- 05 ناۋ. 2024 00:10
- 274
كورسەتكىشتىك تەڭدەۋلەر مەن تەڭسىزدىكتەردى شەشۋ
اشىق ساباق: 11 سىنىپ. الگەبرا جانە اناليز باستامالارى “ءححى عاسىر كوش باسشىسى” زياتكەرلىك ويىن تۇرىندە وتكەن ساباق.
“كورسەتكىشتىك تەڭدەۋلەر مەن تەڭسىزدىكتەردى شەشۋ”
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىك: وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، تەكسەرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ العان ءبىلىمىن ەسەپ شىعارۋدا قولدانا بىلۋگە، ءوز بەتىنشە جۇمىستانۋعا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ. جەكە تۇلعانى تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ ساباعى.
ساباق ءادىسى: ويىن ساباق “ءححى عاسىر كوش باسشىسى”
ساباق كورنەكىلىگى: وقۋلىق، تاقتا، كارتوچكالار، جۇلدىزشالار، جەتوندار.
ساباق ءجۇرىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ساباق ءتۇرى، ماقسات - مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ (ساباق ءتورت بولىمنەن تۇرادى).
نەگىزگى ءبولىمى:
ويىن ساباق: “ءححى عاسىر كوش باسشىسى”
1. ءبولىم: “بايگە”
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ، وتكەن ساباقتار بويىنشا وقۋشى ءبىلىمىن تەكسەرۋ: 20 سۇراق الدىن الا دايىندالعان، ءار دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن ءبىر جۇلدىزشا بەرىلەدى، ءبىرىنشى قول كوتەرگەن وقۋشىدان جاۋاپ سۇرالادى.
2. ءبولىم “كومبە”
ينتەراكتيۆتى تاقتادا كەستە كورسەتىلگەن. جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات العان وقۋشى، كەستەدەن سۇراق نومەرىن تاڭدايدى. سول سۇراق بويىنشا جاۋاپ بەرەدى، ەگەر ەسەپ بولسا، تاقتاعا نەمەسە داپتەرگە ورىندايدى.
3. ءبولىم “دودا”
وقۋشىلار تەست تاپسىرمالارىن ورىندايدى، (“جەدەل تەست” 10 سۇراقتان تۇراتىن، وتە شاپشاڭ ورىندالاتىن تەست تاپسىرمالارى)،
4. ءبولىم “جورعا”
ەڭ كوپ جۇلدىزشا جيناعان ەكى نەمەسە ءۇش وقۋشى ىرىكتەلەدى. ولار ءبىر مينۋتتا 20 سۇراققا جاۋاپ بەرۋى كەرەك. قويىلاتىن سۇراقتار ماتەماتيكالىق ۆيكتورينالىق سۇراقتار بولعانى جاقسى، ونداي سۇراقتار وقۋشى قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
ماتەماتيكالىق ۆيكتورينالار؛ “جورعا”
1. قازىرگى پايدالانىپ جۇرگەن سيفرلار قاي ەلدەن الىنعان؟ (اراب)
2. ءنولدى ەنگىزگەن كىم جانە ەلدىڭ وقىمىستىسى؟ (ارحيمەد، گرەك بەد ءىىى ع.)
3. ماتەماتيكا قاي ەلدەن باستاۋ العان؟ (ارابيا - ينديا، سەبەبى: وسى ەكى ەل اراسىندا ساۋدا باستالعان.)
4. تەرىس سان ەڭ العاش قاي ەلدە قولدانعان جانە ماعىناسى قانداي؟ (ينديا، “قارىز”).
5. الگەبرا ەڭ العاش قاي ەلدە جارىق كورگەن، ونى جازعان كىم؟ (ارابيا. مۋحاممەد يبن - مۋسا ال - حورەزمي)
6، ەڭ العاش sin^2ح 〖+cos^2〗〖ح=1〗 تەڭدەۋىن پايدالانعان كىم؟ (اريابحاتا، ينديا)
7.”پروپورسيا ” قاي تىلدەن ەنگەن ءسوز جانە ماعىناسى قانداي؟ (لاتىن. “تەڭ بولشەك”)
8. پيفاگور قايدا جانە قاشان تۋعان؟(گرەك، ساموسا ارالى، بەد ءۇ ع)
9. “گەومەتريا” قاي تىلدەن ەنگەن ءسوز جانە ماعىناسى قانداي؟ (گرەك، جەر ولشەۋ)
10.〖 ا〗^0=1 انىقتاماسىن بەرگەن كىم؟ (نەمىس ماتەماتيگى شتيفەل)
11. ەۇوب تابۋ الگوريتمىن جاساعان كىم؟ (ەۆكليد، “باستامالار”)
12. ماتەماتيكاعا الگەبرا اتاۋىن ەنگىزگەن كىم جانە الگەبرا قانداي سوزدەن الىنعان؟ (ومار ھايام، ءال - جەبر قالپىنا كەلتىرۋ، ۋال - مۋكاتالا قارسى قويۋ دەگەن ءسوز)
13. تاۋلىكتى 24 ساعاتقا بولگەن كىم؟ (گرەك استرونومى پتولومەي)
14، يۋليان كالەندارى بويىنشا ءبىر جىلدىڭ ۇزاقتىعى قانداي؟ (365كۇن 6 ساع)
15. ساندى ەڭ العاش بولشەك تۇرىندە جازىپ كورسەتكەن كىم؟ (1202ج. ەۆروپالىق عالىم فيبوناچچي)
16. “الىم”، “ءبولىم” اتاۋلارىن ەنگىزگەن ماتەماتيك كىم؟ (ءحىىى ع. گرەك ماتەماتيگى ماكسيم پلانۋد)
17. “+” (قوسۋ) تاڭباسىن ەنگىزگەن كىم؟ (نەمىس عالىمى، فيلوسوف، ماتەماتيك، فيزيك، يۋريست، ءتىل زەرتتەۋشى لەيبنيس)
18. مەترلىك ولشەۋ جۇيەسى قاي ەلدە پايدا بولعان؟ (فرانسيادا)
19. ∫- سيمۆولىن ەنگىزگەن كىم؟ (لەيبنيس، نەمىس 1675 جىلى)
20. “ينتەگرال” ءسوزىن ويلاپ تاپقان كىم؟ (بەرنۋللي، 1690 جىلى، قالپىنا كەلتىرۋ، ورنىنا كەلتىرۋ، لاتىنشا)
5. ءبولىم “مارە”
جەڭگەن وقۋشىنى ماراپاتتاۋ، وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. §12،§13،§14 قايتالاۋ
“كورسەتكىشتىك تەڭدەۋلەر مەن تەڭسىزدىكتەردى شەشۋ”
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىك: وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ، تەكسەرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ العان ءبىلىمىن ەسەپ شىعارۋدا قولدانا بىلۋگە، ءوز بەتىنشە جۇمىستانۋعا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ. جەكە تۇلعانى تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ ساباعى.
ساباق ءادىسى: ويىن ساباق “ءححى عاسىر كوش باسشىسى”
ساباق كورنەكىلىگى: وقۋلىق، تاقتا، كارتوچكالار، جۇلدىزشالار، جەتوندار.
ساباق ءجۇرىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ.
2. ساباق ءتۇرى، ماقسات - مىندەتتەرىمەن تانىستىرۋ (ساباق ءتورت بولىمنەن تۇرادى).
نەگىزگى ءبولىمى:
ويىن ساباق: “ءححى عاسىر كوش باسشىسى”
1. ءبولىم: “بايگە”
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ، وتكەن ساباقتار بويىنشا وقۋشى ءبىلىمىن تەكسەرۋ: 20 سۇراق الدىن الا دايىندالعان، ءار دۇرىس جاۋاپ ءۇشىن ءبىر جۇلدىزشا بەرىلەدى، ءبىرىنشى قول كوتەرگەن وقۋشىدان جاۋاپ سۇرالادى.
2. ءبولىم “كومبە”
ينتەراكتيۆتى تاقتادا كەستە كورسەتىلگەن. جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات العان وقۋشى، كەستەدەن سۇراق نومەرىن تاڭدايدى. سول سۇراق بويىنشا جاۋاپ بەرەدى، ەگەر ەسەپ بولسا، تاقتاعا نەمەسە داپتەرگە ورىندايدى.
3. ءبولىم “دودا”
وقۋشىلار تەست تاپسىرمالارىن ورىندايدى، (“جەدەل تەست” 10 سۇراقتان تۇراتىن، وتە شاپشاڭ ورىندالاتىن تەست تاپسىرمالارى)،
4. ءبولىم “جورعا”
ەڭ كوپ جۇلدىزشا جيناعان ەكى نەمەسە ءۇش وقۋشى ىرىكتەلەدى. ولار ءبىر مينۋتتا 20 سۇراققا جاۋاپ بەرۋى كەرەك. قويىلاتىن سۇراقتار ماتەماتيكالىق ۆيكتورينالىق سۇراقتار بولعانى جاقسى، ونداي سۇراقتار وقۋشى قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى.
ماتەماتيكالىق ۆيكتورينالار؛ “جورعا”
1. قازىرگى پايدالانىپ جۇرگەن سيفرلار قاي ەلدەن الىنعان؟ (اراب)
2. ءنولدى ەنگىزگەن كىم جانە ەلدىڭ وقىمىستىسى؟ (ارحيمەد، گرەك بەد ءىىى ع.)
3. ماتەماتيكا قاي ەلدەن باستاۋ العان؟ (ارابيا - ينديا، سەبەبى: وسى ەكى ەل اراسىندا ساۋدا باستالعان.)
4. تەرىس سان ەڭ العاش قاي ەلدە قولدانعان جانە ماعىناسى قانداي؟ (ينديا، “قارىز”).
5. الگەبرا ەڭ العاش قاي ەلدە جارىق كورگەن، ونى جازعان كىم؟ (ارابيا. مۋحاممەد يبن - مۋسا ال - حورەزمي)
6، ەڭ العاش sin^2ح 〖+cos^2〗〖ح=1〗 تەڭدەۋىن پايدالانعان كىم؟ (اريابحاتا، ينديا)
7.”پروپورسيا ” قاي تىلدەن ەنگەن ءسوز جانە ماعىناسى قانداي؟ (لاتىن. “تەڭ بولشەك”)
8. پيفاگور قايدا جانە قاشان تۋعان؟(گرەك، ساموسا ارالى، بەد ءۇ ع)
9. “گەومەتريا” قاي تىلدەن ەنگەن ءسوز جانە ماعىناسى قانداي؟ (گرەك، جەر ولشەۋ)
10.〖 ا〗^0=1 انىقتاماسىن بەرگەن كىم؟ (نەمىس ماتەماتيگى شتيفەل)
11. ەۇوب تابۋ الگوريتمىن جاساعان كىم؟ (ەۆكليد، “باستامالار”)
12. ماتەماتيكاعا الگەبرا اتاۋىن ەنگىزگەن كىم جانە الگەبرا قانداي سوزدەن الىنعان؟ (ومار ھايام، ءال - جەبر قالپىنا كەلتىرۋ، ۋال - مۋكاتالا قارسى قويۋ دەگەن ءسوز)
13. تاۋلىكتى 24 ساعاتقا بولگەن كىم؟ (گرەك استرونومى پتولومەي)
14، يۋليان كالەندارى بويىنشا ءبىر جىلدىڭ ۇزاقتىعى قانداي؟ (365كۇن 6 ساع)
15. ساندى ەڭ العاش بولشەك تۇرىندە جازىپ كورسەتكەن كىم؟ (1202ج. ەۆروپالىق عالىم فيبوناچچي)
16. “الىم”، “ءبولىم” اتاۋلارىن ەنگىزگەن ماتەماتيك كىم؟ (ءحىىى ع. گرەك ماتەماتيگى ماكسيم پلانۋد)
17. “+” (قوسۋ) تاڭباسىن ەنگىزگەن كىم؟ (نەمىس عالىمى، فيلوسوف، ماتەماتيك، فيزيك، يۋريست، ءتىل زەرتتەۋشى لەيبنيس)
18. مەترلىك ولشەۋ جۇيەسى قاي ەلدە پايدا بولعان؟ (فرانسيادا)
19. ∫- سيمۆولىن ەنگىزگەن كىم؟ (لەيبنيس، نەمىس 1675 جىلى)
20. “ينتەگرال” ءسوزىن ويلاپ تاپقان كىم؟ (بەرنۋللي، 1690 جىلى، قالپىنا كەلتىرۋ، ورنىنا كەلتىرۋ، لاتىنشا)
5. ءبولىم “مارە”
جەڭگەن وقۋشىنى ماراپاتتاۋ، وقۋشىلاردى باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ. §12،§13،§14 قايتالاۋ