
كۇندى ىزدەگەن دوستار (ساحنالاۋ)
ءبىلىم بەرۋ سالاسى: كوممۋنيكاسيا، الەۋمەت
ءبولىمى: دراما
تاقىرىبى: كۇندى ىزدەگەن دوستار (ساحنالاۋ)
ماقساتى: ەرتەگى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتە وتىرىپ ساحنالاۋ، كەيىپكەرلەر اتريبۋتتارى ارقىلى ءىس - ارەكەتتەرىن، اسەرلى كوڭىل كۇيلەرىن بىلدىرە سەزىندىرىپ كورسەتۋ، رولدەرىن دۇرىس ورىنداۋىن قاداعالاۋ، ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن كەلتىرىپ ويناۋعا ۇيرەتۋ، سوزدەردى انىق، دۇرىس ايتۋعا، بايلانىستىرىپ سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ. دوستىققا، سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
الدىن الا جۇمىس: «كۇندى ىزدەگەن دوستار» ەرتەگىسىن وقۋ، ويىن - جاتتىعۋلار قاراستىرۋ، كورنەكىلىكتەر دايىنداۋ، ساحنا الاڭىن بەزەندىرۋ.
قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: ەردەن اتاي، ايارۋ (ويىنشىقتار)، اينالار، سيۋجەتتى سۋرەتتەر، اتريبۋتتار، الىپپە - داپتەر.
سوزدىك جۇمىس: بۇلت تورلاپ، كۇرت سالقىنداپ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اتەش - پەتۋح، بالاپان - سىپلەنوك، مىسىق - كوشكا.
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق جىلى جۇزبەن،
بىزگە كەلسىن قۋانىش، نۇر ىزدەگەن.
شۋاق تولعان جانىمىز، جۇرەگىمىز،
ۇلگى السىن كورگەن جان مىنا بىزدەن.
بالالار شەڭبەرگە تۇرىپ، جىلى جۇزبەن ءبىر - بىرىنە قاراپ، ولەڭ جولدارىن
ايتادى. بالالار، بىزگە ەردەن اتايدان حات كەلدى. كەلىڭدەر، بىرگە وقيىق.
جينالادى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنىستىك
ايارۋ بىزدەن كومەك سۇراپ حات جازىپتى. ەرتەگى الەمىندەگى جان - جانۋارلار، قۇستاردىڭ ءبارى سويلەمەيتىن، كۇلمەيتىن، ءتىپتى جۇرمەيتىن بولىپتى. ولاردىڭ ءبارى سيقىرلانىپ قالىپتى، نە ىستەسەك بولادى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، ءبىز ولارعا كومەكتەسۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن تاپسىرمالار ورىندايىق.
1 - تاپسىرما. ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋدى قايتالا.
«ءتاتتى توساپ». ءبىز ءتاتتى توساپتى جاقسى كورەمىز، توساپ ەرنىمىزگە جۇعىپ قالىپتى. ءتىلدى ەرىنگە قويىپ، ەرىنگە جۇققان توساپتى جالاپ العانداي اينالدىرا قيمىلداتادى.
«ساعات». كوڭىلدى ءتىل كۇندە ەرتەمەن دالاعا شىعىپ، جان - جاعىنا امانداسادى. ءتىلدى
سىرتقا شىعارىپ، ىرعاقپەن وڭعا - سولعا، سولعا - وڭعا قوزعايدى.
«تۇتىكشە». ەرنىمىزدى دوڭگەلەتىپ، الدىعا قاراي تۇتىكشە تارىزدەس ۇستاپ تۇرۋ.
پەداگوگ سيقىرلى تاياقشامەن ءار بالانى ءتۇرلى ەرتەگى كەيىپكەرىنە اينالدىراتىنىن ايتادى. سيقىرلى تاياقشانى كەز كەلگەن
بالانىڭ باسىنا قويىپ، ءبىر اڭدى، نەمەسە قۇستى ايتادى. ول قاي ەرتەگىدە كەزدەسكەن كەيىپكەر ەكەنىن تابادى. بالالار جانۋارلار مەن قۇستارعا اياۋشىلىق تانىتادى.
ءبىز ولارعا كومەكتەسەمىز، جانۋارلار مەن قۇستاردى سيقىردان قۇتقارامىز.
جاتتىعۋلاردى ايناعا قاراپ 3 - 4 رەت قايتالايدى.
بالالار بىلەتىن ەرتەگىلەرىن ەستەرىنە تۇسىرەدى. ويلارىن جيناقتايدى.
كەيىپكەر بەينەسىنە ەنىپ، ءتۇرلى قيمىلدار جاسايدى،
پەداگوگ سول ەرتەگىدەن ءۇزىندى ايتۋىن سۇرايدى.
سەرگىتۋ ءساتى. «شوجەلەرىم» اۋەنىنە ىرعاقتى قيمىلدار جاساۋ.
2 - تاپسىرما. ولەڭدى ءارتۇرلى ەموسيالىق ەكپىندە قايتالا
(ۇرىسۋ، قۋانۋ، جىلاۋ).
تاۋىق تارى جيناپتى،
ونى ەشكىمگە قيماپتى،
بوتەكەسىن تولتىرىپ،
قامباسىنا قۇيماپتى.
قىستا تاۋىق قاقىلداپ،
تارى ىزدەپ ءجۇر تاقىلداپ.
جارايسىڭدار، بالالار! سەندەر اڭداردى سيقىردانقۇتقاردىڭدار.
پەداگوگ «كۇندى ىزدەگەن دوستار» ەرتەگىسىن ەسكە ءتۇسىرۋدى سۇرايدى.
پەداگوگ ەرتەگىنى سۋرەتتەردى كەزەكپەن كورسەتە وتىرىپ باياندايدى.
- ەرتەگىدە نە تۋرالى ايتىلدى؟
- ەرتەگىدە قانداي كەيىپكەرلەر كەزدەستى؟
- بالاپان نەدەن قورىقتى؟
- وعان كىم كومەكتەستى؟
ەرتەگى ءبىزدىڭ قيالىمىزعا قانات بىتىرەدى. ەرتەگى سەندەردى جاماندىقتان اۋلاق جۇرۋگە، جاقسىلىق جاساۋعا، ادالدىققا ۇيرەتەدى.
سوزدىك جۇمىس: بۇلت تورلاپ، كۇرت سالقىنداپ. ەرتەگى كەزەڭدەرىنەن ءۇزىندى
ايتادى. بالالار مۋزىكا ىرعاعىنا قيمىلدار جاساپ،
«شوجەلەرىم» ءبيىن بيلەيدى. بالالار ولەڭدى ءتۇرلى ەكپىندە ايتۋعا تىرىسادى.
سۋرەتتەر بويىنشا ەرتەگى مازمۇنىن ەسكە تۇسىرەدى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
كىشكەنتاي بالاپان تۋرالى.
اتەش، بالاپان، مىسىق، تۇلكى، قويان.
اسپاندى بۇلت تورلادى،
كۇننىڭ كوزى جوعالىپ كەتتى.
اينالانى قاراڭعى باستى.
بالاپان قاتتى قورىقتى.
بيلينگۆالدى كومپونەنت:
اتەش – پەتۋح بالاپان – سىپلەنوك مىسىق - كوشكا
3 - تاپسىرما. ەرتەگىنى ەسىڭە ءتۇسىر، سۋرەتتە ەرتەگىنىڭ قاي كەزەڭدەرى بەينەلەنگەن؟
بالاپان جانە ونىڭ دوستارىنىڭ كوڭىل كۇيى قانداي؟ سالىپ كورسەت.
پەداگوگ اتالعان ەرتەگىنىت تەاترلانعان ويىن ارقىلى ساحنالاۋدى ۇسىنادى.
پەداگوگ قورجىنىنان تەاتر بەتپەردەلەرىن شىعارادى. سوزدەردى قايتالايدى.
سۋرەتتەرگە قاراپ، بالاپانىڭ كوڭىل كۇيىن ايتادى. ىم - يشارا ارقىلى بالاپانىڭ
كوڭىل كۇيىن كورسەتەدى.(بالاپان سياقتى قورقۋ، جىلاۋ، قۋانۋ.) بالالار تەكشەدەگى كەيىپكەرلەردىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ رولدەرگە بولىنەدى.
رەفلەكسيالىق - تۇزەتۋشىلىك
پەداگوگ قورىتىندى جاسايدى، بالالاردى ماراپاتتايدى.
- بالالار بۇگىنگى سومداعان تەاتر سەندەرگە ۇنادى ما؟
- ساعان قاي كەيىپكەردى سومداعان ۇنايدى؟
ەردەن اتاي بالالارعا وزدەرىنىڭ وقۋ قىزمەتىندەگى جۇمىسىن باعالاۋىن ۇسىنادى.
1. ۇنادى - جاسىل قورجىندى تاڭدايدى.
2. ۇنامادى - قىزىل قورجىندى تاڭدايدى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
ءار بالا ءوزى ويناعان كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس - ارەكەتى جايلى اڭگىمەلەيدى.
بالالار العان اسەرلەرىن قورجىنداردى تاڭداۋ ارقىلى بىلدىرەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
جاسايدى: ءوزىنىڭ ارەكەتىن مۋزىكا ىرعاعىنا سايكەستەندىرىپ قيمىل جاسايدى؛
تۇسىنەدى: ساحنادا ءوزىنىڭ ويىن سەرىكتەسىنىڭ ويىمەن ۇيلەستىرۋدى تۇسىنەدى؛
قولدانادى: ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، ءتۇرلى داۋىس كۇشتەرىن.
شقو، اياگوز اۋدانى،
اقتوعاي كەنتى №3 اقتوعاي بالا باقشا - بوبەكجايى
تاربيەشى: رۋزيەۆا گۋلنۋر كۋرمانجانكىزى
ءبولىمى: دراما
تاقىرىبى: كۇندى ىزدەگەن دوستار (ساحنالاۋ)
ماقساتى: ەرتەگى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن بەكىتە وتىرىپ ساحنالاۋ، كەيىپكەرلەر اتريبۋتتارى ارقىلى ءىس - ارەكەتتەرىن، اسەرلى كوڭىل كۇيلەرىن بىلدىرە سەزىندىرىپ كورسەتۋ، رولدەرىن دۇرىس ورىنداۋىن قاداعالاۋ، ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، قيمىل - قوزعالىسىن كەلتىرىپ ويناۋعا ۇيرەتۋ، سوزدەردى انىق، دۇرىس ايتۋعا، بايلانىستىرىپ سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ. دوستىققا، سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
الدىن الا جۇمىس: «كۇندى ىزدەگەن دوستار» ەرتەگىسىن وقۋ، ويىن - جاتتىعۋلار قاراستىرۋ، كورنەكىلىكتەر دايىنداۋ، ساحنا الاڭىن بەزەندىرۋ.
قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: ەردەن اتاي، ايارۋ (ويىنشىقتار)، اينالار، سيۋجەتتى سۋرەتتەر، اتريبۋتتار، الىپپە - داپتەر.
سوزدىك جۇمىس: بۇلت تورلاپ، كۇرت سالقىنداپ.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: اتەش - پەتۋح، بالاپان - سىپلەنوك، مىسىق - كوشكا.
موتيۆاسيالىق - قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
شەڭبەر بولىپ تۇرايىق جىلى جۇزبەن،
بىزگە كەلسىن قۋانىش، نۇر ىزدەگەن.
شۋاق تولعان جانىمىز، جۇرەگىمىز،
ۇلگى السىن كورگەن جان مىنا بىزدەن.
بالالار شەڭبەرگە تۇرىپ، جىلى جۇزبەن ءبىر - بىرىنە قاراپ، ولەڭ جولدارىن
ايتادى. بالالار، بىزگە ەردەن اتايدان حات كەلدى. كەلىڭدەر، بىرگە وقيىق.
جينالادى.
ۇيىمداستىرۋشىلىق - ىزدەنىستىك
ايارۋ بىزدەن كومەك سۇراپ حات جازىپتى. ەرتەگى الەمىندەگى جان - جانۋارلار، قۇستاردىڭ ءبارى سويلەمەيتىن، كۇلمەيتىن، ءتىپتى جۇرمەيتىن بولىپتى. ولاردىڭ ءبارى سيقىرلانىپ قالىپتى، نە ىستەسەك بولادى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار، ءبىز ولارعا كومەكتەسۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن تاپسىرمالار ورىندايىق.
1 - تاپسىرما. ارتيكۋلياسيالىق جاتتىعۋدى قايتالا.
«ءتاتتى توساپ». ءبىز ءتاتتى توساپتى جاقسى كورەمىز، توساپ ەرنىمىزگە جۇعىپ قالىپتى. ءتىلدى ەرىنگە قويىپ، ەرىنگە جۇققان توساپتى جالاپ العانداي اينالدىرا قيمىلداتادى.
«ساعات». كوڭىلدى ءتىل كۇندە ەرتەمەن دالاعا شىعىپ، جان - جاعىنا امانداسادى. ءتىلدى
سىرتقا شىعارىپ، ىرعاقپەن وڭعا - سولعا، سولعا - وڭعا قوزعايدى.
«تۇتىكشە». ەرنىمىزدى دوڭگەلەتىپ، الدىعا قاراي تۇتىكشە تارىزدەس ۇستاپ تۇرۋ.
پەداگوگ سيقىرلى تاياقشامەن ءار بالانى ءتۇرلى ەرتەگى كەيىپكەرىنە اينالدىراتىنىن ايتادى. سيقىرلى تاياقشانى كەز كەلگەن
بالانىڭ باسىنا قويىپ، ءبىر اڭدى، نەمەسە قۇستى ايتادى. ول قاي ەرتەگىدە كەزدەسكەن كەيىپكەر ەكەنىن تابادى. بالالار جانۋارلار مەن قۇستارعا اياۋشىلىق تانىتادى.
ءبىز ولارعا كومەكتەسەمىز، جانۋارلار مەن قۇستاردى سيقىردان قۇتقارامىز.
جاتتىعۋلاردى ايناعا قاراپ 3 - 4 رەت قايتالايدى.
بالالار بىلەتىن ەرتەگىلەرىن ەستەرىنە تۇسىرەدى. ويلارىن جيناقتايدى.
كەيىپكەر بەينەسىنە ەنىپ، ءتۇرلى قيمىلدار جاسايدى،
پەداگوگ سول ەرتەگىدەن ءۇزىندى ايتۋىن سۇرايدى.
سەرگىتۋ ءساتى. «شوجەلەرىم» اۋەنىنە ىرعاقتى قيمىلدار جاساۋ.
2 - تاپسىرما. ولەڭدى ءارتۇرلى ەموسيالىق ەكپىندە قايتالا
(ۇرىسۋ، قۋانۋ، جىلاۋ).
تاۋىق تارى جيناپتى،
ونى ەشكىمگە قيماپتى،
بوتەكەسىن تولتىرىپ،
قامباسىنا قۇيماپتى.
قىستا تاۋىق قاقىلداپ،
تارى ىزدەپ ءجۇر تاقىلداپ.
جارايسىڭدار، بالالار! سەندەر اڭداردى سيقىردانقۇتقاردىڭدار.
پەداگوگ «كۇندى ىزدەگەن دوستار» ەرتەگىسىن ەسكە ءتۇسىرۋدى سۇرايدى.
پەداگوگ ەرتەگىنى سۋرەتتەردى كەزەكپەن كورسەتە وتىرىپ باياندايدى.
- ەرتەگىدە نە تۋرالى ايتىلدى؟
- ەرتەگىدە قانداي كەيىپكەرلەر كەزدەستى؟
- بالاپان نەدەن قورىقتى؟
- وعان كىم كومەكتەستى؟
ەرتەگى ءبىزدىڭ قيالىمىزعا قانات بىتىرەدى. ەرتەگى سەندەردى جاماندىقتان اۋلاق جۇرۋگە، جاقسىلىق جاساۋعا، ادالدىققا ۇيرەتەدى.
سوزدىك جۇمىس: بۇلت تورلاپ، كۇرت سالقىنداپ. ەرتەگى كەزەڭدەرىنەن ءۇزىندى
ايتادى. بالالار مۋزىكا ىرعاعىنا قيمىلدار جاساپ،
«شوجەلەرىم» ءبيىن بيلەيدى. بالالار ولەڭدى ءتۇرلى ەكپىندە ايتۋعا تىرىسادى.
سۋرەتتەر بويىنشا ەرتەگى مازمۇنىن ەسكە تۇسىرەدى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
كىشكەنتاي بالاپان تۋرالى.
اتەش، بالاپان، مىسىق، تۇلكى، قويان.
اسپاندى بۇلت تورلادى،
كۇننىڭ كوزى جوعالىپ كەتتى.
اينالانى قاراڭعى باستى.
بالاپان قاتتى قورىقتى.
بيلينگۆالدى كومپونەنت:
اتەش – پەتۋح بالاپان – سىپلەنوك مىسىق - كوشكا
3 - تاپسىرما. ەرتەگىنى ەسىڭە ءتۇسىر، سۋرەتتە ەرتەگىنىڭ قاي كەزەڭدەرى بەينەلەنگەن؟
بالاپان جانە ونىڭ دوستارىنىڭ كوڭىل كۇيى قانداي؟ سالىپ كورسەت.
پەداگوگ اتالعان ەرتەگىنىت تەاترلانعان ويىن ارقىلى ساحنالاۋدى ۇسىنادى.
پەداگوگ قورجىنىنان تەاتر بەتپەردەلەرىن شىعارادى. سوزدەردى قايتالايدى.
سۋرەتتەرگە قاراپ، بالاپانىڭ كوڭىل كۇيىن ايتادى. ىم - يشارا ارقىلى بالاپانىڭ
كوڭىل كۇيىن كورسەتەدى.(بالاپان سياقتى قورقۋ، جىلاۋ، قۋانۋ.) بالالار تەكشەدەگى كەيىپكەرلەردىڭ سۋرەتتەرىنە قاراپ رولدەرگە بولىنەدى.
رەفلەكسيالىق - تۇزەتۋشىلىك
پەداگوگ قورىتىندى جاسايدى، بالالاردى ماراپاتتايدى.
- بالالار بۇگىنگى سومداعان تەاتر سەندەرگە ۇنادى ما؟
- ساعان قاي كەيىپكەردى سومداعان ۇنايدى؟
ەردەن اتاي بالالارعا وزدەرىنىڭ وقۋ قىزمەتىندەگى جۇمىسىن باعالاۋىن ۇسىنادى.
1. ۇنادى - جاسىل قورجىندى تاڭدايدى.
2. ۇنامادى - قىزىل قورجىندى تاڭدايدى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
ءار بالا ءوزى ويناعان كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس - ارەكەتى جايلى اڭگىمەلەيدى.
بالالار العان اسەرلەرىن قورجىنداردى تاڭداۋ ارقىلى بىلدىرەدى.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
جاسايدى: ءوزىنىڭ ارەكەتىن مۋزىكا ىرعاعىنا سايكەستەندىرىپ قيمىل جاسايدى؛
تۇسىنەدى: ساحنادا ءوزىنىڭ ويىن سەرىكتەسىنىڭ ويىمەن ۇيلەستىرۋدى تۇسىنەدى؛
قولدانادى: ەرتەگىدەگى كەيىپكەرلەردىڭ ءسوز مانەرىن، ءتۇرلى داۋىس كۇشتەرىن.
شقو، اياگوز اۋدانى،
اقتوعاي كەنتى №3 اقتوعاي بالا باقشا - بوبەكجايى
تاربيەشى: رۋزيەۆا گۋلنۋر كۋرمانجانكىزى