- 05 ناۋ. 2024 03:42
- 172
لوگيكالىق ەسەپتەر مەن تەست جيناعى
لوگيكالىق ەسەپتەر مەن تەست جيناعى
العى ءسوز
ادامنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى - ەسەپتى دۇرىس شەشە ءبىلۋ. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - وقۋشىنىڭ ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ەسەپتى دۇرىس شىعارا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ۇسىنىلىپ وتىرعان ادىستەمەلىك جيناق ماتەماتيكادان دايىندىعى ءار ءتۇرلى دارەجەدەگى وقۋشىلارعا ارنالعان. اۆتور ءوزى جيناقتاعان ماتەريالداردىڭ ماتەماتيكانى ەندى - ەندى عانا ءتۇسىنىپ كەلە جاتقان وقۋشىلار ءۇشىن، بۇرىننان ماتەماتيكامەن اينالىسىپ، ءار ءتۇرلى قيىندىقتاعى ەسەپتەردى شىعارىپ، ءوزىنىڭ ماتەماتيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن وقۋلىققا قوسىمشا قۇرالدار ارقىلى دامىتىپ جۇرگەن وقۋشىلار ءۇشىن دە، بولاشاقتا ماتەماتيك بولعىسى كەلەتىندەرگە ارنالعان.
جيناققا ەنگەن تاقىرىپتار ءار ءتۇرلى. ونىڭ ىشىندە ماتەماتيكالىق ويىندار، اۋىزشا ەسەپتەۋ تاسىلدەرى، ماتەماتيكالىق تەستەر مەن ەسەپتەر بار. ۇسىنىلعان ماتەريالداردى فاكۋلتاتيۆتىك ساباقتاردا، ۇيىرمە جۇمىستارىندا، سول سياقتى ماتەماتيكالىق كەش، ۆيكتورينالار وتكىزۋ ءۇشىن دە پايدالانۋعا بولادى.
I ءبولىم. لوگيكالىق ەسەپتەر
1. ۇستەل باسىندا 2 اكە جانە 2 بالا وتىر. ولار ىدىستاعى 3 جۇمىرتقانى ءوزارا ءبولىسىپ، ءارقايسىسى ءبىر - بىردەن جۇمىرتقا جەگەن. سوندا قالاي؟
جاۋابى: اتاسى، بالاسى، نەمەرەسى
2. ايجان مەن مارجاننىڭ اكەلەرىنىڭ اتتارىن اتا. ايجان مەن مارجان – اسقار مەن مۇراتتىڭ قىزدارى. ايجان اسقاردىڭ قىزىنان 2 جاس كىشى بولسا، بۇلاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ اكەلەرىنىڭ اتى كىم؟
(ايجان – مۇراتتىڭ، مارجان – اسقاردىڭ قىزى).
3. ارمان، ايان، اسلان اعايىندى ۇشەۋى ءار سىنىپتا وقيدى. اسلان ارماننان، ال ايان اسلاننان كىشى ەمەس. بۇل ءۇيدىڭ ۇلكەنى، ورتانشىسى، كىشىسى كىم؟
(ەڭ ۇلكەنى ايان، ەڭ كىشىسى ارمان، ورتانشىسى اسلان).
4. قاي اۋىلدىڭ بالالارى؟ ادىلەت، ەركىن، ەرلان ۇشەۋى لاگەردە كەزدەستى. بۇلاردىڭ بىرەۋى – حاركيننەن، ەكىنشىسى – تايپاقتان، ءۇشىنشىسى – مەرگەننەن كەلگەن. ەرلان مەن حاركيننەن كەلگەن ەركىن ەكەۋى ءبىر بولمەگە ورنالاستى، بۇلاردىڭ ەكەۋى دە تايپاقتا بولىپ كورمەگەندىگى بولسا، قاي بالا قاي اۋىلدان كەلگەن؟
(ادىلەت – تايپاق، ەركىن – حاركين، ەرلان – مەرگەننەن كەلگەن).
5. ولار قانداي باعا الدى؟ اسەم، ارداق، انار ۇشەۋى ماتەماتيكادان باقىلاۋ جۇمىسىنان قانداي باعا العانىن سۇراعاندا، ءمۇعالىم: “ەشقايسىسىڭ جامان باعا العان جوقسىڭدار، ءبىراق ءارقايسىڭنىڭ باعاڭ ءار ءتۇرلى. اسەمنىڭ باعاسى «3» ەمەس، ال اناردىڭ باعاسى «3»- تە «5»- تە ەمەس”، - دەدى. سوندا اركىم قانداي باعا العان؟
(اسەم – «5»، انار – «4»، ارداق – «3» العان).
6. اڭشى ورمانعا كەلىپ، بۇتاقتا قونىپ تۇرعان ساۋىسقاندى اتقان ەكەن، ءبىراق قارعا قۇلاپتى. بۇل قالاي بولعانى؟
جاۋابى: ساۋىسقان قاردىڭ ۇستىنە قۇلادى.
لوگيكالىق ەسەپتەر مەن تەست جيناعى. جۇكتەۋ
العى ءسوز
ادامنىڭ ەرەكشە قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى - ەسەپتى دۇرىس شەشە ءبىلۋ. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - وقۋشىنىڭ ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ەسەپتى دۇرىس شىعارا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ۇسىنىلىپ وتىرعان ادىستەمەلىك جيناق ماتەماتيكادان دايىندىعى ءار ءتۇرلى دارەجەدەگى وقۋشىلارعا ارنالعان. اۆتور ءوزى جيناقتاعان ماتەريالداردىڭ ماتەماتيكانى ەندى - ەندى عانا ءتۇسىنىپ كەلە جاتقان وقۋشىلار ءۇشىن، بۇرىننان ماتەماتيكامەن اينالىسىپ، ءار ءتۇرلى قيىندىقتاعى ەسەپتەردى شىعارىپ، ءوزىنىڭ ماتەماتيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن وقۋلىققا قوسىمشا قۇرالدار ارقىلى دامىتىپ جۇرگەن وقۋشىلار ءۇشىن دە، بولاشاقتا ماتەماتيك بولعىسى كەلەتىندەرگە ارنالعان.
جيناققا ەنگەن تاقىرىپتار ءار ءتۇرلى. ونىڭ ىشىندە ماتەماتيكالىق ويىندار، اۋىزشا ەسەپتەۋ تاسىلدەرى، ماتەماتيكالىق تەستەر مەن ەسەپتەر بار. ۇسىنىلعان ماتەريالداردى فاكۋلتاتيۆتىك ساباقتاردا، ۇيىرمە جۇمىستارىندا، سول سياقتى ماتەماتيكالىق كەش، ۆيكتورينالار وتكىزۋ ءۇشىن دە پايدالانۋعا بولادى.
I ءبولىم. لوگيكالىق ەسەپتەر
1. ۇستەل باسىندا 2 اكە جانە 2 بالا وتىر. ولار ىدىستاعى 3 جۇمىرتقانى ءوزارا ءبولىسىپ، ءارقايسىسى ءبىر - بىردەن جۇمىرتقا جەگەن. سوندا قالاي؟
جاۋابى: اتاسى، بالاسى، نەمەرەسى
2. ايجان مەن مارجاننىڭ اكەلەرىنىڭ اتتارىن اتا. ايجان مەن مارجان – اسقار مەن مۇراتتىڭ قىزدارى. ايجان اسقاردىڭ قىزىنان 2 جاس كىشى بولسا، بۇلاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ اكەلەرىنىڭ اتى كىم؟
(ايجان – مۇراتتىڭ، مارجان – اسقاردىڭ قىزى).
3. ارمان، ايان، اسلان اعايىندى ۇشەۋى ءار سىنىپتا وقيدى. اسلان ارماننان، ال ايان اسلاننان كىشى ەمەس. بۇل ءۇيدىڭ ۇلكەنى، ورتانشىسى، كىشىسى كىم؟
(ەڭ ۇلكەنى ايان، ەڭ كىشىسى ارمان، ورتانشىسى اسلان).
4. قاي اۋىلدىڭ بالالارى؟ ادىلەت، ەركىن، ەرلان ۇشەۋى لاگەردە كەزدەستى. بۇلاردىڭ بىرەۋى – حاركيننەن، ەكىنشىسى – تايپاقتان، ءۇشىنشىسى – مەرگەننەن كەلگەن. ەرلان مەن حاركيننەن كەلگەن ەركىن ەكەۋى ءبىر بولمەگە ورنالاستى، بۇلاردىڭ ەكەۋى دە تايپاقتا بولىپ كورمەگەندىگى بولسا، قاي بالا قاي اۋىلدان كەلگەن؟
(ادىلەت – تايپاق، ەركىن – حاركين، ەرلان – مەرگەننەن كەلگەن).
5. ولار قانداي باعا الدى؟ اسەم، ارداق، انار ۇشەۋى ماتەماتيكادان باقىلاۋ جۇمىسىنان قانداي باعا العانىن سۇراعاندا، ءمۇعالىم: “ەشقايسىسىڭ جامان باعا العان جوقسىڭدار، ءبىراق ءارقايسىڭنىڭ باعاڭ ءار ءتۇرلى. اسەمنىڭ باعاسى «3» ەمەس، ال اناردىڭ باعاسى «3»- تە «5»- تە ەمەس”، - دەدى. سوندا اركىم قانداي باعا العان؟
(اسەم – «5»، انار – «4»، ارداق – «3» العان).
6. اڭشى ورمانعا كەلىپ، بۇتاقتا قونىپ تۇرعان ساۋىسقاندى اتقان ەكەن، ءبىراق قارعا قۇلاپتى. بۇل قالاي بولعانى؟
جاۋابى: ساۋىسقان قاردىڭ ۇستىنە قۇلادى.
لوگيكالىق ەسەپتەر مەن تەست جيناعى. جۇكتەۋ