- 24 قاڭ. 2019 00:00
- 451
كۇلتەگىن
كۇلتەگىن (684 - 731 جج.) — ەكىنشى شىعىس تۇرىك قاعاندىعى (قاپاعان جانە بىلگە قاعاندار داۋىرىندەگى) اسكەرىنىڭ باس قولباسشىسى، «كوك تۇركىنىڭ كوك سەمسەرى» اتانعان اتاقتى باتىرى، قۇتلىق قاعاننىڭ كەنجە بالاسى. ول اكەسىنەن 7 جاسىندا جەتىم قالىپ، اعاسى قاپاعان قاعاننىڭ تاربيەسىندە وسەدى. كۇلتەگىن تىم ەرتە ەسەيىپ، قابىرعاسى قاتىپ، بۇعاناسى بەكىمەي جاتىپ، جاۋ جاراعىن اسىنىپ، تۇس-تۇستان تونگەن جاۋعا ۇلكەندەرمەن ءبىر قاتاردا تۇرىپ ەرلىكپەن ايقاسادى. مىنە، وسىدان بىلاي كۇلتەگىننىڭ ەرلىك جولى باستالادى. اعاسى بىلگە قاعان جانە تونىكوكپەن بىرگە ەل تاۋەلسىزدىگىن ساقتاپ قالۋ جولىندا ايانباي تەر توگەدى. كۇلتەگىننىڭ ەرلىگىن باتىردىڭ وزىنە ارناپ ورناتىلعان ەسكەرتكىشتەگى جازۋلاردان انىق اڭعارۋعا بولادى. ەسكەرتكىشتە سول داۋىردەگى قىرعىن سوعىستاردىڭ بىردە بىرەۋى كۇلتەگىنسىز وتپەگەنىن، دۋلىعاسى جارقىراپ، جاۋىن جاپىرىپ، قان مايداننىڭ ورتاسىندا جۇرگەنىن، سونىڭ بارىندە ول جاۋىنا جاسىنداي ءتيىپ، تۇركى اسكەرىن جەڭىسكە جەتكىزىپ وتىرعانىن تامسانا باياندايدى. تاريحي قۇجاتتارعا جۇگىنسەك، ونىڭ اسكەرىندە ميلليونعا جۋىق سالت اتتى سارباز بولعان. كۇلتەگىن باتىر 47 جاسىندا قايتىس بولادى.