كۇز مەزگىلى
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى
«بەينەۋ گيمنازياسى» مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
بەگجانوۆا سانجان مەرتە قىزى
دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇز
ساباقتىڭ ماقساتى: كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا بولاتىن وزگەرىستەر تۋرالى جانە كۇز مەزگىلىنىڭ استىق، جەمىس - جيدەك، كوكونىستەردى جيناۋ مەزگىلى ەكەنىن كۇزدەگى اۋىلشارۋاشىلىق ەڭبەك تۇرلەرى جونىنەن ءبىلىم بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەپ قورىتىندى شىعارۋعا
ماشىقتاندىرۋ.
تاربيەلىلىگى: بايقاعىشتىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە، قورشاعان ورتاعا
قامقور بولۋعا، تابيعاتتى سۇيۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ۆيدەوپروەكتور، سۋرەتتەر، ۆەنن دياگرامماسى، «انار
تەرۋ» ويىنى.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، سالىستىرۋ، باقىلاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، ماتەماتيكا، ومىرمەن.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى.
ءى ۇيىمداستىرۋ.
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى پسيحولوگيالىق دايىندىق.
تابيعات كۇلىمسىرەپ كۇنىمەنەن،
ءان ايتار بۇلبۇل سايراپ تۇنىمەنەن.
كوركىنە كوز تويمايدى تابيعاتتىڭ،
سۇلۋلىقتى سۇيە ءبىل شىنىمەنەن.
ساباققا پسيحولوگيالىق دايىندىق جۇرگىزۋ «ءوزىن - ءوزى تانۋ» ءپانىنىڭ ەلەمەنتى بولىپ تابىلادى. بۇل ءادىستى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرا وتىرىپ، تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەيمىن.
ءىىى « كۇن كوزىن بۇلت باسپاسىن» ويىنىن ويناتۋ ارقىلى وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاپ وتەمىز. ويىن شارتى: بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ەكراننان كۇلىمدەگەن كۇن كوزىن شىعارۋ. قويىلاتىن سۇراقتار:
1. وسىمدىك قانداي توپتارعا بولىنەدى؟
2. وسىمدىك مۇشەلەرىن اتا؟
3. تۇقىم دەگەن نە؟
4. كوكونىستەردى كىم ايتادى؟
بۇل ويىندى العانداعى ماقساتىم وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
5. سۋرەتتە جىلدىڭ قاي مەزگىلى بەينەلەنگەن؟
- كۇز.
- ەندەشە بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كۇز»
ءىV جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.
1. ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
2. كۇز ايلارىن اتا؟
3. كۇز ايلارىندا قانداي مەرەكەلەر بار؟
4. كۇز ايلارىندا تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
5. كۇزدە نەلەر ءپىسىپ جەتىلەدى؟
6. ادامدار كۇز مەزگىلىندە قانداي جۇمىستار اتقارادى؟
7. جانۋارلار تىرشىلىگى تۋرالى نە بىلەمىز؟
وسىمدىكتى بۇتاقتان كوبەيتۋ جولدارى تۋرالى تۇسىنىك بەرەمىن.
V سەرگىتۋ ءساتى.
قويۋلانىپ قارا بۇلت،
جاۋدى جاڭبىر سەبەلەپ.
جاپىراقتاردى جايىلىپ،
بۇعا قالدى كوبەلەك.
Vءى باقىلاۋ كۇندەلىگىمەن جۇمىس.
اۋا رايىن شارتتى بەلگىمەن بەلگىلەۋ.
Vءىى «انار تەرۋ» ويىنى. بۇل ويىننىڭ ماقساتى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، انا ءتىلى پانىمەن ءپانارالىق بايلانىس جاساي وتىرىپ، شىعارماشىلىق جۇمىس جۇرگىزۋ.
1. «كۇزگى جاپىراق» ولەڭىن جاتقا ايتۋ.
2. كۇز تۋرالى ولەڭدى جاتقا ايتۋ.
3. اسپاي پىسكەن
قايناماي تۇسكەن.
شەشۋى: جەمىس
4. قالىڭ كيىم ۇناتادى
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى.
شەشۋى: پياز
5. جازداي ىنگە تىعىلىپ،
جاتقان قىزىل تۇلكىنى.
قۇيرىعىنان سۋىرىپ،
اكەلدى اكەم ءبىر كۇنى.
شەشۋى: ءسابىز
6. ۇيقاسىن تاپ.
كۇز بولعاندا اتىراپ،
سارعايادى.....(جاپىراق)
يا، وقۋشىلار، كۇز مەزگىلىندە جاپىراقتار سارعايىپ، كۇن سالقىنداي باستايدى. ال كۇز مەزگىلىنەن كەيىن قاي مەزگىل كەلەدى؟ ولاي بولسا كۇز مەزگىلى مەن قىس مەزگىلىن سالىستىرىپ كورەيىك.
Vءىىى ۆەنن دياگرامماسى
بۇل سالىستىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدەگى ماقساتىم كۇز بەن قىس مەزگىلدەرىنىڭ ورتاق بەلگىلەرىن، ەرەكشەلىكتەرىن تابۋ ارقىلى كۇزدىڭ ءبىر كۇنى قىستىڭ ءبىر ايىن اسىرايتىندىعىن، كۇزدە ايانباي ەڭبەك ەتسەڭ، قىستا قىسىلمايتىندىعىن ۇعىندىرۋ.
ءىح قورىتىندى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، كۇز مەزگىلىن بەينەلەيتىن سۋرەت قۇراستىرۋ.
1. حالىق كۇزدى نە سەبەپتى «جومارت كۇز»دەپ اتاعان؟
2. «التىن كۇز» دەپ شە؟
3. قارا كۇزدە تابيعات قانداي بولادى؟
4. بۇتالارداعى وزگەرىستەر تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ءحى ماداقتاۋ
راحمەت! ۇنادىڭدار بالالار! قۇشتارسىڭدار بىلىمگە. اياقتاپ مەن ساباقتى، راحمەت ايتام سەندەرگە.
Vءىىى ۆەنن دياگرامماسى.
ءىح قورىتىندى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، كۇز مەزگىلىن بەينەلەيتىن سۋرەت قۇراستىرۋ.
1. حالىق كۇزدى نە سەبەپتى «جومارت كۇز» دەپ اتاعان؟
2. «التىن كۇز» دەپ شە؟
3. قارا كۇزدە تابيعات قانداي بولادى؟
4. بۇتالارداعى وزگەرىستەر تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
X ۇيگە تاپسىرما
« التىن كۇز» تاقىرىبىنا سۋرەت سالۋ.
Xءى ماداقتاۋ
راحمەت!
ۇنادىڭدار، بالالار!
قۇشتارسىڭدار بىلىمگە.
اياقتاپ مەن ساباقتى،
راحمەت ايتام سەندەرگە.
گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن باعالاۋ.
«بەينەۋ گيمنازياسى» مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
بەگجانوۆا سانجان مەرتە قىزى
دۇنيەتانۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇز
ساباقتىڭ ماقساتى: كۇز مەزگىلىندە تابيعاتتا بولاتىن وزگەرىستەر تۋرالى جانە كۇز مەزگىلىنىڭ استىق، جەمىس - جيدەك، كوكونىستەردى جيناۋ مەزگىلى ەكەنىن كۇزدەگى اۋىلشارۋاشىلىق ەڭبەك تۇرلەرى جونىنەن ءبىلىم بەرۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، وزدىكتەرىنەن جۇمىس ىستەپ قورىتىندى شىعارۋعا
ماشىقتاندىرۋ.
تاربيەلىلىگى: بايقاعىشتىققا، ەڭبەك سۇيگىشتىككە، قورشاعان ورتاعا
قامقور بولۋعا، تابيعاتتى سۇيۋگە باۋلۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ۆيدەوپروەكتور، سۋرەتتەر، ۆەنن دياگرامماسى، «انار
تەرۋ» ويىنى.
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، سالىستىرۋ، باقىلاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، ماتەماتيكا، ومىرمەن.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى.
ءى ۇيىمداستىرۋ.
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءىى پسيحولوگيالىق دايىندىق.
تابيعات كۇلىمسىرەپ كۇنىمەنەن،
ءان ايتار بۇلبۇل سايراپ تۇنىمەنەن.
كوركىنە كوز تويمايدى تابيعاتتىڭ،
سۇلۋلىقتى سۇيە ءبىل شىنىمەنەن.
ساباققا پسيحولوگيالىق دايىندىق جۇرگىزۋ «ءوزىن - ءوزى تانۋ» ءپانىنىڭ ەلەمەنتى بولىپ تابىلادى. بۇل ءادىستى قولدانۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرا وتىرىپ، تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەيمىن.
ءىىى « كۇن كوزىن بۇلت باسپاسىن» ويىنىن ويناتۋ ارقىلى وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاپ وتەمىز. ويىن شارتى: بەرىلگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى ەكراننان كۇلىمدەگەن كۇن كوزىن شىعارۋ. قويىلاتىن سۇراقتار:
1. وسىمدىك قانداي توپتارعا بولىنەدى؟
2. وسىمدىك مۇشەلەرىن اتا؟
3. تۇقىم دەگەن نە؟
4. كوكونىستەردى كىم ايتادى؟
بۇل ويىندى العانداعى ماقساتىم وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
5. سۋرەتتە جىلدىڭ قاي مەزگىلى بەينەلەنگەن؟
- كۇز.
- ەندەشە بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «كۇز»
ءىV جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.
1. ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
2. كۇز ايلارىن اتا؟
3. كۇز ايلارىندا قانداي مەرەكەلەر بار؟
4. كۇز ايلارىندا تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
5. كۇزدە نەلەر ءپىسىپ جەتىلەدى؟
6. ادامدار كۇز مەزگىلىندە قانداي جۇمىستار اتقارادى؟
7. جانۋارلار تىرشىلىگى تۋرالى نە بىلەمىز؟
وسىمدىكتى بۇتاقتان كوبەيتۋ جولدارى تۋرالى تۇسىنىك بەرەمىن.
V سەرگىتۋ ءساتى.
قويۋلانىپ قارا بۇلت،
جاۋدى جاڭبىر سەبەلەپ.
جاپىراقتاردى جايىلىپ،
بۇعا قالدى كوبەلەك.
Vءى باقىلاۋ كۇندەلىگىمەن جۇمىس.
اۋا رايىن شارتتى بەلگىمەن بەلگىلەۋ.
Vءىى «انار تەرۋ» ويىنى. بۇل ويىننىڭ ماقساتى وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ، انا ءتىلى پانىمەن ءپانارالىق بايلانىس جاساي وتىرىپ، شىعارماشىلىق جۇمىس جۇرگىزۋ.
1. «كۇزگى جاپىراق» ولەڭىن جاتقا ايتۋ.
2. كۇز تۋرالى ولەڭدى جاتقا ايتۋ.
3. اسپاي پىسكەن
قايناماي تۇسكەن.
شەشۋى: جەمىس
4. قالىڭ كيىم ۇناتادى
شەشىندىرسەڭ جىلاتادى.
شەشۋى: پياز
5. جازداي ىنگە تىعىلىپ،
جاتقان قىزىل تۇلكىنى.
قۇيرىعىنان سۋىرىپ،
اكەلدى اكەم ءبىر كۇنى.
شەشۋى: ءسابىز
6. ۇيقاسىن تاپ.
كۇز بولعاندا اتىراپ،
سارعايادى.....(جاپىراق)
يا، وقۋشىلار، كۇز مەزگىلىندە جاپىراقتار سارعايىپ، كۇن سالقىنداي باستايدى. ال كۇز مەزگىلىنەن كەيىن قاي مەزگىل كەلەدى؟ ولاي بولسا كۇز مەزگىلى مەن قىس مەزگىلىن سالىستىرىپ كورەيىك.
Vءىىى ۆەنن دياگرامماسى
بۇل سالىستىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدەگى ماقساتىم كۇز بەن قىس مەزگىلدەرىنىڭ ورتاق بەلگىلەرىن، ەرەكشەلىكتەرىن تابۋ ارقىلى كۇزدىڭ ءبىر كۇنى قىستىڭ ءبىر ايىن اسىرايتىندىعىن، كۇزدە ايانباي ەڭبەك ەتسەڭ، قىستا قىسىلمايتىندىعىن ۇعىندىرۋ.
ءىح قورىتىندى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، كۇز مەزگىلىن بەينەلەيتىن سۋرەت قۇراستىرۋ.
1. حالىق كۇزدى نە سەبەپتى «جومارت كۇز»دەپ اتاعان؟
2. «التىن كۇز» دەپ شە؟
3. قارا كۇزدە تابيعات قانداي بولادى؟
4. بۇتالارداعى وزگەرىستەر تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
ءحى ماداقتاۋ
راحمەت! ۇنادىڭدار بالالار! قۇشتارسىڭدار بىلىمگە. اياقتاپ مەن ساباقتى، راحمەت ايتام سەندەرگە.
Vءىىى ۆەنن دياگرامماسى.
ءىح قورىتىندى.
سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، كۇز مەزگىلىن بەينەلەيتىن سۋرەت قۇراستىرۋ.
1. حالىق كۇزدى نە سەبەپتى «جومارت كۇز» دەپ اتاعان؟
2. «التىن كۇز» دەپ شە؟
3. قارا كۇزدە تابيعات قانداي بولادى؟
4. بۇتالارداعى وزگەرىستەر تۋرالى اڭگىمەلەۋ.
X ۇيگە تاپسىرما
« التىن كۇز» تاقىرىبىنا سۋرەت سالۋ.
Xءى ماداقتاۋ
راحمەت!
ۇنادىڭدار، بالالار!
قۇشتارسىڭدار بىلىمگە.
اياقتاپ مەن ساباقتى،
راحمەت ايتام سەندەرگە.
گەومەتريالىق فيگۋرالارمەن باعالاۋ.