لەپ بەلگىسى (!)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: لەپ بەلگىسى (!)
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جاڭا ساباقتى مەڭگەرتە وتىرىپ وقۋشى ءبىلىمىن قالىپتاستىرۋ؛ وقۋشى ءبىلىمىن پىسىقتاي وتىرىپ، اقىل - ويىن، دۇنيەتانىمىن، ءبىلىمىن دامىتۋ؛ وقۋشىلاردى ىزدەنىمپاز، ءبىلىمدى، اقىل - ويلى بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس، توپتاستىرۋ ءادىسى، وي قوزعاۋ، ببب ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاراتپالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ. سالەمدەسۋ.
شاتتىق شەڭبەرى ارقىلى كوڭىل كۇيىن رەتتەۋ.
ساباققا بەيىمدەۋ.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1 - تاپسىرما. «التىن الما، العىس ال»
بۇل تاپسىرمادا ينتەراكتيۆتى تاقتادان نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بار. سول ۇياشىقتارداعى سۇراققا جاۋاپ بەرسە، ار جاعىنان العىس ءسوز شىعادى. قاي توپ كوپ سۇراققا جاۋاپ بەرسە، سول توپ كوپ العىس الادى.
1. پۋنكتۋاسيا دەگەن نە؟ (ارلى – وجداندى بول!)
2. تىنىس بەلگىلەرىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟ (ەلگە دەگەن پارىزىڭدى ۇمىتپا!)
3. تىنىس بەلگىلەرىن قويۋدىڭ قانداي پرينسيپتەرى بار؟(نامىسىڭدى جاستان ساقتا!)
4. سويلەم سوڭىندا قانداي تىنىس بەلگىلەرى قويىلادى؟(حالقىڭدى الالاما!)
5. نۇكتەنىڭ قويىلاتىن ورىندارى. (جاقىنىڭدى جارالاما!)
6. سۇراۋ بەلگىسى قويىلاتىن ورىنداردى ايت.( قالىسىڭدى قارالاما!)
2 - تاپسىرما. «ويلاپ، بايقاپ، سايكەسىن تاپ!»
سايكەستەندىرۋ تەستى تاراتپالار ارقىلى 3 توپقا دا بەرىلەدى.
ءىىى جاڭا ساباق.
وي قوزعاۋ.
ادامنىڭ وسى الۋان ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن جازۋدا بىزگە تىنىس بەلگىلەرى كومەكتەسەدى. ال لەپ بەلگىسى قانداي جاعدايدا قولدانىلاتىنىن ءبىز بۇگىن ءسوز ەتەمىز. لەپتى سويلەم مىناداي جولدارمەن جاسالادى.
1. قانداي، نەتكەن ەسىمدىكتەرى تاڭدانۋ، قۋانىش ماعىناسىن ءبىلدىرىپ تۇرسا، سويلەم سوڭىنا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
ءارى اقىلدى، ءارى سۇلۋ بولىپ، قۇس پاديشاسى اتانۋدىڭ ءوزى قانداي! (ى. كەنەنبايەۆ)
2. عاجاپ، تاماشا، كەرەمەت سياقتى سوزدەرگە ەرەكشە تاڭدانۋ ماعىناسىن سىيعىزىپ ايتقاندا داۋىس كوتەرىڭكى شىعادى. مۇنداي جاعدايدا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
قاراپ وتىرساڭ، قۇمىرسقالار تىرشىلىگىنىڭ ءوزى ادام اقىلىنا سىيمايتىنداي عاجاپ ءبىر كەرەمەت نارسە! (ى. كەنەنبايەۆ)
3. وداعاي سوزدەردەن كەيىن جانە قۇرامىندا وداعاي سوزدەرى بار سويلەمدەردىڭ سوڭىنا دا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
قازاقستان!
پاي، پاي، پاي!
ارداعىم - اي!
سەن مەنىڭ ارداعىمسىڭ جانعان ۇداي.
وزىڭدە ءومىر سۇرگەن قانداي باقىت،
ولمەيتىن ماحابباتىم، ارمانىم - اي! (م. ماقاتايەۆ)
4. قاراتپا ءسوز جانە كوتەرىڭكى ايتىلعان قاراتپا ءسوزدى سويلەمنەن كەيىن لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جاڭا ساباقتى مەڭگەرتە وتىرىپ وقۋشى ءبىلىمىن قالىپتاستىرۋ؛ وقۋشى ءبىلىمىن پىسىقتاي وتىرىپ، اقىل - ويىن، دۇنيەتانىمىن، ءبىلىمىن دامىتۋ؛ وقۋشىلاردى ىزدەنىمپاز، ءبىلىمدى، اقىل - ويلى بولۋعا باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتىق جۇمىس، توپتاستىرۋ ءادىسى، وي قوزعاۋ، ببب ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايدتار، ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاراتپالار.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ. سالەمدەسۋ.
شاتتىق شەڭبەرى ارقىلى كوڭىل كۇيىن رەتتەۋ.
ساباققا بەيىمدەۋ.
ءىى ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1 - تاپسىرما. «التىن الما، العىس ال»
بۇل تاپسىرمادا ينتەراكتيۆتى تاقتادان نومىرلەنگەن ۇياشىقتار بار. سول ۇياشىقتارداعى سۇراققا جاۋاپ بەرسە، ار جاعىنان العىس ءسوز شىعادى. قاي توپ كوپ سۇراققا جاۋاپ بەرسە، سول توپ كوپ العىس الادى.
1. پۋنكتۋاسيا دەگەن نە؟ (ارلى – وجداندى بول!)
2. تىنىس بەلگىلەرىنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟ (ەلگە دەگەن پارىزىڭدى ۇمىتپا!)
3. تىنىس بەلگىلەرىن قويۋدىڭ قانداي پرينسيپتەرى بار؟(نامىسىڭدى جاستان ساقتا!)
4. سويلەم سوڭىندا قانداي تىنىس بەلگىلەرى قويىلادى؟(حالقىڭدى الالاما!)
5. نۇكتەنىڭ قويىلاتىن ورىندارى. (جاقىنىڭدى جارالاما!)
6. سۇراۋ بەلگىسى قويىلاتىن ورىنداردى ايت.( قالىسىڭدى قارالاما!)
2 - تاپسىرما. «ويلاپ، بايقاپ، سايكەسىن تاپ!»
سايكەستەندىرۋ تەستى تاراتپالار ارقىلى 3 توپقا دا بەرىلەدى.
ءىىى جاڭا ساباق.
وي قوزعاۋ.
ادامنىڭ وسى الۋان ءتۇرلى كوڭىل كۇيىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن جازۋدا بىزگە تىنىس بەلگىلەرى كومەكتەسەدى. ال لەپ بەلگىسى قانداي جاعدايدا قولدانىلاتىنىن ءبىز بۇگىن ءسوز ەتەمىز. لەپتى سويلەم مىناداي جولدارمەن جاسالادى.
1. قانداي، نەتكەن ەسىمدىكتەرى تاڭدانۋ، قۋانىش ماعىناسىن ءبىلدىرىپ تۇرسا، سويلەم سوڭىنا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
ءارى اقىلدى، ءارى سۇلۋ بولىپ، قۇس پاديشاسى اتانۋدىڭ ءوزى قانداي! (ى. كەنەنبايەۆ)
2. عاجاپ، تاماشا، كەرەمەت سياقتى سوزدەرگە ەرەكشە تاڭدانۋ ماعىناسىن سىيعىزىپ ايتقاندا داۋىس كوتەرىڭكى شىعادى. مۇنداي جاعدايدا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
قاراپ وتىرساڭ، قۇمىرسقالار تىرشىلىگىنىڭ ءوزى ادام اقىلىنا سىيمايتىنداي عاجاپ ءبىر كەرەمەت نارسە! (ى. كەنەنبايەۆ)
3. وداعاي سوزدەردەن كەيىن جانە قۇرامىندا وداعاي سوزدەرى بار سويلەمدەردىڭ سوڭىنا دا لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
قازاقستان!
پاي، پاي، پاي!
ارداعىم - اي!
سەن مەنىڭ ارداعىمسىڭ جانعان ۇداي.
وزىڭدە ءومىر سۇرگەن قانداي باقىت،
ولمەيتىن ماحابباتىم، ارمانىم - اي! (م. ماقاتايەۆ)
4. قاراتپا ءسوز جانە كوتەرىڭكى ايتىلعان قاراتپا ءسوزدى سويلەمنەن كەيىن لەپ بەلگىسى قويىلادى. مىسالى:
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ورنەكتەردى تۇرلەندىرۋدە نەگىزگى تريگونومەتريالىق تەپە - تەڭدىكتەردى قولدانۋعا كۇردەلى ەسەپتەر شىعارۋ.
