتتاردىڭ زاڭدىق بازالارىن زەرتتەۋ ەكەنى ءمالىم. قۇجاتتاردى ازىرلەۋدىڭ بۇل كەزەڭى زاڭدىق بازالارىنىڭ كۇردەلىلىگىنە، وڭاي قول جەتكىزبەيتىندىگىنە جانە زاڭ شىعارۋ ماتەريالدارىن ىزدەۋ جۇمىستارى بويىنشا كوپ ەڭبەكتەنۋدى قاجەت ەتەتىن جۇمىستاردى جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگىنە بايلانىستى ءجيى نازاردان قالىپ وتىردى. قازىرگى ۋاقىتتا جان - جاقتى زاڭ شىعارۋ جانە نورماتيۆتىك - ادىستەمەلىك قۇجاتتاردى قامتيتىن كوپتەگەن زاڭ جانە قۇقىقتىق دەرەكتەر بانكتەرىنىڭ بار بولۋى قۇجاتتاردىڭ ازىرلەنۋ ساپاسىن ايتارلىقتاي ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قۇجاتتى جاساۋعا ازىرلەۋدىڭ ەكىنشى كەزەڭى – وسى ماسەلە بويىنشا مۇنىڭ الدىنداعى قۇجاتتاردى، وسىعان ۇقساس ماسەلەلەر بويىنشا قۇجاتتار مەن شەشىمدەردى زەرتتەۋ ب. ت. قۇجاتتاردى ىرىكتەۋ پروبلەماسى كوپ جاعدايدا ازىرلەنىپ جاتقان قۇجاتتىڭ دۇرىستىعىن، قاراما - قايشى ەمەستىگىن جانە تولىقتىعىن ايقىندايدى. تىركەۋدىڭ كارتىشكەلىك جۇيەسى كەزىندە قۇجاتتاردى تاقىرىپتىق ىرىكتەۋ پاندىك - تاقىرىپتىق كارتىشكەلەرمەن شەكتەلەتىن جانە جۇمسالعان ايتارلىقتاي ەڭبەك تولىق قايتارىمىن بەرمەيتىن. تەك تىركەۋدىڭ كومپيۋتەرلەندىرىلگەن جۇيەسى عانا قۇجاتتار مەن اۆتوماتتاندىرىلعان ىزدەۋ اراسىندا بايلانىس ورناتۋ ارقىلى تاپسىرىلعان ماسەلە بويىنشا بارلىق قاجەتتى قۇجاتتاردى ءىس جۇزىندە تابۋعا، ال قۇجاتتاردىڭ ماتىندەرىن تولىق ساقتاۋ جۇيەسى كەزىندە – بارلىق قاجەتتى اقپاراتتى ەكرانعا بىردەن شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قۇجاتتى ازىرلەۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭى – ناقتىلى سيتۋاسيالار بويىنشا دەرەكتەر جيناۋ ب. ت. بۇل كەزەڭدە دەرەكتەردىڭ الىنعان بازالارىمەن قاتار ۇيىمدا، مەكەمەدە جانە فيرمادا ازىرلەنگەن دەرەكتەر بازالارى پايدالانۋى مۇمكىن.
قۇجات قاراپايىم ءماتىن تۇرىندە ۇسىنىلۋى مۇمكىن:
تابليسا اقپاراتتاردىڭ كورنەكىلىگى مەن قولايلىلىعى ءۇشىن جاقسى نىسان ب. ت. ۇلكەن ەنسيكلوپەديالىق سوزدىككە ساي تابليسا (پولسك. tablica، لات. tabula – تاقتا، ءتىزىم) – بەلگىلى ءبىر جۇيەگە كەلتىرىلگەن مالىمەتتەردىڭ تىزبەسىن، ساندىق دەرەكتەردى؛ مالىمەتتى، تىزىمدەمەنى بىلدىرەدى. ماتىندىك سيپاتتاعى اقپاراتتارداعى تابليسالار تىكەلەي MS Word - تا ءتيىستى باعدارلامامەن بايلانىستىرىلا ساقتالا وتىرىپ كوشىرىلەدى، ول قۇجاتقا ەنگىزىلگەن دەرەكتەردى جاڭارتۋعا جانە رەداكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. تابليسانىڭ ءتۇرلى - ءتۇستى بەزەندىرىلۋىن قابىلداۋدى جەڭىلدەتەدى.
دياگرامما (گرەك. diagramma – بەينەلەۋ، سۋرەت، سىزبا ) – كولەمنىڭ ارا - قاتىناسىن كولنەكىلىلىكپەن كورسەتىپ بەينەلەۋ. دياگراممانىڭ كەڭ تاراعان نۇسقاسى گيستوگرامما (گرەك. histos، بۇل جەردە – باعانا جانە... گرامما)، ياعني باعانالى دياگرامما. گيستوگرامما ارالاس تىك بۇرىشتاردىڭ جيىنتىعىن بىلدىرەدى. دياگراممانى ساندىق كورسەتكىشتەرى بار تابليسالاردىڭ نەگىزىندە وڭاي جاساۋعا بولادى. تابليسا تىكەلەي MS Word - دا جاسالۋى مۇمكىن، ەگەر كورسەتكىشتەردى وزگەرتۋ، تابليسالاردىڭ ءمانىن ەسەپتەۋ جانە دەرەكتەردى قايتا ەسەپتەۋ قاجەت بولسا MS Excel پايدالانىلادى. قاجەتىنە وراي ونداعان نۇسقالاردىڭ ىشىنەن دياگراممالاردىڭ كەز - كەلگەن قولايلى ءتۇرىن تاڭداپ الۋعا بولادى.
دياگرامما، تابليسالار، سۋرەتتەر جانە باسقا دا ەلەمەنتتەر اۆتوماتتى تۇردە نومىرلەنۋى مۇمكىن. بۇل جاڭا ەلەمەنت قوسىلعان كەزدە نومىرلەۋدىڭ اۆتوماتتى تۇردە وزگەرۋىن جانە ءتيىستى تابليسالار مەن دياگراممالارعا جاسالعان سىلتەمەلەردى قۇجاتتىڭ ماتىنىنە ەنگىزۋدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ماتىندىك رەداكتورلار جازۋ ماشينكالارىنا قاراعاندا ءماتىندى راسىمدەۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي مول مۇمكىندىك بەرەدى. اتاپ ايتقاندا: تاقىرىپشالاردى جازۋعا، ابزاستىق شەگەرىمدەردى جاساۋعا، ءماتىن جولدارى اراسىنداعى ۇلعايتىلعان كەڭىستىكتەردى جويۋعا، جۋان قارىپتەرمەن، كۋرسيۆپەن ءبولىپ، ءماتىندى ءجاي جانە قوسارلانعان سىزىقتارمەن سىزىپ كورسەتۋگە، ءقارىپتىڭ كولەمى مەن ۇلگىسىن وزگەرتۋگە، ءماتىننىڭ سىرتقى ۇلگىسىن جاقسارتۋعا جانە مازمۇنىن قابىلداۋدى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا، ءبىر قۇجاتتا ءتۇرلى گارنيتۋرالارداعى قارىپتەردىڭ كوپ سانىن پايدالانۋ ورىنسىز دەپ سانالادى، ول قۇجاتتى وقۋدى قيىنداتادى.
ءبىر كومپيۋتەردەن ەكىنشى كومپيۋتەرگە بەرىلەتىن قۇجاتتار ۇيىمنىڭ بارلىق كومپيۋتەرلەرىندە بىردەي بولىپ كورىنۋى ءۇشىن بىركەلكى ورىس قارىپتەرى ورناتىلعان. ماڭىزدى ساتتەرى ءبولىپ كورسەتۋ ءۇشىن ماتىندە ءتۇرلى - ءتۇستى بەزەندىرۋدى پايدالانۋعا بولادى.
ءماتىندى ازىرلەۋ كەزىندە سينونيمدەر، انتونيمدەر، تۇسىندىرمە سوزدىكتەر، ال ماتىندەردى شەتەل تىلدەرىندە دايارلاعان كەزدە – اعىلشىن - ورىس، ورىس - اعىلشىن نەمەسە تيىسىنشە نەمىس، فرانسۋز تىلدەرىندەگى سوزدىكتەردى پايدالانۋعا بولادى. ولار تاڭدالعان ءسوزدى سوزدىكتىڭ ءتيىستى بابىندا سول ساتتە قاراۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
اقپاراتتاردى قۇجاتتا ساقتاۋعا بايلانىستى كەز - كەلگەن باسقارۋشىلىق قىزمەت جانە كەز - كەلگەن باسقارۋشىلىق شەشىم مىندەتتى تۇردە قۇجاتتىق نىسانادا تىركەلەدى.
ەگەر قۇجاتتى جاساۋ ادەتتە قۇرىلىمدىق بولىمشەلەردىڭ باسشىلارى مەن ماماندارىنىڭ فۋنكسيالارى بولىپ تابىلسا، وندا ولاردى راسىمدەۋ، ءتارتىپ بويىنشا، حاتشىعا نەمەسە باسقارمانىڭ قۇجاتتىق قىزمەت ەتۋ (بقا) قىزمەتىنە تاپسىرىلادى.
بۇگىندە كومپيۋتەر قۇجاتتاردى جاساۋدىڭ جانە ساراپتاۋدىڭ نەگىزگى قۇرالى ب. ت.
قىزمەتتىك قۇجاتتاردى راسىمدەۋ ستاندارتتارمەن تارتىپكە كەلتىرىلگەن جاسالۋ تاسىلىنە تاۋەلسىز.
بارلىق قىزمەتتىك قۇجاتتار بەلگىلەنگەن رەكۆيزيتتەردى پايدالانا وتىرىپ ستاندارتتىق ۇلگىلەردەگى قاعازدا راسىمدەلەدى.
قۇجاتتى كومپيۋتەردە جاساۋ جانە راسىمدەۋ وسى قۇجات ازىرلەنگەن بازاداعى نىساندى شاقىرا وتىرىپ باستالادى. بۇل ءسىزدىڭ ۇيىمدا ازىرلەنگەن، بىرەگەيلەنىرىلگەن قۇجاتتىڭ بەلگىلەنگەن نىسانى، ۇيىمنىڭ بلانكاسى نەمەسە تازا پاراق بولۋى مۇمكىن.
وزىمىزگە ءمالىم، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قىزمەتتىك قۇجاتتار ءۇشىن سحۇ (ستاندارتتاۋ جونىندەگى حالىقارالىق ۇيىم) قابىلداعان، اتاپ ايتقاندا ا نىسانى (قاعاز پاراقتارىنىڭ كولەمى) پايدالانىلادى. ءجيى قولدانىلاتىنى ا4 جانە ا5 نىساندارى.
شەتەلدەردە قاعازداردىڭ – Letter (8 ½*11 in، ياعني 21. 59*27. 94 سم) جانە Legal ( ½*14 in، ياعني 21. 59*35. 56 سم) نىساندارى كەڭ تاراعان. كومپيۋتەرلىك باعدارلامادا، ونىڭ ىشىندە بەيتاراپتاندىرىلعان باعدارلامادا (ورىس تىلىندە) «ۇندەمەۋ بويىنشا» قوندىرعى رەتىندە وتاندىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلمەيتىن قاعازداردىڭ نىسانى، جيەگىنىڭ كولەمى ءجيى بەرىلەدى. MS Word - تا جۇمىسقا كىرىسەردە قاعازدىڭ – ا4 210*297 مم كولەمىن اوناتۋ قاجەت.
قاعاز نىسانىن ورناتقاننان كەيىن قۇجاتتاردىڭ جيەگىن ايقىنداۋ قاجەت. قۇجاتتار جيەگىنىڭ مىناداي كولەمىن بەلگىلەۋ ۇسىنىلادى:
• سول جاق جيەك – 35مم (3، 5سم)
• وڭ جاق – كەم دەگەندە 10مم (1سم)
• جوعارعى جاق – 20مم (2سم)
ا4 نىسانداعى قۇجاتتار ءۇشىن تومەنگى جيەك – كەمى 20مم (2سم)
ا5 نىسانداعى قۇجاتتار ءۇشىن (148x210مم) تومەنگى جيەك ادەتتە كەمى 15مم بولىپ بەلگىلەنەدى.
بەت پارامەترلەرىنىڭ دەرەكتەرى قۇجاتتارداعى ودان ءارى جاسالاتىن بارلىق جازبالار ءۇشىن بەكىتىلەدى.
MS Word ۇلگىسىندەگى ماتىندىك رەداكتوردا جاسالاتىن كەز - كەلگەن جاڭا قۇجات بەلگىلى ءبىر نەگىزدە – «شابلوندا» ورنا - لاستىرىلادى. شابلون ۇنەمدەۋ بويىنشا قۇجاتتاردى راسىمدەۋ پارامەترلەرىنىڭ كەيبىر جيىنتىقتارىن قامتيتىن تازا پاراق بولۋى مۇمكىن.
وسى جەردە جانە بۇدان ءارى قولدانىلاتىن «ۇنەمدەۋ بويىنشا» تەرمينى كورسەتىلگەن پارامەترلەر، ەگەر پايدالانۋشى وزگە پارامەترلەردى تىكەلەي تاپسىرماسا، جاڭادان جاسالاتىن بارلىق قۇجاتتاردا پايدالانىلادى.
شابلوندار سونداي - اق ستاندارتتى ماتىنگە، گرافيككە، ەرەكشە بەزەندىرۋگە جانە جالپى قۇجاتتاردا ءجيى كەزدەسەتىندەردىڭ بارلىعىنا يە بولۋى مۇمكىن. باسقارۋ جاعدايلارىن قايتالاندى كورسەتەتىن شابلونداردىڭ جيىنتىعى قۇجاتتاردى ازىرلەۋگە، ولاردى راسىمدەۋگە، بىرەگەيلەندىرۋگە دەگەن ۋاقىتتى ايتارلىقتاي قىسقارتۋعا، دەمەك – قۇجاتتاردى قابىلداۋدى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
ۇيىمداردىڭ باسىم قۇجاتتارى، ونىڭ ىشىندە بارلىق شىعىس قۇجاتتارى بلانكادا راسىمدەلەدى. سوندىقتان، شابلونداردى جاساۋدى ۇيىم بلانكالارىن جاساي وتىرىپ باستىعان ورىندى.
قولدانىلىپ جۇرگەن گوست - قا ساي بلانك – بۇل «وندا قۇجاتتىڭ تۇراقتى اقپاراتى جانە اۋىستىرۋ ءۇشىن بولىنگەن ورنى كورسەتىلگەن قاعازدىڭ ستاندارتتى پاراعى». ادەتتە بلانك دەگەن ۇعىم مەكەمە اتاۋى – قۇجات اۆتورلارى كورسەتىلگەن
قاعازدىڭ تازا پاراعىن بىلدىرەدى. قىزمەتتىك قۇجاتتاردىڭ اۆتورى – ۇيىمدار، قۇرىلىمدىق بولىمشەلەر، لاۋازىمدىق تۇلعالار بولۋى مۇمكىن.
مەكەمەلەر، ۇيىمدار جانە فيرمالار كوپ جاعدايلاردا بلانكالاردا وزدەرىنىڭ ەمبلەمالارىن ورنالاستىرادى. ەگەر ۇيىم ەمبلەماسىنىڭ گرافيكالىق فايل تۇرىندەگى ەتالوندىق كەسكىنى بار بولسا، ول ەمبلەمانى بلانكاششدا ورنالاستىرۋ ءۇشىن پايدالانىلادى. بولماعان جاعدايدا، ەمبلەما سكانەرلەندىرىلەدى، الىنعان كەسكىن تاڭدالعان ورىنعا ورنالاستىرىلادى. ەگەر ەمبلەما قۇجاتتىڭ جوعارى جيەگىنە ورنالاستىرىلسا، ول ءبىرىنشى بەتتىڭ كولونتيتۋلىنا ورنالاتىرىلادى.
پرينتەردە بلانكانىڭ كەسكىنىمەن بىرگە باسىلعان ستاندارتتى قۇجاتتىڭ قولدان جاساۋدان قورعالماعاندىعىن ەستە ۇستاۋ كەرەك. ءمور بەدەرىنىڭ بار بولۋى، سونداي - اق، ستاندارتتى وفيستىك قۇرالدارىمەن وڭاي جاسالاتىندىقتان، قۇجات ءتۇپ - نۇساقاسىنا كەپىل بولا المايدى. سوندىقتان، ءبىرشاما ماڭىزدى قۇجاتتار ءۇشىن ەمبلەمەلارى بار، باسپاحانالىق تاسىلمەن ورىندالعان، بەدەرلەندىرىلگەن، سۋ تاڭبالارى بار، كوپ ءتۇستى باسىلىممەن باستىرىلعان بلانكالار پايدالانىلادى. ءتارتىپ بويىنشا مۇنداي بلانكالار باسپاحانالىق تاسىلمەن نومىرلەنەدى. ءبىرشاما ەڭ جاۋاپتى جاعدايلار ءۇشىن قۇجات بلانكاسىنىڭ كەسكىنى قۇجاتپەن بىرگە باسىلۋى جانە قۇجات شابلونىنا ەنگىزىلۋى مۇمكىن. قازىرگى ۋاقىتتا وفيستەردە پايدالاناتىن ستاندارتتى لازەرلىك پرينتەر (600dpi رۇقساتى) ۇيىمنىڭ ەمبلەماسى سياقتى گرافيكالىق ەلەمەنتتەردى قام - تيتىن بلانكالاردى كەسكىندەۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي جاقسى ساپا بەرەدى.
تىركەۋ ءنومىرى Lotus Notes DOS Open قۇجاتتى باستاپقى ساقتاۋ كەزىندە اۆتوماتتى تۇردە تولتىرىلاتىن «تىركەۋ ءنومىرى» جيەگى قۇجات شابلونىگنىڭ ءتيىستى ورنىنا ورنالاستىرىلۋى مۇمكىن.
قۇجاتتاردى جانە ءىس جۇرگىزۋدىڭ تىركەۋدىڭ كوپتەگەن اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەرى ۇيىمداردىڭ حات - حابارلارى تۋرالى دەرەكتەر بازاسىن وزىنە قامتيدى، مۇنداي جاعدايدا ادرەستى ەنگىزۋدى جەدەلدەتۋ جانە ونى جازۋدا قاتەگە جول بەرمەۋ ءۇشىن «ادرەسات» رەكۆيزيتى ءتيىستى دەرەكتەردىڭ بازالارىن پايدالانۋ ارقىلى تولتىرىلادى. دەرەكتەر بازاسىندا ءبىر ۇيىمنىڭ بىرنەشە اتاۋىنىڭ پايدا بولۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن دەرەكتەر بازاسىن كەزەڭ - كەزەڭدە تەكسەرىپ وتىرۋى جانە حات - حابارلار تىزىمىنە تولىقتىرۋلار ەنگىزۋگە قۇقىعى بار ادامداردىڭ ءتىزىمىن شەكتەۋ ۇسىنىلادى. ادەتتە بۇل ىسپەن كىرىس حات - حابارلارىن تىركەۋگە جاۋاپتى جانە دەرەكتەر بازاسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ پرينسيپتەرى تۋرالى حاباردار ادام اينالىسادى. اسىرەسە، قۇجاتتاردى جاپپاي باسىپ شىعارۋ (نەمەسە فاكس/ەلەكتروندىق پوچتامەەن اۆتوماتتى تۇردە جىبەرۋ) كەزىندە ادرەس يەسى تۋرالى دەرەكتەردى پايدالانۋ ءتيىمدى، ال قاجەت بولعان جاعدايلاردا – قۇرمەتتى، قۋانىشبەك جاقىپ ۇلى! نەمەسە قۇرمەتتى، ايمان ءامىرزالي قىزى! دەگەن قاراتپا سوزدەر قوسىلادى. جاپپاي جىبەرۋدى قۇرۋ MS Word سەرۆيس مەنيۋىندە سليانيە كومانداسى پايدالانىلادى. ازىرلىك بارىسىندا كوپتەگەن قۇجاتتار بارلىق مۇددەلى تاراپتارمەن كەلىسۋگە جاتادى. بۇل – قۇجاتتاردىڭ قولدانىپ جۇرگەن زاڭدارعا جانە نورماتيۆتىك اكتىلەرگە سايكەستىگىن تەكسەرۋ ءۇشىن جاسالادى، شىن مانىندە جوبانى باعالاۋ بولىپ تابىلادى.
جەرگىلىكتى جەلىلەرمەن جاراقتالعان قازىرگى وفيستەردىڭ نەگىزگى باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى – قۇجاتتاردى كەلىسۋدى جەدەل - دەتۋ جانە جەڭىلدەتۋ ب. ت. ول قۇجاتتىڭ دايەكتى باعىتىن بەلگىلەۋ نە بەلگىلەنگەن كەلىسىم تىزبەسىنە سايكەس ونى ءبىر مەزگىلدە بارلىق مۇددەلى ادامدارعا جىبەرۋ ارقىلى جۇرگىزىلەدى. ەگەر دايەكتى تۇردە جىبەرۋ بەلگىلەنسە، وندا ودان كەيىنگى ءاربىر رەسەنزەنت وعان دەيىن قۇجاتتى قاراعان قىزمەتكەردىڭ ەسكەرتپەسىن كورەدى. تۇزەتۋدىڭ ءبىر قىزمەتكەرمەن اياقتالۋى، كەلىسۋگە بەرىلگەن تىزىمدە كورسەتىلگەن باسقا قىزمەتكەرگە قۇجاتتى اۆتوماتتى تۇردە بەرۋمەن جالعاسادى. قۇجاتقا تۇزەتۋلەر، قوسىمشالار جانە قىسقارتۋلار ەنگىزۋ باستاپقى ءماتىندى جويۋعا اكەلىپ سوقپايدى. قۇجاتتا كىم قانداي تىركەۋ ەنگىزگەنى تىركەلەدى. ءار قىزمەتكەردىڭ ەنگىزگەن تۇزەتۋى ءار تۇسپەن بەلگىلەنەدى. قۇجاتتى بارلىق مۇددەلىادامدار قاراعاننان كەيىن ول پروسەسكە ەنگىزگەن اتقارۋشىعا اۆتوماتتى تۇردە قايتارىلادى.
ءىس جۇرگىزۋدىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەرىندە، باعىتتاندىرۋ مودۋلدەرىندە قۇجاتتاردىڭ ءار ءتۇرلى جانە تۇرلىلىگى ءۇشىن كەلىسۋشىلەردىڭ الدىن - الا جاسالعان تىزىمىنە سايكەس بۇل پروسەسس اۆتوماتتى تۇردە جۇزەگە اسىرىلادى. مىسالى: كەلىسىم - شارت اۆتوماتتى تۇردە بۋحگالتەرياعا، زاڭگەرگە جانە كەلىسىم - شارت ۇلگىسىنە تاۋەلدى – باسقا مۇددەلى بولىمشەلەرگە تۇسەدى.
اۆتوماتتى جۇيە قۇجاتتىڭ وتۋىنە باقىلاۋدى، ەگەر قۇجات قايسى ءبىر بولىمشەدە بوگەلىپ قالعان جاعدايدا ەسكەرتۋدى جۇزەگە اسىرادى. بەلگىلى ءبىر قۇجاتقا رۇقسات بەرەتىن تۇلعالاردىڭ ءتىزىمىن باسشى بەكىتۋى ءتيىس. بۇل تەك قۇجاتتى جاساۋدى جەدەلدەتىپ قانا قويمايدى، قاتەلەردى بولدىرماۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
باسقارۋ قىزمەتىندە ورىن العان ستاندارتتى ەمەس جاعدايدى كورسەتەتىن جەكە ماتىندە قۇجاتتى جاساۋدى تالاپ ەتەتىن جاعدايلار كەزدەسەدى. كومپيۋتەر مۇنداي قۇجاتتى جاساۋ كەزىندە دن كومەكتەسەدى.
قۇجاتتى ازىرلەۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى – مۇنداي ۇلگىلەردەگى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ ءتارتىبىن ايقىندايتىن نورماتيۆتىك - ادىستەمەلىك قۇجاتتاردىڭ زاڭدىق بازالارىن زەرتتەۋ ەكەنى ءمالىم. قۇجاتتاردى ازىرلەۋدىڭ بۇل كەزەڭى زاڭدىق بازالارىنىڭ كۇردەلىلىگىنە، وڭاي قول جەتكىزبەيتىندىگىنە جانە زاڭ شىعارۋ ماتەريالدارىن ىزدەۋ جۇمىستارى بويىنشا كوپ ەڭبەكتەنۋدى قاجەت ەتەتىن جۇمىستاردى جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگىنە بايلانىستى ءجيى نازاردان قالىپ وتىردى. قازىرگى ۋاقىتتا جان - جاقتى زاڭ شىعارۋ جانە نورماتيۆتىك - ادىستەمەلىك قۇجاتتاردى قامتيتىن كوپتەگەن زاڭ جانە قۇقىقتىق دەرەكتەر بانكتەرىنىڭ بار بولۋى قۇجاتتاردىڭ ازىرلەنۋ ساپاسىن ايتارلىقتاي ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قۇجاتتى جاساۋعا ازىرلەۋدىڭ ەكىنشى كەزەڭى – وسى ماسەلە بويىنشا مۇنىڭ الدىنداعى قۇجاتتاردى، وسىعان ۇقساس ماسەلەلەر بويىنشا قۇجاتتار مەن شەشىمدەردى زەرتتەۋ ب. ت. قۇجاتتاردى ىرىكتەۋ پروبلەماسى كوپ جاعدايدا ازىرلەنىپ جاتقان قۇجاتتىڭ دۇرىستىعىن، قاراما - قايشى ەمەستىگىن جانە تولىقتىعىن ايقىندايدى. تىركەۋدىڭ كارتىشكەلىك جۇيەسى كەزىندە قۇجاتتاردى تاقىرىپتىق ىرىكتەۋ پاندىك - تاقىرىپتىق كارتىشكەلەرمەن شەكتەلەتىن جانە جۇمسالعان ايتارلىقتاي ەڭبەك تولىق قايتارىمىن بەرمەيتىن. تەك تىركەۋدىڭ كومپيۋتەرلەندىرىلگەن جۇيەسى عانا قۇجاتتار مەن اۆتوماتتاندىرىلعان ىزدەۋ اراسىندا بايلانىس ورناتۋ ارقىلى تاپسىرىلعان ماسەلە بويىنشا بارلىق قاجەتتى قۇجاتتاردى ءىس جۇزىندە تابۋعا، ال قۇجاتتاردىڭ ماتىندەرىن تولىق ساقتاۋ جۇيەسى كەزىندە – بارلىق قاجەتتى اقپاراتتى ەكرانعا بىردەن شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
قۇجاتتى ازىرلەۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭى – ناقتىلى سيتۋاسيالار بويىنشا دەرەكتەر جيناۋ ب. ت. بۇل كەزەڭدە دەرەكتەردىڭ الىنعان بازالارىمەن قاتار ۇيىمدا، مەكەمەدە جانە فيرمادا ازىرلەنگەن دەرەكتەر بازالارى پايدالانۋى مۇمكىن.
قۇجات قاراپايىم ءماتىن تۇرىندە ۇسىنىلۋى مۇمكىن:
تابليسا اقپاراتتاردىڭ كورنەكىلىگى مەن قولايلىلىعى ءۇشىن جاقسى نىسان ب. ت. ۇلكەن ەنسيكلوپەديالىق سوزدىككە ساي تابليسا (پولسك. tablica، لات. tabula – تاقتا، ءتىزىم) – بەلگىلى ءبىر جۇيەگە كەلتىرىلگەن مالىمەتتەردىڭ تىزبەسىن، ساندىق دەرەكتەردى؛ مالىمەتتى، تىزىمدەمەنى بىلدىرەدى. ماتىندىك سيپاتتاعى اقپاراتتارداعى تابليسالار تىكەلەي MS Word - تا ءتيىستى باعدارلامامەن بايلانىستىرىلا ساقتالا وتىرىپ كوشىرىلەدى، ول قۇجاتقا ەنگىزىلگەن دەرەكتەردى جاڭارتۋعا جانە رەداكسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. تابليسانىڭ ءتۇرلى - ءتۇستى بەزەندىرىلۋىن قابىلداۋدى جەڭىلدەتەدى.
دياگرامما (گرەك. diagramma – بەينەلەۋ، سۋرەت، سىزبا ) – كولەمنىڭ ارا - قاتىناسىن كولنەكىلىلىكپەن كورسەتىپ بەينەلەۋ. دياگراممانىڭ كەڭ تاراعان نۇسقاسى گيستوگرامما (گرەك. histos، بۇل جەردە – باعانا جانە... گرامما)، ياعني باعانالى دياگرامما. گيستوگرامما ارالاس تىك بۇرىشتاردىڭ جيىنتىعىن بىلدىرەدى. دياگراممانى ساندىق كورسەتكىشتەرى بار تابليسالاردىڭ نەگىزىندە وڭاي جاساۋعا بولادى. تابليسا تىكەلەي MS Word - دا جاسالۋى مۇمكىن، ەگەر كورسەتكىشتەردى وزگەرتۋ، تابليسالاردىڭ ءمانىن ەسەپتەۋ جانە دەرەكتەردى قايتا ەسەپتەۋ قاجەت بولسا MS Excel پايدالانىلادى. قاجەتىنە وراي ونداعان نۇسقالاردىڭ ىشىنەن دياگراممالاردىڭ كەز - كەلگەن قولايلى ءتۇرىن تاڭداپ الۋعا بولادى.
دياگرامما، تابليسالار، سۋرەتتەر جانە باسقا دا ەلەمەنتتەر اۆتوماتتى تۇردە نومىرلەنۋى مۇمكىن. بۇل جاڭا ەلەمەنت قوسىلعان كەزدە نومىرلەۋدىڭ اۆتوماتتى تۇردە وزگەرۋىن جانە ءتيىستى تابليسالار مەن دياگراممالارعا جاسالعان سىلتەمەلەردى قۇجاتتىڭ ماتىنىنە ەنگىزۋدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ماتىندىك رەداكتورلار جازۋ ماشينكالارىنا قاراعاندا ءماتىندى راسىمدەۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي مول مۇمكىندىك بەرەدى. اتاپ ايتقاندا: تاقىرىپشالاردى جازۋعا، ابزاستىق شەگەرىمدەردى جاساۋعا، ءماتىن جولدارى اراسىنداعى ۇلعايتىلعان كەڭىستىكتەردى جويۋعا، جۋان قارىپتەرمەن، كۋرسيۆپەن ءبولىپ، ءماتىندى ءجاي جانە قوسارلانعان سىزىقتارمەن سىزىپ كورسەتۋگە، ءقارىپتىڭ كولەمى مەن ۇلگىسىن وزگەرتۋگە، ءماتىننىڭ سىرتقى ۇلگىسىن جاقسارتۋعا جانە مازمۇنىن قابىلداۋدى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا، ءبىر قۇجاتتا ءتۇرلى گارنيتۋرالارداعى قارىپتەردىڭ كوپ سانىن پايدالانۋ ورىنسىز دەپ سانالادى، ول قۇجاتتى وقۋدى قيىنداتادى.
ءبىر كومپيۋتەردەن ەكىنشى كومپيۋتەرگە بەرىلەتىن قۇجاتتار ۇيىمنىڭ بارلىق كومپيۋتەرلەرىندە بىردەي بولىپ كورىنۋى ءۇشىن بىركەلكى ورىس قارىپتەرى ورناتىلعان. ماڭىزدى ساتتەرى ءبولىپ كورسەتۋ ءۇشىن ماتىندە ءتۇرلى - ءتۇستى بەزەندىرۋدى پايدالانۋعا بولادى.
ءماتىندى ازىرلەۋ كەزىندە سينونيمدەر، انتونيمدەر، تۇسىندىرمە سوزدىكتەر، ال ماتىندەردى شەتەل تىلدەرىندە دايارلاعان كەزدە – اعىلشىن - ورىس، ورىس - اعىلشىن نەمەسە تيىسىنشە نەمىس، فرانسۋز تىلدەرىندەگى سوزدىكتەردى پايدالانۋعا بولادى. ولار تاڭدالعان ءسوزدى سوزدىكتىڭ ءتيىستى بابىندا سول ساتتە قاراۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
You Might Also Like
-
دۇنيە ەسىگىن اشقاننان اتا – اناسىنىڭ جانىندا ەركىن وسكەن جاس بۋىن ۋاقىت وتە كەلە دوستارىنا تاۋەلدى بولىپ، ولاردىڭ ىڭعايىنا قاراي بەيىمدەنەدى. بۇل كەزەڭدە ولاردىڭ تۇلعاالىق ەرەكشەلىكتەرى دامي باستاي...
